Alþýðublaðið - 11.01.1958, Blaðsíða 8

ð
Alþýðublaðið
Laugardagur 11. janúar 1958
Leiðir allra, sem ætla að
kaupa eða selja
BIL
iiggja til okkar
Bílasalan
Klapparstíg 37. Sími 19032
önnumst allskonar vatns-
og hitalagnir.
Hitalagnir s.f.
Símar: 33712 og 12899.
Húsnsðis-
mlðlunin,
Vitastíg 8 A.
■Sími 16205.
Sparið auglýsingar og
hlaup. Leitið til okkar, ef
þér hafið húsnæði til
leigu eða ef yður vantar
húsnæði.
KAUPUM
prjór atuskur og vað-
malstuskur
hæsta verði.
Álafoss,
Þingholtstræti 2.
Sigurður Ólason
Hæstaréttarlögmaður
Austurstræti 14.
Sími 15535.
Viðtalst 3—6 e. h.
Wlinningarspjöld
D. A. S.
fást hjá Happdrætti DAS,
Vesturveri, sími 17757 —
Veiðarfæraverzl. Verðanda,
sfmi 13786 — Sjómannafé
lagi Reylrjavíkur, sími 11915
— Jónasi Bergmann, Háteigs
vegi 52, sími 14784 — Bóka
verzl. Fróða, Leifsgötu 4,
sími 12037 — Ólafi Jóhanns
syni, Rauðagerði 15, sími
3309€ — Nesbúð, Nesvegi 29
----Guðm. Andrássyni gull
smið, Laugavegi 50, sími
13769 — f Hafnarfirði í Póst
húsinu. sími 50267.
Áki Jakobsson
Og
Kristján Eiríksson
hæstaréttar- og héraðs
dómslögmenn.
Málflutningur, innheimta,
samningagerðir, fasteigna
og skipasala.
Laugaveg 27. Sími 1-14-53.
Samúðarkort
Slysavarnafélag íslands
kaupa flestir. Fást hjá slysa
varnadeildum um land allt.
í Reykjavík í Hanny 'ðaverzl
uninni í Bankastr. 6, Verzl.
Gunnþórunnar Halldórsdótt
ur og í skrifstofu félagsins,
Grófin 1. Afgreidd í síma
14897. Heitið á Slysavarnafé
lagið. — Það bregst ekki. —•
NÆLON
nelagarn
Þorskanet
Grásleppunet
Rauðmaganet
Kolanet
Laxanet
Silunganet
Selanætur
margir sverleikar.
Margir litir.
GEVSIR H.F.
Veiðarfæradeildin
Vesturgötu 1.
íKennidans
s, í einkatímum, eldra sem S
S yngra fólki. Allir geta lært S
S að dansa á 6 stunda nám- ^
b skeiði með minni kennslu-1
$ aðferð. ^
S Sigurður Guðmundsson, b
S Laugavegi 11, III. hæð t. h. •
^ cs'w^í i Knoo j
Fjölfræðibókin
fyrrverandi bæjarfulltrúi í-
haldsins, borgarlæknir og
brunastjóri íbaldsmeirihlutans
í bænum.
Framhald af 3. síðu.
formálsorðin ritar, enginn
skrumari.
Einhvers staðar sá ég þau
ummæli um bók þessa, að sá
maður, sem vissi og kvnni allt,
sem í henni stendur, mætti telj
ast allvel að sér, á almennan
mælikvarða, og hygg ég, að það
megi til sanns vegar færa, svo
fjölþreyttur fróðleikur er þar
saman kominn í máli og mynd-
um. Það er þó enn furðulegra,
hve tekizt hefur að þjappa þess
um mikla fróðleik saman i
stutt mál, án þess að gera hann
óskýran og svörgulslegan. Þar
á hinn ágæti þýðandi vafalaust
góðan þátt í. Og auðvitað hefði
þessa verið enginn kostur án
hinna ágætu mynda, sem felld-
ar eru inn í textann á réttum
og eðlilegum stöðum.
Frásögnin er alls staðar vel
alþýðleg og aðgengileg, og
sums staðar bráðskemmtileg.
Mál Freysteins er létt og ís-
lenzkulegt, og kemur það víst
engum á óvart. Hann staðfærir
hæfilega, — nægilega til þess
að færa efnið nær íslending-
um. Skal hér aðeins nefna tvö
dæmi:
„Svalan og gaukurinn eru
langferðafuglar. Þau ferðast
sunnan frá Afríku og -til norð-
urlanda á hverju vori og koma
þar venjulega á mjög svipuðum
tíma eins og krían hingað til
okkar lands. Þar er sagt, að
sumarið sé komið, þegar svalan
sést og gaukurinn hneggjar,
eins og við segjum hér um spó-
ann:
Þegar spóinn vellir graut,
þá eru úti vorhörkur og vetrar-
þraut. (Bls. 79).
