Tíminn - 21.01.1964, Blaðsíða 15

LETTERS-BRÉF
Framiiai'- ai bis 3
mánaða sumarleyfi Þjóðleikhúss-
ins, sýningarstjórinn, sem nú leik-
ur Laertes, er loftskeytamaður til
sjós á sumrin, Hamletinn okkar
hér og einn aðalleikari hússins fer
í sveit og er þar önnum kaíinn við
kindurnar sínar og annan búfénað
á sumrin, þrír fara á síld eða skak
svo af þessu má sjá, að íslenzkum
leikurum verður<ekki núið því um
nasir, að þeir forðist að blanda
geði við aðrar stéttir.
Þjóðleikhúsið verður að treysta
á stöðuga aðsókn og stilhr því að-
göngumiðaverði mjög í hóf, enda
er tæplega nokkurt þjóðleikhús í
Evrópu, sem hefur svo lágan rík-
isstyrk, sem hið islenzka. List-
rænar kröfur eru vel í meðallagi,
og svo mikið er víst, að það sem
stendur öllum þjóðleikhúsum fyr-
ir listrænum þrifum, er leikari á
föstum launum sem mætir dag-
lega af skyldu fremur en löngun
til að leggja sig allan fram, ber
ekki líkt því eins mikið á þessu
hér og t. d. í Danmörku. Hér rík-
ir talsvert meiri áhugi og starfs-
gleði og þó nokkuð meira um f jöl-
hæfni.
íslenzk tunga hefur líka mikla
kosti fram yfir hin Norðurlanda-
málin, þroskaðist og mótaðist sem
mælskulistarmál á söguöldinni,
þegar hinar gömlu íslendingasög-
ur varðveittust í munnlegri geyimd
frá kynslóð til kynslóðar, líkt og
Hómerskviðurnar meðal Grikkja.
íslenzka er flókið og erfitt tungu-
mál, en mjög fjölbreytilegt og læt
ur músíkalskt í eyrum. íslendingor
eru feikileiknir í að tala önnur
tungumál og þó er enn meiri bók-
hneigð þeirra, yfir 300 bækur gefn
ar þar út á ári og feikn selt af ensk
um og amerískum bókum. í Reykja
vík, þar sem 70 þús. af 180 þús.
landsmanna eru búsettir, er lalið,
að hver borgarbúi fari a. tn. k.
ívlsvar í leikhús á vetri, sem éf'
mun meira en þekkist á Bretlands-
eyjum. Nýlega hófu ungir reyk-
vískir áhugamenn um leikhúsmál
útgáfu fallegs tímarits í líku sniði
og Plays and Players og setja sér
það mark að fá 1200 áskrifendur
til að útgáfan beri sig. Efni rits-
ins er ýmist sníkt, stolið eða feng
ið að láni, að því er útgefendur
sjálfir segja, en það^ lýsir hin-
um furðulega áhuga Ólafs Mixa
ritstjóra og félaga hans, að þeir
skulu ráðast í að gefa út svo glæsi-
legt tímarit með svo lítið fé handa
á milli. En á bak við glæsiútlit rits
ins liggur einlæg ósk útgefenda að
örva leiklist borgarinnar og vara
við sljóleika og stöðnun.
SMJÖRVATNSHEIÐI
Framhald af 16. síSu.
lagi, en svo reyndist þó. Stóð veg-
urinn upp úr á löngum köflum,
og gekk ferðin greiðlega. Sælu-
hús er uppi á Smjörvatnsheiði, og
í nánd við það, komu þeir fjór-
menningarnir á annan vegarruðn-
ing, sem löngum var notaður hér
áður fyrr, fyrir daga bifreiðanna,
en þá lá vegurinn niður af Smjör-
vatnsheiðinni niður Biskupsbrekku
og niður að Fossvöllum, en sú
leið er miklu blautari, og því var
ákveðið að ryðja veginn upp frá
Hofteigi í sumar, enda hafa Jökul-
dælir og Hlíðar-bændur meiri not
fyrir hann þar. Vegarkaflinn, sem
ruddur var í sumar, kostaði um
25 þúsund krónur, og sagði Ragn-
ar, að lítið þyrfti að gera til þess
að leiðin niður í Vopnafjörð yrði
sæmilega fær bílum.
Yrði vegur ruddur yfir Smjör-
vansheiði, styttist við það leiðin
frá Austfjörðum til Vopnafjarðar
gífurlega mikið. Frá Fossvöllum í
Vopnafjörð er nú 130 km léið, þ.e.
frá Fossvöllum í Möðrudal 60 km
og írá Möðrudal í Vopnafjörð 70
km. Hins vegar er aðeins um 40
km leið frá Hofteigi að Hofi í
Vopnafirði, en frá Fossvöllum að
Hofteigi mun vera um 20 km. leið,
svo á þessari vegalengd styttist
vegurinn um rúmlega helming.
