Tíminn - 09.04.1963, Blaðsíða 6

TÓMAS KARLSSON RITAR

Framfærslukostnaður lækkar
ekki við tollskrárbreytinguna
Frumvarpið til nýrra laga!
um tollskrá var til 2. umræðu
í efri deild í gær. Fjárhags-
nefnd deildarinnar hafði klofn
að í afstöðunni til frumvarps-
ins. Komu fram þrjú nefnd-
arálit. meirihlutans, 1. og 2.
minnihlutans. Karl Kristjáns-
son er fulltrúi Framsóknar-
flokksins í fjárhagsnefnd efri
deildar og mælti hann fyrir
nefndaráliti sínu og heim
breytingartillögum, er hann
flytur við frumvarnið. Ólafur
Björnsson mælti fyrir áliti
meirihlutans og Björn Jóns-
son fyrir áliti 1. minnihluta.
Hér á eftir fer álit Karls Kristj
ái^ssonar um frumvarpið.
Frumvarp þetta til laga um toll- j
skrá o. fl. er tvær bækur í venju-
legu þmgskjalabroti; hin fyrri 174
bls., en hin síðari (starfrófsskrá) j
107 bls. eða samtals 281 bls. Segja
rná, að efnisatriði þessa rits séu ó-
teljandi ekki síður en eyjar Breiða
fjarðar og vötnin í Tvídægru.
Það hefur — samkvæmt grein- i
argerð frumvarpsins — tekið toll-
fróða menn, sem til voru kvaddir
af ráðberra, nimlega þrjú ár að
semja þetta frumvarpsbákn. En
hvað er alþingismönnum ætlaður
langur tími til athugunar á því?
Ríkisstjórnin leggur frumvarp-
ið ekki fyrir Alþingi fyrr en eftir
lifa á að gizka þrjár vikur af
tima þeim, er hún ætiar til þing-
haldsins. Frumvarpið á samfcv.
þingsköpum að athugast í tveim
jnngnefndum og fara í gegnum a.
m. k. sex umræður í þinginu á
þessum stutta tíma.
Augljóst er af hinni síðbornu
framlagningu frumvarpsins, að
rikisstjórnin kærir sig ekki um
vandlega atuhgun Alþingis á þess
ari vandasömu, margslungnu laga
setningu og ábyrgðarmiklu ekki að
eins gagnvaft ríkissjóðnum, held-
ur öllum þegnum þjóðfélagsins
og atvinnuvegum landsins.
Fíókil
Málið er svo yfirgripsmikið og
fiókið, — krefst svo fjölþætts
samanburðar og mikilla útreikn-
inga, — að ekki getur á þessum
skammvinna tíma orðifl af þings-
ins hálfu um annað að ræða en
jéttnefnt flaustursverk til mála-
mynda. Sú ríkisstjórn, sem stofn-
ar til slíkrar afgreiðslu á þessu
mikilvæga og stóra máli. sýnir
löggjafarsamkomunni og þing-
ræðinu litla virðingu. Hún telur
sig geta treyst til þessarar flaust-
ursafgreiðslu þeim nauma þing-
meiriihluta, sem hún styðst við,
hvað sem stjórnarand-
staðan segi, en með þvi sýnir hún
e'nmitt stuðningsmönnum sínum
mjög takmarkaða virðingu og litla
tiilitssemi.
Ganga má út frá því, að Alþingi
telji fljótt nauðsynlegt að endur-
skoða þá tollskrá, sem þetta þing
lögleiðir þannig.
Byltmgarinar 1960
©p: 1961
Sameining aðflutningsgjalda,
eins og frumvarpið gerir ráð fyrir,
er tvímælaiaust til bóta. Við heild
arendurskoðun tollalöggjafarinnar
hefði vafalaust hvaða stjórn sem
- ar mælt fyrir um þvílika samein-
ingu, svo sjálfsögð er hún orðin.
Heildarendui’skoðun tollalöggjaf-
arinnar hefði mátt fyrr vera hafin,
en það, sem setti löggjöfina alger-
lega úr skorðum, voru efnahags-
málabyltingar og umbrot núver-
andi stjórnarstefnu. Gengisfelling
arnar 1960 og 1961 sprengdu upp
grunninn. Tollþol gjaldþegna rask
aðist. Atvinnugreinar urðu mis-
hart úti.