(Raunar lærði ég þetta stef
öðru vísi í mínu ungdæmi, en
það skiptir engu máli •hér.).
Síðara dæmið: „Geitin hefur
lengi verið húsdýr vegna mjólk
urinnar. „Þótt tvær geitur eigi
og taugreftan sal,“ stendur í
Hávamálum.““ (Bls. 93.).
Þaö mundi lengja þessa grein
um of að tilfæra dæmi um frá-
sagnarhátt bókarinnar og mál.
Þó skal tekinn hér með stuttur
kafli, af handahófi valinn:
,,.Verndariíklng og vamarlit-
ir. í stríðinu svertu hermenn
andlit sín og földu fallbyssurn-
ar undir netum og yfirbreiðsl-
um, gengu í grænbrúnum ein-
kennisbúningum, sem líktust
litum umhverfisins. Þeir
reyndu að dulbúa bæði sjálfa
sig og vopn sín. Þegar eitthvað
er dulbúið þannig, að erfitt er
að greina það frá því, sem kring
um það er, verður erfitt að
koma auga á það. Mörg dýr fela
sig á þann veg fyrir óvinum
sínum. Það er kallað verndar-
líking. Þau dýr, sem að lit eða
lögun eða hvoru tveggja eru
mjög lík umhverfi sínu, eru
hkleg að lifa lengi og aukast og
margfaldast, því að óvinir
beirra koma ekki auga á þau.
Verndarlíkingin heldur þannig
við kynstofninum.
Ymsir fuglar, ekki sízt þeir,
inum. Sefhegrinn,, sem heldur
sig í. sefbreiðum, hefur skrítna
aðferð til að villa á sér sýn,
þegar hann grunar, að horft sé
á sig. Þá teygir hann álkuna
upp í loftið og snýr brún- og
gráblettóttu brjóstinu að áhorf
andanurn. Þannig rennur hann
alveg saman við umhverfi sitt.
Ef vindgola vaggar sefinu, vagg
ar hann sér líka í takt við það.
Sandlóu, með sitt svarta og
hvíta höfuð, er mjög erfitt að
sjá á grýttum mel, þar sem hún
liggur hræringarlaus. Og kríu-
unga, sem liggur í hreiðri sínu
og te^'gir fram höfuðið, getur
verið mjög erfitt að finna. Svip
að mætti segja um marga ís-
lenzka mófugla.“ (Bls. 96).
Þessum stutta kafla fvlgir
mynd ag kríuunga milli steina
og litmyndir af: skógarsnípu
railli lauftalaða, sandlóu og sef-
hegra.
Þeim til fróðleiks, sem kynnu
að vilja fá nánari upplýsingar
um efni þessarar bókar, en hafa
ekki séð hana, skal ég nú setja
hér fyrirsagnir aðalkafla (und-
irfyrirsagnir eru legíó):
Jörðin og mannfólkið, Þjóð-
iiokka jarðarinnar, Lönd og álf
ur, Yfirborð jarðar, Veðrið, At-
hugun himingeimsins. Uppruni
líísins, Þroskamestu dýrin,
Fuglar, Dýralíf í sjónum, Dýr
með misheitu blóði, Það er svo
margt í náttúrunnar ríki, Skor-
dýr og önnur smádýr, Jurtarík
ið, Tré og runnar, Blómin, Kyn
legir kvistir, Geislar og bylgj-
ur, Hvernig létta má erfiði,
Náttúruöflin, Hreyflar og vél-
ar, Tíminn líður, Samband og
samgöngur manna í milli, Nauð
synlegir hlutir.
Myndirnar eru yfirleitt ágæt
ar og falla vel að efninu, enda
allt teiknimyndir, gerðar í
þessu skyni. Þær eru sagðar eft
ir 30 listamenn, en þó er gott
samræmi í heildarsvipnum-
Myndirnar eru prentaðar í Sví-
þjóð, en lesmálið sett í Odda-
prenti í Reykjavík.
Það er hollt hv.erju heimili
að eiga bók sem þessa. Hún er
riytsöm fræðslubók, auk þess
sem hún er skemmtileg dægra
dvöl ungum og gömlum. Slík
bók er framtíðareign á heimil-
inu, en ekki marklaus skræða,
sem flevgt er í glatkistuna um
leið og menn hafa rennt aug-
unum yfir hana.
