Tíminn - 04.02.1965, Blaðsíða 7

ÞINGFRETTIR
ÞINGFRETTIR
7
FIMMTUDAGUR 4. febrúar 1965
TÍMIMW
FRAMLOG TIL NYRRA VEGA
EIGA AD FARA LÆKKANDI!
Árleg aukning á framlögum til vegaviðhaldsins á að fara lækkandi miðað við
það, sem verið hefur, og aðeins á að ráðstafa 3.2 milljónum króna árlega til
framkvæmda við gerð nýrra hraðbrauta. — Vegaáætlunin stefnir í algert ó-
efni. — Stefna Framsóknarmanna er, að allar tekjur af umferð renni til vega-
kerfisins, en ríkissjóður hirðir nú um 500 milljónir króna af tekjum af umferð-
inni til annarra þarfa.
Ríkissjóður liirðir nú um 500 milljónir króna árlega af
umferðinni í landinu umfram það, sem lagt er til vegamálanna
af tekjum, sem umferðin skapar. Skv. vegaáætlun ríkis-
stjómarinnar, sem liún hefur lagt fyrir Alþingi, og ætlað er
að gildi fyrir næstu fjögur ár, þ.e. 1965-1968, á framlag
til nýbyggingar þjóðvega að fara lækkandi á næstu árum, og
þegar á þessu ári á það að lækka um 9% frá árinu 1964, og
á árinu 1968 á það að vera enn lægra en það á að vera í ár.
Þá á aðeins að verja 10 millónum króna árlega til byggingar
hraðbrauta, en þar af fara 6.8 milljónir króna í afborganir
og vexti af lánum, sem búið er að verja, eða aðeins 3.2 millj.
á ári, og geta menn gert sér í hugarlund, hver „stórvirki”
verða fyrir þá upphæð unnin, með samanburði við kostn-
aðinn við gerð Keflavíkurvegar. Þá á árlegt framlag til
vegaviðhalds aðeins að hækka um 15 milljónir á næstu
'fjórum ámm, þrátt fyrir geysilega aukningu umferðar,
aukna þungaflutninga á vegum og og lengingu vegakerfis-
ins, en til samanburðar má geta þess, að frá 1962 hefur ár-
legur kostnaður við vegaviðhaldið vaxið um 30 milljónir
króna, og hefur það þó hvergi nærri verið fullnægjandi,
— en vonir manna, sem treystu því, að úr myndi rætast
með nýjum vegalögum og vegaáætlunum, hafa greinilega
staka þætti í nýlbyggingu vega
Það á að verja 10 milljónum
króna árlega tii hraðbrauta. Þar
af fara 6.8 milljónir í vexti og af
borganir af lánum, sem búið er að
vinna fyrir. 3.2 milljónir eiga að
fara í framkvæmdir á ári og sú
fjárhæð dugir aðeins til afborg-
ana af litlu láni, þótt lánsfé væri
útvegað í brýnustu verkefnin. All-
ir sjá því að lítið verður gert
næstu árin í byggingu hraðbrauta,
nema fjárframlög til þeirra verði
verulega aukin á áætlunartímabil-
inu. Það sama gildir um þjóð-
brautir og landsbrautir, þar verð-
ur sáralítið gert nema verulegt
aukið fjármagn komi til.
Sýnilegt væri, að afgreiða yrði
vegaáætluninina með lánsfjár-i
heimildum til allra flokka nýbygg- j
ingarinnar, og ætti Alþingi einnig
að skipta þeim heimildum milli!
kjördæma og þingmenn kjördæm-
anna svo að skipta þeim í kjör-
dæmin í samráði við vegamála-
stjóra, þannig að stjórn þessara
mála væru raunverulega1 í hönd-
um Alþingis.
brugðizt.
Ingólfur Jónsson, samgöngu-
málaráðherra, hafði í gær fram-
sögu fyrir tillögu
til vegaáætlunar
fyrir árin 1965
til 1968, en hún
var lögð fyrir
þingið 10. des s.l.
Ingólfur gat um
helztu atriði áætl
unarinnar, en
hennar hefur áð-
ur verið getið
hér í blaðinu og helztu atriði
hennar rakin.
Halldór E. Sigurðsson sagði, að
þessi vegaáætlun ylli vonbrigðum
vegna þess að
vegasjóður hefði
greinilega miklu
minni tekjur en
til þyrfti til að
ná því marki,
sem keppt hefði
verið að.
