Morgunblaðið - 08.01.1947, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 8. jan. 1947
MORGUNBLAÐIÐ
11
ÞEIM fækkar nú óðum
hinum eldri sjógörpum Akra-
Vestur-íslensk kona
kveður landlð silt |
Frú Ásta Árnadóttir Nor-
man, hefir beðið Mbl. fyrir
eftirfarandi kveðjuorð,
ÞEGAR JEG nú legg á
hafið, langar mig til þess að ness, sem sóttu sjóinn af at-
minnast með örfáum þakk- orku og færðu heimilunum
lætisorðum þeirra, sem jeg á björg í bú, og um leið ailri
mestar þakkir að gjalda frá þjóðinni. Þeir lögðu einnR{
hinni ógleymanlegu dvöl undirstöðuna að velmegun
minni hjer síðastliðna tíu Akranesbæjar og þeim fram-
mánuði. Má þar fyrst til förum, sem þar hafa átt sjer
nei'na son minn, Njál Þórar- stað og eru ,enn í uppsighngu.
insson, og hina yndislegu Er nú einum sjógarpinum
tengdadóttur mína, Jóhönnu færra á Akranesi'Við fráfall
Ó. Steindórsdóttur. Hafa þau, Jóns, en hann andaðist" á
ásamt systkynum mínum, Landakoti þ. 11. þ. m., eftir
frændum og vinum borið mig all-langa legu. Að vísu var
inning Jóns Árnasonar
Skipstjóra
það Skarphjeðinn, þá eign
Jóns í Melshúsum á Seltjarn-
arnesi. Gott og happasælt
skip, enda farnaðist Jóni þar
vel. Jeg, sem þessar línur
rita, var þá' svo heppinn að
eignast Jón fyrir skipstjóra,
og Björn Ölafs, í Mýrarhús-
um, fyrir stýrimann. Er slíkt
mikils virði fyrir ungan og
óharnaðan ungling, alinn upp
í sveit, flest lítt kunnugt,
sem til sjómensku tilheyrir,
að eignast slíka yfirmenn.
Jeg má því nú við fráíall
Jóns sakna vinar í stað, því að
í 10 ár var hann skipstjóri
opnu skipi, á leið til Reykja-1 minn, sem reyndist mjer sem
á höndum sjer allan þann Jón ekki búsettur á Akranesi
tíma, sem jT'g hefi dvalið hjer síðari ár æfinnar, þar eð hann
heima á ættlandinu. Jeg flutti til Reykjavíkur 1912.
minnist einnig með þakklæti Hann var fæddur á Heima-^víkur, í nokkrum norðanjgóður faðir. Eftir að hann fór
annarra óskyldra, er haldið ska.ga á Akranesi 6. ágústjvindi og all-miklu frosti. Alt af Skarphjeðni fór hann til
hafa mjer veislur í kveðju- 1870. Hafði hann því lifað í einu
og viðhafnarskyni, stundum öll sín bestu manndómsár á j kom
og ölium að óvörum,
snörp vind-kviða, sem
Geirs Zoega og stýrði þá
kútter Sjönu. Er mvnd af
með söng og hrífandi hljóð- Akranesi. Jón var af góðu
færaslætti, og leyst mig út bergi bi-otinn og er mjer
með höfðinglegum gjöfum. minna kunn móðurætt hans,
Þá minnist jeg síðast en ekki en í föðurætt átti hann til
síst elskulegrar mágkonu mikils myndar- og hraust-
minnar, frú Barböru Áma- leikafólks að telja. Foreldrar
son, sem, eins og segja má, Jóns, þau hjónin Guðríður
setti mig á knje sjer og kendi Jónsdóttir, frá Heimaskaga,
mjer meðferð vatnslita. Það hin vænsta kona og gjörvu-
hafði jeg þráð alla æfina. leg, og Árni Vigfússon, frá
Meðan jeg var að sýsla við Grund í Skorradal, en hans
mín viðfangsefni, fór hún á systkini - voru: Kristín á
skauta með syni sínum á Grund, kona Pjeturs (eldra);
tjörninni fyrir neðan. Þarna Sigríður, Bergsteinn Auðunn
er nú Esjan, sagði hún, þarna á Varmalæk; Gunnar, faðir
eru litirnir. Þegar hún kom Jóns Gunnarssonar, samá-
heim aftur var myndin til- byrgðarstjóra og Magnús á
búin og hún segir með sínu Miðseli, í Reykjavík, móður-
yndislega brosi „Bravó“. Jafi Guðmundar heitins á
Jeg þakka Málarameistara- Reykjum í Mosfellssveit, sem
fjelagi Reykjavíkur * þann iátinn er fyrir stuttu síðan.
