Tíminn - 12.03.1964, Blaðsíða 7

Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjórl: Tómas Amason. — Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjómar: Tómas Karlsson. Frétta-
stjóri: Jónas Kristjánsson. Auglýsingastj.: Sigurjón Davíðsson.
Ritstjórnarskrifstofur í Eddu húsinu, simar 18300—18305. Skrif
stofur Bankastr. 7. Afgr.simi 12323. Augl., sími 19523 Aðrar
skrifstofur, sími 18300. Áskriftargjald kr. 80,00 á mán. innan.
lands. í Iausasölu kr. 4.00 eint — Prentsmiðjan EDDA h.f —
Stórhugur og framsýni
Stjórnmálaályktun miðstjórnar Framsóknarflokksins
sem birt var hér í blaðinu í fyrradag hefur vakið sérstaka
athygli fyrir það, hve þar er fjallað um framtíðarmál
þjóðarinnar af miklum stórhug og framsýni og horft
yfir lágt dægurþras, þó að þar sé einnig ályktað um
vandamál dagsins .
Það hefur mjög einkennt málflutning stjórnarflokk-
anna, að þeir reyna að draga málflutning um þjóðmálin
niður á lágt plan, og helztu varnir þeirra fyrir augljós
afglöp ,,viðreisnar“-stjórnarinnar hefur verið sami söng-
ur um viðskilnað vinstri stjórnarinnar, þar sem flestu
var öfugt snúið. Tölur hafa verið slitnar úr samhengi og
notaðar til þess að ,,sanna“ fráleitustu niðurstöður. Þann-
ig er klifað á atriðum, sem almenningi eru svo vel kunn-
ug, að þau geta ekki vakið áhuga þjóðarinnar, sem
þreytist á þjarkinu. Slíkt umræðuform er ærið oft sigur
hinna málefnasnauðu, en verður haft á þeim, sem hafa
einhvern boðskap að flytja.
Aðalfundur miðstjórnarinnar kaus hins vegar þá leið
að hefja sig yfir þjarkið og leggja megináherzlu á stefnu-
boðskap flokksins, sem ekki má fara fram hjá neinum
íslendingi, vegna þess að hann er í grundvallaratriðum
annar en sá, sem nú ræður stjórnarstefnunni. Sá boðskap-
ur er um nýjar leiðir, ekki aðeins í vandamálum dags-
ins, heldur einnig í nýjum viðhorfum framtíðarinnar
vegna nýrra atvinnuhátta og félagslegra umskipta á síð-
ari hluta 20. aldar.
Fundurinn lagði því áherzlu á stefnu flokksins, sem
skilgreinir markmið og leiðir inn í framtíðina, stefnu,
sem byggir á vísindalegri þekkingu og fullkomnum, ný-
tízkulegum vinnubrögðum í atvinnumálum og samfélags-
haltum.
Flokkurinn skorast að sjálfsögðu ekki undan því að
takast á við andstæðingana um mál líðandi stundar, en
telur þó meira vert að kynna fólkinu í lándinu sem bezt
boðskap sinn og framtíðarstefnu.
Urslítasporíð
Það er barnalegt steigurlæti að sjá stjórnarblöðin 1
gær reyna að gera afmælisdag undansláttarsamningsins
við Breta í gær að einhverjum tímamótadegi í landhelg-
ismálinu og fjöður í hatti sinna manna. Ákvörðunin, sem
úr skar í landhelgismálinu var gerð í maímánuði 1958,
þegar þeim Hermanni Jónassyni og Eysteini Jónssyni
tókst það í vinstri stjórninni að koma á samstöðu um
útfærslu í 12 mílur frá og með 1. september
Með þessari ákvörðun og yfirlýsingu var teningnum
kastað í þessu örlagamáli íslenzku þjóðarinnar. Þetta
samkomulag um útfærsluna náðist eftir mikil átök, þar
sem hvað eftir annað leit út fyrir og lá við borð að
slitnaði upp úr og ekkert yrði af framkvæmdum. En
þetta tókst þó, og það réð úrslitum til ómetanlegrar gæfu
fyrir íslendinga.
