Alþýðublaðið - 24.12.1927, Blaðsíða 11

Alþýðublaðið - 24.12.1927, Blaðsíða 11
Aðfajigadagjðltt. ALÞ t ÐUBl! A&ÍÐ Upphaf Aradætra Saga eftir Ólaf Friðriksson. I. ísleifur stóri. isleifur stóTi var ekki sérlega stór, þó hann væri kallaður pa'ð. Þeir mældu hann einu sinni upp við vegg í Geirsbúð, rétt^ar hjá, sem „bevisin" héngu í tvðföldum hörtvinna með stoppnál á endan- um. Gólfið var hvergi vel jþurt nema þ ar, en ísleifur sagði, áð mælinguna væri ekki að marka, nema hann færi úr vaðstígvél- unum og ytri sokkunum. Þegar þeir mældu vegginn með alinmálinu, reyndist Isleifur ekki nema einum þumlungi hærri en meðalmaður, ef „Þjóðólfur" sagði rétt til um meðalmannshæðina, svo að þeir samþyktu, að héðan af skyldi hann heita bara IsleijF- ur Isleifsson. En það stoðaði ekki; hann hét eftir sem áður ísleifur stóri. Sögðu sumir, að hann myndi hafa fengið stórn nafnið í æsku, af því að hann hefði verið svo bráð- þroska. En Jóhannes Arinbjarnarson, setn var að lesa lög við Hafnar- háskóla, en var hér heirna sum- arið, sem Isleifur vaxð skipstjóri, sagði eitt sinn í verka!mannahóp, er stóð af sér rigninguna í Bryggjuhúsinu, að ísleifur myndi að heigidómi guðdómsins og ven- iu* augu okkar við dýrðarbirtuna. Bænin hreinsar hið vonda úr sál- inni smátt og smátt og færir heami um síðir fullkomleika guðs. Hún skapar innilegt vináttusam- band milli guðs og manns og ger- ir þá, sem iðka hana, að sendi- boðum guðs og verkamönnum hans. Smám saman fer þá sálin og að sjá, að með þekkingumri vex henni nýr styrkur, og að í kring um hana finnast áður ó- kunn öfl, sem hún þekkir nú og getur stjórnað. Þá finnur hún og, að guðdómsneistinn er falinn í henni sjálfri, og ekkert getur full- nægt þrá hennar annað en sam- bandið við eilíían guð. Og þá kemur óstöðvandi löngunin að sameinast guðdóminum. Sarnt á- litur hún sig frekar vera verk- færi en frumstarfanda, frekar þjón en herra. Þegar mannssálin hefir hafið sig á þetta stig, hefir him einsk- is að biðja nema þeirra bæna, sem átt er við í síðasta bæna- flokkmum. Hún hvílir þá í stöð- ugum friði og tilbeiðslu, leitast einungis við að gera vilja þess, sem hún er að tilbiðja. Þetta er „sonurinn", sem hefir sama vilja og „faðiriim". Honum verður þá að segja: „Sjá! Ég er kominn til að gera þinn vilja, ó! guð! Ég er ánægður með að gera hann. Og iög þín standa skrifuð í hjasrtá minu." Sigurjón Jónsson. vera fcallaður stór, af því að hann væxi verulegt mikilmenni. En að þessu var mikið hlegið. Það þektu allir drengskap og dugnað fsleiffe, en að óbreyttur sjómaður gæti verið mikilmenni, og það þó hann væri orðinn skipstjórí, — það var svo mikil fjarstæða, að það var ekki hægt annað en hlæja að því. ísleifur var átján ára, en Ása tiu ára, þegar hann varð fyrst var við, að menn héldu, að hún væri systir hans; foreldrar hennar voru þá nýfluttir til Reykjavík- ur vestan úr Dölum. Hann sá, að hún var hér um bil eins og mynd- in af honurn sjálfum, sem tekin var, þegar hann var sjö ára, og fióx undir eins að kalla hana Ásu •systur. Það var ekkert undar- legt, þó ísleifur talaðj oft við Ásu, því að allir krakkar þektu ísleif, og hann tala'ði við þá alla. Þegar hann kom þar að, sem strákar voru, kom hann þeim til þess að fiara í