Smjörvatnsheiði hefur ekki áður
verið ekin að vetrarlagi, en Páll
Sigurbjörnsson ráðunautur fór
þessa leið einu sinni að sumarlagi,
og einu sinni munu útlendingar
hafa farið í bíl upp að sæluhús-
inu.
BÍLSTJÓRAR
Framhald af 16. síðu.
Ef Keflavíkurbær gengur að
þessari kröfu bílsjóranna, er verk-
fall á sérleyfisleiðinni Reykjavík
— Keflavík — Reykjavík úr sög-
unni, að því er varðar Bifreiða-
stöð Keflavíkur. Aftur á móti
myndi Steindór ekki hefja ferðir
fyrr en samningar hafa tekizt hjá
launþegadeild Frama.
GODANES
Framhald af 1. síðu.
bátur, sem ég hef komið á.
Meðeigandi Ragnars er bróðir
hans, Ingvi, og er hann matsveinn
á Goðanesi, og mun hann selja
farþegum kaffi og brauð, svo og
gosdrykki og tóbak. Auk þeirra
bræðra eru tveir vélstjórar og
stýrimaður. Öll skipshöfnin er frá
Hafnarfirði.
Þeir bræðiir - keyptu vardateTOð:
Gaut snemma í þessum mánuði,
létu mála það hvítt og skírðu
Goðanes. Þeir hafa i hyggju að
halda uppi daglegum ferðum milli
Eyja og Þorlákshafnar, en B.S.Í.
mun halda uppi bílferðum milli
Þorlákshafnar og Reykjavíkur í
sambandi við skipið. Áætlunin er
kl. 7,30 á morgnana frá Vestmanna
eyjum og kl. 8 um kvöldið aftur
til baka frá Þorlákshöfn, svo að
Vestmannaeyingar geta nú brugðið
sér til Reykjavíkur að morgni og
komið til baka að kvöldi.
Goðanes tekur 25 farþega og er
búið prýðilegum vistarverum. Sjö
farþegar höfðu pantað far með
Goðafossi, þegar blaðið talaði við
Ragnar í dag. Hann sagði, að lend-
ingin væri erfið í Þorlákshöfn í
dag vegna veðurs, og eflaust
ætti hún oft eftir að verða svo.
Kvaðst hann reikna með að tapa
úr ferð og ferð þess vegna, en í at
hugun væri, að hafa Grindavík sem
varahöfn, til þess að ekki þyrfti
oft að falla úr ferð.
Friðfinnur Finnsson í Eyjabúð
annast alla afgreiðslu fyrir Goða-
nes í Eyjum, en B.S.Í. í Reykja-
vík. Er ekki að efa, að margur
Eyjabúinn fagni tilkomu Goðaness,
því að oft hafa flugferðir brugð-
izt, og Herjólfur gengur aðeins
tvisvar til þrisvar í viku milli lands
og Eyja, svo að hér er um mikla
samgöngubót að ræða.
Útboðslýsing
af 4 stórum diesel-rafstöðvum, sem óskast til kaups
verður afhent á skrifstofu vorri, Ránargötu 18. n.k.
mánudag og þriðjudag.
Innkaupaetofnun ríkisins
KRABBAMEIN
FramnaiQ at 1 síðu.
þegar morgunhóstinn breytist,
verði þurrari og harðari, væri
það alvarleg áminning til;
manna um, að nú væri tími til j
kominn að hætta að reykja. j
Prófessor Dungal sætti mik-;
illi gagnrýni, þegar hann árið
1950 skrifaði fyrstur manna
grein í hið þekkta brezka lækna
tímarit Lancet, þar sem hann
vakti athygli á möguleikunum
fyrir því, að sígarettureykingar
stæðu í sambandi við lungna-
krabbamein. Málið var tekið
fyrir í leiðara blaðsins og Dung
al véfengdur óspart. Nú hafa
málin hins vegar snúist við,
þannig að menn viðurkenna
ekki aðeins möguleikann, held-
ur eru fjölmargir vísindamenn
sannfærðir um, að þarna sé
samband á milli samanber hin-
ar margumtöluðu skýrslur, sem
birtar hafa verið að undan-
förnu og byggðar eru á vísinda
legum rannsóknum.
