Tíminn - 29.10.1963, Qupperneq 2

★
KJ-Reykjavík, 28. okt.
FRÉTTAmenn voru s.l. föstud.
kvaddir á fund Almenna bókafé-
lagsins í tilefni af því aö lokiS
er heildarútgáfu á verkum Gunn-
ars Gunnarssonar, átta bindum
alls.
Baldvin Tryggvason, framkv.-
stjóri AB skýrði frá útgáfunni
cg sagði f.-á því aS hún hefði
hafizt árið 1960 með útgáfu eins
bindis í samvinnu við Helgafell,
en eftir það hefði Almenna bóka-
Heildarútgáfa á
verkum Gunnars
félagið tekið útgáfuna í sinar hendur, og nú væri áttunda og síðasta bindið komið út. Allt verkið er 4800 blaðsíður eða 600 bls. hvert, en verkin í heildar- safninu eru 19 talsins. Eiríkur Hreinn Finnbogason hefur borið Chita og þunga af útgáfu verksins ásamt Tómasi Guðmundssyni, og aftast í síðasta bindinu er skrá um verk Gunnars Gunnarssonar, sem Haraldur Sigurðsson bóka- vörður hefur tekið saman. Gunnar Gunnarsson yngri son ur skáldsins hefur myndskreytt útgáfuna, og einnig teiknaði hann kápuna á verkið. Aðspurður sagð ist Gunnar Gunnarsson yngri hafa fengið hugmyndina að teikn ingunum í bréfi frá föður sínum til dóttur sinnar, og þær á káp- unum aðeins stílfærðar en í sama lit og þær voru upphaflega á bréfunum. í stuttri ræðu, sem Gunnar Gunnarsson hélt sagðist hann skulda AB þakkirnar fyrst og fremst sem honum voru ætlað- ar, einnig ætti Ragnar Jónsson, bókaútgefandi þær, því það er hugmynd hans að verk Gunnars Gunnarssonar voru gefin út í heild. Auk þeirra Baldvins og Gunn- ars tók til máls Bjarni Benedikts son ráðherra, forseti AB. ítrekaði hann þakkir AB til Gunnars, og þá sérstaklega brautryðjenda- starf hans hjá félaginu.
Fundur framkvæmdastjóra í fiskiðnaSi á vegum SÍS
Vextir af f járfesting-
arlánum verði 3%
Verzlunar-
menn boða
; verkfall
LANDSSAMBAND íslenzkra
verzlunarmanna og Verzlunar-
mannafclag Reykjavíkur hafa til-
kynnt sáttasemjara ríkisins og við
semjendum sínum, að verzlunar-
fólk muni hefja verkfall frá og
með 4. nóvember n. k., hafi samn-
ingar eigi tekizt fyrir þann tíma,
jafnframt hafa flestöll verzlunar-
mannafélög tilkynnt viðsemjend-
um sínum þessa ákvörðun.
Þau félög, sem þegar er vitað
um að hefja muni vinnustöðvun
eru:
Verzlunarmannafél. Rvíkur,
Verzlunarm.fél. Hafnarfj.,
Verzlunarm.fél. Borgarness,
Verzlunarm.fél. Snæfellinga,
Verzlunarm.fél. Bolungarvíkur,
Verzlunarm.fél. ísafjarðar,
Verzlunarm.fél. Húnvetninga,
Verzlunarm.fél. Skagfirðinga,
Verzlunarm.fél. Siglufjarðar,
Verzlunarm.fél. N.-Þingeyj.s.,
Verzlunarm.fél. V.-Skaftfellinga,
Verzlunarm.fél. Rangárvallas.
Félag verzlunar- og skrifstofu-
fólks á Akureyri,
Skrifstofu- og verzlunarm.fél.
Suðurnesja,
Verzlunarmannafél. Árnessýslu.
Fljótlega munu félögin á Eski-
firði, Reyðarfirði, Vestmannaeyj-
um og Patreksfirði bætast í hóp-
inn.
(Fréttfrá LÍV og VR).
c) Hráefnisöflun erfiðari og
ótryggari.
d) Fiskvinnslustöðvarnar yfir-
leitt smærri og dreifing fastakostn
aðar því óhagstæðari.
e) Tækniþjónusta dýrari eða
lakari.
f) Kostnaður af flutningi rekstr
arvara og meiri birgða af rekstr-
arvörum hærri.
Til þess að jafna þennan að-
stöðumismun að einhverju leyti
beinir fundurinn því til verðlags-
ráðs að:
1. Stærðartakmörk milli stórs
fisks og smás, verði færð upp um
5 em.
