Alþýðublaðið - 21.11.1954, Síða 1
lorseiaKior
XXXV. árgangur.
Sunnudagur 21. nóvember 1954
248. tbl.
Hófðu fuilkomna samvinnu um innföku Iðjú
gær aiveg eins og ví
IÐJA, félag veiksmiðjufólks í Reykjávík, var tckin í Al-
þýðusambandið á fundi Alþýðusambandssþings í gær, og var um
inntöku hennar fullkomin samvimia milli Hannibals Valdi-
marssonar og kommúnista, alveg eins og um kjör hans til íorseta
Alþýðusambandsþingsins í fyrrakvöld.
Skýrsla sambandsstjórnar:
Heiilðspor, er farið var inn á þé braut að knýja fram verðhækk-
anir fil kjarabófa fyrir aimenning, í desemberverkfailinu 1952
ER AIiÞÝÐIJSAMBANDSÞING kom saman til fundar í gærkvöldi, tók Jón Sigúrðsson,
framkvæmdastjóri ASÍ, til við flutning skýrslu miðstjórnar sambandsins síðastliðið kjörtíma-
bil. Rakti hann einkum samninga bá, er gerðir hafa verið og vinnudeilur, sem verið hafa.
Jóri Sigurðsson taldi, að stefna sú, er ofan á varð í kjarabaráttunni, og markað hefur stefnuna
I kaupgjalðsmálunum, hafi markað tímamót í verkalýðsbaráttunni og sijórnmálunum.
Atbvæðagreiðslan um inn-
töku Iðju, sem ihaíði gerzt brot
Leg við lög ASÍ, fór þannig, að
með henni greiddu atkvæði
152 fulltrúar með 12 490 at-
kvæði að baki sér, en gegn
henni 141 fulltrúi rrieð 11 130
atkvæði að baki sér. 13 fulltrú-
ar rneð 942 atkvæði voru fjar-
verandi, en einn fulltrúi með
99 atkvræði greiddi ekki atkv'.
Við þessa atkvæðagreiðsbi,
sem var allsherjaratkvæða-
greiðsla og að viðhöfðu nafna-
kalli fulltrúa, kom. í Ijós, að
kommúnistar og Hannibal
Valdimarsron. ásamt nokkrum
mönnum öðrum, höfðu algera
cam-töfu. Eins og frá var skýrt
hér í blaðinu í gær, var kom-
naúnistinn Gunnar Jóhannsson
kosinn fyrsti varaforseti þings-
iris samkvæmt uþpástungu
Hannibals, og Hariniba! naut
óskipts fylgis kommúnista við
kosningu til þingforsetastarfs.
Hér á eftir fara helztu atrið
in úr ræðu Jóns, og verða
helztu vinnudeilur raktar, svo
og samningar, er gerðir hafa
verið.
DESEMRE R-DEILAN
DeseniberiverkfaUið 1952
ihófst hinn 1. desem.ber og lauk
hinn 19. sám.a máhaðar. Er
vinnustöðvunin ttiófst tóku þátt
í henni 30' félög, þar af 23 í
Reykjaviík, en við lok hennar
höfðu 53 félög gert verkfall og
mátti þá heita, að allsherjar-
verkfall væri um land allt.
Árrarigurinn var í aðalatrið-
um þessi: Tekin var upp ný
stefna í IdaTamás unum, sem
meira var vænzt af. Var það
rá'ð tekið, íió f á lcaupmátt laun
anna aukinn með lækkun verð-
lags, auknum Íí'yggingum,
lækkuðum útsvörum í Reykja
víkj lengdu. orlofi, lækkun ben
zins, lækkuðum flutningsgjöld
um og lækkaðri álagriingu á
vörur. Tvímælahuist hefðu
samningar þessir markað tíma-
mót í síigu kjarabaráttu alþýð-
umiar á síðari árum, og enda
komið öllum landsmönnum til
góða.
