Tíminn - 25.09.1964, Blaðsíða 14

ÉG VAR CICERO
EFTIR ELYESA BAZNA
og hún er búin að láta klippa
sig svo stutt, að þér mynduð ekki
geta dregið hana á hárinu lengur.
Hvað veit hún um Cicero?
i Hann kreppti hnefana.
i — Hún getur ekki vítað neitt
j um hann, endurtók hann. Endur-
| tekningin kom upp um óvissu
I hans.
— Allt, sem hún veit, er að
Cicero er til, sagði hann lágradd-
aður.
— Ég vona það, sagði óg, en
var þó ekki sannfærður.
— Ég get látið yður hafa heim-
iliijang hennar, sagðí ég.
Ég skrifaði heimilisfangið í Mar
mara Sokagi.
— Hún býr þarna með unga
manninum, sem elti okkur einu
sinni, sagði ég. — Það lítur einna
helzt út fyrir, að hann sé meira
en aðeins vinur.
Hann sagði ekkert viö þessu.
Við þögðum, þangað til þögnin
varð óbærileg.
— Ég á enn eftir að fá dálitla
penínga greidda, sagði ég hægt.
Hann reis á fætur, eins og það
ylli honum miklum þrautum, og
tók seðlavöndul út úr skápnum
| og rétti mér.
; — Allt í lagi? sagði hann.
Ég tók við peningunum og gekk
| í átt að dyrunum.
: — Við sjáumst þá ekki aftur,
i sagði ég. Hann samþykkti með
i þögninní.
Eg leit á hann. Hann beit í
neðri vör sína. Það yrði ekki auð-
1 velt fyrir hann, að útskýra hvarf
Corneliu Kapp fyrir þeim i Ber-
lín.
— Au revoir, monsieur, sagði
ég.
Þetta var síðasta heimsókn mín
í þýzka sendíráðið.
Hvað hafði gerzt síðan ég sá
Moyzisch með Corneliu Kapp í
A.B.C.? Þessi spurning elti mig
í mörg ár, og ég fékk ekkert svar,
fyrr en á segulbandinu frá Seiler
mörgum árum síðar.
— Hvenær hverf Cornelia?
Rödd Seilers svaraði: — Hinn
6. apríl 1944.
— Það var á páskunum, eða
var ekki svo?
— Það var á skírdag. Hún sagð-
sít vera að fara í frí til föður
síns í Búdapest.
— Svo hún sagði það.
— Já. Við vissum ekki, að hún
var að ljúga því. Ég man, að ég
minntist á það við Moyzisch þá
um daginn, að nú .losnaði hann
við hana að lokum. Hann hafði
verið svo óánægður með hana.
Hann hló, og sagði, að hann
myndí sjá til þess, að hún kæm-
ist í lestina.
— Hann vildi sjá til þess?
— Nei, hann átti ekki við það
í alvöru, hann var að grínast.
Hann vildi vera vingjarnlegur við
hana, hann vildí ekki, að hana
grunaði, að hann vildi losna vijð
hana. Hann keypti farmiðann
handa henni......
— Og?
— Lestin, sem hún átti að fara
með, fór klukkan eex um kvöld-
ið, og Moyzisch hagaði svo til, að
hann hítti hana á lestarpallinum
með miðann. Hann vildi kveðja
hana og óska henni góðrar ferð-
ar. Þegar hún lét ekki sjá sig,
fékk hann næstum því taugaáfall.
— Grunaði hann strax, að hún
hefði snúizt í lið með hinum, eins
og Þjóðverjarnir tveir höfðu gert?
— Neí, það held ég ekki. Hann
hélt að eitthvað hefði komið fyr-
ir hana, eða að hún hefði veikzt.
Hún var alltaf svo taugaóstyrk,
og hún var oft fjarverandi frá
skrifstofunni, af því að hún sagð-
ist vera veik.
— Án efa til þess að geta hitt
ástmann sinn í ró og næðí. Þenn-
an Sears, eða hvað hann hét nú.
— Ef til vill. Ég veit það ekki.
— Sears, sem var í raun og
veru Ameríkani, en ekki Englend
ingur eins og allir héldu.
— Það er nokkuð, sem ég veit
hreint ekkert um.
