Morgunblaðið - 25.01.1947, Blaðsíða 9

Laugardagur 25. jan. 1947
MORGUNBLAÐIÐ
t)
Stjettabardtta er ekki lausnin
Kæru fjelagar!
ÞETTA mun verða erfitt.
Nokkrum ykkar mun ef til vill
sárna. En jeg er „verkamanna-
leiðtogi“. Og hverskonar „leið-
togi“ myndi jeg vera, ef jeg
segði ykkur ekki, h.vað mjer
virtist vera framundan? Hjer
kemur það í stuttu máli:
Nú eru þeir tímar, sem krefj-
ast þess, að þið leggið ykkur
alla fram við vinnuna. Þið verð
ið að framleiða og framleiða og
aftur að framleiða. Það verða
einnig allir aðrir amerískir
verkamenn að gera. Við höfum
fengið kaup okkar hækkað og
aftur hækkað og enn einu sinni
hækkað. Það er ágætt. En ef við
hækkum kaupgjaldið án þess að
auka framleiðsluna, þannig að
jafnvægi myndist, þá líður ekki
á löngu þar til kyrstaða verður
á öllu í þjóðfjelaginu.
Fjármagn og góð stjórn geta
hækkað kaupið að vissu marki,
en samt sem áður dregið úr
kostnaði, lækkað vöruverð, auk
ið sölu og stuðlað að meiri vel-
megun. En nú höfum við hækk-
að kaupið svo, að fjármagn og
góð stjórn geta ekki gert þetta
hjálparlaust.
Nú stórfenglegasta stund
ameríska verkamannsins upp-
runnin. Nú verða verkamanna-
fjelögin að hjálpa fjármagninu
og framleiðendunum til þess að
standa undir aukinni fram-
leiðslu og vinnuframboði til
hagsældar fyrir amerísku þjóð-
ina.
Bætt kjör.
Við skulum athuga kjarabæt-
ur þær, sem fengist hafa í iðn-
grein okkar. Frá því 1941 hafa
miklar kauphækkanir orðið.
Og.við lentum ekki í verkföll-
um. Þið hafið einnig öðlast aðr-
ar kjarabætur. Ykkur eru
greiddir helgi- og frídagar. Þið
fáið ýms hlunnindi, ef slys eða
veikindi ber að höndum. Þið
fáið eftirlaun. Og loks betur
loftræstar og betur upplýstar
vinnustofur. Allt þetta veldur
auknum kostnaði fyrir vinnu-
veitendur ykkar.
En það besta er, að þið hafið
öðlast meiri virðingu og öryggi.
Það er ekki hægt að reka þig
núna, nema fyrir rjettmætar á-
stæður og að undanfarandi
gjörðardómi. Fjelög okkar hafa
einnig öðlast öryggi.
Fyrir fáum árum höfðu vinnu
veitendurnir öll ráð okkar í
hendi sjer. Nú er þetta þver-
öfugt. Eigum við nú að koma
jafn ódrengilega fram við
vinnuveitendur okkar eins og
þeir komu einu sinni fram gagn
vart okkur? Eða eigum við að
sýna einhverja skynsemi? Ekki
þeirra vegna heldur sjálfra okk
ar vegna?
Þið skulið athuga þetta. Kaup
ið er undir sölunni komið og
salan veltur á framleiðslunni.
Odýr framleiðsla eykur söluna.
Síðastliðið ár hafa vinnuveit-
endur okkar varið meira fje í
kaupgreiðslur og verkfærakaup
heldur en þeir hafa fengið inn
af sölunni. Seinnstu 20 árin hef
ir meðal hagnaður af hverju úri
verið minni en einn dollar.
Hagnaður er nauðsynlegur. Að-
eins með því að fá ágóða, geta
vinnuveitendur okkar látið
Eftlr Walter W. Cenerazzo
^Jöfundur þessarar greinar er leiðtogi verklýðs-
fjelags verksmiðjufólks, seAi vinnur við Hamilton,
Elgin og Waltham klukkuverksmiðjurnar í Banda-
ríkjunum. Greinin er hluti af brjefi, sem hann
sendi fjelögum sínum fyrir skömmu. Þótt greinin
miðist að nokkru við ameríska staðhætti á hún
vafalaust erindi til margra, sem eru haldnir þeirri
firru, að gott samkomulag milli verkamanna og
vinnuveitenda geti ekki haldist nema með hat-
rammri stjettarharáttu.
Greinin birtist í „Readers Digest“.
okkur hafa betri verkfæri, svo
að við getum framleitt betri
vöru og þannig fengið okkar
skerf af auknum hagnaði með
launahækkun.
Við verðum því að aðstoða
vinnuveitendur okkar til þess
að öðlast meiri ágóða.
