Tíminn - 06.07.1963, Blaðsíða 13

í Ijóðabréfi til vestur-íslenzka skilctsins, Guttorms J.
Guttormssonar, kvað Örn skáld Arnarson, á þessa leið:
„Þú siglir úr Vesturvegi
og vitjar þíns ættarlands
með forvitni ferðalangsins
og feginleik útlagans,
því ísland var ætíð þitt draumland
frá æsku í huga þér brennt.
Nú rís það úr draumahafs djúpi.
Og draumar og vaka er tvennt.
Þótt draumar okkar hafi verið skirir og ætíð vakið
undrun, er það okkur Vestur-íslendingum mjög ljóst,
eftir nokkra vikna dvöl hér á íslandi, að draumar og
vaka eru ekki hið sama. Nú höfum við litið náttúrufegurð
íslands og séð í starfi allra, þær óskiljanlegu framfarir
sem eiga sér stað hér í Reykjadk og víðar, og hefur
hvort tveggja vakið undrun mikla, en það, sem meir en
nokkuð annað hefur gripið okkur er fólkið — hin ís-
lenzka þjóð.
Nú vitum við að hinir ágætu íslendingar, sem hafa
komið til. okkar í Vesturheim, eru ekki undantekningar,
heldur erindrekar, sem spegla þjóðina eins og hún er.
Nú hafa draumar og vaka sameinazt og það er myndin,
sem við tökum til baka í hjörtum okkar og hún er ógleym-
anleg.
Valdimar Líndal
REIKNINGAR R-VÍKUR
Framhald af 7. síðu.
legar, þegar haft er íÉ huga hið
óhæfilega langa togaraverkfall
og vinnustöðvun í fyrravor og
fram á sumar. Enda fæst þessi
jákvæða útkoma með því að
færa til t'ekna s. 1. árs greiðslu
frá Aflatryggingarsjóði fyrir ár-
in 1960 og 1961. Nemur sú fjár-
hæð á 13. mill'j. eða heldur meiri
upphæð en Bæjarútgerðin yer til
afskrifta á eignum sínum s. 1.
ár.
Ástæða er til að festa sér í
minni, að Ingólfur Arnarson
skilar mestum hagnaði (1.792
þús.), en Hallveig Fróðadóttir
mestu tapi ' (2.573 þús.). Mun
þar valda síldarævintýri, sem
hún var látin taka þátt í, — í stað
þess að sækja á sömu mið og
Ingólfur Arnarson. Það virðist
ekki fylgja því mikil farsæld, að
vera að skilja þau að!
Það er einnig' rétt að minnast
þess, að 1961 var Ingólfur Arn-
arson eini bæjartogarinn, sem
skilaði arði, þ. e. kr. 1.390 þús.
Og þá var rekstrarafkoma Hall-
veigar næst bezt.
Heildartekjur togaranna átta
virðast hafa numið rúmlega 85
milljónum. Og rekstrarafkoma
þeirra er raunar bytri -en flestir
þorðu að vona. Og verður vænt-
anlega batnandi á þssu ári.
Sorpeyðingarsfötnn
í fjárhagsáætlun fyrir 1962
var halli á sorpeyðingarstöðinni
áætlaður 1.400 þúsund, en hann
reyndist 2.074 þús. eða kr.674
þús. umfram áætlun.
Það hallar árvisst á ógæfuhlið
hjá þessum borgarrekstri meiri
hlutans. — Vaxandi rekstrarhalli
með hverju nýju ári. Á s. I. ári
674 þús. meiri en Sjálfstæðis-
menn sjálfir áætluðu að hann
gæti mestur orðið!
Stofnkostnaður sorpeyðingar-
stöðvarinnar er orðinn á 12.
milljón, en framleiðsla hennar
t;I áburðar bæði lítil og vond.
Seldur skarni 1962 var ' fyrir
rúmlega hálfa millj. og sú sala
endaði með hálfgerðri skelfngu,
því að snemma á þessu ári
neyddist lögreglustjóri og heil-
brigðisnefnd til að stöðva allan
flutning í borgina á þessum
óþverra, eftir að fram hafði kom
ið mjög alvarleg kæra yfir verkn
aðinum.