— Cornelia viðurkenndi sjálf,
að hún gerði þetta allt fyrir ást-
ina. Hún segir, að hún hafi hitt
vin sinn frá Clevelandi aftur í
Ankara. Mesta ástarævintýri lífs
síns, kallar hún það. Það getur
aðeins hafa verið maðurinn, sem
eftirtektarverðastur var, fyrir það,
hve unglegt og slétt ancllit hans
var.
fyrir ást, en það veit hún sjálf
bezt.
— Allt lagi. Svo grunur kom
ekki strax upp í huga Moyzisch?
— Hann leitaði að henni um
alla stöðina, og þegar hann fann
hana ekki, kom hann til mín, og
við fórum saman til íbúðar henn-
ar.
— Þegar við komum þangað,
vissum við allt um leið. íbúðin
var tóm. Einhver í húsinu sagði
okkur, að hún hefði farið fyrr um
daginn, og tekið með sér allar
eigur sínar. Frá því augnabliki
bjuggumst við hinu versta.
— Þér eigið við, að hún hefði
snúizt í lið með hinum.
— Já.
— Hvað gerður þér við því?
— Það var ekki í mínum verka
hring að gera neitt. Það var mál
Moyzisch.
— Og hvað gerði þá Moyzisch?
— Hann sagði Herr von Papen
frá þessu. Hvað annað gat hann
gert? Um tíma héldum við, að
hún hefði ef til vill farið sjálfri
sér að voða.
— Var hún sú manngerð, sem
fremur sjálfsmorð?
— Sjálfsmorð var möguleiki,
sem ekki var hægt að útiloka.
Þegar á allt var litið, var hún
sérfræðingur í taugaáföllum. Við
neituðum jafnvel að trúa því um
stund, að hún hefðu svikizt und-
an merkum. Það hefði getað haft
mjög óþægilegar afleiðingar fyrir
Moyzisch.
— Augljóslega. Sendi hann ekki
45
þegar í stað skýrslu um málið til
I Berlínar?
— Auðvitað gerði hann það.
, Hann varð að geia það, til þess að
! komast hjá því, að grunur félli á
hann sjálfan. Beilin réðst gegn
okkur með spurningum, þeir neit
uðu að trúa því, að slys eða sjálfs-
morð gæti verið orsökin fyrir
livarfinu, og þá grunaði þegar, að
um liðhlaup væri að ræða. Þá
kom skipun frá Kalttnbrunner til
Moyzisch um að koma þegar í
stað til Berlínar. Mojzisch bjóst
við hinu versta.
— Þér eigið víð, að lann gæti
verið handtekinn fyrir vanrækslu?
— Hann varð að vera úðbúinn
öllu. Hann fór til Istanbul til þess
að ná þar í sendiboða-flugvélina,
en þá fékk hann skilaboð frt vini,
manní í utanríkisráðuneytini um,
að betra væri fyrir hann, að koma
ekki. Honum var ráðlagt að bera
fyrir sig veikindum eða ein-
hverju því um líku. í Berlín aetl-
uðu þeir að handtaka hann á þeim
forsendum, að hann hefði aðstoðað
og hvatt til flótta Corneliu. Þeir
hefðu fundíð fjöldan allan af af-
sökunum fyrir því, að þeir hefndu
sín á honum.
— Svo hann flaug ekki til Ber-
línar?
— Nei, hann kom aftur til Ank-
ara. Hann var mjög illa farinn.
Þá kom Cicero fram á sjóiarsvið-
ið aftur, og sagði honum að
Cornelia hefði snúízt í lit með
Bretum — hann hélt, að þessi
Sears væri Breti. Þá vissun, við
þetta fyrst fyrir víst.
Upptakan var búin. Nú vissi ig,
hvað Moyzisch hlýtur að hafa vcr-
ið að hugsa um, þegar ég hití
hann í síðasta sinn.
Flótti Corneliu hafði komið hon
um í aðstöðu, sem var eins hættu
— Ég endurtek, að ég veit alls
ekkert um þetta. Ég veit ekki
neitt um ástæður hennar fyrir að
vinna fyrir óvinina. Það getur
hafa verið fyrir peninga, eða þá
læknirinn að ganga í land, er
hann heyrði hróp og köll að baki
sér og því næst stunu.