Fyri.r þessar og aðrar samverk-
andi aðgerðir af völdum efnahags
ihálastefnu stjórnarinnár rís æsku
landsins illkíeift fiall í fang við
?ð byggjá Sér íbúðlr og hefja a.ti
vinnurekstur, og það er háska-
legt fvrir framtíð þjóðarinnar.
Þetta er m. a. nauðsynlegt að
hafa ríkt í huga við setningu nýrra
tollalöggjafar.
U»a ráðherrans
Þegar fjármálaráðherrann skip-
aði nefndina, sem samdi tollskrár-
frumvarpið og ég dreg ekki í efa
að unnið hafi verk sitt samvizku-
samlega, þa setti hann henni höf-
uðreglur í nokkrum greinum, sem
hún skyldl vera bundin áf. Ein
reglan var: að tollur „væri ekki
bærri en 125% af neinni vöru“.
Engin vara er því hærra verðtoll-
uð samkvæmt tollskrárfrumvarp-
iuu.
Þessu maga þeir fagna, sem
kaupa vörur sem eru nú hátoll
aðri en 125%. Hins vegar þrengir
þetta tollsvið og dregur úr því,
að komið verði við eins og áður
að láta fólk bera tollabyrðar eftir
kaupgetu. Enginn, sem gert hefur
sér rétta grein fyrir stefnu rikis-
stjórnarinnar, þarf að undrast
þetta.
Annað fyrirmæli ráðherrans til
nefndarinnai um, hvers hún ætti
að gæta, var það: „A3 heildartekj-
ur. ríkissjóðs af aðflutni.ngsgjöld-
ic Á FUNDI í sameinuðu þingi á laugardag urðu nokkrar umræður
um kjördaginn, en eins og kunnugt er hefur ríkisstjórnin á-
kveðið, að kosningarar skuli fara fram 9. júní n. k. og brýtur
með því þó venju, sem gilt hefur, að kosnl’ngar farl fram síðasta
sunnudag í júní.
ic ic ÞEIR Gísli Guðmundsson og Eysteinn Jónsson andmæltu þessari
ákvörðun ríbisstjórnarinnar og hentu á að þessi kjördagii’
myndi valda ýmsum verulegum erfiðleikum, einkum bændum
því ajj um þetta leyti, 9. júní, eru vorannir í sveitum, hvað
mestar.
um rýrnuðu ekki um of.“
Mjög ósanngjarnt væri að segja,
að þessi fyrirskipun fjármálaráð-
herra sé óeðlileg. Hún er blátt
áfram afar eðlileg, eins og hún
er sett fram í búningi almennra
orða.
En hvað er í þessu sambandi
. ýrnun „um of“?
Vafalaust hefur ráðherrann
gert nefndmni grein fyrir því.
Gm það segir ekkert í greinargerð
irumvaipsins, En niðurstafi^n jér
þar. Heildartekjurýrnun i toll-
skrárgjöldunum til ijkissjóð,s, i^ð ,
aí við innfiutning 1962, er áætluð ■
á heilu ári 97 milijónir eða um 64
milljónir 1963 eftir hugsuðum gild
istíma tollskrárinnar á þessu ári.
Á móti koma svo bjartar vonir
ráðherrans, sem hann lýsti, þegar
hann fylgdi frumvarpinu úr hlaði,
— vonir um aukinn innflutning og
minna smygi. Ekki skal ég meta
þær vonir ráðherrans til verðs,
en augljóst er, að tollalækkunir
samkvæmt frumvarpinu er síður
en svo til þess fallin að miklast
af henni fyrir stjórnarliðið í kjör-
tímabilslokin.
Ýmsar vörur eru i frumvarpinu
að vísu færðar til lægra hundraðs-
gjalds í toili, — og þá fyrst og
fremst þær. sem nú eru tollaðar
með meira en 125%, eins og áður
er frá sagt
I
flækkansr á ýmsum
Vörum
Á býsna mörgum vörum er svo
aftur á bóti lagt til, að aðflutn-
ingsgjöldin hækki frá því, sem nú
er, auðvitað til þess að fullnægja
fyrirmælum ráðherrans.