h^iður, að bjóða mjer sem | Jón óist upp í Heimaskaga,
heiðursgesti á árshátíð sína. og varð brátt afbragð ann-
Óska jeg fjelaginu allra heillaJarra manna, og hinn gjörvi-
keyrði alt í kaf. Jón komst ájJóni frá þeim tíma og skips-
kjöl og var bjargað eftir þrjá höfn hans í Sjómannabók-
klukkutíma. Var hann sá eini .inni.
sem af komst. Sagðist hon-
um svo frá, að erfitt hefði
verið að halda sjer á kjöln-
um vegna klakrus, sem að
hlóðst á skipið. Að lokum
tókst honum að bora gat með
vasahníf sínum undir kjöl-
dra'g og festa þar bróklinda
sinn. Eftir það gat hann
farið að berja sjer. Er vel
hægt að hugsa sjer hverja
þrekraun Jón hefur komist í,
og hefði að líkindum margan
þrotið máttinn við slíka of-
raun. ,
Áfram hjelt hann sjóferðum
eftir sem áður. Alllöngu síð-
ar misti hann skip sitt voveif-
iega. Var þáð lítið gufuskip,
sem Jón keypti ásamt Thor
Jensen o. fl., og hjer það
Jeg dáðist að þreki Jóns og
hygg jeg að fáir hefðu þurft
að reyna fangbrögð við hann
er hann var upp á sitt besta,
Bðlvíkingar
munu Bolvíkingar skipa sinn
sess í framleiðslustörfum Is-
lepdinga i vetur sem fyrr,
vegna fórnfýsi, dugnaðar og
framsýni sjómannanna og út-
gerðarmannanna þai.
'k
Jeg hefi leitt hjá mjer að
ræða um hver eða hverjir eða
hvaða stofnun eigi sök á því
slysi, er brimið braut framleng
ingu brimbrjótsins í Bolunga-
vík á síðastliðnu hausti.
Jeg hefi ennfremur ieitt hjá
mjer að dæma um, hvort laga-
leg fjárhagsleg ábyrgð hvíli t.
d. á ríkissjóði að bæta tjónfð
á sinn kostnað.:
Lögfræðin gæti ekki skapað
það innlegg í því máli, sem
heilbrigð hugsun, þrek og sjálfs
bjargarþrá sjómannanna í Bol-
ungavík hefir þegar gert.
Með því að láta ekki bugast,
þótt erfiðleikar steðji að, hafa
þeir sýnt, að siðferðislegur
rjettur þeirra^ til fullkominnar
fiskihafnar í Boiungavík er ó-
tvíræður. Og fyrst og fremst
hvílir siðferðisleg skylda á sjóði
landsmanna að koma til móts
við þessa menn og skapa dugn-
aði þeirra og atorku skilyrði til
Ennfremur sendi jeg bestu legysti í hvívetna, og því Geraldine, Var það í förum
kveðju Fjelagi Vestur-íslend- hjelt hann lengst af æfinnar, I vorið og sumarið, um Breiða-
Jeg man líka vel þrek hans og níóta sín vi_ð undirstöðustarf ís-
þol í mannskaðaveðrinu mikla
1906. Vorum við þá fyrir
sunnan land, og mátti héita
að veðrið stæði þar í heila
viku. Ekki vissi jeg til að Jón
færi úr s.jóklæðum allan þann
tíma ög altaf virtist mjer
hann vaka. Alt fór vel og náð
um heilir höfn.
