Alþýðublaðið - 19.02.1958, Síða 2

/
AlþýðublaSið
Miðvikudagur 19. febrúai' 1958
Dagíbrúnarftindurinn
Framhald af 12. síðu.
smábreytingu a frumivarpinu,
-en skýrðí hins vegar frá því, að i
■stjórn Dagsbrúnar hefði samið
ujjí að ekki skyldj ganga lengra
uijt fastráðning'u verkamanna
<en frumvarpið gerði upphaf-
lega ráö íyrir, aö Dagsbrúnar-
itjórnin myndi haida þá samn
inga. Engirm mun draga í efa
að stjórn Dagsbrúnar munf
úalda aMa samnínga, sem mið-
ast við það að takmarka rétt
verkamanna. .Þá talaði Jón Vig j
.fússon, en hann er venjulega'
'eini verkamaðuri nn í Dags- i
brún, sem veitir Dagsbrúnar-
sfjórninni lið, vítti Jón fundar '
stjóra mjög fyrir það .að tak-
tnarka rœðutíma manna við 5
mínútur. Þá staðfesti. Jón það,
að um 100 menn hefðu greití
aíkvæði við stjórnarkosning-
una í Dagsbrúii, sem sam-
'kvæmt lögum íélagsins ættu
aliis' ekki að hafa atkvæðisrétt.
Þá tók til máls Magnús Jíá-
konarson. Ræddi hann aðallega
um menningarmói verkamanna
og lagði í því sambandi fram
eftirfarandi tiilögu:
„Aðalfundur Verkamannafé-
tagsins Daesbrún, haMinn 17.!
feþrúar 1958, samþykkir að fala
stjórn félagsins að hraða bygg-
ingaframkvæmdum að sumar-
dvalarheimili félagsins að
Stóra-Fljóti, með bað að mark-
miði.að unnt verði að gefa fé-
lagsmönnum kost á að dveljast
þar með fjölskvldum sínum á
sumri komanda.“
VÍSITÖLUORUND-
V ÖLLUItlNN NÝl?
ÍVæstur tók til máls Þor-
steinn Pétursson. Deildi hann á
stjórn félagsins fyrir að hafa
ekki leitað eftir láni hjá At-
vinnuleysistryggingasjóðnum
tii byggingar Dagsbrúnarhúss-
ins, en á fundinum var upplýst
að sérsjóður Dagsbrúnar í at-
•yinnuleysistryggingunum væri
nú liðlega 18 milljón krónur,
,en svo sem kunnugt er hefur
Stj.órn atvinnuleysistrygging-
anna m. a. lánað fé til bygginga
■i .s.veitum, en það verður vart
talið óviðei«andi að Dagsbrún
gæti fengiðTán úr sjóði, sem fé
lagsmenn eiga sjélfir. Þá spurð
ist Þorsteinn fyrir um það,
hvað stjórn Dagsbrúnar hafði
gert til þess að koma í veg fyrir
auknar niðurgreiöslur á land-
búnaðarafurðum, sbr. sam-
þykkt Dagsbrúnar þar urn í
okt. sl. Loks ræddi hann nökk-
uð um hinn nýja vísitölugrund
'völl, sem átti að beita fullgerð
■ur í lok okt, sh. en hefur enn
ekki verið birtur nsinu verka-
lýðsfélagi, lagði Þorsteinn fram
svohljóðandi tillögu:
,,Aða]fundur Verkaanannafé-
lagsins Dagsbrúnar, haldinn 17.
febrúar 1958, skorar á ríkis-
stjórnina að birta þeg'ar í stáð
•hiriín nýja vísitölugrundvöll,
'sem samið var um og' heitið í
málefnasamningþríkisstjórnar-
ínnar. Telur funcjurinn rétt og
sjólfsagt að hinuiþ, ýmsu verka
lýðsfélögum verði 'gefinn kost-
ur á að ræða hinn'mýja grund-
völl vísitölunnar, áður en er.d-
anlega er frá honum'gengið og
skorar íundurinn á stjórn Dags
brúnar að gefa félagsítnönnum
kost á að ræða hinn nýjá grund
völl áður en hann verðuh stað-
festur.“
P.VGGING
DAGSBRÚNARHÚSS
Kristínus F. Arndal ræddi
sérsíaklega um húsbyggingar-
m'ál Dagsbrúnar og' hinn ein-
iæma slóðahátt Dagsbrúnar-
stjórnarinnar í því máli og
lagði fram eftirfarandi til-Iögu:
„Aðalfundur Verkamannafé-
lagsins Dagsbrúnar, haldinn 17.
