Alþýðublaðið - 11.04.1958, Síða 7

Föstudagur 11. apríl 1958
AlþýSublaSið
1;
Samfal við Frode Jakobsen
e®E®aagifnisi
EKKI eru mörg ár síðan að
nafn dr. Frode Jacobsen var
tíðnefnt í fréttum á Norður-
löndum. Hann var erkiíjandi
þýzkra og danskra nazista í
Danmörku á styrjaldarárunum,
sá er þeir hcfðu helzt kosið
dauðan; harðskeyttasti og djarf
asti foringi andspyrnuhreyfing
arinnar dönsku, og svo valda-
mikill og virtur innan hennar,
að þegar danskir kommúnistar
tiugðust ná þar töglum og högld
«m um og eftir styrjálda.rlokin
og. géra hana að pólitískum
flokki, þannig að þeir gætu not
að sér til framdriáttar þakklæt-
ið og aðdáunina, er hún naut
•rríeðai þjóðarinnar, þá var það
hann, sem fyrst og fremst gerði
það brall þeirra að engu, —
énda var hann ekki hátt skrif-
aður hjá þeim á' efíir. En Frode
Jacobsen lét sig það engu
skipta. Hann var og er eindreg-
inn og harðskeyttur fjandmað-
ur einræðisins undir h.vaða
ifána semi það siglir, og semur
aldrel vopnahlé við það eða
forrvígismenn þess. Hann sem-
ur ekki vopnahlé við einn eða
beinn, sem vill skerða frelsi
manna.
Dr. Frode Jacobsen er hér
staddur á vegum „Frjálsrar
menningar" og tflutti í gær-
fevöldi erindi á fundi, er þau
samtök efndu til. Blaðamaður
Alþýðublaðsins notaði tæki-
færið til að ræða lítið eit+ við
þennan vígreifa baráttumann,
feem fyrir furðul'eg örlög kvaddi
foeimspekirannsóknir og rit-
störf og skipulagði „neðanjarð-
arbaráttu“ gegn vopnuðu of-
beldi og lét sig engu skipia að
ýifir honum vofði sífellt fang-
íelsun. pyndingar og líflát: gerð
ist síðan ráðherra og loks þing-
maður, en það þykir óvenjuleg
ur stjórnmálatferill í Dan-
mörku, situr enn á þingi — og
heldur enn forustu i andspyrnu
threyfingu gegn ofbeldinu.
. Yfirleitt hugsar fólk sér
garpa og afreksmenn mikla
\vexti og föngulega, en Frode
Jacobsen er með lægstu mönn-
um vexti og ekki krafta1egur.
En svipurinn er slíkur að eng-
um fær dulizt að þar bvr stá?-
vilji á bak við og skapríkí;
íaugnatillitið er íhugult og ró-
legt en þegar hann taiar getur
það bæði orðið hvasst og leiftr-
andi, — það er fyrst og írémst
fyrir andlegan garpskap. sem
hann hefur unnið atfrek sín, og
það er andlegt frelsi sem hann
fieldur uppi baráttu fyrir.
— Eftir að menn hafa gert
feér slík gereyðingarvopn sem
'kjarnorku- ög vetnissprengj-
brnar eru, hlýtur hættan, á
fieimsstyrjöld hóðri með vopn-
um að teljast minni, þar eð hún
Imundi tortíma báðum aðílum
Raunar er ekki fyrir það að
'syn.ia að einræðisherra, viti
ifirrtur af örvæntingu, sæti orð
’ið til þess að hlevpa slíku tor-
^tímingaræði af stað. en bar fyr-
/ir utan hljótum: við að álvkta
sað dreeið hafi úr styrjaldar-
(fiættunni. . . .
i — En baráttunni h°Idur á-
fram engu að síður. Um Ieið og
fcommúnisminn hættir að berj-
kst fvrir útbreiðslu sirmi með
Öllum tiltækilegum ráðum er
Frode Jakobsen
veldi hans lokið, þar sem sá
blekkingaáróður að hann sé
„hið frelsandi afl“ er líftaug
hans fyrst og fremst, — og þa.ð
vita þeir, einræðisherrarnir í
kommúnistaríkjunum, manna
bezt. Þeir munu því halda á-
ffram að herja á hinn frjálsa
heim og freista að gera lýð-
frjóls lönd að leppríkjum sín-
um. En þeir munu breyta um
vopn. Vopn og baráttuc.ðferð-
ir. ...
Nú er það fyrst og fremst
andleg barátta, sem við eigum
fram undan að heyja fyrir
frelsi okkar. Kommúnistar
munu beita þeirri baráttuað-
ferð að reyna að grafa undan
efnahagslegu sjálfstæði frjáisra
þjóða, koma þar á stjórnmála-
legum glundroða og öngþveiti
um leið og þeir reyna að villa
'um hugsun manna og dóm-
igreind með slagorðum og áróð-
ursblekkingum.