Raunverulega sigruðu íslendingar síðan strax 1. sept.
1958, þegar allar aðrar þjóðir en Bretar virtu útfærsl-
una í framkvæmd, m. a. vegna áhrifa innan Nato.
Eftir það hlaut ofbeldisstefna Breta að bíða ósigur, þótl
erfiðleikum ylli uin hrið.
Ákvörðun vinstri stjórnarinnar 1958 um að færa land-
helgina út í tólf mílur hefur nú haft áhrif á stefnu ann-
arra þjóða í þessum málum, en hefði sú stjórn ekki
höggvið á hnútinn, sæti allt fast enn.
1. sBptember 1958 á því að fá veglegan sess í sögu
þjóðarinnar.
T l-W I N-N. fimmtudaainn 12. marz 1964. —
cpfckfj yfirht* J
r -

Þíðviðrisdagar í Leipzig
Léttari blær yfir sýningunni fisr en veríð hefur áður
ÞEIM ERLENDUM blaða-
mönnum, sem sóttu vorsýning-
una í Leipzig aö þessu sinni og
hafa sótt þessar sýningar áð-
ur, kemur yfirleitt saman um,
að hún hafi haft yfir sér ann-
an blæ en hinar íyrri sýningar
eftir að kommúnistar komust
til valda í Austur-Þýzkálandi.
Pólitiski áróðurinn í sambandi
við sýninguna hafi verið mun
minni en áður og auðsjáanlega
stefnt að því að hafa frjáls-
legri og óþvingaðri svip yfir
öllu en áður. Sýningin hafi
þannig átt að bera þess merki,
að undanhald Stalínismans
næði einnig orðið til Austur-
Þýzkalands eins og annarra
landa Austur-Evrópu. Þíðviðr-
ið svonefnda hefði loks náð til
Austur-Þýzkalands.
Þetta kom strax í ljós, þegar
komið var til borgarinnar, því
að minna bar á fánum en áður
hafði verið venja. Setningar-
hátíðin hafði einnig þennan
svip, en hún fer fram í Óper-
unni með þeim hætti, að ræð-
ur eru fluttar milli þess, að
ýmsir beztu tónlistarmenn og
ballettdansarar Austur-Þýzka-
lands koma fram. Nú voru ræð-
urnar styttri og skemmtiatrið-
in fleiri. Þau voru mjög marg-
þætt og báru listiðkun Aust-
ur-Þjóðverja gott vitni. Þar
kenndi einnig hinna ólíkustu
grasa til að sýna frjálslyndi
í listrænum efnum. Þar var
teflt fram hlið við hlið verk-
um eftir Þjóðverjana Beethov-
en og Each, og Bandaríkja-
mennina Foster og Gershwin,
og var þeim síðarnefndu sízt
verr tekið af áheyrendum. Bezt
ar undirtektir hlaut vafalítið
„Ameríkumaður í París“ eftir
Gershwin, en hann var fluttur
og leikinn á vegum óperunnar
í Dresden, mjög glæsilega.
VÖRUSÝNINGIN í Leipzig
mun vera elzt allra slíkra sýn-
inga í Evrópu, en 800 ára af-
mæli hennar verður haldið
næsta vor. Austur-þýzka stjórn-
in hefúr mjög reynt að vanda
til hennar á undanförnum árum
og orðið vel ágengt í þeim efn-
um. Ekki aðeins Austur-Þýzka-
land og önnur kommúnistalönd
hafa notað hana sem vettvang,
heldur hefur þeim fyrirtækj-
um annarra landa, sem hafa
sýnt þar, farið stöðugt fjölg-
andi. Sýningin hefur þannig
orðið helzti vettvangur auk-
inna viðskipta milli austurs og
vesturs
Sýningin er svo umfangs-
mikil, að ekki er þess neinn
kostur að kynna sér hana til
hlítar, enda reyna það fáir.