febrúar 1958, samþykkir að fela
stjórn félagsins og trúnaðarráði
að hefja þegar undirbúning að
fjáröflun til þess að unnt verói
að hefja undirbúning að bygg-
ingu Dagsbrúnarhússins hið
allra fyrsta, jafnframt verði at
hugað hversu mikið af sjóðura
félagsins væri hægt að festa í
fyrirhugaðri húsbyggingu um
lengri eða skemmri tíma, svo
og að leita eftir láni og fram-
lagi frá Félagshs imilasj óði.“
Þá-flutti Sigtirjón Sigu-rðsson
ýtarlegar tillöghr um niður-
færslu kaupgjalds og' verðlágs,
og loks talaði Baldvin Baldvins
son og skoraði á félagsmenn að
veita Dagsbrúnarstjórninni lið
til iframkrvæmda allra góðra
niála, ef hún þá léti nckkur slík
mál til sín taka.
FUNDARMENNSKA
GUÐMUNDARJ
’Eins og áður er sagt veitti að
eins einn verkamaður Dags-
brúnarstjórninni lið á fundi
þessum. Þegar formaður og rit-
ari höfðu talað, án takmörkun-
ar á rseðutíma, fékk aðeins einn
ræðumaður að tala án takmörk
unar á ræðutíma, en síðan var
ræðutími takmarkáður við 5
mmútur. Óskum fundarmanna
um að haldinn yrði framhalds-
aðalfundur var ekki sinnt. Guð
mundur J. tók ekki til máls á
fundinum, en hann stjórnaði
hi;is vegar undirleik með aðstoð
hóps kommúnista. Lét hann þa
óspart æpa svívirðingar að
þeim verkamönnum, sem
leyfðu sér að gagnrýna stjórn
Ðagsbrúnar.
Að umræðum loknum hafði
stjórn Dagsbrúnar þann hátt á
afgreiðslu þeirra tillagna, sem
andstæðingar hennar báru
fram, að hún löt vísa þeim ö!l-
um til stjórn. irnar; þannig er
nú lýðræoinu háttað í stærsta
verkalýðsfélagi landsins, félagr.
mönnum er bannað að greiða
atkvæði um framkomnar tillög-
ur, stjórn Dagsbrúnar tekur sér
vald til þess að vega og mata
állar tillögur, sem fram koma,
og alla gagnrýni verður.. að
berja niður, hvað sem það
kostar.
En þrátt fyrir ýiirgang og
einræði Dagsbrúnarstjórnarinn
ar munu verkamann halda bar
áttu sinni áfram, þar til þeim
hefur tekizt að ryðja ofbeldis-
seggjunum frá völdum í Dags-
brún.
Fr
íverzlunarmálp
Framhald af 1. síSu.
ur verið tekið fram, að ekkert
sé að sjálfsögðu hægt að segja
um nauðsyn sérstakra ráðstaf-
ana vegna íslenzks landbúnað-
ar, meðan alls ekkert sé um það
vitað, hvaða reglur komi til með
að gilda um viðskipti um land
búnaðarvörur á fríverziunar-
svæðinu. Bent hefur verið á, að
verulegur hluti íslenzkrar Jánd
búnaðarframleiðslu njóti mik-
illar verndar, þ. e. mjólkuraf-
urðir og egg, og frjáls innflutn
ingur á slikum vörum mundi
verða íslenzkum landbúnaði al-
varlegt áfall. Hins vegár hefur
verið á það bent, að aðrar land
búnaðarafurðir séu nú fluttar
út í allverulegum mæli, þ. e, a.
s. kindakjöt, ull og gærur, og.
mjög nauðsynlegt sé að tryggja
markað erlendis fyrir þessar
vörur. Að síðustu hefur verið
tekið fram, að innflútningur
margra mikilvægra landbúnað-
arvara sé nú friáls og lágtoll-
aður, þ. e. t. d. korns og svkurs.
IBNAÐUR
Varðandi stöðu íslenzks iðn-
aðar hefur verið takið fram, að
aðild að fríverziunarsvæðinu
mundi hafa í för rcað sér erfið-
leika fyrir nokkurn hlula þess
iðnaðar, sem framleiðir neyzlu-
vörur fyrir innalandsmrakað-
inn. Á þessu sviði mundu þurfa
að verða talsverðar breytingar
í atvinnuMfinu og væri nýít er
lent fjármagn mjög nauðsyn-
legt til þess að auðvelda þær.