En — um leið og þeir halda
uppi slíkri sókn á hendur frjáls
um, vestrænum þjóðura munu
þeir leggja alla áherzlu á að
ná Afríku og Asíu undir áhrifa
vald sitt, og takist það, má
telja að vestrænar lýðræðis-
þjóðir hafi tapað orustunni, en
á þessum vettvangi standa þær
höllustum fæti, sökum þeirrar
tortryggni og óvildar, sem vest
rænt nýlenduveldi hetur sáð í
huga afríkanskra og asíaskra
þjóða. Þar munu Ftússar því
ganga á lagið, bjóða efnahags-
lega aðstoð og sérfræðilega,
'bjóða vináttu og bandalag. en
gera um leið alla vestræna að-
stoð tortryggilega, — á meðan
þeir eru að efla kommúnista-
f’okkána til valda í þessum
■löndum, meðal annars með því
áð Iáta þá ginna lýðræðisfiokka
viðkomandi landa til samstarfs
og bandalags.
Þannig mun baráttan standa
fyrst og fremst um mannssál-
ina. Og það verður hörð bar-
átta, því að kommúnistar munu
bsita öllum tiltækilegum vopn-
pm og einskis svífast. . . .
Og þ arsem sú barátta verð-
ur fyrst og fremst háð með
vopnum andans, hlýtur það að
ráða miklu, — eða öllu heldur
mestu um úrslitasigur hvorúm
megin þeir menn með hverri
frjálsri þjóð standa, sem bezt
kunna tii vígs á þæm vett-
vangi, — menntamennirnir,
skáldin og rithöfundarnir,
þeir, sem mest áhrif hafa á
hugsun fólksins og móta al-
menningsálitið.
En nú vill svo einkennilega
til, að enn er allt of stór hópur
slíkra manna að meira eða
minna leyti á snærum komm-
únista og ánetjaður áróðri
þeirra. Þessu veldur fyrst og
fremst sú hugtakafölsun að
kommúnisminn sé vinstri-
stefna. Það er eðli mennta-
manna, skálda, rithöfunda og
listamanna að aðhyllast róttæk
ar frelsisstefnur, þar sem þeim
er ljóst að aandleg menning get
ur því aðeins dafnað að hún
njóti óskoraðs frelsis, en alitof
fáir þeirra sjá í gegnum blekk-
ingamoldviðrið og áróðui'inn,
— kommúnisminn er ekki
vinstristefna og honum fylgir
ekki andlegt frelsi. Þegar rætt
er um vinstri og hægri táknar
það annars vegar róttæk hins
vegar ihaldssöm öfi í lýðfrjálsu
þjóðfélagi. Skefjalaust einræði
liggur utan þeirra markalína
yzt til hægri, þannig var það
með nazismann, þannig er það
með kommúnismann. Og hvar-
vetna þar, sem hann kemst tií
valda, er allt andlegt frelsi
þurrkað út, skáldin, listamenn-
irnir og rithöfundarnir verða
áróðursþrælar ríkisvaldsins,
menntamennirnir verða að
haga rannsóknum sínum og hag
ræða niðurstöðunum til sam-
ræmis við vilja þess.
Sterkasta vopnið, sem frjáls-
ar þjóðir eiga ti.I andiegrar bar
attu við kommúnismann er því
að skilgreina hann, eðli har.s og
áhrií, unz hver maður gerir sér
Framhald á 8. síftu.
EKKI alls fyrir löngu var
frá því skýrt hér í þættinum,
að Ungveriinn Szabo væri
væntanlegur hingað tii lands
til þátttcku á Skákþingi ís-
lendinga. Svo var og ráð fyrir
gert. Sá lióður var á þessu
ráði, að á þeim tíma, sem
Szabo hafði tök á að koma, var
ókleift að fá húsnæði er
sæmdi skákmótj með þátttöku
slíks snillings. Eiidalok þessa
máls urðu því þau. að komu
Szahos var frestað um óá-
kveðinn tíma. Vonandi fáum
við samt að !íta þennan snjalla
mann á okkar litla landi, áð-
ur en langt um líður.
Skákþing Islendinga er sem
sagt hafið, án þátttöku nokk-
urra meiriháttar snillinga,
þegar Ingi R. Jóhannsson er
frátalrnn. Aðrir þátttakendur
eru flestir ungir og efnilegir
skákmenn, svo sem :
Ingimar Jónsson, fj'rrum
skákmeistari Norðurlands,
Ólafur Magnússon,
Halldór Jónsson, skákmeist-
ari Norðurlands í ár — og
Páll Jónsson, skákmeistari
Suðurnesja •—-
svo nokkrir séu nefndir.
Auk þess erú í hópnum
nokkrir gamalkunnir víkingar.
Fyrst skal frægan telja Eggert
meistara Gilfer. en auk hans
er Lárus Johnsen aftur kom-
mn í slaginn.