Jónjúti þrjú systkini: tvær
systur og einn bróður, Guð-
mund, Kristínu og Vigdísi,
kona Ingólfs Lárussonar,
skipstjóra. i
Árið 1892 giftist Jón Helgu
Jóhannesardóttur, frá Hóli í
fjörð og Vestfirði, til Reykja-
víkur. Um haustið. þegar
halda skyidi til Reykjavíkur,
frá Breiðafirði, bilaði stýris-
stæði okkar lands mjög fyrirjskeri. Bjargaðist Jón, ásamt
brjósti.
nokkrum öðrum mönnum. En
Jón fór ungur að árum að.þrír menn fórust. Var það
stunda sjóinn. Og ungur var stýrim.Sur Jóns, Jón Arna.1 'lsítll°ðsTa eriendutn togurum,
hann orðinn formaSur áW.n, úr Rm'kjavík; S.gunóur Þv‘rS Jon var þaul kunnug-
ur íiskimiðum við strendur
mga í Reykjavík. En vandi þar til rjett síðast. Altaf kát-
verður fyrir mig að finna hana ur og reifur og góðleg spaugs-
systur hans Sigga gamla vest-,yrði. Fylgdist vel með öllu,
ur i Ameríku. Hann bað mið^er skipti okkar litla þjóðfje-
að hafa upp á henni systurjiag, enda hafði hann ágæta ’ útbúnaður á skipinu. suður af
sinni, sem fór til Ameríku greind og bar hag og sjálf- j Snæfelisjökli. lenti þar
um tvítugt. Hann var þá á
unga aldri, en er nú 95 ára.
Mig langar sannarlega til þess
að vera milligöngumaður
allra í slíkum málum, en —?
Að endingu kveð jég land
og lýð og bið þeim friðar og
farsældar. Endurminningarn-
ar frá sólríku sumrinu mun
jeg geyma í hjarta mjer. Jeg
var, í stuttu máli sagt, stór-
hrifin af fegurð þeirri, er jeg
sá á ferðalögum mínum, hvort
heldur var fótgangandi, á
hestum eða í bíl. Jeg tók
líka til minja lítilsháttar
sýnishorn, sitt úr hverri átt-
inni, t.d. skeljar úr Stein-
grímsfirði, grjó túr Grinda-
vík, þorskbein og þara af
Stokkseyri, hraungrýti og
blóm úr Borgarfirði, steina
frá Gullfossi og Geysi, og svo
ofurlítið af mold frá Suður-
landi, auk ýmislegs fleira. —
Fólk brosir að þessu, þykist
jeg vita, en jeg er dálítill
safnari og þetta eru mjer
minjagripir, þó að óbrotnir
ejeu. .(hy0. o
Jeg þakka ykkur öllum,
sem jeg hefi hitt!
Ásta Árnadóttir Norman,
málarameistari.
Lundarreykjadal, einni hinni
ágætustu konu. Var hjónaljf
þeirra eitt hið ástúðlegasta og
mjög til • fyrirmyndar. Þeim
varð ekki barna auðið. Helga
andaðist fyrir nokkrum ár-
um.
Eftir að Jón hætti skip-
stjórn á kútterum, var hann
á ýmsum skipum, og oft sem
opnu skipi og reyndist þá
fljótt atgjörfismaður og afla-
sæll í betra lagi. Þó varð Jón
fyrir áföllum á sjónum, eins
og löngum er títt á langri sjó-
manns-æfi. Þar, sem hann
tvisvar b.jarðaðist nauðuglega
úr sjávarháska.
