Tíminn - 20.06.1963, Qupperneq 9

\
f

Hækkun útsvaranna er af-
//
vilreisnarinnar
//
Eins og getið var um hér í
blaðinu í gær, var á aukaborg
arstjómarfundi í fyrradag sam
þykkt að breyta fjárhagsáætlun
borgarinnar fyrir árið 1963 á
þann veg, að hækka útsvars-
áiagningmia um 30 mrlljóinir
króna, tii þess m.a. að mæta
lau/nahækkunum borgarstarfs-
manna. Við umræðumar talaðl
Kristján Benediktsson fulltrúi
Framsóknarflokksins í borgar-
stjóm og fer útdráttur úr ræðu
hans hér á eftir:
Þegar fjárhagsáætlun Reykja
víkurborgar fyrir árið 1963 var
til umræðu í borgarstjórn í des-
ember s.l. bentu ful'ltrúar Fram
sóknarflokksins strax á, að óvar
legt væri að gera ékki í áætlun
inni ráð fyrir útgjöldum vegna
hækkunar kaupgjalds á árinu
1963, sem þá var augljóst að
verða mundi. Kröfur opiin-
berra starfsmanna vom ' þá
koanmar fram og vitað að endan
lega yrði um þær fjallað fyrir
1. júlí. Þá hnigu eimnig ödl rök
að því, að laun annarra starfs
manna mundu hækka á árinu,
svo sem fram hefur komið.
Einnig bentu Framsóknar-
memn á það við umræðu um
fjárhagsáætlimina, að nauðsyn-
tegt væri að tryggja nægilegt
fé svo að hægt væri að fram-
kvæma gatnagerðaráætlunina
og báru þá fram tillögu um
að hækka þann lið um 5 millj.
króna. Sú tillaga var felld af
þeim sömu mönnum sem nú
segja að vamti 13 milljónir til
að hægt sé að standa við þá
áætlun.
Útdráttur úr ræðu KristjánsBenediktssonar, borgar-
fulltrúa Framsóknarflokksins
Á það má benda, að í desem
ber s.l. stóðu kosningar fyrir
dyrum. Nú eru kosningar hins
vagar um garð gengnar, enda
málið orðið svo aðkallandi, að
halda verður sérstakan fund í
borgarstjómimni til að drífa það
í gegn. Það má segja, að vinnu
brögðin séu samræmd í stjóm-
arherbúðunum.
Þær 30 milljónlr króna, sem
nú er talfð að vantl, eru ekk-
ert annað en dýrtíðarskattur,
sem fbúar borgarinnar verða að
taka á sig, ef borgin á að geta
staðið við launagreiðslur til
starfsmamna sinna og haldið
framkvæmdum við gatnagerð-
ina áfram samikvæmt áætlun.
Af þessum 30 milljónum er
talið að þurfa muni 20,1 millj.
ta að mæta þeim launahækkun
um sem þegar hafa orðið hjá
bongarstarfsmönnum og þeim
hækkunum, sem gera má ráð
fyrir að verði á niæstunni. —
Skiptist þetta þanmig: Hinn 1.
febrúar s.l. varð 5% hækkun,
sera gerir 4,2 millj. útgjalda-
aukningu í 11 mámuði. Gera má
ráð fyrir að laun verkamanna
hér syðra hækki ekki minna en
um það sem samið var um á
Norðurlandi eða mimnst 7%%.
Gerir það í 6 mánuði 3,4 miHj.
Þá mun kjaradómur kveða
upp úrskurð sinn varðandi opin
KRISTJÁN BENEDIKTSSON
bera starfsmenn fyrir 1. júlí n.
k. Enginn veit enn, hver niður-
staða hans verður en varla verð
ur meðalhækkun undir 27V2 %,
þ.e. 20% hækkun, sem rikis-
stjómin bauðst tíl að semja
um, að viðbættum 7y2%, sem
alimenn laun verkafólks hljóta
að hækka um hið minnsta. Ger
ir þessi liður 12,5 millj. Sam-
tals verður þá upphæðin 20,1
milljón vegna launahækikana.
