Morgunblaðið - 07.03.1946, Blaðsíða 1

33. árgangur.
54. tbl. — Fimtudagur 7. marz 1946
ísafoldarprentsmiðja h.f.
CHURCHILL VARAR VIÐ KOMMÚMSTUM
Alþjóða rilhöfunda
mót í Slokkhólmi
sumar
ALÞJÓÐAFJELAGSSKAP-
UR rithöfunda, Pen klúbburinn,
mun halda 17. alþjóðaþing sitt
í Stokkhólmi dagana 2. til 6.
júní í sumar. Boð hefir verið
sent til um 40 Pen-klúbba víðs-
vegar í heiminum og er búist
við um 300 þátttakendum.
Mafgir merkir rithöfundar
hafa verið boðnir á þingið, sem
heiðursgestir og meðan á þing-
inu stendur, munu þátttakend-
ur fara í boði Svíakonungs; til
Konungshallarinnar og ýmis-
legt fleira er í undirbúningi,
Farandkensla.
Brelar leggja kapp
London í gærkvöldi.
ATTLEE, forsætisráðherra
Breta, hefir lýst yfir því, að
Bretar leggi nú mikið kapp á
rannsóknir atómorkunnar og
atómsprengjunnar. Þessi til-
kynning forsætisráðherrans
barst um líkt leyti og Winston
Churchill gerði það að tillögu
sinni, í ræðu þeirri, sem hann
hjelt í Bandaríkjunum í gær,
að bandaríska stjórnin gerði
leyndarmál atómsprengjunnar
ekki opinber. Attlee kvað at-
ómrannsóknir Breta fyrsta árið
mundu kosta 2.800.000 sterlings
pund. •—Reuter.
Tekjuhæsfu menn Ameríku.
Louis B. Mayer
$908,069
Thomas J. Watsc,,
$425,548
ENDURBYGGING
NEÐRI MÁLSTOFUNNAR.
LONDON: — Vinna er haf-
in við endurreisn neðri mál-
stofu breska þingsins, sem ger-
eyðilagðist í loftárás Þjóðverja
á London árið 1941.
ÞESSIR TVEIR MENN voru tekjuhæstu menn Bandaríkj
anna árið sem leið. Louis B. Mayer, forstjóri Metro Goldwyn
Mayer kvikmyndafjelagsins, hafði rúmlega 900.000 dollara í
kaup yfir árið, eða um 6 miljónir króna, en sá, sem kom næstur
honum, Thomas J. Watson, varð að lifa á rúmlega 400 þúsund
dollurum, eða um 3 miljónum króna. Watson er forstjóri Inter-
national Business Machines Corp.
Forsætisráðherra íran
snýr heim frá Moskva
Viðræður hans við Rússa hafa
engan árangur borið.
London í gærkvöldi.
ÞAÐ er nú alment álitið, að forsætisráðherra íranstjórnar, er
undanfarið hefir dvalist í Moskva, til viðræðna við stjórnar-
völdin þar, muni hverfa heimleiðis eftir einn eða tvo daga. —
Meðan beðið er eftir heimkomu hans, bíða stjórnirnar í London
og Washington eftir því, að svar rússnesku stjórnarinnar við
orðsendingu þeirra um íranmálin, berist þeim í hendur.
Hvetur til samvinnu
enskumælandi þfóða
til verndar friðnum
Einkaskeyti til Morgunblaðsins.
London í gærkvöldi.
WINSTON CHURCHILL, fyrverandi forsætisráðherra Breta,
sem nú dvelur í Bandaríkjunum, hjelt ræðu í fyrrakvöld, sem
vakið hefir athygli um allan heim og þykir ein merkasta ræða,
sem haldin hefir verið um alþjóðamál um langan tíma. Chur-
chill varaði eindregið við stefnu Rússa og kommúnista í öðrum
löndum, sem hann sagði að „væri fimta herdeild“. Hann hvatti
mjög eindregið til samvinnu meðal enskumælandi þjóða og sagði
að til mála gæti komið, að enskumælandi þjóðirnar fengju sam-
eiginlegan borgararjett. — Churchill sagði, að það gengi glæpi
næst, ef leyndarmálið um atómorkuna yrði gert opinbert.
I' '..1
Stefna Rússa.
Churchill hjelt ræðu sína í
bænum Fulton í Misouri. Tru-
tnan Banda-
ríkjaforseti
kynti ræðum.
fyrir áheyr-
endum, en
Churchill sagð
ist tala alger-
lega á eigin
ábyrgð og lýsa
aðeins sínum
persónulegu
skoðunum.
Ræðumaður
Kínverjar segja
Rússa flytja vjelar
frá Mansjúríu
London í gærkvöldi.
EINN af ráðherrum kín-
versku stjórnarinnar hefir lýst
því yfir opinberlega, að sönn-
ur hafi nú fengist fyrir því,
að Rúsar hafi flutt vjelar og
önnur gögn frá Mansjúríu. Eins
og kunnugt er, hefir þetta vakið
miklar æsingar í Kína.