Flestir kaupsýslumenn, sem
sækja sýninguna, láta sér
nægja að kynna sér þær deild-
ir, er snerta sérgreinar þeirra.
Það gefur nokkra hugmynd um
sýninguna, að gólfflötur sýn
ingarsalanna er um 320 þús
fermetrar og yfir 9000 fyrir
tæki frá 64 löndum tóku
þátt í sýningunni. Sýndar eru
svo að segja allar vörutegund-
ir og vitanlega mörg afbrigði
af sumum. Að sjálfsögðu ber
mest á sýningardeildum Aust
ur-Þýzkalands sjálfs, og svo
hinna kommúnistalandanna, en
þátttaka vestrænna ríkja fer
einnig vaxandi, en nokkuð
dró úr henni í bili eftir að
Berlínarmúrinn var byggður
Bretar og Frakkar höfðu stór-
ar sýningardeildir, aðallega
fyrir vélar. Af veslrænum ríkj-
um, tefldi Svíþjóð fram flest-
um þátttakendum, en 150
sænsk fyrirtæki sýndu hér vör-
ur sínar. Þátttaka Vestur-Þjóð-
verja jókst um þriðjung frá
árinu áður og munu um 700
fyrirtæki í Vestu-Berlín og
Vestur-Þýzkalandi hafa tekið
þátt í sýningunni. Margir vest
ur-þýzkir kaupsýslumenn komu
á sýninguna og eí til vill ekki
allir í beinum viðskiptaerind-
um, heldur til þess að nota
þetta tækifæri til að hitta vini
og frændur eystra, en mjög
auðvelt er að fá ferðaleyfi til
Austur-Þýzkalands í sambandi
við sýninguna.
ÞÓTT margt hafi gengið mis
jafnlega í Austur-Þýzkalandi,
þykir Leipzigsýningin benda
til þess, að iðnaðurinn hafi
eflzt þar verulega seinustu ár-
in, og ber sitthvað til þess.
Valdhafarnir hafa lært af ýms-
um fyrri rr.istökum, m. a. því,
að ætla sér ekki of mikið, eir.s
og t.d. flugvélasmíði, en miklu
fé hafði verið varið til að koma
upp flugvélaverksmiðju, en
síðan hætt við allt saman. Þá
hefur gagnkvæm saimvinna
kommúnistalandanna innbyrð-
is verið á ýmsan hátt.til styrkt-
ar. Ef til vill hefur það þó haft
mest að segja, að Berlínarmúr
inn stöðvaði straum tækni-
menntaðra manna til Vestur-
Þýzkalands, en hann hafði áð-
ur verið austur-þýzkum iðnaði
hinn mesti blóðmissir.
Austur-Þjóðverjar virðast nú
leggja mesta áherzlu á eflingu
alls konar efnaiðnaðar og raf-
magnsiðnaðar. Þeir eru nú að
taka í notkun stórar olíuhreins
unarstöðvar, en olían til þeirra
verður flutt í pípum allla
leið frá Svartahafi. Gert er
ráð fyrir, að þetta skapi stór-
aukna möguleika til að efla
efnaiðnaðinn. Þá virðist aug
ljóst, að Austur-Þjóðverjar
leggi verulega áherzlu á að
auka framleiðslu ýmissa neyzlu
vara, ekki sízt fatnaðar. Hvað
fatnað snertir, virðist sæmi-
legt úrval á boðstólum, en
framboð er mjög takmarkað á
hvers konar heimilisvélum.
þótt nokkrum nýjum tegund-
um væri hampað á sýning-
unni. Bersýnilegt virðist, að
hér eru valdhafarnir að láta
nokkuð undan neytendum.