Fundur framkvæmdastjóra við
fiskiðnað á vegum Sambands ísl.
samvinnufélaga, haldinn í Reykja-
vík dagana 23.—24. október 1963,
ályktar, að þær hækkanir, sem
orðið hafa á vinnulaunum, verði
hráefnis, sem og öðrum vinnu-
kostnaði, hafi þegar raskað svo
mjög rekstursgrundvel'ii fiskiðnað
arins, að þau rekstursvandamál,.
sem við er að etja, séu alvarlegri
og erfiðari en svo, að við verði
ráðið án sameiginlegs átaks og
samræmdra aðgerða í samvinnu
við ríkisvaldið.
Fundurinn telur eftirtalin úr-
ræði geta komið að nokkru gagni
til þess að l'eysa úr þessum erfið-
leikum og væntir þess að eftir-
greindar tillögur mæti skilningi
viðkomandi yfirvalda:
1. Vextir af fjárfestingarlánum
og afurðalánum verði lækkaðir í
3%.
2. Afurðalán á framleiðslu
verði hækkuð í 85% af útflutn-
ingsverðmæti og verði þau lán
veitt sjálfkrafa út á framl'eiðsluna
eftir skýrslum sem viðkomandi
viðskiptabanki tekur gildar.
3. Útflutningsgjald 7,4% af
framleiðsluverð'mæti fob., verði
fellt niður að hálfu fyrir árið
1963 frá 1. 1. og gjaldið allt fellt
niður frá 1. 1. 1964.
4. Aðstöðugjald á fiskvinnslu
verði fellt niður, eða til vara, að
álagning gjaldsins verði samræmd
og sá reksturskostnaður, sem
rekja má til óhagstæðrar aðstöðu
og staðsetningar verði metinn frá-
dráttarbær.
5. Rafmagnsverð til fiskiðnaðar
verði lækkað og samræmt.
6. Fiskvinnslustöðvar fái að-
gang að lánsfjármagni til þess að
endurskipuleggja vinnslukerfið
og til kaupa á nýjum tækjum og
búnaði, sem stuðlað getur að auk-
inni nýtingu vinnuafls og hráefn-
is.
7. Greiðslu afborgana af stofn-
lánum til fiskvinnslustöðva verði
frestað um eitt ár.
8. Niður verði felldir tollar af
öllum vélurn og tækjum, sem not-
uð eru til vinnslu sjávarafurða,
frá og með 1. jan. 1963.
9. Skattfríðindi í einhverri
mynd verði veitt fólki, sem vinn-
ur í fiskiðnaði, þar eð tilfinnan-
legur flótti virðist ríkjandi úr
fiskiðnaði í önnur störf.
Verði hins vegar hækkun á
fiskverði, vinnulaunum og öðrum
kostnaði frá því sem nú er, telur
fundurinn að óhjákvæmileg stöðv
un vinnslustöðvanna sé yfirvof-
andi og augljós, nema aðrar og
sérstakar ráðstafanir séu gerðar
af hálfu þess opinbera til þess að
mæta þeim.
Að því leyti, sem framangreind
ar ráðstafanir ekki duga til þess
að fiskiðnaðurinn losni við tap-
rekstur, verði gerðar samhliða
ráðstafanir af hálfu ríkisvaldsins I
með fjárstuðningi, þar til jafn- j
vægi næst. I
Fundur framkvæmdastjóra í
fiskiðnaði á vegum S.Í.S., haldinn
í Reykjavík dagana 23.—24. okt.
1963, leyfir sér að benda Verð-
lagsráði sjávarútvegsins á, að á
Norður- og Austurlandi er:
a) Meðalstærð svokallaðs stór-
fisks að jafnaði miklu smærri en
í öðrum landshlutum.
b) Óslægður fiskur hlutfalls-
lega minna virði en slægður fisk-
ur, þar sem hrogn og lifur nýtast
illa eða ekki
2. Aukinn verði verðmismunur
milli slægðs fisks og óslægðs á
tímabilinu 16 apríl til 31. des.
3. Fiskur undir 40 cm. verði
ekki verðlagður.
Enn fremur beinir fundurinn
því til verðlagsráðs að það fylgi
því eftir að ákveðnar reglur verði
settar um verðfellingu fisks vegna
orma, og að þeim reglum verði
framfylgt.
Fundur framkvæmdastjóra í
Framhald á 13. síðu
Tvær nýjar járn
iðnaðarvélar
KJ-Reykjavík, 28. október.
NÝLEGA var fréttam. boð-
ið að sjá tvær nýjar járniðnaðar-
vélar, sem Verkfæri og járnvörur
h.f., Tryggvagötu 10 flytja inn.
Vélar þessar eru tvenns konar.
Annars vegar svokölluð plötu-
vinnsluvél er getur með 11 mis-
munandi vinnuaðferðum fram-
kvæmt ýmsa hluti svo sem að
skera járnplötur, gera ferninga
eða hringi, í þær, gera alls konar
gróp og skorur. Vél þessi er jafn
víg á þunn pappírsblöð sem átta
millimetra plötustál.