Bent hefur verið á, að þær fram
kvæmdir, sem lielzt skortir fé
til á íslandi, séu einkum þessar:
Bygging fiskiskipa, fiskvinnslu
stöðva og hafna, bætt skilyrði
til þess að auka fjölbreytni í
landbúnaðaiframleiðslunni,
nýta orku fallvatna og jarð-
framkvæmdir til þess að hag-
hita, stofnun nýrra iðnfyrir-
tækja til framleiðslu á útflutn-
ingsvörum og öflun nýrra sam-
gönguíœkja, bæði skipa og flug
véla. Tekið hefur verið skýrt
fram, að íslendingar muni ekki
geta skuldbundið sig til þess að
lækka tolla á iðnaöarvörum frá
fríverzlunarlöndunum hraðar
en það tekst að auka fiskútfiutri
ing'til þessara landa eða bygg.ia
| upp nýjar iðngreinar, sem þýð
I ingu hafa fyrir greiðslujöfnuð-
i inn, með aðstoð erlends fjár-
i magns.
i Þá hefur verið lögð sérstök
j áherzla á þýðingu jafnkeypis-
; samninganna, sem viö nú höf-
um við ýmis helztu viðskipta-
lönd okkar. Tekið hefur verið
fram, að íslendingar muni telja
1 nauðsynlegt að láta þeer tolia-
Jækkanir, sem leiöa af aðild að
fríverzlunarsvæðinu, einnig ná
til innflutnings frá öllum öðr-
um.þjóðum. Hefur í.þessu sam
‘bandi verið bent á, að óvíst sé,
að þetta eigi við um nokkurt
annað land, sem rætt hefur ver
ið um, að gerist aðill að fríverzl
unarsvæðinu, og bent sérstak-
lega á þetta sem rök fyrir því,
að ekki sé hægt að ætlast lil
þess, að íslendingar lækki tolla
sína jafnhratt og hinar þjóð-
irnar. Þar eð íslendingar selja
nú um 45% útflutningsins til
jafnkeypislanda, geti þeir ekki
gerzt aðilar að fríverzlunar-
svæðinu, nema því aðeins að
þeir geti jafnframt gert nauð-
synlegar ráðstafanir til þess að
geta haldið mörkuðum sínum í
þessum iöndum, en það er ekki
;hægt nama msð því að trvggja j
þeim skilyrði til innflutnings j
jafnmikils vöruverðmætis tii
íslands eins og þau kaupa frá
íslandi. Þess vegna hefur verið.
tekið fram, að íslendingar verði
að fá að halda sérstökum reg1.-
um varðandi jnnflutning mikil-
vægra vöruflokka, sem fluttar
eru frá vöruskiptalöndum
vegna útflutnings íslendinga
þangað. Bent hefur verið á, að
mikill hluti innflutningsins frá
þessum löndum sé án efa sam-
keppnishæiur án sérstakra ráð
stafana, en þær séu þó nauðsyn
legar vegna nokkurs hluta inn-
flutningsins.
Sagt hefur verið, svo sem
ég gat um áðan, að halda
verðj verndartollum vcgna
sumra greina innlenda iðnað-
arins, þangað til tekizt hafi að
efla þær og aðhæfa hinum
nýju aðstæðum eða hyggja
upp nýjar atvinnugreinar í
stað þeirra. Þá hefur verið
tekið fram, að við -gcrðum
okkur að sjálfsögðu Ijóst, að
aðild íslendinga” a fríverzlun-
arsvæðinu væri óhugsamli,
nema verðlag á Islandi yrði
samræmt verðlagi helzfu vi'ð-
skiptalanda okkar innan fri-
verzlunarsvæðisins.
Þetta eru þau sjónarmið, sem
ég og aðrir fulltrúar Islands
höifum látið í Ijós í þeim um-
ræðum og viðræðum, ssm fram
haía farið um fríverzlunarmál-
ið. Hér er fyrst og fremst uro
að ræða staðreyndir, sem ég
tel að ekki eigi að þurfa að
verða ágreiningur um. Enn
verður ekkert um það sagt.
hvernig endanlegt frumvarp að
.fríverzlunarsamningí kann að
verða. Enn verður ekkert um
það vitað, hvaða ákvæði þar
kunna að verða um það atriði
sem okkur skiptir mestu máli.
