Morgunblaðið - 08.01.1947, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 8. jan. 1947
Sýnum likn þeim. sem
líða og þfást
r
ÞEIR, sem renna augum yfir
dagblöðin okkar, þeir, sem
hlusta 4 frjettalestur og frá-
sagnir útvarpsins, geta ekki far
ið þeáTá mis, að heyra og lesa
um böl og þrengingar hins að-
þrengda fólks í löndum Mið-
Evrópu að Finnum meðtöldum
— þó einkum hins þýska og aust
urríska — þótt þjóðir þessara
landa búi fjarrí Islandsströnd,
þótt þær lifi og hrærist, þjáist
og deyi, langt frá okkur og þótt
nú sje breitt bilið milli örbirgð-
ar og neyðar þess, og allsnægt-
ar og hamingju okkar, þá ætt-
um við samt að geta nálgast
þessar lifandi örbirgðarmyndir
með skilningi og samhrygð,
rjett út bróður og systur hönd
í viðleitni til hjálpar. Því betur
er því þann veg farið, að margt
er til af því ágæta fólki, líka
hjer, meðal okkar fámennu. þjóð
ar, — fólki, sem ávalt gengur
með útrjetta hönd og opið
hjarta samúðar og hjálpfýsi. —
Þetta fólk hefir ekki alt eða allt
af mikilla efna ráð. En það á,
eða hefir þroskað hjá sjer þann
rjetta mannlífsskilning að eiga
ætíð mjúka hönd — alltaf eitt-
hvað til að gefa þeim, sem
liggja þjakaðir, nær eða fjær
götunni.
Því verr verð jeg að viður-
kenna, að á minni leið hefi jeg
fyrirhitt fólk — ekki margt að
vísu — fólk sem hefir látið orð
sín falla á þá leið, að það teldi
enga kvöl of stóra hinni þýsku
þjóð, svo mikið hefði hún af sjer
brotið við mannheina allan. Jeg
held að hitt væri þó verðugra
að athufæ, að í raun og veru er
það ekki sá hluti hinnar 'þýsku
þjóðar, sem mest líður nú og
þjáist, sem steypt hefir flóðöldu
böls og hörmunga yfir heiminn
og þó þnygstri yfir mæður og
börn Þýskalands, »heldur eru
það örfáir menn, leiðtogarnir
fyrv., sem eiga þunga þeirrar
skar. /
En hvað um það. Það er ekki
undirrót eða orsök þeirrar neyð
ar sem nú varir, sem við meg-
um eða eigum að festa sjónir
við, það er aðeins hitt, að hjer
er um að ræða hjálparþurfa
fólk. Það er klæðlaus, kaldur,
hungraður hamingjuþrotinn lýð
ur. Ur hinni sárustu nauð, sem
flestra þeirra þurfum við að
reyna að bæta eftir ítrustu
getu. Þeir verða auðveldlegá
með tölum taldir, núlifandi ís-
lendingarnir, sem vita hvað
hungur er í cCgin maga, en það
mættu-flestir skilja, að sárt bít-
ur sú rrauð, fyrr en hungursigð-
in sker sundur lífsþróttinn.
Við, sem lifum í allsnægtunum,
við, sem sitjum daglega við mai
bórð okkar hlaðin nægtum, eig-
um búr, full matar, við verð-
um að leggja %itthvað af mörk-
um til að sefa hungur hinna
hungruðu'. Mundi ekki öll þjóð
: in stanjia, jaúr fösrtam fótum
heilsu og hamingju, þótt hún
— í hönd farandi vetri — spar
aði viði sigi eina roáitíð í viku
hvefi’i og ljeti yerðmæti henn-
ar ganga- ti} kaupa á matvælum
handa þeim, sem hungrið kvel-
úf? ........................
Við vitum víst fæst okkar
hvað klaðleysi er. Við eigum
líklega flest af okkur, bæði eldri
og yngri meira af klæðnaði en
við þurfum að nota. Ætli fæstir
gætu ekki staðið af einum
klæðnaði, frá skinni til ystu
hlífðar, til hihna köldu og klæð
lausu? Mjer er nær að halda
það. Og að síðustu: Mundu nú
ekki jólin verða alveg jafn kær
komin og gleðileg, þó að við,
í þetta skifti tækjum heiming-
inn, já, þó ekki væri nema
þriðjunginn’af þeim peningum,
sem ætlaðir eru til kaupa jóla-
gjafann handa vinum og ætt-
ingjum, tökum þá frá núna ein-
hvern daginn og komum þeim
á framfæri við þá, er slíkum
gjöfum veita móttöku. Helst
þyrfti það að komast fyrir jól-
in, til þeirra jólalausu, jeg
meina: til þeirra, sem búa í
svartamyrkri neyðarinnar, við
svo mikinn lífsdapurleik, að
j ólafagnaðurinn nær ekki til
þeirra. Gætum við horft á grát-
andi barn, sem biður allslausa
móður, að gefa sjer jól, — móð-
ur, sem svarar með þögn og tár-
um getuleysisins? Jeg er alveg
viss um að ekki eitt einasta ókk
ar gæti horft á slíkt, án þess
að fyllast löngun til úrbótar.
