Morgunblaðið - 11.01.1946, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 11. jan. 1946
Hagur hinna verst settu
stórum bættur
Forusfa Sjálfsfæðismanna um
margvíslegar umbætur á
framfaramálum
— ítSœjarátjómarhoóninyamar —
Orðsending frá
S já If stæðisf lokkn u m
LISTI Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík er D-LISTI.
Utankjörstaðakosningar eru byrjaðar og er kosið í Hó-
tel Heklu.
Skrifstofa Sjálfstæðisflokksins, sem annast alla fyrir-
greiðslu við utankjörstaðakosningar er í Thorvaldsens-
stræti 2. — Símar 6472 og 2339.
Kjósendur í Reykjavík, sem ekki verða heima á kjör-
degi ættu að kjósa hið allra fyrsta.
Kjósendur utan Reykjavíkur, sem hjer eru staddir,
ættu að snúa sjer nú þegar til skrifstofunnar og kjósa
strax.
Listi Sjálfstæðisflokksins —
D — LISTINN.
— Þing sameinuðu þjóðanna
Á valdaárum Framsóknar
og Alþýðuflokksins var
framfærsluþunginn eitt af
mestu vandamálum Reyk-
víkinga. Fjandskapur ríkis-
síjórnar þessara flokka til
atvinnuveganna átti sinn
mikla þátt í því atvinnuleysi
og þar af leiðandi örbyrgð,
sem ríkti á þessum árum.
Einn helsti talsmaður þeirr-
ar þokkalegu ríkisstjórnar
var Sigfús Sigurhjartarson.
Andstæðingar Sjálfstæð-
ismanna notuðu þetta
ástand til tvíþættra árása á
bæjarstjórnina. Annarsveg-
ar voru menn, sem sögðu, að
bæjarstjórnin gerði alt of
vel við þá, sem á opinberu
framfæri þurftu að halda.
Nauðsynlegt væri að beita
þetta fólk ýmiskonar harð-
ræði o’g með því móti mundi
vera hægt að iækka fram-
• færslukostnaðinn. Hinsveg-
ar voru svo kommúnistar og
aðrir slíkir, sem ásökuðu
Sjálfstæðismenn fyrir of
mikla hörku gagnvart þeim,
sem opinberan styrk þurftu
að sækja.
Atvinna er öryggi gegn
skorti.
Sjálfstæðismenn gerðu sjer
þess' grein, að hjer var um
sannarlegt neyðarástand að
ræða og hjeldu því statt og
stöðugt fram, að engin harð
ræði dygðu gegn þessu fólki.
Eina ráðið væri að efla at-
vinnuvegina, svo að þeir
gætu fengið öllum þeim
vinnu, sem vinnu vildu. Þá
mundi fr-amfærsluþunginn
að mestu leyti hverfa. Hitt
-yrði að játa, að gjaldgeta
bæjarsjóðs stæði ekki undir
því að veita öilum þeim
mikla fjölda, sem þá þurfti
á opinberum styrk að halda,
svo mikla styrki sem æski-
legt væri.
En reynslan sýndi þó, að
Reykjavík gerði í þessu bet-
ur en aðrir kaupstaðir og
sveitir, því að hingað til
Reykjavíkur flvktust styrk
þegar hvaðanæfa að af land
inu. Einfaldlega vegna þess,
að hjer var bétur að þessu
fólki búið en annarsstaðar.
Hjer átti bað meiri mannúð
og skilningi að mæta á sín-
um erfiðu kjörum.
Staðreyndirnar urðu á
þann veg, sem Sjálfstæðis-
menn höfðu sagt fyrir. Þeg-
ar atvinna efldist í landinu,
hvarð hinn óeðiilegi fram-
færsluþungi og framfærslu-
byrðin varð vel viðráðanleg
fyrir bæjarsjóð Reykjavík-
ur.
Framfærslunefnd kemur
upp margvíslegum hælum.
Sjálfstæðismenn í bæjar-
stjórn hafa beitt sje fyrir, að
það fje, sem með þessu móti
sparaðist, vrði að verulegu
Jeyti notað til hags fyrir þá,
sem verst eru staddir. Þeir
hafa beitt sjer fyrir, að reist
hafa verið hæli fyrir þá, sem
umkomuminstir eru í þjóð-
fjelaginu.
Má þar m. a. nefna mæðra
heimilið, sem reist var eftir
áeggjan frk. Þuríðar Bárðar
dóttur ljósmóður, og heldur
til í húsi hennar í Tjarnar-
götu. Stofnun, sem hefir
bætt úr brýnni þörf um
samastað fvrir þær mæður,
sem hvergi eiga höfði sínu
að að halla fyrir og eftir
barnsburðinn.