Hver einasti skóli á landinu
ætti að eignast Fjölfræðibók-
ina. Það er hentugt fyrir kenn-
ara í ýmsurn greinum að grípa
til hennar til að hvíla sig og
nemendurna. begar ófvsileg og
óhentug skólaskyldubók er að
ríða námsvilja þeirra og skiln-
ing á slig.
Hafi þau Setberg og Frey-
steinn Gunnarsson þökk fyrir
þessa prýðilegu bók.
Ragnar Jóhannesson.
Frainhald af 7. síðn.
Það var verst að þeir skyldu
ekki fá þessar lóðir sínar miklu
fyrr. Þá hefðu þeir vonandi
lcrafizt betra skipulags og betri
vinnu við Hlíðarhverfi, sem
þeir verða að horfa á út um
hina háu glugga sína — sjálf-
sagt til mestu leiðinda.
HlíÖab.iii.
P.S. Þeirra gaía er lokuð í ann
an enclann til að forða börn
um þeirra frá umferðinni,
sem okkar börn verða að
hrærast í.
PPS. Það er búið að rífa þó
nokkra bra: ga fyrir neð-
an Bingóhverfið, síðan
þeir komu í brekkuna.
Ró§rar heffas! m 20.
jan. í Þorlákshöfn.
Fregn til Alþýðublaðsins
ÞORLÁKSHÖFN í gær.
RÓÐRAR munu hefjast héð-
an um 20. jan. eins og venja er.
Átta bátar verða gerðir út héð-
an, enda ekki hægt að hafa
fleiri. MB
K. F. U. m.
Á morgu’n kl. 10 f. h. Sunnu
dagsskólinn kl. 10,30 f. h. Kárs
nesdeild. Kl. 1,30 e. h., J. D.
og V. D. Kl. 3,30 e. h. Sam-
koma. Jóhannes Sigurðsson
prentar: talar.
Allir velkomnir.
Skíðaferðir
um helgina:
Farið verður eins og undan-
farið á alla skíðaslóðir ef fært
verður eins og hér segir:
Laugardag kl. 2 og kl 6 e. h.
Sunnudag kl. 10 árdegis.
Afgr. hiá B.S.R. sími 11729.
Skíðafélögin.
VALSMENN:
Munið æfinguna í kvöld kl.
7.40 í K.R. húsinu.
LEIGUBÍLAR
RifreiðastÖoin Bæjarleiðir
Sími 33-500
—o— ]
Síminn er 2-24-40
Borgarbffastöðin
—o— ]
Bifreiðastöð Steindórs
Sími 1-15-80
sem verna á jörðu niðri, hafa
sérkennilega litan fjaðraham,
sem felur bá sýnum annarra
fugla og dýra. Skógarsnípan er
t.d. alsett marglitum blettum
eða denlum, rauðbrúnum, svört
um, brúnum og ljósgulum. Þeg
ar hún liggur í hnipri í hreiðri
sínu, umkringd brumberja-
stönglum, er það nærri ówö^u-
legt að sjá, hvar fuglinum
sleDDÍr og umhverfið tekur við.
Nátthrafninn, sem líka vernir
á jörðu niðri. er svo einkenni-
lega litbrigðóttur, að mjög er
erfitt að greina hann innan um
burknagróðurinn í skógarjaðr-
skuldum eigandans. í öllu hverf
inu hef ég ekki, utan eins
prestsbústaðar, séð nema eitt
einbýlishús, enda erfitt um lóð
ir undir þau í bænum. Það er
vafalaust tilviljun, að þessa
eenu villu á fyrrverandi bæj-
arfulltrúi íhaldsins.
Þetta á raunar ekki við Bingó
Tíverfið ágæta, sem gnæfir yfir
okkur eins og hertogaborg yfir
smábændadal . Þar var nóg af
Jóðum undir einbýlishús, og
búa þar einn kommúnistabur-
geis í miklu ríkidæmi, einn eða
tveir gæðingar og síðan fyrr-
verandi borgarstjóri íhaldsins,
—o—
Bifreiðastöð Reykjavíkur
Sfroi 1-17-20
SENÐIBÍIAR
Nýja sendibílastöðin
Sími 2-40-80
Sendibílastöðin Þröstur
Sími 2-21-75
.'v.l'-.' i, í.ni.f :. i i? i..t: i '1::.'. iií<; nðoqo f.q i)cií!.‘- r,‘. <