Halldór sagði,
að verið hefðu
uppi tvær stefn-
ur í þessum málum. Annars vegar
stefna Framsóknarflokksins, sem
hann hefði markað með flutningi
frumvarps á árunum 1960 og ’61
um vega- og brúasjóð, þess efnis,
að sérskattar af umferðinni. benz-
ínskattur og bungaskattur rynni
til nýbyggingarvega, en ríkissjóð-
ur legði fram fé til að standa
straum af stjorn vegamála og
vegaviðhaldiHin stefnan, sem of-
an á varð, var sú, að vegasjóður
fengi aðeins hluta af tekjum af
umferðinni og skyldi jafnframt
nýbyggingum einnig standa undir
kostnaði við stjórn vegamála og
vegaviðhaldi, en vegaviðhald fer
stórvaxandi með aukinni umferð
og meiri þungaflutningum jafn-
framt aukningu vegakerfisins og
því sýnilegt að fjármagn til ný-
bygginga að óbreyttum tekjustofn-
um verður sífellt minna, því að
kostnaður við vegaviðhaldið eykst
meira en tekjurnar.
Á þessu ári má áætla, að tekjur
ríkissjóðs af árssköttum, leyfis-
gjöldum og almennum tollum af
bifreiðum og bifreiðavarahlutum,
verði hvorki meira né minna en
500 millj. króna meiri en það, sem
fer til vegamálanna af tekjum af
umferðinni. í okkar landi, þar sem
svo geysilega mikið er ógert í
vegamálum, er óhugsandi að láta
umferðina verða slíka tekjulind
fyrir ríkissjóð án þess að leggja
meira fé til nýbyggingar vega og
viðunandi lausn á þessum málum,
er ekki önnur en sú, að láta allar
tekjur af umferðinni renna til
vegakerfisins.
Á árunum 1962—65 hækkar ár-
legt framlag til vegaviðhalds um
30 milljónir, en á tímabilinu 1965
til 1968 á þgð aðeins að hækka
um 15 milljónir Það á að vera
90 milljónir i ár en á að hafa
hækkað aðeins 105 milljónir ár-
ið 1968, þrátt fyrir stórlega aukna
umferð og meiri þungaflutninga
og lengra vegaicerfi Halda menn
að verði vel séð fyrir vegaviðhaldi
með þessum fjárveitingum? Það
hlýtur að verða að afla verulegs
fjármagns á áætlunartímabilinu
til vegaviðhaldsins.
Sömu sögu er að seg.ia um ein
Sigurvin Einarsson óskaði eftir
því, að samgöngumálaráðherra
hefði upplýsing-
ar um skiptingu
viðhaldsfjárins
milli einstakra
kjördæma við síð
ari umræðu máls
ins. Sigurvin
sagði, að miklir
annmarkar væru
á því að afgreiða
vegaáætlun til
fjögurra ára í senn og taldi sýni-|
legt að þróunin yrði sú ,að Al-
þingi notaði heimild sína um end-
urskoðun á tveggja ára fresti. Þá
væri ótækt að afgreiða vegaáætl-
un eftir afgreiðslu fjárlaga, hana
yrði að afgreiða á undan eða sam-
tímis, þannig að svigrúm gæfist
til að jafna metin, ef Alþingi
sýndist það nauðsynlegt. Nú væri
þessu þannig háttað, að búið væri
að ákveða í fjárlögum þessa árs
ákveðna upphæð til vegamála, á
sömu og í fyrra, og svo ætti þessi
upphæð að standa óbreytt næstu
fjögur ár, hvað sem liði fram-
kvæmdakostnaði og verðbólgu og
öðru því, er áhrif hefði.
Engum gæti dulizt að með vega-
áætluninni væri stefnt stórlega
aftur á bak í vegagerðinni. Fram-
lög til nýbygginga þjóðvega eiga
að lækka á þessu ári um 9% frá
því, sem var á síðasta ári og á
áætlunartímabilinu eiga framlög
til nýbygginga ekki að fara vax-
andi, heldur lækkandi, og er áætl-j
að að 3% minna fjármagn fari til j
nýbyggingarinnar 1968 en 1965, og
framlög til brúargerða eíga að
standa í stað. Taldi Sigurvin ó-
trúlegt að þingmenn gætu sætt
sig við slíka þróun þessara mála
— Fleiri tóku ekki til máls, og
TÓMAS KARLSSON RITAR
ivar tillagan afgreidd til síðari um-|
lræ?iu og fjárveitinganefndar.