Gamli dómarinn hafði hnigið
niður og myndi hafa oltið niður
stigann ef hann hefði ekki verið
fullur af fólki. Mitt í öngþveit-
inu, sem nú varð kom skípstjór-
inn í ljós. Læknirinn hraðaði sér
þegar til dómarans og tók að losa
um skyrtukraga hans. Forvitnustu
farþegarnir námu staðar, en
fengu skipun um að halda áfram.
Dómarinn mátti ekki mæla. Blám
inn á andliti hans varð dekkri.
Læknirinn þreifaði á slagæðinni,
lagði eyrað við hjarta hans, en
dómarinn gamli þarfnaðist ekki
framar mannlegrar hjálpar. Stór
og gildvaxinn líkami hans lá í
afkáralegu hnipri á efsta þrepinu.
Með annarri hendi hafði hann
þrifið í hálsmál sitt, en gripið
hinni um handrið stigans.
Læknirinn lagði fingur að star-
andi sjáaldri hans, en fann ekk- j
ert viðbragð.
2. kafli,
Hliðgrindurnar stóðu opnar til
að taka á móti þeim. Þegar létti-
vagninn rann inn, komu tvö negra
börn hlaupandi. Þau höfðu setið
undir valhnotutré.
— Miché Vic a pé vini! Dreng-
urinn hljóp fram með vagninum
í flaksandi baðmullarskyrtu, og
telpan fylgdi honum fast eftir í
síðu, bláu pilsi.
Sep stöðvaði vagninn fram und
an dyraþrepunum. Svo kleif hann
niður úr ekilssætinu og stóð með
beygðan arm reiðubúinn að
hjálpa Nanaine til að komast út.
— Miché Wic —.
— Monsieur le doctor, leiðrétti
Nanaine þau. — Já, hann er
kominn heim. Og nú — öll, öll!
Hún sópaði þeim skjótlega burtu
NÝR HIMINN - NÝ JÖRÐ
EFTIR ARTHÉMISE GOERTZ
með hanzkaklæddum höndum sín-
um.
— Hvaða börn voru þetta?
spurði Viktor. f
— Það voru litlu krakkarnir
mínir, anzajði Sep og brosti breítt.
■ — Náðu farangrinum úr vagn-
inum og flyttu hann inn í húsið,
mælti Nanaine, — ,og komdu svo
vagninum inn. Hún sneri sér að
Viktor. — Við hvaða messu víltu
vera?
— Fyrirgefðu? Læknirinn
hafði verið að horfa á eftir börn-
unum, er þau hlupu heim að bú-
stöðum vinnufólksins. Sep með
fjöldskyldu — það var mikil breyt
ing. Og þau myndu áreíðanlega
verða fleiri . . .
— Ég var að spyrja, við hvaða
messu þú vildir vera? Faðir Guic-
hard syngur messur klukkan sex,
átta og tíu.
— Hvenær ferð þú sjálf?
— Klukkan sex.
— Ágætt.
— Nei, í fyrramálið finnst mér
betra að bíða til klukkan tíu. Þú
hlýtur að þurfa að hvíla þig eftir
ferðína.
Frænka hans hafði gefið honum
kost á að velja, og eftir að þeirri
almennu hæversku var fullnægt,
hafði hún valið fyrir hans hönd.
Allt í sama, gamla horfinu, hugs
aði hann.
— Mánaskin var byggt a£ afa
læknisins árið 1845. Efri hæðjn
var um það bil tíu fet frá jörðu
og stóð á súlum úr hvítkölkuðum
múrsteini. Langar svalir voru bæði
á framstafni og með hliðum, og
stórir, gildir kýprusviðarstofnar
stóðu undír þakinu. Húsið var svo
byggt, að það átti að geta staðizt
öldurót vatnsins, er stundum gekk
langt upp á ströndina.
Sígrænar eikur, magnolíuviðir
og valhnotutré veittu forsælu vel
hirtum grasvöllum. Limgerði ind-
verskra rósarunna mynduðu landa
merki millí búgarða þeirra de
Rochers hjóna og Roussels, þar
sem Kóletta átti heima. Aldintrén
uxu í bakgarðinum — fíkjur og
granatepli, perur, plómur og
ferskjur.
