Morgunblaðið - 24.12.1931, Blaðsíða 5

MOKGUN BLAÐiÐ
6
Forn biblíuhandrit fundin.
Eftir Ásmund Guðmundsson, docent.
Blaðsíða af handritinu.
GLEÐILEG JÓL !
Verslunin Goðafoss.

J£==•--■ =ir=ii=...=:.ir~r- .' ■■,■■=1
GLEÐILEG JÓL!
E3 p
Versl. Brynja.
••••«•••••••••••••••••••
GLEÐILE G J ÓL !
Matarbúð Sláturfjelacjsins.
••••••^••^^••••••••••••«
I vikuútgáfu Lundúnablaðsins
Times er mjög merkileg grein 26.
f. m. um forn handrit af Bibl-
íunni á grísku, sem fundist hafa
nýlega á Egiptalandi. Höfundur
greinarinnar er Sir Frederic
Kenyon, aðal-bókavörður við
British Museum, frægur vísínda-
maður, sem fengist hefir við
rannsókn Biblíuhandrita í fullan
fjórðung aldar. Skýrir hann frá
því, að annar handritafræðingur
enskur, A. Chester Beatty, hafi
leitt fram í dagsljósið á Egipta-
landi 190 blöð af sefpappír (pa-
pyrus), sem mörg af ritum Ribl-
íunnar sjeu skrifuð á. Telur
hann handrit þessi stór-merk,
enda mörg þeirra eldri en Bibl-
íuhandrit þau, sem hingað til
hafa verið talin elst, Vatikans-
handritið frá 4. öld og Sínaíhand-
ritið frá því um 400. Og er það
vafalaust, að þau munu hafa
mikil áhrif á rannsóknirnar á
texta Biblíunnar. Þykir mjer því
hlýða, að segja nánar frá efni
greinarinnar um þau.
Handritin hafa varðveitst í
bókasafni kristinnar kirkju eða
klausturs á Egiptalandi. Rit Bibl-
íunnar, sem eitthvað hefir fund-
ist af, eru 19 alls, þessi: 1., 4.
og 5. Mósebók, Esterarbók, rit
stóru spámannanna, Jesaja, Jere-
mía, Esekíels og Daníels, og
Prjedikarinn, Guðspjöllin fjögur,
Postulasagan, Rómverjabrjefið,
Filippíbrjefið, Kólossubrjefið,
Fyrra Þessalonikubrjefið og Op-
inberunarbókin. Enn fremur er
handrit af 1. Enoksbók, sem er
einna merkust af Opinberunarrit-
um Síð-Gyðingdómsins. Mjög
mismikið er af hverju riti um
sig. Mest er af einu handriti af
1. Mósebók, 44 blöð alls í tveim-
ur dálkum, en minst af Jeremía-
ritinu, að eins eitt blað. Blöðin
eru að vísu talsvert máð og slitin,
en verða þó lesin að all-miklu
(eyti.
Handritin eru mjög forn, eins
og áður er getið. Hið elsta þeirra
verður árfært með vissu til 2.
aldar e. Kr., og hefir það ekki
verið skrifað mjög seint á öld-
inni. Flest þeirra virðast vera
frá 3. öld, og eitt gott frá 4. öld.
I. Enoksbók er að iíkindum frá
ofanverðri 4. öid eða öndverðri
hinni 5.
1. Mósebók er í tveimur hand-
ritum, báðum ali-stórum. Hinar
Mósebækurnar heyra saman til
einu handriti, og er það elst í
safninu og best ritað. Dýrmætast
er ]>ó handritið af Daníelsbók,
því að áður hefir ekki þekst
nerna eitt afrit hennar úr Sjö-
tíumannaþýðingunni grísku, og
það sennilega ekki eldra en frá
II. öld.
!
Guðspjöllin og Postulasagan
heyra til sama handriti, og þykir
sjerfróðum mönnum rithöndin á
því bera þess vott, að það geti
ekki verið yngra en frá 3. öld, og
jafnvel frá fyrra hluta henn-
ar. Sefpappírinn, sem það er
skrifað á, er mjög þunnur og slit-
