Tíminn - 12.03.1965, Blaðsíða 5

* lv
FÖSTUDAGUR 12. marz 19G5
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURiNN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Kitstjórar: Pórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Pulitrúi ritstjómar: Tómas Karlsson. Aug-
lýsingastj.: Steingrimur Gíslason. Ritstj.skrifstofuT < Eddu-
húsinu, simar 18300—18305. Skrifstofur. Bankastræti * Af-
greiðslusimi 12323. Auglýsingasimi 19523. Aðrar skrLfstofur,
simi 18300. Áskriftargjald kr. 90,00 á mán. innanlands — í
lausasölu kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Hvað segir saman-
burðurinn?
Mbl. er nú byrjaS á gamla slúðrinu, að engin stjórn
hafi verið verri en vinstri stjórnin, er fór með völd á
árunum 1956—58. Tíminn hefur í tilefni af slíkum full-
yrðingum gert samanburð á ástandi efnahags- og at-
vinnumála í árslok 1958, þegar vinstri stjórnin lét af
völdum, og ems og það er nú, eftir meira en sex ára
„viðreisn” núverandi stjórnarflokka. Niðurstöður slíks
samanburðar, sem Mbl. hefur hefur ekki treyst sér til að
mótmæla, eru m.a .þessar:
Fjárhagsaðstaða þjóðarinnar út á við var betri í árs-
lok 1958 en hún er nú
Atvinnuvegirnir stóðu betur að vígi í árslok 1958 en nú.
Álögur ríkisins voru mörgum sinnum lægri 1958 en
þær eru nú.
Dýrtíðin var miklu minni 1 árslok 1958 en nú ,og
kaupmáttur daglauna meiri að sama skapi.
Húsnæðisskortur í kaupstöðunum var stórum minni í
árslok 1958 en nú, og mun auðveldara fyrir efnalítið
fólk að eignast eigið húsnæði.
Jafnvægisleysið í byggð landsins var mun minna í
árslok 1958 en nú.
Þau höft, sem mest draga úr framtaki efnalítilla ein-
staklinga, lánsfjárhöftin, voru stórum minni í árslok
1958 en nú.
Miklu mein festa ríkti í fjárfestingarmálunum í árs-
lok 1958 en nú.
Verðgildi gjaldmiðilsins — krónunnar — var um það
bil helmingi meira 1958 en það er nú.
íslendingar höfðu þá einskoraðan rétt til að tileinka
sér allt landgrunnið. Þeim rétti hefur núv. ríkisstjórn
afsalað..
Engu af þvi, sem hér er rakið, hefur Mbl. treyst sér
til að hnekkja með rökum. Fjárhagsástandið hefur óum-
deilanlega versnað hjá okkur á ílestum sviðum síðan
1958, þrátt fyrir allt góðærið. Mbl. hefur því ekkert
annað upp úr árásum sínum á vinstri stjórnina en að
auglýsa enn betur en ella hið „óskaplega lánleysi” núv.
ríkisstjórnar. Hún hefur með rangri stefnu breytt góð-
æri 1 fjármáiaöngþveiti. Hún er óumdeilanlega hin
lélegasta stjórn, sem hefur verið á íslandi á þessari
öld. Bezta vonin í sambandi við hana er sú, að afglöp
hennar og lánleysi verði þjóðinni til aðvörunar í fram-
tíðinni.
Óttaslegið blað
Forystugreinar Mbl bera vott um mikinn ótta. Þessi ótti
er sprottinn af því, að Tíminn hefur bent á, að umbóta-
sinnað iólk æt.ti að hafa sama háttinn á hér og í nágranna-
löndum okkar og sameina sig í öflugan flokk eða fylkingu
þótt ágreiningur geti ríkt um einstök mál. Mbl. óttast
bersýnilega ekkert meira en slíka samstöðu, því að völd
íhaldsins byggjast öðru fremur á því, að umbótasinn-
aðir andstæðingar þess eru sundraðir í marga flokka í
stað þess að standa saman. Þess vegna ’vill Mbl. hafa
þá sundraða áfram. En eiga þeir að fylgja ráðum Mbl?
TÍMINN
C. L. SULSBERGER
Nýrrar þjððernisstefnu gætir
innan vestur-þýzku flokkanna
43% Þjóðverja vilja endurheimfa iandamærin frá 1937
TUTTUGU ár eru liðin síð-
an Þjóðverjar biðu ósigur og
landið var hlutað sundur.