En nú er aftur tekið til að
flytja skarnann með fýlunni inn
í borgina í óþökk mikils meiri
hluta borgarbúa og í berhöggi
við heilbrigðis- og lögreglusam-
þykkt borgarinnar.
Ekki verður séð annað en að
bráðlega verði að breyta til um
sorpeyðingu fyrir Reykjavík og
taka upp fuilkomnari aðferð,
það er að brenna sorpið upp við
mikinn hita.
Nokkrar fölur til
umhugsunar
Ég mun þessu næst drepa
lauslega á nokkur atriði í reikn-
ingunum, sem eru athyglisverð,
sum l'ofsverð, — önnur ekki.
★ Til gatna og holræsagerðar
var samþ. að verja rúmlega
55 millj., en greitt tæpar 55
millj. — En tekjur borgar-
innar fóru 13,8 millj. fram
úr áætlun, og því öllu varið
til framkvæmda, segir Mbl.
En ekkert af því fór til gatna
gerðar!
★ Grjótnám, malbik og pípu-
gerð: áætlað kr. 10.8 millj,,
en greitt 16,5 millj. — Um-
fram áætlun 5,7 millj., og er
það svolítil ónákvæmni. M. ö.
o. 50% skekkja!
Á þessum rekstri hefur orðið
1,4 millj. halli.
•k Stöðumælar gefa í brúttó-
tekjur 1.870 þús., þar af
rekstrarafgangur 524 þús.
— og eru þeir stórum betri
mjólkurkú, heldur en sorp-
eyðingarstöðin!
★ Til alinannavarna var áætláð
750 þús., en aðeins greitt 81
þús. - Virðist meirihlutinn
þannig hafa staðfest með
verkum sínum álit þeirra
manna, sem litla trú hafa á
hinum svonefndu almanna-
vörnum.
k Sorphreinsunin kostar rúmar
10 millj., auk tapsins á sorp-
eyðingarstöðinni og gatna-
hreinsunin — tæpar 8 millj.
Þessar háu tölur vekja menn
til umhugsunar um, hvort
alls staðar sé gætt fyllstu
hagsýni.
•k Húsatryggingiar Reykjavíkur
virðast'hafa hagnazt s. 1. ár
um 3,7 millj. og eiga í árslok
hreina eign 26,2 millj., sem
þær hafa lánað Hitaveitunni
15 millj. og borgarsjóði af-
ganginn.
k Strætisvagnar Reykjavíkur
eru með rekstrartap, kr. 1,630
þús., eftir að hafa afskrifað
eignir sínar um 2.130 þús.
En fargjöld með strætisvögn
unum voru stórhækkuð í árs
lok 1962, svo að afkoma
þeirra er vafalaust góð á
þessu ári.
k Ráðhússjóður. Greiddar hafa
verið um 400 þús. á árinu til
undirbúnings ráðhúsbyggingu
og keypt málverk í hana fyr-
ir 15 þús. — Nú er búið að
verja rúml. 3 millj. til undir-
búnings byggingunni og til
listaverkakaupa í hana. —
Hann stendur lengi þessi und
irbúningur og reynist bæði
erfiður og dýr!
k Faxaverksmiðjan eða S.f. Faxi
er eins konar huldumaður í
þessari stóru bók — eða
huldukona. Það finnst ekki
greinargerð um fjárreiður
hans eða rekstur. Þó sést á
bls. 175, að Faxi skuldar
Framkvæmdasjóð Reykjavík-
ur tæpar 6 millj. og er skuld-
in talin 2 millj. minni en í
fyrra. Gott er ef framhald
vérður á þeirri braut, að
Faxi greiði skuldir. — En
Faxi kemur meira við sögu.
Á rekstrarreikningi Fram-
kvæmdasjóðs eru vaxtatekj-
ur frá Faxa 348 þús. En
gjaldamegin á sama reikn-
ingi hallar heldur undan
fæti, þar er 1. liður:
Halli borgarsjóðs af rekstrar
halla Faxa s.f. 1960 og 1961
kr. 2.532 þús.
Myndi ekki tímabært að gefa
greinagóða skýrslu um allar
fjárreiður Faxa s.f., og jafn-
framt hugsanlega möguleika
fyrir borgina að losna úr
Faxa-ævintýrinu?