Kínverska stjórnin hefur
neitað að fallast á þá uppá-
stungu Bandaríkjastjórnar, að
Kínverjar og Rússar hafi sam-
eiginlega umsjá með helstu
framleiðsluvörum Mansjúríu. I
Bandaríkjunum er nú beðið eft-
ir því, að svar Rússa berist við
orðsendingu þeirri, sem Banda-
ríkjastjórn hefir sent þeim, út
af þessum málum.
Bandaríkjastjórn neitaði Rúss-
um um 6 miljarða dollara lán
WASHINGTON í gærkvöldi: — Frederick Vinson, fjár-
málaráðherra Bandaríkjanna skýrði frá því í gær, að Banda-
ríkjastjórn hefði í janúar 1945 neitað að verða við beiðni Rússa
um 6000 miljón dollara lán, sem stjórn Sovjet-Rússlands hafði
farið fram á að fá.
Vinson skýrði ennfremur frá
því, að ráðgjafarnefnd Banda-
ríkjastjórnar um stefnu í fjár-
málum á erlendum vettvangi,
hafi samþykt ný lán til Kín-
verja, Tjekkóslóvaka, Hollend-
inga, og 1000 miljón dollara
gjaldfrest til Rússa á vörum,
sem þeir kaupa í Bandaríkjun-
um.
Loks skýrði Vinson frá því,
að verið væri að semja um
gjaldeyrislán til nokkurra
þjóða. — Reuter.
BILL GORINGS TIL SYNIS.
LONDON: — Góðgerðafje-
lög, sem vilja hafa peninga upp
úr að sýna 5 smálesta bifreið af
Mercedes gerð, sem var eign
Görings, geta fengið bifreiðina
lánaða með því að snúa sjer til
J. H. Stirk, Grosvernor House
í London. — Þetta er brynvarin
bifreið, sem Göring ferðaðist í,
er hann heimsótti vígstöðv-
arnar.
Því hefir verið lýst yfir opin-
berlega í Teheran, en þar hefir
verið efnt til mótmælafunda,
vegna veru Rússa í landinu, að
ekkert endanlegt samkomulag
hafi verið gert í Moskva. For-
sætisráðherra íran hafi aðeins
átt viðræður við helstu forráða
menn Rússa og reynt að finna
þá lausn deiluefnanna, sem
báðir aðilar gætu fallist á. Þá
er það vitað, að ekkert sam-
komulag verður gert við Rússa,
fyrr en stjórnin í Teheran og
þingið þar hefir fjallað um
þessi mál.
DOMSMALARAÐHERRA
DAUÐADÆMDUR.
BUDAPEST: — Budinsky,
fyrverandi dómsmálaráðherra
í Ungverjalandi í Szalasy-
stjórninni, hefir verið dæmdur
til dauða fyrir landráð. Það var
þjóðardómstóllinn, sem dæmdi
ráðherrann.
Svíar vilja gerast
meðlimir Samein-
uðu þjóðanna
Stokkhólmur í gærkvöldi.
SÆNSKA stjórnin hefir á-
kveðið að sækja um upptöku
Svíþjóðar í bandalag Samein-
uðu þjóðanna. Eins og kunn-
ugt er, var Svíum — ásamt Is-
lendingum og fleiri þjóðum —
neitað urú þátttöku í bandalag
inu, sökum þess, að þeir töldu
sig ekki vilja segja Þjóðverj-
um stríð á hendur. — Reuter.
ÞJOÐVERJAR FARA FRA
PORTÚGAL.
LISSABON: — 247 Þjóðverj
ar, sem dvöldu í Portúgal
styrjaldarárin, verða sendir
heim einhvern næstu daga. -
Talið er, að um 1000 Þjóðverj
ar hafi dvalið í landinu styrj-
aldarárin.
Winston Chnrchill
gat þess, að
hann bæri virðingu fyrir Stal-
in marskálki og fyrir.rússnesku
þjóðinni í heild. Hann kvað
það eðlilegt, að Rússar hefðu
viljað tryggja landamæri sín.
En nú væri svo komið, að þeir
hefðu reist vegg um land sitt
og nágrannalönd frá Eystra-
salti til Miðjarðarhafs. Innan
þessa veggjar væru höfuðborgir
margra sjálfstæðra ríkja, sem
verið hefðu. Nú vissi enginn
nema Rússar hvað gerðist inn-
an þessa veggjar, nema það,
að þar færi allt að vilja Rússa-
stjórnar og víst væri að ekki
rikti þar neitt lýðræði.
„Fimta herdeildin“.
Churchill sagðist ekki vita
hvað stjórn Sovjet-Russlands
ætlaði sjer fyrir í framlíðinni,
nje heldur hin nákvæma skipu
lagning kommúnista í öðrum
löndum. En kommúnistar utan
Rússlands væru „fimta her-
deild“, sem hlýddi skipunum
frá Moskva.
Orðin tóm duga ekki.
Churchill sagði, að orðin tóm
dygðu ekki og það þýddi ekki
að halda áfram að þvæla fram
og aftur á þingi sameinuðu
þjóðanna og í öryggisráðinu,
eins og hingað til hefði verið
gert.
Sameinuðu þjóðirnar yrðu að
Framh. á 2. síðuu