Jeg veit, að við viljum öll
láta eitthvað úr hendi rakna til
þess að gleðja hið grátna barn,
huga hina hrelldu, ráðþrota
móðir, seðja hinn hungraða,
klæða hinn klæðlausa umkomu
litla vesaling. Við getum þetta.
En það er tvent, sem við verð-
um að gera fyrst, og það er
fljótgerð. Við verðum að sám-
einast til átaksins, Við verðum
að gleyma miðgerðunum — fyr
irgefa.
í einu fegursta og fágaðasta
snildarverki sínu segir norska
stórskáldið Björnson: „Ö'tlum á
að Rjálpa, sem villst hafa, þeim
sem brotið hafa við oss, ber
að hjálpa öðrum fremur“.
Ætli stórmennum úti í lnöd-
unum, þeim sem fjalla um
vandamálin — um mál hinna
sigruðu — þeirra brotlegu, væri
ekki holt að hugsa til þessara
orða Björnsons. E. t. v. væri
okkur hjerna í fásinninu líka
’gott að minnast þeirra annað
(slagið.
Þorbjörn Björnsson.
Rannsóknarlög-
regian viii tala við
bílsijéra
Á ANNAN nýjársdag um
kl. IV2 e.h. ók Jónas Kristjáns
sen, Skeggjagötu 23 á reiðhjól
au,stur Hringbrautina, fyrir
norðan Grænuborg. Á gatna-
mótum við Eiríksgötu varð
hann fyrir bifreið sem feldi
hann í götuna. Jón,as misti
mcðyitund og. raknaði ekki
við sjcr fyr eh ávliíandspítal-
anUm. Bifreiðarstjóri sá sem
þama var á ferð er beðinn að
tala við rannsóknárlögregl-
una og ennfremur sjónárvott
ar, ef nokkrir hafa verið.

laiu/
. Skákmeistarinn Yanovsky
væntanlegur hingað
í næsta niniiii
Keppir hjer við nokkra bestu skékmenn
SKÁKSAMBAND ÍSLANDS hefir boðið hinum kunna skák-
meistara Kanada Yanovsky, sem nú keppir á alþjóðaskákmótinu
í Hasings, hingað til lands. Yanovsky er væntanlegur kringum
10. fe'brúar næstkomandi. Hjer mun hann leika á móti íslensk-
um skákmönnum.

5 I
í gær átti Morgunblaðið tal
við formann Skáksambandsins,
Árna Snævarr, verkfræðing, og
spurði hann nánari frjetta í sam
bandi við komu .skákmeistar-
ans.
— Undanfarna tvo mánuði
hefir stjórn Skáksambandsins
staðið í brjefaskriftum við kan-
adiska skákmeistarann Yanov-
sky, um möguleika á því, að
hann kæmi hingað nú í vetur,
sagði Árni Snævarr.
Fyrir fáeinum dögum síðan
barst okkur endanlegt svar
hans frá Hastings, þar sem hann
sagðist myndi koma um eða eft-
ir 10. febrúar.
Glæsilegur ferill.
Um skákferil Yanovsky sagði
Áxni; að Yanovsky hefði þegar
í æsku vakið á sjer mikla at-
hygli,*og 12 ára gamall tekur
hann fyrst þátt í meistaramóti
Kanada. Árið 1939, þá 15 ára,
teflir hann á alþjóða skákmót-
inu í Buenos Aires á 2. borði
fyrir Kanada. Hann var yngsti
þátttakandi mótsins. Árið 1943
varð hann skákmöistari Kan-
ada. :
Yanovsky teflir fyrst á skák-
mótum í Evrópu á s.l. sumri, þá
á stórmeistaramótinu 1 Gron-
ingen í Hollandi og varð þar 14.
af 20 keppendum.
Vakti hann þar sjerstaka at-
hygli, er hann sigraði skákmeist
ara Sovjetríkjanna, Botvinnink.
Nú sem stendur keppir Yanov-
sky sem kunnugt er á alþjóða-
mótinu í Hastings.
Keppnin hjer heima.
Stjórn Skáksambandsins hef
ir áformað, að Yanovsky tefli
hjer fjölskákir í Reykjavík,
Hafnarfirði og ef til vill víðar
hjer í nágrenninu, Þá er og gert
ráð fyrir að hann taki þátt í 6
manna keppni hjer í Reykja-
vík, þar sem auk hans keppi
þeir: Ásmundur Ásgeirsson,
Breylingar í franska
iðnaðinum
París í gærkvöldi.