Þá má einnig nefna hælið
á Elliðavatni, sem er rekið
í nánu sambandi við geð-
veikrahælið á Kleppi Hefir
tilhögun þar mjög verið
háttað að ráðum dr. Helga
Tómassonar. Hæli þetta
hefir að vísu aldrei % verið
sjerstaklega mannmargt, en
þó unnið mikið og gott starf
og orðið til þess, að Reykja-
vík hefir komist mun betur
en flest öhnur sveitarfjelög
frá þeim miklu erfiðleikum,
sem hafa verið á því að
koma geðveikum karlmönn-
um fyrir á undanförnum
árum.
Miklu meiri stofnun er þó
vistheimilið í Arnarholti á
Kjalarnesi. Það tók ttl starfa
á síðastl. hausti og er undir
læknisfræðilegri umsjá
Árna Pjeturssonar læknis.
Þar dvelja ýmsir þeir, sem
ella mundu hvergi eiga höfði
sínu að að halla. Er það
vissulega vandrekin starf-
semi, en einnig stofnun, er
mjög brýn þörf var á og ekk-
ert hefir verið til sparað, að
svo væri úr garði gerð, að
hún gæti náð tilgangi sín-
um.
í þessu sambandi má einn
ig nefna barnaheimilið í
Kumbaravogi, sem_ nýlega
er tekið til starfa. Á það að
starfa undir sjerstakri um-
sjá barnaverndarnefndar,
og er ætlast til, að þarna
verði einkanlega komið fyr-
ir börnum frá illa stöddum
heimilum.
Þá hefir bærinn með fvr-
irgreiðslu og stvrkjum mjög
stuðlað að því að átt gæti
sjer stað sú stækkun á Elli-
heimilinu, sem undanfarið
hefir verið unnið að og ger-
ir mögulegt að fjölga vist-
mönnum á Elliheimilinu að
miklum mun.
Þannig hefir markvisst
verið unnið að því, að bæta
aðstöðuna fyrir þá, sem
verst eru staddir. Samtímis
því hefir á ýmsan annan
veg verið reynt að gera svo
yel við þá, sem opinbers
styrks hafa þurft að njóta,
sem fært hefir verið talið.
Skal það ekki nánar rakið
hjer, en einungis á það
minst, sem þó ætti að vera
óþarfi, að Þjóðviljinn þakk-
ar auðvitað bæjarfulltrúa
frú Katrínu Pálsdóttur fyr-
ir allt, sem áunnist hefir í
þessu efni.
Kraftaverk frú Katrínar.
Frú Katrín er gædd sama
undramættinum að dómi
Þjóðviljans og aðrir fulltrú-
ar kommúnista, að þó að
hún sje í miklum minni-
hluta, þá er hennar verk alt,
sem vel hefir verið gert, en
auðvitað ekkert af því, sem
miður hefir farið.
Þannig er öll fyrirgreiðsla
við stvrkþega á síðasta kjör-
tímabili að þakka frú Kat-
rínu, sem er aðeins einn
fimti hluti framfærslunefnd
arinnar, en hinir fjórir
fimtu eiga allar skammirn-
ar, sem Þjóðviljinn telur
rjett að láta dynja á stjórn
þessara mála.
Hitt er þó furðulegra, að
eins og máttur frú Katrínar
og annara kommúnista er
mikill til að fá góðum mál-
um framgengt meðan þau
eru í minnihluta, þá sýnist
sá máttur mjög hverfa, ef
kommúnistar einhversstað-
ar fá meirihluta.Þannig hef-
ir það t. d. reynst í fram-
færslumálunum.
Kraftaverka-mátturinn
hverfur þegar kommúnistar
komast í meiri hluta.
Eitt helsta verkefni Áka
Jakobssonar meðan hann
var bæjarstjóri var að hlut-
ast til um, að frekari sparn-
aði yrði komið á í útgjöld-
um til framfærslumála.
Alveg sama kemur í ljós
af skýrslum þeim um launa
kjör og ellistyrki, sem ný-
lega birtust í Lesbók Morg-
unblaðsins, frá því eina ríki,
þar sem kommúnisminn hef
ir verið framkvæmdur. Þar
kemur að vísu fram stórkost
legur munur á launakjörum
verkamanna Þannig að eini
ágreiningurinn milli Morg-
unblaðsins og Þjóðviljans
um þetta efni er sá, hvort að
launakjaramunurinn milli
þeirra, sem vinna í sömu
verksmiðjunni, sje þrítug-
faldur eða aðeins tuttug-
faldur.
Þrátt fyrir þennan gífur-
lega mun á launakjörum, er
samt ljóst, að hagur þeirra,
sem ellilauna njóta, er þó
miklu verri en þeirra, sem
lægst hafa launin. Þannig
að þeir fá ekki nema lítið
brot af launum hinna lægst
launuðu.