BAULÁRVELLIR
Framnair u 9 siðu )
grenjavinnslu þar af öll tvímælí,
svo sem nánar verður rakið.
7. Nú kynni hins vegar að þykja
nokkur vafi á leika hvað land það
eða landskika snertir, sunnan
vatnsins, sem á sínum tíma var lagt
undir .,nýbýlið“ á Baulárvöllum,
en sem hvorki kirkjan hefir lýst
landamerkjum fyrir, né heldur
bændur jarðanna sunnan
íjalls. Reyndar hafa þeir heldur
ekki viðurkennt nein sameiginleg
.andamerki við Baulárvallajörð, né
ytirleitt tilvist neins sérstaks býlis
um þær slóðir, enda telja þeir lönd
bessi hluta af sínum jörðum, nú og
frá ómunatíð, þau hafi verið
ólöglega undan þeim tekin, og ný-
býlisstofnunin síðan farið út um
þúfur, og allt því fallið í fyrra
iiorf. Norðanjarðir gera engar
kröfur til þessa lands. Áður eru
í grein þessari færð rok að því,
að Sth.-kirkja eigi ekki (lengur)
r.einn rétt til þessara landsvæða,
hvorki til eignar eða ítaks. En
jafnvel þótt henni tækist að sanna
hefð á landinu, myndu suðurjarð-
irnar allt að einu halda afnotarétti,
ril upprekstrar og veiði, og um
hreppamörKin myndi það engu
breyta; þar skéra fjallskilareglu-
gerðir út til fullrar hlítar.
Samkvæmt fjallskilareglugerð
sýslunnar, m. 100/1916 (o. fl.),
samþykktri af sýslunefnd, þ. á. m.
fulltrúum Helgafellinga og Hólm-
ara staðfestri af ráðherra íslands,
og auglýstri í Stjórnartíðindum ann
rst hreppsbúar smalarnir þangað,
sem fjallgarðurinn „er hæstur,
eins og vötnum hallar, eða þar sem
hieppalönd ná saman“ (16. gr.).
Jafnframt segir að Staðasveitingar
og á móti Miklhreppingum að
Urðarmúla, (þ. e. Draugagilsá).
Þaðan leita Miklhreppingar síðan
austur með vatni, (og norður), o.
s. frv. Tekur þetta af tvímæli um,
ag hreppamörk eru um Baulár-
vallavatn, eins og fyrr er sagt.
Því næst segir í sömu reglugerð,
að hreppsnefnd annist „grenja-
leitir og eyðing refa í hreppi sín-
um“, (40. gr.), og að hver búandi
skuli leita grenja „í landi ábýlis-
jarðar sinnar", (41. gr., sbr. 42.
gi.). Nú er það staðreynd, sem
ekki tjáir í móti að mæla, að sunn
anbændur hafa að öllu leyti ann-
azt grenjaleitir og grenjavinnslu
á Baulárvöllum, (sunnan vatns),
þ. e. nánar tiltekið „í landi ábýl-
isjarða sinna“ og „í hreppi sínum“,
en Ilelgafellingar eða Sth.-kirkja
þar hvergi nærri komið. Hefii
þetta verið svo frá ómunatíð og
alit fram á þennan dag, og aldrei
sætt ágreiningi. Enda hafa sunn-
anbændur eins og áður segir, nytj-
að lönd þessi alla tíð, þ. á. m. veiði-
skap, eftir því sem á hefir staðið
og þuifa þótt. Eru hin tilvitnuðu
reglugerðarákvæði staðfesting á
þessu, og réttur jarðanna þar með
tryggður og viðurkenndur lögform-
’ega til fullrar hlítar.
Reykjavík, júní 1963
S.Ól.
Iþróttir
Framhald af 5. síðu.
Laingstökk: m.