Mikael Viktor Pierre Jean-Mar-
e duRocher, sem hafði látið reisa
húsið, nefndi það — Mánaskin.
Og í rauninni hvíldi ekki svo lítið
af töfrum tunglskinsins yfir hvít-
um múrveggjum þess og grænum
trjám, jafnvel í dagsbirtu.
Viktor var ekki lítið undrandi,
er hann sá, að faðír hans stóð
uppi á svölunum hjá Bazile og
beið hans.
Hann faðmaði gamla manninn,
sem var óvenju hress og hraust-
legur útlits. Hann lét hjá líða að
geta þess, að hann hefði búizt við
jað finna hann rúmliggjandi.þó orð
in væru komin fram á varir hans.
j Reyndar studdist faðir hans við
\ staf, en af manni á níræðisaldri
' var naumast við öðru að búast.
! Viktor renndi augum fneð nokk-
urri furðu yfir fagurskapað höfuð
hans með gráa hárinu, andlítið,
sem var öldungis slétt og hrukku-
laust, liðað yfirskeggið við þykkar
varir og blá augu undir brúnum,
sem ekki vtyu orðnan alhærðar.
— Bien? mælti gamli maður-
inn glettnislega.
— Það gleður míg mjög að
hitta þig svo hressan, pabbi.
— Það gleður þig ekki. Þig furð
ar á þvi.
— Jæja, þá að minnsta kosti
gleðilegar furðufréttir!
— Sykursýki er aldrei gleðileg.
Ég geng með hana.
Viktor leit rannsakandi á föð-
ur sinn.
— Það hðí'ir þú aldrei haft út-
lit fyrir.
— Ekki það? Þú gleymir því
víst, að ég var orðinn læknir,
löngu áður en þú fæddist, dreng-
ur minn. Þú heldur, að sjúkdóms-
greining mín sé röng. Þú heldur,
að þetta sé ínryndunarveiki. Hann
benti á sokk sinn á vinstra fæti.
Viktor leit nánar á þrútnar tær,
er stóðu fram úr gömlum morgun-
j skó, sem skorið hafði verið fram-
an af. Gegnum þunnan, hvítan
sokk sást, að æðarnar voru bólgn-
ar
Ég veit vel, hvað þú ert að
hugsa. En þú skalt ekki vera svo
einfaldur. Það er ekki liðagigt.
— Ég myndi nú samt ráðleggja
colchicum lækningu.
— Og þá myndi ég ráðleggja
þér að snúa aftur heim og lesa
betur! Gamli maðurinn lamdi
stafnum í gólfið. Hann var reiður.
— Komið nú, herra Míkael,
mælti Bazile og tók mjúklega und
ir hönd hans. — Það er of kalt
Lyrir yður hérna úti.
Systir gamla læknisins hafði
; hvorki hreyft sig úr stað né lagt
j orð í belg. Hún stóð teinrétt og
i fráhrindandí, ströng og þóttaleg
I á svip, eins og Viktor kannaðist
: svo vel við. Nanaine var enn fög-
ur kona, þrátt fyrir sextíu og átta
ára aldur. Ekki sást grátt hár á
höfði hennar, og hugði Viktor það
hársnyrtingu hennar að þakka. Og
ekki þurftí hún að nota gleraugu,
sjónar sinnar vegna. En gildari
var hún orðin, og sást það greini-
lega fyrir þá sök, að hún var ekki
mjög há í lofti. Þó notaði hún
lífstykki, er sérlega var gert með
það fyrir augum, að leyna þessari
staðreynd að nokkru leytí. Lima-
burður hennar var hinn glæsileg-
asti.
— Símskeyti þitt virtist bera
með sér, að pabbi væri alvarlega
veikur? mælti Viktor.
— Það bar með sér, að þú yrð-
ir að koma þegar í stað.
— Þú lézt mig víljandi halda,
að . . . Hann hikaði við um hríð,
en hélt svo áfram: — Ég misskildi
það.
— Faðir þinn hefir verið mjög
veikur. Hann fékk dálitla heila-
blæðingu.
— Hvenær var það?
T í M I N N , föstudaginn 25. september 1964
14