Talið er. að samþykkt tollskrár-
frumvaipsins — eins og það ligg-
ur fyrir — ieiði ekki af sér neina
loljandi lækkun á framfærsluvísi-
tölunni. Það sýnir, að ekki er ætl-
izt til, að neyzluvörur almennings
mkki í verði
Glæsilegra er þetta ekki.
Síðan 1958 — eða á valdatíma
núverandi tjórnarflokka — hafa
ársálögur ríkissjóðs hækkað
um h. u t 1400 milljónir króna,
eða vanta>* urðulítið á að hafa
t'-öfaldazt.
Hvað ef’:ii annað hafa forustu-
■ nenn stjó narflokkanna látið á
-s i skilja. «o þetta lagaðist rétt
c,i ?v _ ^æri aðeins bráðabirgða-
áisk, sem vrði að gera til „við-
1 reisnar“. í því sambandi hafa þeir
gefið í skyn, að verið væri að|
undirbúa þáttaskil með endurskoð
un tollskrárinnar. Metaflagóðæri
hafa gefizt af náttúrunnar hendi.
Þrátt fyrir þetta sjá þessir menn
sér ekki, þegar til kastanna kem-
ur, fært að leggja til heildartolla-
lækkun, sem nokkru verulegu nem
ur
„BráSabirgðasölu-
skatturinn“
Ein álöguhækkunin hjá núver-
andi 'stjórnarflokkum var viðbót-
arsöluskatturinn 8,8% (í tolli),
sem lögfestur var á útmánuðum
1960 og sknður „Bráðabirgðasölu-
skattur“ til merkis um skammlífi.
Honum var að sögn ætlað að
niæta tilteknum tímabundnum
þörfum. Um þrenn áramót, sem
liðin eru, hefur hann verið kalt
og rólega framlengdur, enda eng-
ir, torhöfn verið í honum, því að
hann hefur hækkað myndarlega
í krónum frá ári til árs.
Fyrir næstliðin áramót, þegar
. Bráðabirgðasöluskatturinn“ var
seinast framlengdur, var yfir lýst,
að þetta vrði hans síðasta endur-
fæðing, því að nú yrði innan
skamms lokið endurskoðun toll-
skrárinnar, — og þá var að skilja,
að upp rynnu dagar mikilla efnda.
En hvað gerist? „Bráðabirgða-
s.öluskatturinn“ , hafði verið áætl-
aður á fjárlögum þessa' árs 267,4
millj. krö'na. Nálega tveír þriðj-
ungar innlimast í verðtollsheild-
ina til framhaldslífs þar, en rúm-
lega einn þriðjungur hans fellur
n'ður. Og er þá þessi ríflegi þriðj-
ungur „Bráðabirg'ðasöluskattsins“
öll tollalækkunin eins og hún legg-
ur sig í heildinni.
Hvílíkur ,,við'reisnar“-árangur!
Þótt heildarlækkun. aðflutnings-
gjaldanna : tollskrárfrumvarpinu
sé háðulega smáð eins og að fram
an greinir, lýsi ég mig ekki and-
vigan frumvarpinu, af því að allt
sem til lækkunar horfir í dýrtíð-
irfargani líðandi stundar, er
skárra en ekki neitt, og sameining
cðflutningsgjaldanna í einn veið-
toll er formbreyting, sem er til
hagræðis við framkvæmd toll-
heimtunnar og fyrir þá, sem að
innflutningsverzlunni vinna.
Nokkrar breytingartillögur við
írv. flyt ég á sérstöku þskj. Með
þeim vil ég freista að koma fram
fáeinum leiðréttingum, sem meiri
hl. fjárhagsnefndar fékkst
ekki til að standa að. Tillögurnar
hefði ég kosið að hafa miklu fleiri
og víðtækar,, en geri það ekki, til
þess að stjórnarlið'ið geti með
'engu móti afsakað andstöðti sína
með því, að þær séu gjörbreyt-
mg, sem raski tekjugrundvelli rík-
'ssjóðsins, )g enginn tími sé held-
ur til að athuga nógu rækilega,
hvað'a áhrif þær kunni að hafa
á heildarsainræmi tollakerfisins.