Á ÞINGPALLI
★ Guðmundur f. Guðmundsson, utanríkisráðherra, svaraði í gær
fyrirspum frá Ragnari Amalds um afstöðu ríkisstjórnarinnar
til kjarnorkuflota Atlantshafsbandal., og hvernig ríkisstjómin
hygðist fara með atkvæði íslands, ef hún þyrfti að taka afstöðn
til málsins í Atlantshafsráðinu. Sagði ráðherrann, að viðræður
um kjarnorkuflotann liefðu ekki farið formlega fram innan
Atlantshafsbandalagsins, heldur milli einstakra þjóða bandalags-
ins. Ekkert samkomulag liefur orðið um þetta mál, og litíil líkindi
fyrir því, að samkomulag verði á næstunni, og ennfremur óvitað,
hvort slíkt hugsanlegt samkomulag verði tengt Nato og með
hvaða hætti, ef svo yrði. Engin leið væri á þessu stigi meðan
enginn veit, hvemig málið ber að, að vita, hver afstaða fslands
yrði.
•Ar Ragnar Arnalds sagði, að Danir og Norðmenn hefðu tekið nei-
kvæða afstöðu gegn kjamorkuflotanum fyrst og fremst vegna
þess, að þeir væm andvígir dreifingu kjaraorkuflota, en með
honum yrði stigið fyrsta skrefið að því að veita Vestur-Þjóð
verjum full yfirráð yfir kjarnorkuvopnum, en það sækja þeir
fast. Ekki væri við því að búast, að þeir, sem ekki hefðu haft
sjálfstæða skoðun á utanríkismálum íslands hefðu það frekar
nú. Ennfremur spurði Ragnar um það, hvort ríkisstjórnin vildi
gefa yfirlýsingu um það, að kjamorkuvopn yrðu ekki leyfð á
íslenzku landi eða í íslenzkri landhelgi í framtíðinni. Margir
teldu, að tengsl væru á milli hins fyrirhugaða kjarnorkuflota
og fyrirhugaðra framkvæmda Hvalfirði.
ir Utanríkisráðherra sagði, að ríkisstjórnin vildi ekki né. gæti
gefið yfirlýsingu um það, hverwig háttað yrði afstöðu til kjam-
orkuvopna hérlendis í framtíðinni.
ir Emil Jónsson, sjávarútvegsmálaráðherra, svaraði fyrirspum frá
Birni Jónssyni og Ragnari Arnalds um starfrækslu tunnuverk-
smiðjanna á Siglufirði og Akureyri.
ir Emil gaf all-ýtarlegar upplýsingar um málið. Sagði hann, að Inn*
lendu tunnurnar væra miklu dýrari en innfluttar. Á lager á
Akureyri kostaði hver tunna kr. 214,25 og ofan á það verð
bættist 25 króna flutningskostnaður. Innflutt tunna frá Noregl
kostaði hins vegar kr. 165,00 komin hingað, c.i.f. með tollum.
Tunnur frá verksmiðjunni á Akureyri hefðu verið dýrari en frá
verksmiðjunni á Siglufirði. Þrír möguleikar kæmu einkum til
greina varðandi Akureyrarverksmðjuna: Byggja nýja verksmiðju
á Oddeyri ,reisa 30 þús. tunna geymsluhús við verksmiðjuna,
er kosta myndi 2,5—3 milljónir króna, eða leggja niður verk-
smiðjuna, sem sumir teldu ráðlegt, þar sem skortur væri á
vinnuafli á Akureyri.
Framleiðsla hefst í nýju verksmiðjunni á Siglufirði í þessum
mánuði, en gamla verksmiðjan brann til kaldra kola, eins og
kunnugt er. Áætlaður kostnaður við byggingu nýju verksmiðj-
unnar er 6.5 milljónir, og geymsluhús inun kosta um 5 milljónir
króna, en það er enn óbyggt. F.kki liefur verið tekin ákvörðun
um, hve mikið verður framleitt á Siglufirði í vetur, en reiknað
er með að framleiða 20 þús. tunnur á Akureyri, en tunnubirgð-
ir eru nú um 77 þús.
Björn Jónsson átaldi það. að ekki hefði verið byggt geymslu-
hús fyrir verksmiðjuna á Akureyri, en skortur á haganlegu
geymsluplássi hefði staðið verksmiðjúnni fyrir þrifum og aukið
mjög rekstrarkostnað hennar ,en stjórn verksmiðjanna sem er
síldanítvegsnefnd, hefur ekki ráðizt í framkvæmdina, þótt láns-
heimild hefði verið veitt 1957. Kvað Bjöm 20 þús. tunna fram-
leiðslu í Akureyrarverksmiðjunni í vetur, eins og hún væri nú
ákveðin, svara til 40 daga vinnu. — Einnig tóku þátt i þessum
umræðum Jónas Rafnar og Hannibal Valdimarsson.