Vart verður á ný þungrar und-
iröldu þjóðernisstefnu hjá viss-
um öflum. Bæði væri þó rangt
og verulega ósanngjarnt að
draga einfaldar ályktanir af
þessu, en þjóðernisstefna þessi
er vissulega ekki til þess fallin
að glæða glæstar vonir.
Þjóðernisstefnan er blandin
gremju í garð Bonn-stjórnar-
innar og forustu hennar og
einnig nokkurri þykkju i garð
Bandaríkjanna. En þjóðernis-
stefnunnar verður aðeins við
og við vart meðal öfgahreyf-
inga enn sem komið er. Hennar
gætir enn, einkum innan lýð-
ræðisflokkanna.
Stefnan á einkum rætur að
rekja til ýmissa hópa manna,
sem finna til þess með nokkr-
um þunga, að Þjóðverjar geti
aldrei að fullu afmáð grimmd
og illvirki nazismans, en finnst
þó að skuldin við menninguna
sé um það bil fullgreidd. Þeirri
skoðun eykst óðum fylgi, að
hin trausta fylgd Bomistjórnar-
innar við valdhafana í Was-
hington og Atlantshafsbanda-
lagið hafi ekki borgað sig. Enn
er þetta aðeins skoðun minni-
hlutans, eða öllu heldur
margra, lítilia minnihluta.
ÁKÖFUSTU baráttumönnum
endursameiningar Þýzkalands
finnst að síður en svo hafi mið-
að í sameiningarátt að undan-
förnu og Austur- og Vestur-
Þýzkaland séu nú fjarlægari
hvort öðru en þau hafi nokk-
ru sinni verið. Flóttamenn frá
þeim landssvæðum, sem lögð
voru undir Rússland, Pólland
og Tékkóslóvakíu að striðinu
loknu, nöldra um „endurskoð-
unarstefnu1' Bændur kvarta
um, að verðsamkomulag Efna-
hagsbandalagsins hafi lagzt á
þá eins og þuug hegning.
Þessir hópar sameinast um að
gagnrýna stefnu Bonnstjórnar-
innar í utanríkismálum og
tregðu hennar til að fram-
kvæma lögin um að útrunnirm
skuli ákærufrestur á hendur
stríðsglæpamönnum nazista.
Eftir styrjöldina var allt í
kalda kolum í Vestur-Þýzka-
landi, og til skamms tíma voru
Vestur-Þjóðverjar niðursokkn-
ir í endurreisnina og sinntu
fáu öðru en aukinni, efnalegri
velmegun. Nú er heldur tekið
að draga úr áhuganum fyrir
bættum lífskjörum og skoðana-
kannanir gefa til kynna, að
endursameiningin sé að verða
brýnasta áhugaefnið. Enn frem
ur leiða skoðanakannanir í Ijós,
að 43% þjóðarinnar séu þeirr-
ar skoðunai að landamæri
Þýzkalands eigi aftur að verða
hin sömu og þau voru árið
1937. Innan þeirra landamæra
yrðu svæði. sem nú heyra til
Rússlands, Póllands og Tékkó-
slóvakíu.
ÞESSAR skoðanir valda veru
legum áhyggjum, bæði hjá
stjórnarsinnum og leiðtogum
L. ERHARD
stjórnarandstöðunnar. Erhard
kanslari hefur lýst yfir með
allmiklum þunga:
„Ég mun af öllu afli berjast
gegn þjóðernisstefnunni. Ríkis-
stjórn mín er einhuga um
þetta mál, og ríkisstjórn Banda
ríkjanna og almenningsálit
ætti í þessu efni að veita okk-
ur meiri stuðning en gert er.“
En ýmis atriði í innlendum
stjórnmálum, auka mjög á
þennan vanda. Breytt stefna um
pólsku landamærin, sem stjórn
in í Bonn viðurkennir ekki,
gæti til dæmis valdið rishárri
reiðiöldu. Enda þótt tvímæla-
laus meirihluti vestur-þýzku
þjóðarinnar hafi lært af reynsl
unni á liðnum árum og taki hóf
sama og raunsæja afstöðu, þá
gerist minnihlutinn aðeiiis því
hávaðasamari.
