Morgunblaðið - 08.01.1947, Blaðsíða 1
16 síður
34. árgangur
5. tbl. — Miðvikudagur 8. janúar 1947
ísafoldarprentsmiðj a h.f.
POLSKA STJORIMIIM SOKUÐ UM
HANDTÖKUR
B yrn les sei |ir af sj( sr
lorshail tekur vi ð
FJÖLDA-
MORÐ
Washington í gærkvöldi. — Einkaskeyti til
Morgunblaðsins frá Reuter.
TRUMAN forseti, tilkynnti í Hvíta húsinu í kvöld, að
James Byrnes hefði sagt af sjer utanríkisráðherraembætt-
inu. George Marshall hershöfðingi, sem nú er á leiðinni til
Bandaríkjanna frá Kína, tekur við embætti hans.
„Maður ársins 1946“
Byrnes tók við utanríkisráð-
herraembættinu af Edward
Stettinius, sem sagði af sjer
skcmmu eftir lát Roosevelts. —
Starfsferill Byrnes hefir verið
umfangsinikill, og hann m. a.
tekið þátt í fjölda alþjóðaráð-
stefna. Nú fyrir skömmu valdi
tímaritið ,,Time“ hann sem
„mann ársins 1946“, og kvaðst
gera það sökurn^ þess, að hann
hafi á árinu verið )rhin ákveðna
en þolinmóða rödd Bandaríkj-
anna á alþjóðaráðstefnum“.
Byrnes er á sjötugs aldri.
George Marshall, sem tekur
«■------------------------------
I
við utanríkisráðherraembætt-
inu, hefur undanfarna mánuði
I verið í Kína, sem sjerstakur
] erindreki Trumans forseta.
Marshall, sem í stríðinu ávann
I sjer mikið traust sem yfirma'S-
! ur herforingjaráðs Bandaríkj-
anna, hefur unnið að*því, að
; reyna að koma á samkomulagi
milli kínversku sljórnarinnar
og kommúnista.
Truman kallaði hann skyndi-
lega heim fyrir tveim dögum
síðari og hann er nú, eins og
áður er sagt, á leið til Banda-
ríkjanna.
Skákmófið í Hastings:
Guðmundur hefir
hlotið 5_¥huiinp
Ein umferð eftir
Einkaskeyti til
Hastings í gærkvöldi.
Morgunblaðsins frá Reuter.
BRESKI skákmeistarinn Alexander trygði sjer sigur í
efsta flokki á alþjóðaskákmótinu hjer í dag með því að
sigra Kanadamanninn Yanofsky eftir 34 leiki. — Hefir
hann alls hlotið 7% vinning. íslendingurinn Guðmundur
S. Guðmundsson gérði jafntefli við Bretann Abrahams,
og er næsthæstur að vinningatölu ásamt Yanofsky. Hafa
þelr hlotið 5 vinninga hvor.
Eftir 8 umferðir standa því
leikar þannig:
1. Alexander IVz v.
2. -3. G.. S. Guðmundsson 5 v.
2.-3. Yanofsky 5 v.
4. Tartakower 4J/2 v. og biðsk.
5. -6. Golombek 4 v.
5.-6. Abrahams 4 v.
7. Raisman 21/, v. og biðskák
8. G. Wood 2 v. og biðskák.
9. Aitken 2 v.
10. Prinz IV2 v. og biðskák.
Morgbl. hefir áður birt heild-
arúrslit í 4 fyrstu umferðunum,
%
en í síðari umferðunum hafa
leikar farið þannig:
Fimta umferð: Yanofsky vann
Golombek, Aitken vann Wood,
Alexander vann Raisman, Abra
hams vann Prinz og G. S. Guð-
mundsson jafntefli við Tarta-
kower.
. Sjötta umferð: Yanofsky
vann Raisman, Alexander vann
Prinz, Abrahams vann Aitken,
G. S. G. og Wood gerðu jafn-
tefli og Tartakower og Golom-
bek gerðu jafntefli.
Sjöunda umferð: G. S. G.
vann Aitken, Raisman vann
Tartakower, Alexander vann
Abrahams, Golombek vann
Wood og Yanofsky og Prinz
gerðu jafntefli.
Átíunda umferð: Alexander
vann Yanofsky, G. S. G. og
Abrahams gerðu jafntefli, Go-
lombek vann Aitken og biðskák
varð milli Tartakower og Prinz
og WoocT og Raisman.
George Marshall, hershöfð-
ingi, sem Truman fcrseti til-
kynti í gærkvöldi að tekið
liefði við utanríkisráðherraem-
bætti Jarncs Byrnes. — Mynd-
in er tekin hjer á íslandi, er
hershöfðinginn kom hingað til
að kanna setulið Bandaríkj-
Monigomery skoðar
Moskva í gærkvöldi.
MONTGOMERY marskálk
ur, sem kominn er til Moskva
í boði yfirmanns rússneska
herforingjaráðsins, skoðaði í
dag Voroshilov-herskólann.