RÁTA.KJARA-
SAMNIN GARNÍE 1953
Flest siómannaféiögin á Suð
ur- og Suðvesturi and i scgðu
upp samningum. sínum um.
kaup og kiör á vélbátum, og
voru þeir úr gilai failnir 1. jan
úar 1953. Vinnustöðvun varð
lengst þrjár vikur (Iijá félögun
um í Reykjavík og Hafnar-
firði). en félögin í Keflavík,
Akranesi og Garði sömdu svo
til strax. Samningar tókust
hinn 21. janúar. Stærstu brejd
ingarnar til ávinnings má telja
stórhækkaða trvggingu í
grunn, á hana full verðlagsupp
bót og ákveðið hámark hluta-
skipta. Ýmsar aðrar veigamikl-
ar breytingar fengust og.
BÁTAKJARA-
S AMNIN G ARNIR 1954.
Sjómannaráðstefnan, er ASÍ
gekkst fyrir í ncvem.ber 1953,
hvatti sjómannafélögin til aö
segja upp samningum. Hafði
Alþýðusambandið forustu fyr-
ir félögunum í deilunni, en
vinnustöðvun hófst hjá þeim.
Sarnningar voru undirrjtaðir
18. jan. 1954 eftir rúinlf^a
hálfs mánaðar vinnustöðvun
hjá flestum félaganna.
Árangurinn varð prýðilegur,
þar sem hækkun varð á fisk-
vei'ði og ríkisstjórnin va>- auk
þess knáin til að breyta lögum
og stórhaikka bætrn* eftir sjó-
menn, er farast við sjóslys.
TÖGARAS AMNIN GARNIR
Samningum um kaup og kjör
togaramanna var sagt upp og
féllu úr gildi 1. juní 1954. ASÍ
beitti sér fyrir samstöðu félag-
anna í deilunni. Vinnustöðvun
var boðuð 21. september, en
samningar tókust hinn 20.
sept. og varð því ekki úr vinnu
stöðvuninni. Samningurinn var
samþykktur af sjómönriúm
með 384 atkv. gegn 157. Kjara
bæturnar námu 31%.
Helztu breytirigarnar voru
stóshækkað fastakaup, hækkað
verð á þorski, löngu og karfa,
hækkuð saltfiskpremfa og sitt-
hvað fleira.
Má óefað telja árangur þess-
arar dfeilu cinhvern bezta, er
náðst hefur á síðari árum.
RAÐSTEENUR
Bílstjóraráðstefna var hald-
in á vegum ASÍ 11. og 12. apríl
1953. og er helzti árangur lienn
ar . stofnun Landssamtoands*
s j álf seig n arvörubí I s t j ór a. S j ó-
mannará'ð'stefiiu var eínt til
laugardaginn 21. nóv. 1953.
Helzti árangur hennar var
vafalaust ákvörðun um undir-
búning nýrra samnjnga, sem
fyrr hefur verið frá sagt.
Iðnsveinaráðstefna var hald i
in 10. og 11. april 1954 að til- j
hlutan ASÍ. Á fundinuxn voru
rædd ýmis helztu hagsmuna-
mál iðnsveina. I
ATVINNUMÁLIN
Á þessu og s.l. ári má heita,
að atvir.na hafi veiið næg á S-
F'srrnrialrl af 1 'Uðu
A ALÞYÐUSAMBANDS-
ÞINGI í gær lögðu komrn-
úuistar til, að Iðja, félag
verksmiðjufó’ks, yrði þegar
í stað tekin inn í Alþýðusam
bandið með fuilum réttind-
um. Eins og kunnugt er, var
Iðju vikið úr Alþýðusam-
bandinu eftir að félagið
hafði freklega hrötið log og
reglur Alþýðusamhandsins
og ekki látið segjast, allt til
þessa. Nú he-fur Iðja sótt um
upptöku í Alþýðusambandið
á ný, cn afhenti þó elcki íé-
lagaskrá sína eins og skylt
er að gera, fvrr en eftir að
Alþýðusambandsþing var
setzt á laggirnar ag forseta-
kjör hafði farið fram. Jón
Sigurðsson benti á, a’o áður