A-ÞJOÐVERJAR leggja
mikla áherzlu á að auka verzl-
unina við önnur lönd, en við-
skipti þeirra við vestrænu rík-
in takmarkast af því, að við-
skipti þeirra virðast mjög
bundin við hin kommúnistarík
in. Þangað fer um 75% af út-
flutningi þeirra. Við þessi
lönd jukust viðskipti þeirra
um 13% á síðast liðnu ári, en
um 10% við önnur ríki. Við-
skipti þeirra við vestrænu rík-
in jukust mjög misjafnlega, eða
t. d. um 24% við Dani, 22%
við Hoiland, 13% við Ítalíu,
12% við Frakkland og 11%
við Bretland. Lítil aukning
varð á viðskiptum við Noreg.
Utanrikisverzlun Austur-
Þjóðverja byggist mjög á
vöruskiptum og torveldar það
viðskipti við ýmis ríki. Fyrst
eftir stríðið torveldaði það
þessi viðskipti enn fremur, að
austur-þýzkar vörur þóttu ekki
alltaf góðar og ekki voru allt-
af haldin loforð um afgreiðslu-
tíma. Þessu mun bæði hafa
valdið efnisskortur og ofmikil
skriffinnska, sem jafnan hlýtur
að fylgja nær algerum ríkis-
rekstri á öllum sviðum. Hvort
tveggja þetta hefur þó farið
batnandi á síðari árum, og er
sennilegt að sú þróun haldi
áfram.
SÝNINGIN benti ótvírætt til
þess, að íslendingar geta keypt
ýmsar vörur af Austur-Þjóð-
verjum í vaxandi mæli, ef verð-
lag stendur ekki í veginum og
þeir kaupa á móti vörur frá
okkur. Þar getur hins vegar
verið vandi á höndum, því að
þeir vilja gjarnan kaupa af okk
ur vörur, sem við getum selt
fyrir frjálsan gjaldeyri, t. d.
síldarmjöl og hraðfrystan fisk,
en við viljum einnig kaupa af
þeim ýmsar vörur, sem þeir
geta einnig auðveldlega selt
fyrir frjálsan gjaldeyri. Þó get-
um við selt þeim nokkrar út-
flutningsvörur, sem örðugt er
að selja anrtars staðár. Til þess
að halda þeim viðskiptum og
auka þau, verður að selja með'
eitthvað af vörum, sem eru
eftirsóttar annars staðar t. d.
síldarmjöl. Framtíð íslenzks
sjávarútvegs krefst þess, að við
tryggjum okkur markaði sem
víðast, svo að ekki verði neitt
hrun, þótt einn markaður
bregðist, sbr. hrun Spánarmark
aðarins á sínum tíma. Því má
ekki leggja minni áherzlu á
fisksölu til Bandaríkjanna og
Austur-Evrópu en Vestur-
Evrópu.
Markaður er nokkur fyrir nið
ursoðna síld í Austur-Þýzka-
landi, en ekki verður vanda-
laust að komast inn á hann
Markaðurinn mun vera mjög
bundinn við ákveðin vörumerki
sem hafa unnið sér vinsældir,
og tilraunir, sem Austur-Þjóð-
verjar hafa sjálfir gert til ný-
breytni ? þessu sviði, munu
hafa borið takmarkaðan ér-
angur, Það er ekki nóg, að.aust
ur-þýzka í^íkið kaupi af okkur
smáslatta einu sinni, ef neyt-
endum geðjast svo ekki af síld
inni. Af þessum ástæðum er
sennilega ástæðulaust að harma
það, þótt Siglósíldin færi ekki
tii Austiir-Þýzkalandi, þvi að
talið er hæpið, að neytendum
þar hefði fallið hún. íslending-
ar munu ekki geta orðið fram-
leiðendur niðursoðinnar síld-
ar að neinu ráði, nema þeir
kynni sér vel markaðsmögu-
leika áður og leggi fram veru-
legt fjármagn, sem fylgir
því að ryðja þessari fram-
leiðslu braut. Hér verður rík-
ið sjálft að hafa forustu á
myndarlegan hátt.
EINS og áður seglr, verður
haldið 800 ára afrnæli sýning-
Framhald á 13. sí5u.
2 í