þ. e. viðskiptin með sjávaraf-
urðirnar. Ekkert verður heldur
um það vitað, hvort við eigum
kost á þeim undantekningum
frá væntanlegum grundvallar-
reglum samningsins, sem
mundu gera okkur kleift að.við '
halda jafnkeypisviðskiptunum
og veita innlendum landbúnað;
og innlendum iðnaði nauðsyn-
lega vernd, a. m. k. í þann tíma,
sem við teljum þessar atvinnu-
greinar þurfa á að halda til þess:
að halda aðstöðu sinni. Þegar
allt þetta liggur fyrir, kemur
tínii til þess fyrir ókkuríslenö-
inga að segja já við því eða nei'
hvort við viljum gerast aðiiar
að fríverzlunarsvæði í Evrónu.
Þangað til er það hlutverk okk*
ar að Æylgjast rækilega metS
öllu, sem gerist varðan'di þ :ttai
mál, og safna sem gleggsiumi
gögnum um hag og aðs öðu
okkar sjál.fra til þe,ss að vera:
sem bezt undir það búni - að
geta tekið skynsamlega og rök-
studda ákvörðun, þegar a'i á-
kvörðunarstundinni kemu '. Eni
jafnframt þurfum við áð v'niia
að því, að í frumvarpinu áð írí-
verzlunarsamningnum verðii
tekið fullt tiHit til sérst ’krar
að'töðu og sérstakra vandarsiálaf
ísÞnds. Við hljóum að .s'álf-
sögðu að óska þess, að sair.núigá
frumvarpið verði okkur ems
hagstætt og unnt er. Þegm' þaS
liggur 'fyrir, verður' s" aS
rrneta, hvort -niðurstaðan sé,plíks'
að við megi una.“ |
Dagskráín í claff:
12.50—14 „Við vinnuna": Tón-
leikar af plötum.
18.30 Tal og tónar: Þáttur fyrir
unga hlustendur (Ingólfur
Guðbrandsson námsstjóri).
20.30 Kvöldvaita: a) Lestur forn
•rita;(Eincr ÓI. Sveinsssn pró-
fessor). b) Söaglög v'ið kvæöi
"cftir Hannes Hafstein (plöt-
ur). e) Haukur Snorrason rit-
stjcri flytur. ferðasögu frá
i Austu r-G rænlandi. d) Páli
i Kolka 'héraSslæknir- les fi'um-
ort kvæði.
22.10 Passíusálmur (15).
22.20 íþróttir (Si.g Sigurðsson).
1 22.40 Harmonikulög.
Dagskráin á morgun:
12.50 „Á fríváktinni“, sjómannai
þáttur (Guðrún Erlend.:!.).
18.30 Fornsögulestur fyrir börn
(Helgi Hjörvar).
20.30 Samfelld dagskrá úr ritum;
Jóns Trausta. Andrés Krist-*
jánsson blaðamáður x'ytuct
inngangsorð og tekur : ;matt
dagskrána. ■
21.15 Tónleikar (plötur).
21.45 íslenzkt mál (Jón Aöal«i
steinn Jónsson kand. mt ■;.).
22.10 Passíusálmur (16).
22.20 Erindi með 'tónlcikums
Austurlenzk fornaldarmúsíka
I: Indland (dr. Póll ísóHsion),

•Lögragl.uþjónnirin hljóp yfir
til Jónasar og bankaði á öxlina
á honum. „Hans tign vili gjarn
an fá að sjó þig í fundarsaln-
um,“ sagði hann ákveoinn. Jón
as Jeit upp og andlit hans Ijóm
aði. „Á,“ sagði hann ánægður.
„Ég geri ráð fyrir að borgar- um, að fólkið hafi að öllum lík
stjcrinn ætli að óska mér til indum kvartað við borgarstjór-
hamingju." En Filippus hristi ann, Jónas,“ sagði hann aðvar-
höfuðið dapurlega, því hann, andi við vin sinn, en Jónas
var alveg viss um, að þetta hlustaði ekki á hann og lagði á
væri merki um meiri vand.ræði í stað til ráðhússins. „Hvaða
fyrir þá. „Ég er anzj hræddur ' vandræði, hvaða vandræði,“
andvarpaði Filippus er hamí
harifði á eftir Jónasi yfir torgið.
„Ég vildi óska, að ég gæti fund
ið upp á einhverju til þess íxW
bjarga Jónasi úr öllum þessum