Tíminn - 23.08.1964, Page 9

fór í hnakktöskuna og tók upp
bitterflösku.
Réttirnar standa í aflíðandi
brekku undir klettabelti. Þær
eru hlaðnar úr hraungrjóti, og
Guðjón hafði orð á því, að nú
mundi þykja seinlegt verk að
taka upp grjót og hlaða slíkar
réttir. — En þá voru ekki pen-
ingamir til að eyðileggja þá
framkvæmd, bætti hann við.
í Landréttum var rekið sam-
an fjallsafnið af Landmanna-
og Holtamannaafréttum. Þær
eru einhverjar kunnustu réttir
sunnanlands,og þar var dans-
að við mikínn gleðskap, unz
mæðiveiki og upprekstrarbann
kom til sögunnar. Er mikil
saga réttanna, sem lifir í end-
urminningu og spaugilegum
frásögnum manna í héraði.
Hér var stundum tekizt
hressílega á, þegar fjallmenn
urðu við skál, og sagt er um
bópda neðan úr Holtum, að
hann hafi fært sig úr fötunum
til að menn festu ekki hend-
ur á þeim. Hér reið bóndi af
Rangárvöllum fram af kletti og
braut bein sín, og hér gerðist
þekktur lögregluþjónn syðra
svo aðgangsharður við eina
konukind, að hún fór í mál
við hann.
Landmenn eru stoltír af
þessum stað og með réttu. Ég
hygg, að þeir séu stoltir af
sveitinni allri og af Land-
mannaafrétti, að ógleymdum
Veiðivötnum. Þegar undirritað
ur var strákur í Ásahreppi,
þóttist ég stundum verða þess
var, að Landmenn töluðu með
sérstakri hrifníngu um vissa
staði í sveitinni og á afréttin-
um. Þeir bjuggu nær fjöllun-
um en Holthreppingar og áttu
þau því fremur, þótt hvorir
tveggja hefðu af þeim sömu
not. Við þarna suður á byggð-
inni renndum auga til fjall-
anna, en Landmenn voru með
hálfan hugann fyrír innan þau.
Þeir voru stoltir af sveit sinni,
af Landréttum og Landmanna-
afrétti og Veiðvötnum, án þess
að raupa af þessu, en tal þeirra
bar vott um, hve staðirnir voru
þeim hugleiknir. Ég geri ráð
fyrir, að þeír, sem búa við fjöll
ali með sér slíkar tilfinningar
fremur en aðrir, og að við-
horf manna á ýmsum sviðum
fari nokkuð eftir landslaginu.
Fyrir einum mannsaldri
varð þessi sveít fyrir hörðum
ágangi, sandfoki og grasleysi.
Margar jarðir fóru í eyði, og
um hríð var ekki annað sýnna
en sandurinn mundi éta sig
fram sveitina. Þá kom í ljós,
að hér voru til hendur, sem
höfðu mátt til að stöðva hvort
tveggja, uppflosnunina og sand
ínn.
Ferð okkar var heitið að
Skarði þetta kvöld og við kom-
um þangað eftir náttmál. Við
hittum Skarðsbóndann, Guðna
Kristinsson, hjá Stóra-Klofa,
en hann var þar á reið með
þrem Selfyssingum. Þar kvödd
um við Guðjón, en hann ætl-
aði að gista Árna Árnason
bónda í Stóra-Klofa um nótt-
ina. Sígríður Theódóra, hús-
freyja i Skarði, tók okkur
tveim höndum og bar okkur
egg og brauð og um nóttina
sváfum við á gólfinu í Skarði.
Þar var mikill gestagangur, og
við fréttum, að jafnvel hús-
bændurnir hefðu gengið úr
rúmi. En áður en gengið var
til náða var lagt á og rlðið
út í nóttina. Guðni sat á
rauðum, harðviljugum góð-
hesti. Hann rekur hestaleigu,
og við spurðum hvort hann
mundi leigja þann rauða,
sem hann sat á. Hann tók því
ekki fjarri, ef hann fengi gest,
sem væri maður til að ríða
honum.
— Það breytir enginn þess-
um hesti, sagði Guðni.
Morguninn eftir héldum við
Steinþór inn i Lamb haga
og áðum drjúga stund Á leið-
inni, þar sem við biðum
eftir Guðrúnu Pálsdóttur, konu
Steinþórs og Þorgerði Jónas-
dóttur, en Jón Þorgilsson á
Hellu, maður hennar, kom með
þær á eftir okkur í bíl og hélt
sjálfur í Landmannalaugar,
Konurnar stigu á bak og þessí
hópur var kominn inn í Lamb-
haga skömmu eftir nón. Á
þessari leið er farið fram hjá
mörgum rústum eyðibýla, en
af þeim var Skarfanes lengst
i byggð. Lækur rennur við
túnfótinn í Skarfanesi. Þar var
koppur að laugast í tæru vatni
og sneri botninn upp. Nokkrar
hrislur bærðust við tóftirnar.
Spöl innar tekur við
birkikjarr. Það er Lambhagi,
þar er kofahró og þar er verið
að rækta erlendar trjátegund-
ir innan um kræklótt angandi
birkið. Þaðan er Búrfell hátt
í austur og Hekla fjær og sunn
ar, svelluð frá gnýpu niður
mitt í hliðar, og þaðan héldum
við fram.
Það var logn en gekk á með
skúrum að fjallabaki. Allt þetta
undirlendi milli fjalls og fjöru
lá baðað í sterku sólskini, sem
var mjúklátt og harðneskju-
legt i senn eins og sólskin á
þessu landi getur eitt verið
þar sem sólin brennir við fá
ein hitastig og gola strýkur
funann af vöngunum. Hér er
hitinn aldrei kæfandi. í útlönd
um er hitinn kæfandi þótt
varla sjái til sólar fyrir mistri
Þar er sólin eins og vofa á
himninum,, en hér raunveru-
leiki.
í útlöndum er ekkert skjól,
eilífur storimbeljandi . . .
sagði skáldið. Þetta mun vera
öfugmælavísa, og nær sanni að
segja þar enga sól, nema þá
í löndum sem eru svo langt
burtu,, að þau eru ekki útlönd
í venjulegum skilningi, held-
ur svæði sem við þekkjum á-
líka mikið og landslagið á
tunglinu.
En sólin skein og var Sunn
lendingum hliðholl þennan dag.
Bændur náðu heyjum og slæp-
ingjarnir urðu brúnir.
Og dagurinn skildi eftir
heit loftlög handa nóttinni.
Þau lágu yfir hæðum og brún-
um með köldum geirum á milli
og við riðum gegnum þetta
loft, heitt og kalt á víxl eins og
landið, sem kennist við funa og
frera.
— BÓ.
Rangá var ekkl þykkju-
þung.
Ferðafólkið í Lambhaga Þar er Bnrfell í austri til há áttar en Ásólfsstaðir og
Skriðufell í vestri handan Þjórsár.
Landréttir — í gróinni brekku undir klettabelti við
Rangá. Þar hefur oft verið glatt á hjalla og stundum
tekizt hressilega á, jafnvel kastað klæðum til að forðast
leppatökin. Þar reið bóndi fram af kletti og braut bein
sín, og þekktur lögreglumaður gerðist svo aðgangsharð-
ur við eina konukind að hún fór í mál við hann.
T f MI N N, sunnudaginn 23. ágúst 1964 —
9