Alþýðublaðið - 08.01.1958, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 8. janúar 1958
AlJýðublaSiS
3
Alþýöublaöiö
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjáflmarsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsíniar: 14901 og 14902.
Auglýsingasími: 1 4 9 0 6.
Afgreiðslusinú: 1 4 9 0 0.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Prentsmiðja Alþýðublaðs ins, Hverfisgötu 8—10..
Skrytið stjórnarskrárbrot
MORGUNBI.A-BIÐ er þessa dagana stórhneykslað á
því, að ríkisstjórnin skuli hafa samráð við verkalýðshreyf-
inguna og bændasamtökin um stefnuna í efna’hagsmálun-
um. Það telur, að með þessu sé verið að láta öfl utan alþing- '
is og ríkisstjórnar taka þær ákvarðanir, sem stjórnarskráin
: ætli alþingi og ríkis'stjórn að kveða á um. Þetta er með
öðtum oröum stjórnarskrárbrot að dómi Mofgunblaðsins.
Og maðurirur á bak við þessa lögfræði er vitaskuld Bjarni
: Benediktsson.
Auðvitað bera stjórnarflokkarnir og þingmenn þeirra þá
ábyrgð, hvaða stefna er mörkuð á alþingi hverju sinni. En
þeim ætti að vera heimilt að leyfa hvaða þjóðfélagsaðila,
sem vera vill, að hafa samráð við þá urn þessi efni. Slíkt er
sjálfsagður hlutur i lýðræðislandi. Og er nokkuð eðlilegra en
fjölmennustu vinnustéttirnar eigi þátt í að móta stefnuna
í efnahagsmálunum á hverjum tíma? Óneitanlega er mest
í húfi fyrir þær. Meginviðfangsefni sérhverrar ríkisstjórnar
hlýtur að vera að tyggja atvinnu og afkomu almennings.
Og verður það gert betur en í samráði við fjölmennustu
vinnustéttirnar í landinu? H.vað hefur Sjálfstæðisflokkur-
inn til þeirra mála að leggja?
Engum dettur annað í hug en Sjálfstæðisl'Iokkurinn
haii samráð við ötl utan alþingis og ríkisstjórnar, þegar
hann situr að völdum. En hver eru þau öfl? Ekki full-
trúar yinnustéttanna lieldur þeirra hagsmuna, seni Sjálf-
stæðisflokkurinn her mest fyrir brjósti. Bjarna Bene-
diktssyni gremst, að þessi öfl skuli ekkj lcngur róða úr-
slitum og fulltrúar fjölmennustu vinnustéttanna koma í
þeirra stað. Þá rís upp kappinn í Morgunblaðinu og til-
kynnir þjóðinni, að þetta athæi'i sé í raun og veru stjórn-
arskrárbrot að hans dótni.
Og þetta segir málgagn þeirra stjórnmálasamtaka, sem
kalla sig flokk allra stétta. Bjarni Benediktsson ætlast til
þess, að Reykvíkingar feli Sjálfstæðisflokknum áframhald-
andi meirihlutavöld í bæjarstjórn höfuðborgarinnar. En
jafnframt lýsir hann því vfir', að fjölmennustu vinnustétt-
irnar eigi að vera áhrifalausar — það sé stjórnarskrárbrot
að hafa samráð við þær um efnahagsmálin. Ætli verkamönn-
um, sjómönnum, iðnaðarmönnum og opinberum starfsmönn-
um finnist ekki fýsilegt að trúa og treysta Sjálfstæðisíiokkn-
um eftir slíka yfirlýsingu þess manns, sem lítur á sig sem
Hitler. Göring og Göbbels fyrirtækisins, hinn þríeina, sjálf-
kjörna einræðisherra Bjarna Benediktsson?
Strandkapteinninn íordœmir
MORGUNBLAÐINU er glatt í geði um þessar mundir í
tilefni þess, að nokkrir erfiðleikar eru á að vetrarvertíðin
hefjist alls staðar á tilsettum tíma. Ágreiningur, sem vafa
laust jafnast næstu dága, veldur því miklum fögnuði. Ver-
tíðin getur ekki alls staðar byrjað eins og til stóð, gamar.,
gaman! Svona er hljóðið í málgagnj. atvinnurekendanna og
fjármagnsins á Islandi.