Eins og kunnugir vita,
stendur Heimaskagi á sjávar-
bakkanum. Hinn ungi sveinn
gat því sjeð úr bæjardyrun-
um, ljettfleygar lognöldur
leika sjer í flæðarmálinu. En
hann sá líka hafið í sínum
trilltasta ham, þar, sem að
öidurnar risu fjallháar. Og
síðar átti hann eftir að eiga
fangbrögð við þær, og sem
hann sjálfur slapp undan, en
tóku aðra samferðamenn
hans með sjer, og bjó þeim
þar vota gröf. Slikt mátti Jón
tvívegis horfa upp á og veit
jeg að það tók hann sjer
nærri, þó að hann bæri það
ekþi utan á sjer, eða væri
með neinskonar víl.
Eitt sinn barst Jóni á, á
Magnússon, á Miðseli og Jón
Ólafsson, frá Ólafsvöllum á
Akranesi. Alt menn á besta
aldri og hinir mestu efnis-
menn. Og var mjer það
kunnugt ao ;Tón tók sjer , ’
Kw- n • , . _ friðarhofn, sem
missir þeirra all-næm, þo að
hann hefði ekki hátt um það
við almenning.
Veturinn 1898 lærði Jón
sjómannafræði, að áeggjan
Geirs Zoega, kaupmanns og
útgerðarmanns, og varð
seinna með skip fyrir hann.
Strax og Jón hafði lokið
námi, sem tók hann tæpan
vetur, fekk hann skip. Var
landsins og þó sjerstaklega
við Faxaflóa.
Jón hefur nú siglt skipi
sínu heilu í höfn. með þönd-
um seglum, inn í hina eilífu
að öllum
landshöfnum mun vera betri.
Þar, sem honum verður tekið
með opnum örmum af eigin-
konu, foreidrum og öðru
skyldliði, og af öllum siófar-
endum, sem farnir eru á und-
an honum.
Far heill á
góði yinur.
friðarins land,
St. G.
Afgreiðslarmann
við bensínstöð vantar oss þegar í stað.
Olíuverslun íslands h.f.
lensku þjóðarinnar.
Þau skilyrði verða sköpuð
með góðri fiskihöfn. Hún kost-
ar e. t. v. nokkuð fje í fyrst-
mni. Meira fje en fátækt hrepps
fjelag getur staðið straum af
til að byrja með. Þótt ekki sje
annað en áætlun vitamálastjóra
fyrir næsta ár, sem áður er
getið.
Framkvæmd þeirrar áætlun-
ar, einkum dýpkunarinnar efst
við brimbrjótinn er sjálfsagður
næsti áfangi í hafnarmálum
Bolungavíkur og rjett fram-
kvæmd hennar getur skapað
allt að 50 lesta bátum sæmilega
öruggt lægi í mörgum veðrum,
sem nú reka þá á fíótta í aðrar
hafnir.
Þá framkvæmd verður Al-
þingi að tryggja, hvað svo sem
líður lagaskyldu ríkissjóðs eða
fjárhagsgetu Bolvíkinga þessa
stundina.
Bolvíkingar hafa eigi brugð-
ist skyldu sinni gagnvart ís-
lensku þjóðarheildinni. Þeir
hættu ekki að framleiða út-
flutningsverðmæti. Islenska
þjóðarheildin má ekki heldur
bregðast þeim. Hún verður að
gera þeim kleift að halda fram
leiðslunni áfram.
Bolungavík, 24. nóv. 1946.
Axel V. Tuliníus.
fflimmininttfflmnranwrnunnii'uiftanjmniffiB
m
Auglýsendur
athuglð!
®P Ísaíold og VðrOur er
vinsælasta og fjðlbreytt-
afita fclaðiö i aveitum tanda
Kemur út elnu Jinnl
AUGLÝSING ER GULLS ÍGILDl
tUfi
« viiu — 1« siður.
BEST AÐ AUGLÝSA
í MORGUNBLAÐINU