Dungal sagði í útvarpsþætt-
inum í kvöld, að í sígarettu-
reyknum væru um 150 mismun
andi efni, og ef unnt væri að
segja, hvaða efni stæði í sam
bandi við lungnakrabba, þá
væri vandinn leystur en svo
vel væri það ekki. Hann sagði,
að mögulegt væri, að eins væri
með krabbamein og berkla,
veiran kynni að vera í flestum
mönnum, og svo brytu reyking
arnar niður mótstöðuafl líffæra
eins og lungna og krabba-
meinið blossaði upp. Hann
skýrði einnig frá því, að hvít-
blæðisveirur hefðu fundizt í
eggjum, og að möguleiki væri
á, að hænuungar fæddust með
undir fyrrgreinda kenningu.
veiruna og rennir það stoðum
Prófessor Dungal fullyrti, að
mun fleiri reykingamenn
fcflilil.1,i.Jwaoi'ikraþUamein^- m.
þcir, sem ekki reykja. Hann
ságði, að samkfæmt vísindaleg-
um rannsóknum væri dánartala
70% hærri hjá reykingamönn-
um.
Prófessor Dungal sagði, að
hér á landi dæju árlega um 20
manns úr lungnakrabbameini,
og af þeim væru 19 reykinga-
menn Hann sagði, að lungna-1
krabbamein færi hraðvaxandi
og enginn vafi væri á, að það
væri vaxandi reykingum að
kenna. Hann kvaðst ekki telja,
að skýrsla þýzku vísindamann-
anna, sem álíta lungnakrabba-
mein fremur stafa af olíu-
stybbu, kolaryki og útblásturs-
lofti úr bifreiðum en sígarettu-
reyk, væri jafnáreiðanleg og
skýrsla bandarísku vísinda-
mannanna, hún mundi ekki
vera jafnvel undirbyggð og alls
ekki eins víðtæk. Hann sagði,
að kenning þeirra stæðist held-
ur ekki, hvað t.d. Reykjavík
snerti, því að krabbamein í
lungum hefði verið svo til ó-
þekkt hér, þangað til upp úr
stríðinu, en þá gerðist það allt
samtímis, að reykingar jukust,
krabbamein jókst, og borgin
fékk hitaveitu, svo að loftið
hreinsaðist.
„Maðurinn er jafn gamall og
æðar hans“, sagði prófessor
Dungal, þegar rætt var um aðra
sjúkdóma, sem stæðu í sam-
bandi við reykingar. Hann
sagði, að það væri gegnumgang
andi regla, að því fyrr, sem
menn byrjuðu að reykja, þeim
mun fyrr fengju þeir kransæða-
stíflu. Hann kvaðst aldrei hafa
vitað til þess, að maður, sem
dáið hefði innan við fertugt
úr kransæðastíflu, hefði ekki
reykt. Hann fullyrti ,að þeir,
sem byrjuðu að reykja 12—13
ára, væru líklegir til aS deyja
innan við fertugt. Hann skýrði
einnig frá því, að fjórða hvert
heilaæxli sem upp kæmi í
Bandaríkjunum núna, stafaði af
lungnakrabbameini. Krabba-
mein í barkakýli er einnig talið
stafa af reykingum, og rnagasár
er talið algengara meðal reyk-
ingamanna en hinna.
Hvaða ráð eru nú fyrir
hendi? var prófessor Dungal
spurður. Hann svaraði því til,
að vitanlega væri áhrifaríkast
að hætta að reykja sígarettur,
en það væri mörgum erfitt og
það væri ekki hægt að kenna
mönnum að hætta að reykja.
Æskilegt væri, ef hægt væri að
framleiða skaðlausar sígarettur
og það hefði verið reynt, t. d.
að framleiða sígaretur úr spín-
ati, en í ljós hefði komið, að all
ar jurtir, sem brenna, fela í sér
krabbameinsvaka. Hann taldi
ágætt, ef reykingamenn gætu
vanið sig á að taka í nefið, það
væri skaðlaust, eins væru pípu
reykingar svo til meinlausar, og
upplagt væri að kenna kven-
fólkinu að reykja pípu.
Hann kvaðst vera á móti
öUu banni, það gerði ekki ann-
að en æsa upp löngun í það,
sem bannað væri. Þó vildi hann
banna tvennt: 1) lausasölu á
sígarettum, serm orsakaði aukn-
ar reykingar barna og unglinga,
2) reykingar á opinberum
skemmtistöðum, t. d félags-
heimilum og víðar.