Sá eini í þessu móti, sem er
ungur án þess að vera efnileg-
ur, er Ingi R. Jóhannsson. —
Hann er ungur og sterkur fulÞ
þroskaður meistari og því lang
líklegastur til að hreppa þann
titil sem barizt er um. Þeg-
ar h&nn hefur gert það, er hann
bæði skákmeistari íslands,
skákme.'jítari Rsykjavíkur og
hraðskákmeistari Reykjavíkur.
Áður hefur hann verið ís-
landsmeista.ri árið 1956 aðeins
19 ára að aldri. Nú skulum við
fylgjast með Inga á skákþing-
inu, þar sem hann á í höggi
við hi'nn unga Norður.lands-
meistara.
KÓNGSINDVERJI f
FORHÖND.
Hvítt: Ingi R. Jóhannsson.
Svart: Halldór Jónsson.
1. e4
2. d3
3. Rd2
4. Rf3
5. g3
6. Bg2
7. o—o
8. De2
e6
d5
c5
Rc6
Rf6
Be7
Dc7
dxe4
Norðurlandasiglingar m ,s, Heklu sumarið 1951
Frá Reykiayík laugardag 7/6 21/6 5/7 19/7 2/8 16/ 8 30/8
Til/frá Torshavui mánudag 9/6 21, 6 5/7 21/7 4/8 18/8 1/9
— Björgvin þriðjudag 16/6 24/6 8/7 22/7 5/8 19/8 2 9
— Khöfn fimmstudag 12/6 26/6 10 7 24/7 7/8 21/8 4, 9
— Gautaborg föstudag 13/6 27/6 11/7 25/7 8/8 22, 8 5/9
— Kristiansand laugardag 14/6 28 6 12/7 26. 7 , 9/8 23/8 6/9
— Torshavn mánudag 16/6 30 6 14/7 28/7 11/8 25 8 8/9
Tiil Reykiavíkur miðvikudag 18/6 2/7 16/7 30/7 13/8 27, 8 10/9
Fargjaldinu er miög stillt í hóf. Til dæmis kostar hringferð, sem tekur 11 daga, aðeins
frá kr. 1744,00 til kr. 2623.00. Ferð til Björgvinjar kostar frá kr. 703,00 til kr. 1020,00.
Fyrsta flokks fæði og framreiðslugiald er innifalið í fargjöldum.
Farþegar, sem koma með skipinu erlendis frá, geta fengið að nota skipið sem hótel
meðan það stendur við í Reykiavík frá mið vikudagsmorgni til laugardagskvölds.
Skipaútgerð ríkisins.
(8. o—o var sýnu eðlilegri
leikur).
9. dxe4
10. c3
e5
o—o
(Yfirburðir hvítu stöðunnar
eru einkum í því fólgnir, að
svartur getur ek'ki valdað d5,
reitimn með neði. En hvítur
hefur d4 reitinn kyrfilega
■valdaðan.)
11. Hel
12. Rfl
13. Re3
14. Rd2
He8
g6
Bf8
('Hvítur ráðgerir að nota veil-
ur svöru stöðunnar c4 og d5
sem stökkpalla fyrir riddara
sína).
14.
Bg7
(Svartur hefur nú eytt fjórura
dýrmætum leikjum, til að
koma biskupnum á þokkalegan
stað. Á e7 var hann flestum
liðsmönuium svarts til ama).
15. Rdc4 Ra5
16. Rd5 Rxd5
17. exd5 Rxc4
18. Dxc4 Dd6
(í stað veikleikans á d5 hefur
hvítuir nú -fengið frípeð. Eto
hvíta drottningin ekur sér í
skinninu, örugg og ógnandi).
19. Be3 b6
20. a4 Bb7
21, a5 f5
ít" / 1.1 "
wmm
A m Í31AŒ
g ±±É±m
•• •»“* 'WM ’ WM.
v ÍP
lfl 89 3S 11
m iii m m
CO
lO
n*,
co
ABCDEFGH
Staðan eftir 21. leik svarts.
13 x 13.
22. Dbö!
(Hótar a6, en þrýstir auk þesa,
á b6).
22. —
23. axb6
24. Ha7
25. Hdl
26. Hdal
27. c4
28. Bd2
29. Bh3
30. hxg3
31. Be6 t
32. Be3
Hab8
axb6
Hec8
Hc7
Bf8
f4
Hf2
fxg3
Hf3
Kh8
Bg7
(Hvítur hefur enn ávaxtað si
pund og hyggst nú senc
svartan inn í eilífðina vc
bráðar).
33. Dd7
34. Bxd7
Dxd7
Hd3 ? ?
(Ljótur leikur, sem leiðir til
skjótra enda’oka, að öðrumi
kosti hefði hvítur unnið e-
peð svarts með Be6 og Hel og
síðan skákina á frípeði sínu).
35. Hxb7
(— og svartur gafst upp áí
skiljanlegum ástæðum).
Ingvar Ásmundsson. ,