Hin vélin er svonefndur hrað-
kantskeri, sem er sá eini sinn-
ar tegundar hér á landi. Kantsker
hann plötur fyrir rafsuðu £ öllum
mögulegum stærðum.
Það eru Pullmax-verksmiðj-
urnar sænsku sem framleiða þess
ar járniðnaðarvélar, og er nú hér
á landi staddur frá þeim Artur
Lindskog, sem sýndi fréttamönn-
um hina ýmsu eiginleika vél-
anna, og mun veita járniðnaðar-
mönnum tilsögn i meðferð
þeirra.
Þegar tjaidið fellur
HAUSTKVÖLD í Reykjavík,
þriðjudagur 15. október 1963.
— Stiórnmálafundur í stórum
sal. Fjölmenni með eftirvænt-
ingu i svipnum. Leiðtogi stígur
i stólinn . . .
Sá,. sem í ræðustólnum stóð,
«agði orðrétt:
„ÞEIM LEIK, AÐ FELLA
GENGIÐ VERÐUR AÐ LJÚKA.
VIÐ VERÐUM AÐ HAFA
ÞANN MAN>Tr*ÓM, AS LÁTA
HONUM L’ KA . . . VIÐ
MEGUM EKKI OG GETUM
EKKI GERT OKKUR LEIK
AÐ ÞVÍ AÐ BREGÐAST ÞVÍ
SAMEIGINLEGA TRÚNAÐAR-
TRAUSTI, SEM GJALDMIÐ.
ILLINN ER HJÁ HVERRI
ÞJÓÐ.“
Þetta var á ofanverðu fjórða
ári „viðreisnarinnar“, sem
hófst með stórfelldri gengisfell-
ingu 1960 og var haldið áfram
með annarri gengisfellingu árið
eftir.
En leiðtoginn, sem stóð í
ræðustólnum, hver var hann?
Var það ekki Eysteinn Jónsson
eða einhver annar af þing-
mönnum stjórnarandstöðunn-
ar? Ekki aldei'lis. Þetta var
sjálfur Bjarni Benediktsson,
formaður Sjálfstæðisflokksins.
4 Merk ræSa“
Og Morgunblaðið sagði dag-
inn eftir, að Bjarni Benedikts-
son hefði flutt „merka“ ræðu.
Hamingjan hjálpi okkur, var
þetta þá ekkert nema leikur?,
hlýtur mörgum Sjálfstæðis-
manni, einföldum í sinni þjón-
ustu, að hafa orðið að orði.
Leíkur, sem settur var á svið
undir nafninu „viðreisn“ og- er
búinn að þrefalda fjárlögin
svo að ekki sé fleira talið.
Settur á svið með tilburðum
listamannsins, seni sagðist ekki
geta „náð flugtakinu“ á gaml-
árskvöld 1959, ekki hafið anda
sinn til flugs fyrir áhyggjum
út af skuldum erlendis (sem
að vísu hafa vaxið síðan). Leik-
ur í baráttunni um völd yfir
180 þúsund sálum. Segir leik-
stjórinn, núverandi, að þeir,
sem einhvern „manndóm“ hafa,
verða að „láta honum ljúka“.
Að halda leiknum áfram væri
að „bregðast trúnaðartrausti",
segir 'leikstjórinn enn fremur.
Ekki mun um annað að gera
en að láta tjaldið falla, því
þetta hlýtur að hafa verið l.iót-
ur leikur. — Þannig kynnu
þeir nú að hugsa, sem hafa
verið einfaldir í sinni þjónustu,
ef þeir láta sér ekki nægja
það, sem Morgunblaðið segir,
að ræðan hafi verið „merk“.
SviSsetnmgin
Sviðsetning „viðreisnarinn-
ar“ og leikstjórn Ólafs Thors
og Bjarna Benediktssonar hef-
ur orðið þjóðinni dýr. Hún hef-
ur komið illa við marga. Hún
hefur enn stórlækkað kaup-
mátt krónunnar, sem ekki var
of mikill áður. Hún hefur auk-
ið ófrið á vinnumarkaðinum.
Hún hefur komið hart niður
á eigendum sparifjár, einstakl-
ingum og almannasjóðum, sem
til voru fyrir hennar daga, og
hækkun innlánsvaxtanna bæt-
ir þar Iítið úr skák. Ýmiss kon-
ar upplausn hefur átt sér stað
af hennar völduin, þótt ekki
verið því neitað að sumt sé til
bóta í Iöggjöf og stjórnarráð-
stöfunum á þessum árum, eins
og ævinlega á jafnlöngum tíma,
hver sem með völd fer.
Framhalo á 13 sfSu
2
T f M I N N, þriðjudaginn 29. október 1963.