En væri ekki Morgunblaðinu sæmst að rifja upp fyrir
sjálfu sér og öðrum hvernig ástatt var í þessum efnum,
þegar Sjálfstæðisflokkurinn var við völd og Ólafur Thors
æðsti maður sjávarútvegsmálanna af hálfu ríkisvaldsins.
Þá strandaði þessi aðalatvinnuvegur þjóðarinnar um sér-
hver áramót og sat fastur langtímum saman. Morgunbiaðið
ætti að minnast þessa og tala varlega.
Það er broslegt, þegar str-andkapteinninn stendur nú í
fjörunni og fordæmir, að skipið, sem hann braut á skerjum
og boðum, skuli taka niðri. Ólafur kallar núverandi vald-
hafa klaufa og kjána. En finnst mönnum kannski ekki vcn,
að strandkapteinninn sé orðhvatur og dómharður, þegar um
er að ræða annarra manna siglingu?

Auglýsíð i A lþýðublaðinn
Herranótt 1958
Vængstýfðir jólaengiar
HVORT maður man ekki.
Þegar t. d. Valur Gúst.
missti nefið, sneri sér við
og skellti því á í ofboði, sneri
sér síðan fram í sal og mælti
nokkur vel valin orð með það
öfugt — þangað til það datt
aftur og áhorfendur skelitu upp
úr. Eða þega/ Bjarni Bein
hrundi niður af kassanum sem
var notaður fvrir tröppur, þeg-
ar hann var að koma inn, og’
þeyttist endilangur þvert yfir
sviðið, en áhorfendur veinuðu
af lukku og höfðu atdrei séð
jafn eðlilegan og hiægilegan
leik. Nú eða þegar Jón Ragn
varð það á í misgripum að taka
ónefndan hlut af ónefndum stað
í stað krukku eða einhvers ann
ars álíka í laginu, og leikendurn
ir urðu svo þrumulostnir að I
þeir misstu leikgáfuna og
flissuðu óvirðulega í alvarleg-
asta atriði leiksins. Eða þegar
við urðum veðurteppt á Akra-
nesi og komumst ekki 1 bæinn
fyrr en allir tímar voru úti
næsta dag, heldur en ekki hróð-
ug. Svo maður tali nú ekki um
ferðina yfir heiðina frá Hvera-
gerði í kafaldsbvl um svarta
vetranótt, og sumir vi.idu við ,
mokuðum okkur áfrant, þó að
vegagerðin með sína íiu veg-
hefla hefði revndar geíizt upp.
Við vorum með eina skóflu. Og
sem við sátum þarna sem fast-
ast reis þá ekki ísak upp og
þuldi yfir okkur tuttugu ára
portion af g'ömlum revýuvís-
um, og nú æðraðist enginn leng
ur og engri var lengur kalt, cg
nóttin var stutt.
Og frumsýningarkvöldið, þeg
ar Pálmi heitinn þakkaði okk-
ur öllum með handabandi,
hverjum fyrir sig, og sagði, að
þetta væri bezta herranótt, sem
hann myndi eftir. Þá vovum við
svo stolt og g'löð, að við hefðum
getað dáið á staðnum í þeirri
fullvissu, að ætlunarverki okk-
ar í lífinu væri nú lukkulega
lokið — —þ. e. a. s. ef við
hefðum mátt vera að því. —
Frúmsýningarhófið beið okkar,
reyndar.
Jú, hvort maður man ekki.
Það er annars skrít'ö með
þessa kennara, eins og þeir
ættu þó að hafa góða aðstöðu
til að fylgjast með og dæma
réttilega. Þeir eru svo gleymn-
ir á gömul listræn afrek. Eins
og þeir eru þó lítið gleymnir á
göt og aðrar ófyrirsjáanlegar yf
irsjónir í kennslustundunum.
En á hverri einustu hevranótt
skal maður heyra til þeirra í
kór, að þetta sé bara sú al-
bezta og skemmtilegasta herra-
nótt, sem þeir hafa lifað. Og
þessir menn, sem okkur þóttu
svo íhaldssamir í gamla daga.