En eins og allir hljóta að sjá
er hér að verulegu leyti um
hreina ágizkun að ræða og að
því leyti hefði aílf eins vel mátt
áætia þessi útgjöld strax I des
ember.
Það er ávallt mjög slæmt að
þurfa að gera breytingar á fjár
hagsáætlun eftir að frá
henni hefur verið gengið.
Þó hygg ég að það sé skárra
að gera það nú, en að fresta
málinu og láta fara fram auka
niðurjöfnun útsvara í haust. —
Slfkt mundi hafa í för með sér
aukakostnað fyrir borgina og
fyrir gjaldendurna, og ábyggi-
lega betra að vita strax, hvað
þeir þurfa að greiða i útsvar
heldur en að fá á sig aukaniður
jöfnun síðaist á árinu.
Um það atriði, sem borgar-
stjóri drap á hér í ræðu sihni
áðan, að til greina komi að taka
lán nú og hækka útsvörin sem
því næmi á næsta ári, tel ég
ekki koma tíl greina.
Því ber ekki að leyna að
hækkun útsvaranna frá síffasta
ári er geigvænlega mikil, en
hins vegar í fullu samræmi við
þá stefnu sem ríkisstjórnar-
flokkamir hafa fylgt á Alþingi.
Stefna þessara flokka í dýrtíð-
ar- og kaupgja'ldsmálum kallar
yfir sífellt meiri álögur á al-
menning. Launamönnunum,
sem vinna hjá Reykjavíkurborg
veitir ábyggilega ekkert af
þeim kauphæikkunum, sem þeir
fá núna. Dýrtíðin í öllum sín-
um myndum, hefur ekki farið
fram hjá þeim fremur en öðr-
um launþegum í landinu. En
þessar launahækkanir koma á
bakið á gjaldendunum í hækk-
uðum álögum.
Borgarstjóri upplýsti, að þótt
útsvarsupphæðin yrði 285,6
millj. króna í ár, væri hægt að
gefa 17% afslátt frá hinum lög
boðna útsvarsskala. Á s.l. ári
var þessi afsláttur um 15%%.
Éð vil bendia á, að þótt af-
sláttiurinn getí orðið nokkuð
meiri núna í prósentum en
hann var á s.l. ári er hann alls
ekki meiri í reynd og sennilega
nokkuð minni. Þetta stafar af
því, að með hækkandi launa-
tekjum að krónutölu komast
enenn í hærri skala. Þannig
hygg ég að útsvarið verði í ár
hlutfallslega stærri liður hjá
t.d. ví'sitölufjölskyldunni en
var á s.l. ári. Sé því notaður
sami útsvarsskali ár frá ári og
kaupgjald og verðlag fer hækk
andi, þarf frádráttuinn að auk-
ast árlega, ef hlutfallið á að
haldast svipað.
Sú fjárhagsáætlun, sem nú
liggur fyrtr tillaga um að
breytt verði, með þvi að hækka
útsvarsliðinn um 30 mil-ljónir
króna er ékki verk okikar Fram
sóknarmanna í borgarstjóm.
Engar af þeim tillögum eða á-
bendingum sem við bárum
fram, þegar fjárhagsáætlunin
var til uniræðu í desember s.l.
var tekin til gretaa. Við teljum
eðlilegt að þeir sömu aðilar,
sem í desembeT stóðu að sam-
þykkt fjárhagsáætlunarinnar,
beri einnlg ábyrgð á þeim breyt
tagum sem þeir leggja nú til
að gerðar verði.
Staldrað við á
vorsýningu 1963
Tunglskln, eftlr Ragnar Pál Elnarsson.
