Forvitin rauð - 01.05.1974, Síða 3

viS hasfileika sína og menntun. Hann þarf ekki a8 hafa
áhyggjur af þvl, hvort hann kemst í búðir fyrir sex - og
svo mœtti lengi telja. Vissulega eru til undantekningar-
tilfelli en þau munu vera fremur fá. Raunar má benda á
það í leiðinni, að karlmenn eiga ekki raunverulegan val-
kost á því að vera heima og sinna börnum og helmilishaldi
meðan eiginkonan eða sambýliskonan aflar teknanna. í>á yrði
öll fjölskyldan stimpluð afbrigðileg og það mundi að
öllum líkindum koma niður á börnunum - eða hvað?
Nú er það staðreynd, að flelri og fleiri giftar konur
vinna utan heimilis að meira eða minna leyti og allar líkur
eru til að sú tala hœkki Jafnt og þétt á nmitu árum.
En það er líka staðreynd, að störfin sem þessar konur fá
- reyndar alXar konur á vinnumarkaðinum, giftar sem óglftar -
eru að miklu leyti láglaunastörf, sem ekki krefJast miklllar
menntunar. Hver er ástæðan? Er ekki þar komin ranghverfan
á fyrirbærinu karimaður . fyrirvinna. Oft hefur maður heyrt
vinnuveitendur hafa orð á því, að konur séu óstöðugri vinnu-
kraftur en karlar ( en raunar hafa rannsóknir sýnt að svo
er ekki) og getl þessvegna ekki gegnt ábyrgðar- og trúnaðar-
stöðum. Auk þess gætir enn þess sjónarmiðs, að konur þurfi
ekki á háum launum að halda, því þær sér framfærðar af
öðrum og þeirra launatekjur sér eins konar aukatekjur, jafnvel
verður þess vart hjá sumum konum.
Þessu verður að breyta. Það þarf að innræta okkur konum
þann hugsunarhátt, að við berum sjálfar ábyrgð á okkar
framfærslu og stöndum körlum jafnfætis. En þá verður að
breyta fleiri hlutverkum en kynferðishlutverki konunnar,
eða er það ekki bara endurspeglun á karlhlutverkinu þannig
að bæði saraan myndi þau eina heild? Mismunun og forréttindi
á báða bóga jafna hvað annað upp. Það, að kona hættir í
fullu starfi og tekur að sér alla þjónustu á heimili er
forsendan fyrir því, að karl hennar geti sinnt starfi
sínu af öllum líkams- og sálarkröftum og komist áfram í
ÞJóðfélaginu til fjár og frama. Það er ekki hægt að gera
leiðréttingu á öðru hlutverkinu án þess að breyta hinu
líka.
Hingað til hefur aðaláherslan verið lögð á að bæta
úr misréttlnu sem konur hafa orðið að þola. Þar eru gall -
arnir augljósastir. Fjárhagslegt og félagslegt misrétti
kynjanna hefur verið rætt sem sérstakt kvennavandaraál, sem
leysa ætti þannig, að konur fa=ru inn á svið karimanna að
sem flestu leyti. En þar á móti þarf að koma, að karlar
fari inn á þau starfssvið, sem hingað tll hafa verið talin
tilheyra konum - basði í atvinnulffinu og á heimilunum.
V.S.
Z.o3 þztici er
■sem p «,> /rQ/)a
Um hyqyju fyr/r
b'órnunurr> ..
SÍLDARSAGA MIN
eða sérsamningar
SamariS 1965 var 23 £ s£ld á Austarlandi. Um
sumarið kom fyrir að aflaleysi var eða bræla á
miðunum og þá var ekkert að gera £ landi.
Eitt sinn, er svo stóð á vorum við þrjár konur
beðnar um að inna af hendi tilskilið verk, sem
nauðsynlegt var að gera enda þótt ekki væri verið
að salta. Við leystum verkið af hendi og það tók
okkur rúmlega tvær klukkustundir.
Þegar að þv£ kom að gera þetta útkall upp við
okkur kom £ ljós að við áttum aðeins að fá
greiddan sléttan þann t£ma, sem við stóðum við
verkið, en ekki eins og um útkall væri að ræða,
sem er samkvæmt samningum metið öðruv£si en ef
um samfelldan vinnutfma er að ræða.
Þegar ég varð þessa áskynja bað ég um að sjá
s£ldarsamningana áður en ég skrifaði undir
launaseðilinn. Þeir voru, að sögn skrifstofu-
manns útgerðarinnar, ekki við höndina. Þá
sagðist ég ætla að v£kja mér frá, áður en ág
skrifaði undir, og fá samningana lánaða.
Konumar, sem höfðu unnið umrætt verk með mér
töldu þessa tiltekt úr mér á allan hátt. Þær
sögðu það m.a. óviðeigandi af mér, kvenmanninum,
að rengja skrifstofumannin, þaulvanan til
margra ára að fást við sl£ka útreikninga, en
við aldrei átt við neitt af þv£ tagi. En ég
lét mig ekki þrátt fyrir fortölur þeirra. Það
hefur verið vani minn, og ég vil hvetja aðra
til þess að taka hann upp, að kynna mér vel þá
kjarasamninga, sem ég vinn eftir. Það hefur
iðulega komið sér vel svo sem dæmin munu nú
sanna.
2g kom til baka að vörmu spori með s£ldar-
samningana og þar stóð skýrum stofum að útkall,
sem ekki stæði £ beinu sambandi við samfelldan
vinnutfma skyldi greiða sem svaraði fjórum
vinnustundum. Fengum við s£ðan greitt £ samræmi
við það og sljákkaði þá nokkuð £ starfssystrum
m£num yfir fæmi skrifstofumannsins.
Við talfærðum þetta við karlana, sem unnu
á sömu söltunarstöð og við. Þeir sögðu sem var
að þeir fengju aldrei minna greitt fyrir útkall
en fjórar stundir og að annað væri óhugsandi
og ekki £ samræmi við þá kjarasamninga, sem
giltu um okkar störf.
Við tækifæri létum við skrifstofumanninn
margnefnda vita um þetta og spurðum hann hvers-
vegna hann hefði ætlað að greiða okkur minna en
körlunum og hann svaraði: "Þeir eru nú fyrir-
vinnur".
Oóra Guðmundsdóttir.
3