LEON Blum, forsætisráð-
herra Frakklands, tilkynti í
dag, að franska stjórnin
!mundi næstu fjögur ár gera,
miklar breytingar á sex
ihelstu iðngreinum landsins,
,þar á meðal raforkuverunj og
kolavinnslu. i , ,
Blum gaf út tilkynningu
sína, eftlr að funduV háfði ver
ið haldinn rrteð iíefríd'þeirfi,
sem gera á áæ.tlanir um; fram-
(ííðarrekstur ýmissa iðngreina
— Reuter.
Frakkar beila fall
h' f Oi «
hlífahermönnum
í Indo-Kína !
Saigon í gærkvöldþ
FALLHLÍFAHERMENN eru
nú komnir til aðstoðar þeim
500 mönnum, sem um tíma
hafa átt í vök að verjast í
Nam Dinh Kam, um sjötíu
kílómetrum fyrir suð-austant
Hanoi, höfuðborg Tonkin-fylk
is í Indo-Kína.
í herstjórnartilkynningu, sem
gefin hefur verið út í aðal-i
bækistöðvum Frakka í Indo*
Kína, er sagt, að fahhlífaher-<
mennirnir hafi komist til jarð
ar slysalaust, og örugt meg?
nú telja, að Vietnam-mönn-i
um takist ekki að ná yfirhönd
inni á svæði því, sem um eg
að ræða. —- Reuter.
i Yanofsky
skákmeistari íslands, Baldur
Möller, Guðmundur S. Guð-
mundsson, Guðmundur Ágústs
son og Árni Snævarr.
Það hefir komið í ljós, síð-
ustu mánuðina að skákíþróttin
á hjer unnendur sem skifta
hundruðum. Heimsókn Kanada
meistarans er því hið mesta
gleðiefni * og eflaust verður
fylgst vel með frammistöðu
skákmanna vorra, er þeir mæta
Yanovsky.
Nngmenn ekki
komnir lil þings
ALLMARGIR þingmenrl
utan af landi voru ókomnir til
þings í gær. Var því mjög_
stuttur fundur í Sþ. og- engin
niál tekin fyrir, enda á- tak-
morkurn að vera fundarfært.
Spilt færð og erfiðar samgön^
ur hafa sennilega tafið þingi
menn.
Pólska sljómin
Frh. af bls. I
Svikin loforð
Orðsendingu Bandaríkja-
stjórnar lýkur með því, að Bret
um og Rússum er á það bent,
að það sje skylda þeirra og
Bandaríkjanna, að benda
pólsku stjórninni á það,-að húra
hafi svikið skuldbindingar sín-
ar, og um leið samkomulag stór
veldanna á ráðstefnunum í
Yalta og Potsdam.
ísfiskur til Bretlunds
fyrir tæpl. 2 milj.
14 skip seldu þar í
í DESEMBERMÁNUÐI seldu 13 togarar í eitt fisk-
ilutningaskip ísfisk á markað í Bretlandi. Samtals lönd-
uðu skipin 30.863 kit, er seldust fyrir samtals krónur
1.911.893.76.
Söluhæsta skip varð að þessu sinni bv Vörður frá Vatn-
eyra, Patreksfirði, er seldi-fyrir rúm 7,300 sterlingspund.
Aflahæsta skip var Viðey frá Reykjavík, með rúm 2,700
kit fiskjar.
Eitt skip fór tvær sölúferðir^---------------—
til Englands í mánuðinum. Það
var Óli Garða.
í Flcetwood.
Flest skipanna seldu í Fleet-
wood, eða 10. Þau voru þessi:
Óli Garða seldi þar 2. des. 2572
kit 'fýpir 5S21 &te:língspimö ðg
á gámlái'á'dag' seldin hahh - þar
2255 kit fýriri^82?} ptfnd. —
Tryggvi gamli sóidl I£í$Íf lát
fyrir 50Í6 þund. B.ljldur 2692
kit fyrir 6287 pund. ’S\xn\ seldi
23R4 kit,fyrií 4881 pund. Vöt'ð-
ur seldi 2634 kit fyrir 7303
pund. Viðey seldi 2754 kit fyrir
6187 pund. Flaukanes seldi 2116
kit' fyrir 4551 pund. Drangeý
seldi 1778 kit fyrir 3677 pund
og Maí seldi 1854 kit fyrir 5063
sterlingspund.
l.Grimsbyisseldui Eórseti: 269 J.
kifc fyrir:s5l947í.'. storlingsptmd.
Gylfi seJdL.2351. þit fyip' i; 61521
pund og Hafs1^jp,.$e.Í<JirJ870 kit
fyrir 4698];i¥ÍPd-iöJ4.i69MÍ mb*
Jngólfur Arnarson ,í, Aberdeefí
75,1 kit fyrir.3254, ?tpd.. , , ,