Nokkru seinna sat hann mið
degisboð, sem haldið var hon
um til heiðurs, og svaraði við
það tækifæri ýmsum árnað-
aróskum, sem honum hafa
borist. I ræðu sinni minntist
Montgomery á nauðsyn þess
að gott samkomulag hjeldist
með Bretum og Rússum. —
Reuter.
Kvíknar í flygvjel
LONDON: — Fyrir skömmu
kviknaði í einni af flugvjelum
Pan-American Airways, sem
var á leiðinni frá New York til
London. Fiugvjelin var yfir
miðju Atlantshafi, en áhöfn
hennar tókst að slökkva eld-
inn, áður en hún lenti í Gand-
er, Nýfundnalandi.
Athyglisverð orðsending
Oandaríkjastfórnar til
Breta og Rússa
Washington í gærkvöldi. — Einkaskeyti
til Morguiíblaðsins frá Reuter.
BANDARÍKJASTJÓRN hefur sakað pólsku stjóruina
um að beita þvingunaraðferðum og standa á bak við póli-
tískar handtökur, morð, húsrannsóknir og stranga rit-
skoðun. Upplýsingar þessar voru gefnar í utanríkisráðu-
neyti Bandaríkjanna í dag í sambandi við birtingu orð-
sendingar, sem afhent var aðstoðarutanríkisráðherra
Sovjetríkjanna, Andrei Vyshinsky, 5. janúar síðastlið-
inn. Samskonar orðsending var og send Inverchapel lá-
varði, sendiherra Breta í Washington.
--------------------
Breska síjórnin
ínu-
London í gærkv.
BRESKA stjórnin kom sam-
an til fundar í Downingstreet
10 í morgun, og telja frjetta-
menn víst, að Palestínuvanda-
málið hafi verið rætt. Ekki er
þó talið líklegt, að stjórnin taki
afstöðu til málanna fyrr en Sir
Alan Cunningham er kominn til
Palestínu aftur og hefir rætt
við starfslið sitt þar.
David Ben Gurion, formað-
ur Jewish Agency, hefir til-
kynt, að hann muni síðar í vik-
unni leggja upp í „friðarför11,
til að reyna að stöðva ofbeldis-
verkin í Palestínu. Yfirleitt er
þó talið vafasamt, að honum
takist þetta, enda bent á það,
að ofbeldismennirnir í heild
sjeu harðir í horn að taka.
Ostaðfest fregn frá Jerúsal-
em segir, að líkur sjeu fyrir
því, að ofbeldisflokkarnir Irgun
Zvai Leumi og Stern-flokkur-
inn muni á næstunni semja um
,,vopnahlje“ við Breta.
— Reuter.
I
mim i gær
!S’
New York í gærkvöldi.
ÖRYGGISRÁÐIÐ kom sam
an til fundar í kvöld í fvrsta
! skipti á nýa árinu. Þrír nýir
meðlimir eru nú í ráðinu —
fulltrúar frá Belgíu, Colom-
bia og Sýrlandi.
Fyrsta málið, sem tekið var
fyrir, var um framtíð frírík-
isins Trieste. — Reuter.
Orðsendingin er rituð af
sendiherra Bandaríkjanna í
Moskva, Walter Bedell Smith,
hershöfðingja. í henni segir m.
a.:
Þvingunarráðstafanir
„Stjórn mín er mjög áhyggju
full vegna fregna, sem henni
hafa borist um þvingunarráð-
stafanir, sem pólska stjórnin
hefur beitt gegp þeim lýðrfeð-
isöflum, sem reynst hafa ófús
að taka höndum saman við
„stjórnarsamsteypuna“.
„Samkvæmt upplýsingumver
við höfum fengið frá áreiðan-
legum heimildarmönnum, hafa
þessar þvingunarráðstafanir
aukist upp á síðkastið, þar til
nú er svo komið, að verði þeim
ekki hætt þegar í stað, eru litl-
ar líkur fyrir því, að hsegt verði
að halda kosningar í samræmi
við samkomulagið, sem gert var
í Potsdam“.
Bændaflokkurinn ofsóttur
I orðsendingunni ségir enn-
fremur, að Bandaríkjastjórn
hafi í höndum sannanir fyrir
ýmsu því, sem formaður pólska
bændaflokksins, Stanislaw Mo-
kolajczyk, sakaði pólsku stjórn
ina um í brjefi, sem hann sendi
sendiráði Bandaríkjanna í Var-
sjá í desember s.l.
I brjefi sínu kvartar .Stanis-
law undan því, að tilraunir
stjórnarinnar til að útiloka
bændaflokkinn frá hinum
væntanlegu kosningum sjeu
orðnar óþolandi. Sakar hann
stjórnina m. a. um pólitískar
handtökur og r»orð og skipu-
lagðar ofsóknir á hendur þeim
mönnum, sem ekki fylgja henni
að málum. Þá eru það svo til
daglegir viðburðir að pólitíska
lögreglan og meðlimir komm-
únistaflokksins ryðjist inn í í-
búðir manna og framkvæmi þar
húsrannsoknir.
■ Framh. á 2. síðu.