bændaglímu eða boltaleik, og stundmn kom hann stelptmum til þess að fara að danza; hann hljóp þá í næsta hús, fékk lánaða harmoniku og spilaðj svo undir fyrir þær. En strákarnir fengust sjaldan til að taka þátt í danzinum. Ása var ekki nema tólf ára, þegar ísleifur fór að hafa ganmn af að striða henni. Hann hafði svo gaman af að sjá, hyernig hún roðnaði, þegar hann sagði, að fólkið væri alt af að ta!a um, hvað það væri miikill hjónasvipur með þeim. Svo hætti hún að roðna af þvi, en fór að verða reið. En hann hafði engu minna gaman af að sjá, hvernig hún skvetti þá þóttalega fléttingmium og sagði: „Ja, svei! Sjá hjónasvip með mér og gö'mlum karli!“ Þegar þetta var, þá var hún tólf ára telpukrakki, en hann' var tvitugur.. Hann var þá ^úinn að vera sex vertíðir að skútu, og stóð til, að hann yTði stýrimaður, þó hann væri ekki búinn að læra. En svo tók hann eftir þvi, að hún fór að forðast hann, og þá hætti hann alveg að stríða henni. Um sama leyti hætti hann að kalla hana „Ásu systur'1, en fór að kalla hana „Ásu frænku". En það var þá fyrir löngu komið í ljós, að þau voru skyld á einkennilegan hátt. Foreldrax Meifs voru bæði úr Dalasýslu, og þau voru hvort um sig fjórinenningar við föður og móðttr Ásu. Ása var þrettán ára um vetur- inn, þegar bændagliman mikla var á Landakotstúni. Jón úr Vogum og Bjarni Bjamason voru bændur, en báðir gamlir og ætlnðu ekki sjálfíx að glíma. Þegar leið á glísmma, þóttust flestir sjá, að Vestanbæingar myndu tapa, þvi að í liði Jóns stóð ísleifur einn uppi, en Bjarni hafði þrjá eftir, hvern öðrmn betri. Það vax Jón fagri, búðar- maður. Hami var 28 ára gamall og hafði stundað leikfimi í mörg ár, þegar hann var erlendis. Það vax Páll frá Laug, '26 ára; sund- garpurinn mikli. Hann hafði , bjargað inönnum með sundkunn- áttu sinni í ofviðri við Noreg (þess hafði verið getið í norslrum blöðum), og svo var Víglundur stexki, 27 ára, sonur Jóns sterka, Víglundarsonar. Þegar gliman hófst með þeim ísleifi og Jóni fagra, kom fyrst fyxir alvöru spenningur í fóikið. Allír þektu Isleif stóra. Það þektu líka allix Jón fagra, og báð- ir voru þeir sérlega vel kyntir. Jón vax nokkuð minni, en álíka þrekinn, og það voru mjög skiftar skoðanir um, hvor sigra myndi. „Þú þekkir ekki hann ísleif,“ sagði Þorsteinn frá Járngerðar- síöðum, sem hafði verið tvö ár með honum á skútu, við verzlun- armann, sem hélt því fram, að Jón fagri myndi hafa betur; „menn eru nú ekki enn búnir að sjá haim ísleif alian.“ Svo hófst glíman og var fegurri en sést hafði þann dag. í fyrstu virtist líkt um þá, en brátt kom í ljós, að ísleifux var þolnari. Hann kom Jóni tvisvar á kné, og tvisvar bjargaði Jón byltu ineð því að koma fyrir sig höndmram. En að sarna skapi, sem Jóni fagxa hrakaði, snérist samúðin með hon- uan, því að þó það megi satt heita, að heimurmn fylgi yfirleitt þeim, sem sigrar, þá á það þó ekki alt af við. Það var nú farið að hrópa í ísleif, að hann notaði krafta; einkum var það j>ó kven- fólkið, sem gerði það, og þeir, sem eldti kunnu glímu. Þeir, sem voru með ísleifi, þóttust sjá fyrir, að það myndi enginn fagnaður verða, þó ísleifur hefði betur. En þá kom snögglega endir á gíím- una, því að ísleifur kom mjaðmar- hnykk á Jón, sem steyptist á