ea unnt væri að veiía félag-
inu viðtöku í sambandið,
yrði athugun á félaga-
skránni að sjáífsögðu að
fara fram og lagði hann tik
áð inntöku féiagsins yrði
frestað, þar til þetta hefði
verið gert. — Forst'ti þings-
ins, Hannibal Valdimarsson,
kvað upp þann stórfmðu-
lega úrskurð, að tUIa*ra kom
múnista um skilyrði j’ausa
inntöku félagsins nú þegar
skykii borin upp ó undan
frestunartillögu Jóns Sig-
urðssonar. Áður cv átkvæða
greiðsla hófst, kvað Óskar
Hallgrímsson sér hljóðs og
sýndi með Ijó'Sum rökum, að
samkvæmt öllum réttum
fundarsköpum ætti frestun-
artillagan að koma til at-
kvæ'ða á undan tiilógu kom-
múnista. Vitnað| hann í j»ví
sainbandi í bók, scm Hanni-
bal hefur sjálfur tekið sam-
an og út hefur verið gefin
af Alþýðusamhandin;;, en
þar er því ákveðið slegið
föstu, r.ð frfeótUriaríiUaga
eigi undir ölíum kringúm-
stæðum að herást upö á und
"an annarri tillögu. Þó fékkst
engu um þetta þokað og var
tillaga kornrnúni ia- horÍM
undir atkvæði og samþykkt.
Oskar Hallgdmsson lýsti
yfir því, að það yrð] sér og
mörgum fleirum þihg'íuíltrú
um mikil vonbrigði; ef þess-
ar ættu áð verða efndiríiar
á hinum fögru loforðum
þingforsetans, ev hanr. tók
við því staríi; afí hárin
ronndi leitsst við að stýra
Alþýðusambandsþingiua af
hlutlcysi og réttsýni.
Brsgqi brennur
ELDUR SOM upp i íbúðar-
bragga í Kamp Knox í gærkv.
Brann eldhús íbúðarinnar a’I'i
að innan og íbáSin skemmdisl
pijög mikið af reyk. Slökkvi-
liðið kom fljótiega á vettvang
og tókst eftir skamma síund að
ráða niðurlögum éldsins,
íbúarnir skárust nokkuð á
höndum og fótum er þeir voru
að koma sér út um glugga. —
Varð að lytja þrennt í Larids
spítalann liT aSgerðar.
F armannasambandið
r ^ p ^
áS h CS ^ k
Á STJÓRNARFUNDI í Fármanna og fiskimannasambandf
íslands í gær var gerð mótmælasamþykkt gegn afstöðu ríkis-
stjórnarinnar í Grænlandsmólinu. Jafniramt áréttaði stjórnin
fyrri samþykktir sínar í Græn'andsniálunum.
*3 vii aéíl -S
wm\
Púlitrúar Sj ómanuafélags Reykjavíkur á Alþýðusarnbands-
þingi. — Ljósmynd: Pétur Thomsen.
BAZAR K'V'eníélags Alþýðu-
flokksins í Reykjs.vík vsrður á
| þriðjuclaginn í Góítemplara-
húsinu úcpi og hefst Id. 2 e. h.
Samþykkt stjórnarinnar fer
iér á eftir:
„Stjótn FFSÍ leyfir sér hér j
með áð minaa hæsívirta rík-
isstjcrn á samþykktir undan- l
génginna þinga Farmanna- j
og fiskimannasanibands Is-
lands, rim að ríkisstjórnin og
alþingi be-lti sér fyrir því að
Ieiía á alþjóða vettvangi úr- ,
skurð.ar um forn réttindi ís- ^
leridinga til Græniands. Vér i
skorum því fasílega á ríkis-
stjóxniria og alþingi það, er
nú situr, að rotCæra sér. nú.
tækifærið h|á sútneinuðu
þjóðanum íil að koma þess-
um óskum á frámfæxi á
grundvelli tiílágna htva al-
þingismanns Pétuvs Ottesesi
og að mótmaTa þá nm leið að
gerðwm Ðana : Grænlaj'.ds-
málinu, og þá áérsíaklega inn
Franxixaia a 3. síðu.