Er því Ijóst, að kommún-
istar, þar sem þeir hafa þessi
mál einir með höndum án
þess að ,óhræsis íhaldið1 komi
til, eru miklu líkari í skoð-
un Áka bæjarstjóra heldur
en frú Katrínar meðan hún
er að koma kraftaverkum
sínum fram gegn eindregn-
um mótmælum ,mannníðing
anna', sem sitja í framfærslu
nefnd af hálfu íhaldsins og
Alþýðuflokksins.
Reynslan hefir sýnt, að
Framh. á Ms. 15
Framh. af bls. 1.
bandalagsins og hvernig það'
hefði brugðist. Nýja bánda-
lagið myndi verða frábrugðið
því. Það ætti að ráða megin-
atriðum í utanríkismálastefnu
þjóðanna og vera miðstöð
þeirra mála, en ekki standa
utan þeirra, eins og garnla
bandalagið. *'
Við verðum, við munum
ná markinu.
Að lokum minntist Attle á
stórmálin. — Atómsprengjan
væri síðasta aðvörunin til
mannkynsins. Að því, er atóm-
orkuna snerti, væri aðeins um
tvennt að ræða: líf eða dauða.
Þingið myndi taka þau mál
til meðferðar og leysa þau
-farsællega. — Hver einstakur
allra manna, karla, kvenna og
barna, yrði að skilja, að banda
lagið ynni að málum, sem
snertu hann.
„Markmið vort“, sagði
Attlee að lokum, ,.er heimur,
sem stjórnast af rjettlæti.
Spaak kjörinn forseti.
Að ræðunum loknum átti að
fara fram kosning forseta
þingsins. — Andrei Gromyko,
sendiherra, fulltrúi Rússa á
þinginu, kvaddi sjer hljóðs.
Lagði hann til, að Tryggve
Lie, utanríkisráðherra Norð-
manna, yrði kjörinn forseti
þingsins. Hann væri ágætur og
þrautreyndur stjórnmálamað-
ur. Kosning hans maklegur
virðing’arvottur við norsku
þjóðina, sem háð hefði svo
hetjulega baráttu. Tók þing-
heimur máli hans með dynj-
andi lófaklappi. 1 sama streng
tóku pólski utanríkisráðherr-
ann og fulltrúar Ukrainu og
Danmerkur. — Þá fór fram
atkvæða greiðsla um það,,
hvort kosning forseta ætti að
vera leynileg eða ekki. Full-
trúar 15 þjóða vildu leynilega
atkvæðagreiðslu, en 9 voru á
móti. — Úrslit hinnar leyni-
legu atkvæðagreiðslu urðu
þau, að Paul Henri Spaak, ut-
anríkisráðherra Belgíu, var
kjörinn með atkvæðum 28
þjóða, en fulltrúar 23 þjóða
greiddu Lie atkvæði.
Að forsetakjöri loknu var
fundi frestað til morguns —-
(föstudags). — Að fundinum
loknum hafði Bevin, utanrík-
isráðherra Breta, móttöku fyr
ir þingfulltrúa í sal lávarða-
deildar breska þingsins. — Á
morgun fer fram kjör nefnda,
en í öryggisráðið verður að
líkindum ekki kosið fyr en á]
laugardag.
Framhald af 1. síðu
Allsher j arverkf all
símamanna.
Starfsmenn símastofnunar-
innar Western Union hófu verk
fall í fyrradag, en búist er við,
að, á morgun hefjist allsherjar-
verkfall símamanna um öll
Bandaríkin. Símastúlkur og
símaverkfræðingar munu einn
ig taka þátt í verkfallinu.
Sáttahorfur í verkfalli
bílaiðnaðarmanna.
Walther Reuther, varaforseti
sambands bílaiðnaðarmanna,
hefir boðað fulltrúa verka-
manna við General Motors
verksmiðjurnar til viðræðna í
Detroit næstkomandi sunnudag.
Verða þar ræddar tillögur, sem
nefnd, skipuð af Truman for-
seta, hefir gert í málinu.
Utvarpið
ÚTVARPIÐ í DAG:
8.30—8.45 Morgunútvarp.
12.10—13.15 Hádegisútvarp.
15.30—16.00 Miðdegisútvarp.
18.30 íslenskukennsla, 1. fl.
19.00 Þýskukensla 2. fl.
19.25 Þingfrjettir.
20.00 Frjettir.
20.25 Útvarpssagan: „Stygge
Krumpen“ eftir Thit Jensen
XI (Andrjes Björnsson).
21.00 Strokkvartett útvarpsins.
21.15 Erindi: Uppeldisfræðileg-
ar rannsóknir. — Til hvers
(dr. Matthías Jónasson).
21.40 Pólsk lög (plötur).
22.00 Frjettir.
22.05 Symfóníutónl. (plötur).
23.00 Dagskrárlok.
Báðir í einu.
NEW YORK: — Þegar Jos-
eph Stevens og Harry Dwyer
voru að æfa sig í japanskri
glímu í Chicago á dögunum,
vildi svo til, að þeir fótbrutu
hvor annan á hægra fæti á
sama augnabliki.