höfuðið fram yfir ísleif og lá endilangiir á túninii. Þessi leiks- lok komu svo óvænt, og byltan var svo ótvíræð, að samúðin snér- ist aftnr með ísleifi, og fagnaðar- ópin gullu við um alt túnið. Allra snöggvast var ísleifur eins og fjarverandi. Hann heyrði fagn- aðarlætin í kring um sig eins þg í fjarska, en svo skýrðist alt áftur fyrir honum, og- einmitt í því kom Jón úr Vogum og greip í handlegginn á honimn. „Úr þvögunni! Úr þvögunni!" hrópaði Jón. „Þú verður að geta dregið andann óhindrað, meðan þú færð að hvila þig, því að þú verður að standa það, sem þú getur, í Páli frá Laug.“ Rétt þegar þeir komu út úr hópnum, sem var í kring um þá, rakst ísleifur á Ásu. Hamn hafði ekki búist við henni þarna, og aldrei hafði hann séð hana svo þungbúna. Rétt hjá var stúlka, Tl nokkuð stærri, með blóðnasir og vasaklút og lét dæluna ganga. „Hvað er um að veia, frænka?“ spurði Isleifur. „Ég sagði, að stelpan væri asni. Svo lamdi hún mig, og ég barði hana aftur, og þá fékk hún blóð- nasir,“ sagði Ása. En ísleifur rak upp skellihlátur. „Korndu, frænka!“ sagði hann og dró hana dálítið frá. „Af hverju sagðirðu, að hún væri asni?“ „Hún sagði, að þú hefðir bol- að, og að þú hefðir svínað Jón niður, þó allir sæju, að þú iagð- jr hann á hnykk,“ sagði Ása. „Nú, sagði hún ekki. annað?‘ „Jú; hún sagði, stelpukjáninn, að ég héldi með þér af því, að —--------.“ Ása hætti í miðri setn- iragu. „Af hverju ?“ spurði ísleiiur. „Af því að það væri hjónasvip- ur með okkur,“ sagði Ása og varð um leið kafrjóð, „en nú ætla ég heim,“ bætti hún við. „Nei, nei, ertu frá þér, frænka!" sagði Isleifur; „þú verður að vera hérna mér til fulltingis.- Ég á eftir að etja við tvo enn þá, og báðir eru mestu beljakar, næstum eins háir held ég og Skólavarð- an. Þú verður að vera héma og vitna með mér, að ég hafi fallið með sóma. Og svo er ekki að vita reyndar, hvemig fer, ef þú ert hér mér til heilla. Þú ferð ekki frá mér, frænka!“ I þessu komu menn þjótandi með trékassa. „Svona; nú verðurðu að setjast niður og hvíla þig!“ hrópaði Jón úr Vogum. „Ég heimta, að þú sitj- ir þessar mínútur, þangað tii glíman byrjar aftur.“ Isleifur leit í kring um sig, þegar átti að fara að byrja á ný og veifaði liendinni í áttina þang- að, sem hann sá Ásu. Ötalmargir veifuðu aftur. Þegar glíman byrjaði, sást, að Páll var töluvert hærri og þrekn- ari en ísleifur. Viðuréignin hófst með klofbragði, sem Páll setti á Isledf; hann hljóp upp, en kom ieggjarbragði á Pál, uni leið og hann kom niður. En þeir duttu báðir; það var greinMeg bræðra- bylta. Páll hóf nú ákafa sókn. Glíman gekk frarn og aftur um völlinn og var auðséð, að IsJeifur var talsvert þreyttur. Tvisvar varð aftur bræðrabylta, og eitt sinn fór Isleifur á annað hnéð. Hrópin og sköllin kváðu nú við um allan völlinn, en flestir töldu Páli viss- an sigurinn. „Hvernig sem glíman fer,“ sag'ði Þorsteinn frá Járngerðarstöðum, „þá segi ég: Þið þekkið ekki enn þá hann tsleif allan.“ ísleifur hafði sóknina dálitla stund eftir hnéfallið, en ekki lemgi, því að svo komu fjögur klofbrögð í röð frá Páli. tsleif- ur hljóp upp úr þeim. Svo kom finrta klofbragöið, sem var vinstri fótar. Isleifur hljóp einhig upp

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.