Enn fremur er það staðreynd.
sem ekki er hægt að komast fram
!ijá, að þvi efnahagskerfi, sem
núverandi stjórn hefur sett upp,
verður ekki breytt með tollskrá
einni saman Tilfæringar á því
þarf margþættar umbætur. sem
verður að gera samhliða, þegar
aðstaða fæst til þess á Alþingi.
%eytinprtillögur
Framsóknarmenn hafa hvað eft-
ir annað, siðan gengisfellingarnar
1960 og 1961, ásamt álagningu
nýrra söluskatta, röskuðu verðlag
ínu, flutt á Alþingi tillögur um
afnám aðflutningsgjalda á helztu
landbúnaðarvélum og tækjum til
þess að draga úr verðhækkun þess
ara nauðsynlegu framleislutækja.
Þeir hafa viljað, að landbúnaðin-
um væri gert jafnt undir höfði
og bróður hans, sjávarútveginum,
sem þeir hafa þó alls ekki talið
ofhaldinn í þessum efnum.
Stjórnarflokkarnir hafa hik-
laust fellt allar umræddap tillög-
ur Framsóknarmanna. Nú kemur
í ljós í tollskrárfrv., að tillögu-
flutningur og barátta Framsókn-
anmanna í þessu réttlætismáli hef
ur ekki td einskis verið. Stjórnar-
liðið hefur svignað. Gert er ráð
fyrir í frv., að landbúnaðartækin
lækki að tolli niður í 10%. Ekki
vill stjórnarliðið unna landbúnað-
inum fulls réttlætis, — ekki gef-
ast algerlega upp.
Ég flyt brtt. um, að þessi tæki
landbúnaðarins verði tollfrjáls,
eins og skipin og vélar í þau. Jafn
framt flyt ég tillögur um afnám
4% verðtolls á mikilsverðum tækj
um við fiskveiðar og einnig á efni
vörum til veiðarfæragerðar.
Heimilistæki
Framsóknarmenn hafa enn
fremur á sama tíma flutt tillögur
um lækkun tolla á búsáhöldum
(rafknúnum), sem hækkað hafa
mjög í verði en almenningur kemst
ekki af án. Stjórnarflokkarnir
hafa ekki viljað Ijá máls á þessu.
Ég flyt brtt. við tollskrárfrv.
um, að þessi tæki lækki frá því,
sem þar er, úr 80% toll í 40% toll.
iMétorar
j í 3. gr. tollskrárfrumvarpsins er
j lagt til, að heimiluð verði endur-
greiðsla á aðflutningsgjöldum „af
hreyflum minni en 200 hestöfl,
j sem settir eru í báta eða notaðir
■ til raflýsingar á sveitabæjum, sem
i'svari því. að af vélunum sé greidd
: ur 10% verðtollur".
Ég legg til, að heimildin um
endurgreiðsluna verði ótakmörk-
j uð, eins og heimild er um endur-
greiðslu slíkra gjalda „af efni, vél
um og tækjum í s'kip og báta, sem
smíðaðir eru innanlands“.
lyggiiigavörur
Sú gi-imma dýrtíð, sem sprottið
hefur af efnahagsráðstöfunum nú-
; verandi ríkisstjórnar, kemur hart
j niður á öllum almenningi. Stór-
kostlega hættuleg eru áhrif henn-
ar á kostnað við íbúðai-húsabygg-
ingar. Ungt fólk og aðrir efnalitl-
ir, sem þurfa af guðs og manna
lögum, að koma sér upp húsnæði,
hafa ekki bolmagn til þess undir
fargi dýytíðarinnar, vaxtaokursins
1 og lánsfjárkreppunnar.
Framsóknarmenn hafa flutt á
Alþingi tillögur um lækkun vaxta
■ af lánum og hækkun á lánsfjár-
I hæðum til íbúðabygginga. Tillög-
; ur þær hafa stjórnarflokkarnir
j alltaf fellt
Af því að tillögurnar hafa ekki
j náð fram að ganga, vil ég í sam-
bandi við tollskrárfrumvarpið
gera tilraun með/tillöguflutning,
sem gengur í þá átt að draga úr
Framhald á 15 siðu.
6
T í M I N N, hriðiudanir 9 1QC3