Nema þessu sé alltaf að fark
fram. Að minnsta kostj átti
maður erfitt að verjast þeirri
hugsun, á frumsýningu á þrett
ándakvöld, að óvenjugóðir leik
kraftar væru nú í menntaskól-
anum. Leikritið heitir Væng-
stýfðir engl’ar, og það hafa Sam
og Bella Spewack samið upp úr
frönskum gamanleik, La Cui-
isne des Anges eftir Albert
Husson. Bjarni Guðmundsson
hefur þýtt það mjög skemmti-
lega.
Það er bjarnargreiði við
væntanlega áhorfendur að
rakja efni gamanleiks. Þessi
gerist á heimili kaupmanns-
hjóna í Cayenne á jólum 1910
og' koma þar einna mest við
sögu jólagestir þeirra, væng-
stýfðu englarnir, sakamenn nr.
3011, 6817 og 4711. Um valið
má deila. Surrir eru þeir þræð-
ir, sem maður þykist geta rakið
til hinnar frönsku boulevardko-
medíu, sem kannski eiga hetur
heima annars staðar en í
menntaskólaleik. Og' svo þetta
gamla: sæmir annað en að
menntaskólaleikur hafi bók-
menntalegt gildi?
Hitt er óneitanlegt, að !eik-
ritið er bráðskemmtilegt. Og
úr þ\i sem komið var, er varla
á betri meðferð kosið af 'hálfu
hins unga skólafólks. Benedikt
Árnason, leikstjórinn, hefur áð-
ur sýnt það, að honum lætur
mætavel að segja til ungum og
óreyndunr leikendum. Ekki
bregzt honum heldur bogalist-
in að bessu sinni, og sjálfsagt
I er að þakka honum fyrir betri
og jafnari heildarsvip að þessu
sinni en oftast áðuf.
Það þætti heldur þunn súp-
an, ef ekki væru hér taldir upp
leikendur og þeim gefnar eink
unnir. Skal þá fyrst telja væng
stýfðu jólaenglana, þá Þorstein
Gunnarsson, Ómar Ragnarsson
og Ólaf Mixa. Þessir afbrota-
menn eru hinn viðkunnanleg-
asti og notalegasti kunnings-
skapur og allir leiknir af miklu
fjöri, eins og vera ber á herra-
nótt. Auk þess eru þessir ungu
menn ótrúlega öruggir á svið-
inu og skemmtilega næmir á
hvernig tilsvör þeirra megi
vekja sem mesta kátínu. Hinn
síðastnefndi ætti þó aS gæta
meiri hófs í svipbrigðum sín-
um. Kaupmannshjónin leika
Sigurður St. Helgason og
Brynja Benedikisdóttir þokka-
lega, en dóttir þeirra er bæði
yndisleg og eðlileg í meðförum
Þóru Gíslason. Ragnar Arnalds
leikur Trochard kaupsýslu-
mann af miklum myndugleika,
en mætti að ósekju viðhafa
fleiri blæbrigði. Ragnar hefur
óvenju hljómmikla rödd. Páll
frændi hans verður sennilega
mátulega rolulegur í með'förum
Björns Ólafs, en ýkjur Ragn-
heiðar Eggertsdóttur í hlut-
verki frú Parole voru spaugileg
ar og vöktu mikinn fögnuð.
Loks er Haukur Filipps ií smá-
hlutverki. Snoturt.
Leiksýningin bar því vitni,
að vel hafði verið unnið. Und-
irritaður þakkar fyrir ágæta
skemmtun. þ
S. E. "
i"
P. S. Hugmyndin að leika
í Þjóðleikhúsinu, svo sem
ymprað er á í grein í leikskrá
og í ávarpi formanns leikneínd
ar, finnst mér vanhugsuð og
misskilningur á eðli herranait-
ur. Og þegar leiknefnd 'kynnir
leikrit bað, sem sýnt er í ár, er
því talið það eitt til gijdis, að
það hefur notið vinsælda er«
lendis. Það sjónarmið er óvið-
komandi herranæturhaldi.
í fullri vinsemd, o. s. frv.
Sami.