inn og hefir límst saman, en þó
hefir tekist með mestu vand-
virkni og erfiðismunum að fletta
blöðunum sundur og ganga svo
frá þeim, að töluvert má lesa.
Sumt er ólæsilegt með öllu. Or
Matteusarguðspjalli eru tvö blöð,
fimm úr Markúsarguðspjalli, sex
úr Lúkasarguðspjalli, og eru þau
heillegust, tvö úr Jóhannesar-
guðspjalli og þrettán úr Postula-
sögunni.
Um þessi fáu blöð úr Guð-
spjöllunum mun mörgum þykja
mest vert, þar sem efni Guð-
spjallanna snertir hugann dýpst.
Blöðin eru ef til vill heilli öld
eldri en önnur handrit af þeim
nema að eins örfá brot. Þau hafa
þegar verið afrituð, en ekki
rannsökuð til neinnar hlítar. Er
því of-snemt að fella ákveðinn
dóm um þau. — Stórvægilegum
breytingum á leshætti munu þau
ekki valda, en ýms merkileg ein-
kenni eru þó þegar komin í ljós.
Kynnu sum þeirra að benda á
]>að — og ekki síst í Markúsar-
guðspjalli — að handritið ætti
rót sína að rekja til þeirrar
stefnu, sem á síðustu tímum hefir
verið talin undanfari skólastefn-
unnar miklu, er kend hefir verið
við Sesareu og menn eins og
Órígenes og Híerónýmus kirkju-
feður eru taldir til.
Pálsbrjefin eru úr sama hand-
riti, og hefir það að líkindum
upphaflega náð yfir öll brjefin,
sem honum eru eignuð, önnur en
Hirðisbrjefin. Úr þeim eru 8
biöð, fest saman tvö og tvö, og
eitt stakt. Vantar mikið í öil
brjefin og meginhluta 1. Þessa-
loníkubrjefs. Af blaðsíðutalinu
sjest, að þetta hefir verið mjög
stór bók, um 100 síður. Skriftin
er góð og greinileg, eins og sjá
rná af blaði úr Rómverjabrjef-
inu, sem hjer fylgir ljósmynd af,
og getur rithöndin trauðla verið
yngri en frá 3. öld.
Opinberunarbókin er 10 blöð
og virðist hún hafa verið bók
sjer. Rithöndin er heldur ófögur,
en rjett ritað; hún mun frá síð-
ari hluta 3. aldar.
Mest nýjabragð er að vissu
leyti af 1. Enoksbók. Fram á næst
síðasta tug 19. aldar þektu menn
hana að eins í epíóskri þýð-
ingu, en þá fanst gríski textinn.
að 32 fyrstu kapítulum hennar.
Nú hefir bætst mikið við þann
texta, því að blöðin nýfundnu
eru úr síðari kapítulum bókar-
innar.
Það má gjöra ráð fyrir því, að
dómur vísindamanna um gildi
l'essara handrita, muni falla á
fleiri vegu en einn, þegar farið
verður að kryfja þau til
mergjar. En það eitt út af fyrir
sig, að þau hafa fundist, vekur
vonir um það, að enn muni bibl-
íufræðingar geta grafið gullmola
úr námum Egiptalands. Og svo
mikið er víst, að á ókomnum
tímum mun við nákvæmar texta-
útgáfur Biblíunnar tekið tillit til
]>essara fornu egiptsku handrita.
GLEÐILEG JÓL!
Ásgarður.
GLEÐILEG JÓL!
Verslun Sig. Þ. Stcjaldberg,
GLEÐILEGRA JÓLA
óskar öllum viðskiftavinum sínum
H.f. Efnagerð Reykjavíkur.
GLEÐILEG JÓL!
Eggert Kristjcmsson & Co.

GLEÐILEG JÓL!
Laugavegs Apótek.
22%
\

\
g GLEÐILEG JÓL!
® Raftækjaverslunin Jón Sigurösson.
GLEÐILEGRA JÓLA
óskar öllum viðskiftavinum sínum
V önthúsið.