Það mættí virðast meira en lítil
fordild, að aðrir en hinir útvöldu
ltstgagnrýnendur gjörðust svo
djarfir að láta í ljós sikoðun sína
á listaverkum.
En mér hefur nú einhvem veg-
inn skilizt að sýningar og lista-
verk séu fyrir fólkið, fjöldann, til
uppbyggtagar og augnayndis. Þess
vegna ætti kannske htan óbreytti
áhorfandi fyrst og fremst að segja
álit sitt.
Ef listín væri aðeins fyrir list-
taa og gagnrýnenduma þyrfti að
minnsta kosti engtan að koma á
sýningar.
í því traustí að listta sé fyrir
eða handa hinum óbreytta borg-
ara, labbaði ég mig tan á vorsýn-
ingu Myndlistarfélagsins um dag-
tan, og í sama trausti eða sjálfbyrg
ingsskap ætla ég aðetas að minn
ast á það sem mér er mtanisstæð-
ast af því sem fyrir augun bar.
í stuttu máli sa,gt, sá ég þar
ákaflega margt fallegt, margt sem
vak'ti til hugsunar, eða unaðar eða
hvors tveggja. Samt var tijtölulega
fátt, sem vakti hrifntagu eða hug
leiðslu. En það gætí verið fyrst
og fremst mér sjálfum að kenna.
Það verður að ríkja í vitundinni
ákveðið jafnvægi og viss skammt-
ur af viðkvæmni og angurblíðu,
tíl þess að mikil hrifning geti
myndazt. Kannsike var því viðtöiku
hæfileikinn ekki til staffar þetta
kvöld.
Helzt mætti þó segja, að högg
myndin „Móðir með barn“ hefði
vakið hrifningu, einkum sú birta,
sem stafar af ásjónu móðurtanar,
sem heldur barni sinu að vanga
sér, eða lyftír þvi upp að því er
virðist nýfæddu. Hins vegar.verk-
ar líkami hennar ekki jafn san-n-
færandi. Þar bættí úr tíl aukins
augnayndis „Mótí sól“ eftir Nfau
Sæmundsson, og „Ungur maður“
eftir Gunnfríði Jónsdóttur. En báð
ar þessar myndta verka mjög hlý-
lega og auka skilning á því hvað
er í sannleika fagurt í svip og
hreyfingum ungs fólks.
En til að mtana mig á ljúfastar
stundir liffinna daga var þó kann-
ske sterkust mynd Ríkarðs Jóns-
sonar af Ólöfu Finnsdóttur. Hún
sameinar i andlitsdráttum sínum
trú, auðmýkt og ástúð, en þó um
leið þessa bjargtraustu seiglu og
sjálfstraust liðinna kynslóða, þetta
óbrotgjarna þrek gamla fólkslns,
sem öllu gat fórnað og enga upp
gjöf kunni.
Ég hef með vilja dvalið við
höggmyndirnar, af því að þær
vírðast hafa farið fram hjá þeim,
sem htagað tíl hafa minnzt á sýn
taguna. Þær verka líka alltaf
sterkast; eru einhvern veginn nær
hinu eilífa og óbrotgjarna, líkt og
steinninn verður sterkari en blóm
ið, sem í dag stendur, en er horf
ið að morgni. Þær eru líka ljóm-
andi vel valdar yfirleitt á þessa
sýningu handa þeim sem vilja lesa
út úr þeim manngildi og mátt
hjartna og huga, en ekki einhvem
afkáraskap ástríðna og hégóma,
sem nú tíðkast meira.
Af málverkunum verð ég eirnn-
ig að mtanast fyrst tveggja mynda
eftir htan fjölhæfa snilling Guð-
mund Etaarsson frá Miðdal, sem
nú er nýlátinn. Etahvern veginn
tóku þær fyrst huga minn og ég
Framhald á 15. siðu.
T í M I N N, flmmtudagurtan 20. júní 1963.
9