Sigurður Friðriksson, Þ. 6,71
Ingvar Þorvaldsson, Þ. 6,62
Friðrik Friðbjörnsson, E 6,36
Vietor Guðlaugsson, E. 5,94
Þrístökk:
Ingvar ÞorvaMsson, Þ. 14,09
Sigurður Friðriksson, Þ. 13,73
Friðrik Friðbjömsson, E. 13,14
Victor Guðlaugsson, E. 12,21
Hástökk:
Sigurður Jónsson, Þ. 1,70
2.—3. Einar Benediktsson, E. 1,60
2.—3. Friðrilk Friðbjömsson E. 1,60
Tryggvi Valdimarsson, Þ. 1,55
Stangarstökk:
Ófeigur Baldursson, Þ. 3,10
Sigurður Friðrikisson, Þ. 3,10
Auðunn Benediktsson, E, 2,80
Þóroddur JÓhannsson, E. 1,45
Kúluvarp:
Guðmundur Hallgrímsson, Þ. 14,32
Þóroddur Jóhannsson, E. 13,52
Jón Ámi SigiMsson, Þ. 10,80
Sveinn Gunnlaugsson, E. 10,25
Kringlukast:
Guðmundur Hallgríms®on, Þ. 38,95
Þóroddur Jóhannsson, E. 36,33
Jón Árni Sigfússon, Þ. 28,45
Ingimar Skjóldai, E. 26,96
Spiótkast:
Jón Arni Sigfússon, Þ. 46,30
Sveinn Gunnlaugsson, E. 42,30
Arngrímur Geirsson, Þ. 41,90
Birgir Marinósson, E. 35,60
KONUR:
100 m. hlaup: sek.
Herdís Halldórsdóttir, Þ. 13,5
2.—3. Lilja Sigoirðard., Þ. 13,7
2.—3. Þorgerður Guðim.d. E. 13,7 ,
Eygló Óladóttir, E. 14,0 1
4x100 m. boðhlaup:
Sveit HSÞ. 57,3
Sveit UMSE 58,3
Hástökk: m.
Sigrún Sæmundsdóttir, Þ. 1,47
Sóley Krlstjánsdóttir, E. 1,33
Lilja Sigurðardót'tir, Þ. 1,30
Arndís Sigurpálsdóttir, E. 1,20
Sigrún Sæmundsdóttir reyndi
við nýtt íslandsimet, 1,51 m.,
en felldi mjög naumlega.
Langstökk: m.
Sigrún Sæmundsdóttir, Þ. 4,85
Þorgerður Guðmundsdóttir, E. 4,64
Þórdís Jónsdóttir, Þ. 4,60
Ragnheiður Þórðardóttir, E. 3,95
Kringlukast:
Erla Óskarsdpttir, Þ. 28,15
Kristjana Jónsdóttir, Þ. 27,74
Ólöf Trygvadóttir, E. 23,71
Þorgerður Guðmundsd., E. 21,92
Kúluvarp:
Erla Óskarsdóttir, Þ. 9,76
Helga Hallgríimisdóttir, Þ. 8,73
Sóley Kristjánsdóttir, E. 8,02
Þorgerður’ Guðmundsdóttir E. 7,10
Sýslumaður Árnessýslu.
Ljósmæðraskóli Islands
Námsárið hefst 1. október n.k. Nemendur skulu
ekki vera yngri en 20 ára ug ekki eldri en 30 ára.
Heilsuhraustir, heilbrigðisástand verður nánar at-
hugað í Landspítalanum. Konur, sem lokið hafa
héraðsskólaprófi eða gagnfræðaprófi ganga fyrir
öðrum. Eiginhandarumsókn sendist forstöðumanni
skólans i Landspítalanum fyrir 31. júlí n.k. Um-
sókninni fvlgi aldursvottorð, heilbrigðisvottorð og
prófvottorð frá skóla, ef fyrir hendi er.
Umsækjendur, sem hafa skuldbundið sig til að
gegna ljósmóðurumdæmi að loknu námi, skulu
senda vottorð um það frá viðkomandi oddvita.
Landspítalanum, 5. júlí 1963
Pétur H. J. Jakobsson
ATH.: Umsækjendur ljósmæðraskólans eru beðnir
að skrifa á umsóknina greinilegt heimilisfang, og
hver sé næsta símstöð við heimih þeirra.
Lögregluþjónsstaöa
á Selfossi
er laus til umsóknar nú þegar eða frá 1. ágúst
n.k. Umsóknir með upplýsingum um menntun og
fyrri störf, má senda sýsluskrifstofunni á Selfossi.
Umsækjandi þarf að hafa meira bifreiðastjórapróf.
T f M I N N, laugardagurinn 6. júli 1963. —
13