Að lokum sagði Dungal: —
Það eru allir betur settir með
að hætta að reykja, hversu
lengi, sem þeir hafa reykt, og
hversu gamlir, sem þeir eru. Og
fyrstu aðvörunarmerki til reyk
ingamanna um að vá sé fyrir
dyrum, er, þegar morgunhóst-
inn breytist, verður verri og
harðari. Þá er örugglega kom-
inn tími til að hætta að reykja.
niín. 2. Hias Leitner á 1:28,85
mín. Síðan komu Riedel, Burger
*og Fafck, en sjötti varð 'Vestur
Þjóðverjinn Peter Posch. — f
stórsvigskeppni kvenna sigraði
Marielle Goitschel, en allar
beztu skíðakonur heims kepptu
þar, að undantekinni Jcan Sau-
bert, Bandaríkjiiniun. Önnur
varð Bochatay, Frakklandi, 3.
Traudl Hecker, Austurríki, 4.
Famose, Frakklandi, og 5.
Cristl Haas, Austurríki.
Víðivangur
arstöðina, en gáfust síðan upp
og ieigðu hana, cn vegna ófull-
nægjandi lútaveitu vairð of lítill
hiti í húsunum. Voru kratar
fljótir að finna ráð við því:
ÞEIR SETTU OLÍUKYND-
INGU í GRÓÐRARSTÖÐINA!
En þarna er ótakmarkaður jarð
hiti svo að um tíma vildu kratair
leggja hitaveitu til Hafnarfjarð
ar frá Krýsuvík. En hvorki
olíukynding né jarðhiti hafa
hrokkið til í meðferð krata svo
að í húsunum drápust bæð'i
blóm og aðrair jurtir og varð
leigjandinn að Ieggja af helm-
inginn af gróðrarstöðinni til að
hafa hita í hinn helminginn.
Takk fyrir mig
Geta nú bændur verið þakk-
látir Gylfa og flokksbræðrum
hans fyrir kennslu í búvísind-
uin, verklegum og fræðilegum,
en vafamál mun vera, að mörg-
um þyki ráð þeirra og kunn-
átta til fyrirmyndar."
Íþréffir
Hilmar Björnsson gerði einnig
margt gott og Sigurður Jonny
sýndi sinn langbezta leik.
Mörk KR skorðuð Karl 12 (5
víti), Reynir 6, Sigurður Óskars-
son 4 og Hilmar 3.
Fram-liðið sýndi bókstaflega
ekki neitt í þessum leik. Það var
mjög misráðið að vanmeta KR-
liðið, en þetta hefur komið mörgu
góðu liði í koll. Það er athyglis-
vert, að Fram reyndi aldrei að
leika taktiskt í leiknum, ef undan-
skildar eru hinar örfáu minútur
í síðari hálfleik. Það virtist hafa
mikil áhrif, að Sigurð Einarsson
vantaði í liðið, en það er þó eng-
an veginn aðalorsök fyrir ósigri.
Ingólfur og Guðjón áttu mjög
slæman dag — línumennirnir Jon
og Tómas staðir og Hiimar og
Ágúst Þór veikir hlekkir í vörn.
— Mörk Fram skoruðu Ingólfur
7, Guðjón 4, Ágúst og Jón 3 hvor
og Tómas og Karl Ben. 1 hvor.
Dómari í leiknum var Valur
Benediktsson og dæmdi þokka-
lega.
Innilegar þakkir flyt ég öllum mínum vinum sem
minntust mín á 60 ára afmæli mínu með veglegum
gjöfum og heillaskeytum.
Við hjónin sendurn ykkur hugheilar kveðjur og ósk-
ir um gott og gæfuríkt nýbyrjað ár með alúðarþakkir
fyrir þau liðnu.
Siggeir Lárusson
JarSarför föður okkar
Jóns Kristóbertssonar
frá Súöavík,
til heimilis að Holtsgötu 13, sem andaðist 14. janúar, fer fram frá
Fossvogskirkju mlðvlkudaginn 22. janúar kl. 10,30. Blóm eru vln-
samlegast afþökkuð. Þelm, sem vildu minnast hins látna, er bent á
Ifknarstofnanir.
Kristján Jónsson Matthias Jónsson
Magnús Jónsson Áslaug Jónsdótfir
Vigdís Jónsdóttir Ingólfur Jónsson.
Innliegar þakkir fyrir auðsýnda samúð við andiát eiginmanns
míns og föður okkar
Major Edward F. Lennon
Ragnheiður Liija Þórðardóttir Lennon og börn.
Þökkum af alhug öllum, sem auðsýndu okkur samúð og vinarhug
við fráfall okkar elskaða sonar og bróður
Sigfúsar Agnarssonar
Helði,
sem fórst með mótorbátnum Hilmari 29. nóv. s. I.
Foreldrar og systkini.
TÍMINN, þriðjudaginn 21. janúar 1964 —
15