Þessi minnihluti fullyrðir,
að erlendir bandamenn Bonn-
stjórnarinnar óski ekki eftir
endursameiningu, þrátt fyrir
opinberar yfirlýsingar til mála-
mynda í þvi efni. Þetta eflir og
styrkir þann arm, sem hneigist
til fylgis við stefn\ de Gaulles,
Sennilega hafa stjórnarvöldin í
París minni áhuga á endursam-
einingu Þýzkalands en valdhaf-
arnir i Washington. Engu að
síður gætir nokkurs ótta um,
að við Bandaríkjamenn séum í
þann veginn að breyta aftur
um áform, brátt fyrir opinber-
ar yfirlýsingar, og farnir að
búa okkur í kyrrþey undir að
verja Evrópu af hafi, ef til
kastanna komi.
EINSTAKA raddir skera sig
úr og láta mjög að sér kveða.
Bucher, dómsmálaráðherra, vill
hætta ákærum á hendur stríðs
glæþamönnum nazista í maí í
vor ,þar sem gildandi lög geri
ráð fyrir því, og „við verðum
hvort sem er að halda áfram að
búa í samneyti við þá” (stríðs-
glæpamennina). Strauss, fyrr-
verandi hermálaráðherra er
þeirrar skoðunar, að ef kæru-
frestur á hendur stríðsglæpa-
mönnum nazista sé framlengd-
ur ,sé einnig kominn tími til
að leggja fram ákærur á hend-
ur einstaklinga meðal Banda-
manna, sem gerðu sig seka um
glæpi í garð Þjóðverja eftir
lok stríðsins. Seebohm sam-
göngumálaráðherra gerir sér
vonir um að geta gert Sudeten-
héruðin í Tékkóslóvakíu að
þýzku landi á nýv
Sumir socialdemokratar eru
ekki með öllu lausir við svipað-
ar hugmyndir. Schmidt vill end-
urvekja herforingjaráðið. Leið-
togar socialdemokrata undirrit-
uðu skjal, þar sem lýst var .
stuðningi við „rétt Þjóðverja
til heimalands síns og sjálfs-
ákvörðunar”. Þeirra skoðana
verður vart, bæði meðal stjórn
arsinna og stjómarandstæðinga
að „ákærufrestur” ætti einnig
að renna út, að því er snertir
siðferðilegan áfellisdóm þýzku
þjóðarinnar. Þjóðin eigi vissu-
lega að bera smánina sameigin-
lega, en ekki ótiltekna, sam-
eipinlega sekt.
Hér er komið að óumræði-
lega viðkvæmu máli. Enn finn-
ur allt of margt fólk í allt of
mörgum löndum til lamandi
martraðar ^þegar það minnist
atburða, sem gerðust fyrir að-
eins rúmum tuttugu árum.
Þrátt fyrir háværar raddir
minnihlutahópa líta flestir Þjóð
verjar svo á að Hitler hafi verið
hryllilegri en allir aðrir menn.
og hann hafi jafnframt verið
leiðtogi þeirra. En þeir geta
heldur ekki gleymt því, — og
er ekki nema mannlegt — að
hálf önnur milljón manna tor-
tímdist við „brottreksturinn”
að austan, og margar milljónir
lifa þar enn »ins og dæmdar
sálir.
SAGAN sannar, að Þjóðverj-
ar eru að eðlisfari gáfaðir og
reglusamir, en geta orðið ofsa-
fengnir og óútreiknanlegir, þeg
ar sterkar tilfinningar ná á
þeim tökum. Af þessum sökum
hafa ríkisstjómir bæði Aden-
auers og Erhards lagt mikla á-
herzlu á fyrirsjáanlega stað-
festu hins nýja sambandslýð-
veldis. Engu að síður kraumar
stöðugt í potti óánægjunnar,
enda þótt flestir Þjóðverjar
og allir meiri háttar leiðtogar
þeirra reyni að koma í veg
fyrir, að upp úr sjóði.
Þótt undarlegt sé, og ef til
vill mótsagnakennt, þá eflast
bæði hinir stöðuglyndu social-
demokratar og þjóðernissinn-
uðu minnihlutarnir. Báðir
til sín fleiri og fleiri af þeim,
sem áður voru óákveðnir. Kosn-
ingabaráttan í sumar mun sjá
fyrir því, að við munum verða
meira varir við uppivöðslusama
hópa þjóðernissinna en allur
almenningur telur æskilegt. En
þetta er aðeins eðlileg og ó-
hjákvæmileg afleiðing þess, hve
sambandslýðveldinu hefur tek-
izt undravel að ná sér efnalega
og þeirrar staðreyndar jafn
framt ,að það er ekki einungis
kröftugasta iðnaðarríki Vestur-
Evrópu eins og nú er komið
málum, heldur einnig langsterk
ast hernaðarlega.