Stjettabaráttan.
Nokkrir ykkar munu segja:
„Svo þú tekur svari fyrirtækj-
anna“, já, jeg tek svari fyrir-
tækjanna, en jeg tek einnig
svari verkamannafjelaganna.
Sá, sem aðeins lítur á sjónar-
mið fyrirtækjanna og álítur
stjettarfjelög vera eingöngu til
þess að berjast gegn, er „stjetta
baráttu-maðurinn", sömuleiðis
er sá einnig „stjettabaráttu-
maður“, sem einungis sjer
stjettarfjelög, en álítur öll fyr-
irtæki vera arðræningja. Til
þess að hindra, að stjettabarátt-
an leggi landið í auðn, verðum
við að samræma þessi ólíku
sjónarmið.
Vinnuveitendur og vhrka-
menn hafa ekki verið heilir í
samstarfi sínu. Fyrirtækin hafa
fengið okkur í hendur betri
vjelar og fullkomnari vinnuað-
ferðir. En það var oft eins og
þau hefðu dálæti á vjelunum en
andstygð á starfsfólkinu. Ef þau
komust að því, að einhver piit-
anna ávann sjer aukaskilding
vegna afkastaaukningar nýju
vjelanna, þá lækkuðu þau laun
in, svo að hann hafði engan
hagnað af aukningunni. Hann
lærði af reynslunni. Og svo
næst þegar endurbættar vjelar
komu fram, þá ljet hann þær
ekki vinna með fullum afköst-
um. Þetta hefir kostað Ameríku
biljónir dollara, sem annars
hefðu stuðlað að aukinni auð-
sæld og velmegun. Fyrirtækin
geta aðeins sjálfum sjer um-
kennt.
Stjettarfjelög geta einnig ver
ið óheil í sínum gjörðum. Aðal-
starf þeirra er að fá kjarabæt-
ur. Við höfum öðlast þær. En
þá geta stjettarfjelögin orðið
þröngsýn. Þau reyna ef til vill
að berjast gegn nýjum vjelum
og aðferðum eða þau haga sjer
skvnsamlega eins og okkar
fjelag hefir borið gæfu til.
Hagsmunir beggja.
Einn af okkar nýrri vinnu-
samningum kveður svo á að fyr
irtækið „viðurkenni rjett laun-
þeganna til launauppbótar,
eftir því sem gjaldþol fjelags-
ins leyfir“. En hann kveður
einnig svo á að „til þess að
tryggja framtíð fjelagsins, þá
verður það að vera vakandi fyr
ir tæknilegum framförum inn-
an iðngreinarinnar“ og enn-
fremur „afkastagetan verði
nýtt til hins ítrasta".
Jeg er stoltur af þessu. En
við getum aðeins leyft okkur
þetta vegna þess að samning-
urinn segir einnig, að ef fjelag-
ið álítur, að við fáum of mik-
inn ágóðahlut vegna afkasta-
aukningar og vilji lækka hann,
þá skuli slík mál lögð í gerðar-
dóm skipaðan af fyrirtækinu
og stjettarfjelaginu í samein-
ingu.
Við getum núna óhræddir
horfst í augu við tæknilegar
framfarir. Janfvægi hefir kom-
ið á njilli rjettar mannsins ann-
arsvegar og rjettar vjelanna
hinsvegar. Þetta jafnvægi á að
haldast í sjerhverri amerískri
verksmiðju. Stjettarfjelögin
geta þá hætt áð berjast ein-
göngu fyrir bættum aðbúnaði.
Þau geta orðið virkir þátttak-
endur í stjórn fyrirtækjanna og
stuðlað að aukinni framleiðslu
og auðsæld. Og hversu dásam-
leg verður ekki Ameríka, þeg-
ar frjálsir vinnuveitendur og
frjálsir og óháðir verkamenn
ganga samhuga til verks í öll-
um amerískum verksmiðjum!
Hver og einn einasti iðnaðar-
verkfræðingur getur sagt þjer,
að ekki ein einasta verksmiðja
í Ameríku hefir nokkru sinni
komist nálægt hámarksafköst-
um. Og það mun aldrei ske, ef
þú hjálpar ekki til. Þú getur
sjeð ýmislegt, sem forráðamenn
irnir sjá ekki. Þú getur sjeð,
hvar verðmæti fara forgörðum
að óþörfu, þótt í smáum stíl sje.
En -það dregur sig saman og
ffetur orðið óhemju fjársjóun.
Forráðamennirnir ráða ekkert
við þetta, en þú getur bjálpað
mikið. Þú getur aðstoðað fjelag
þitt til þess að sýna forráða-
mönnunum að við viljum stuðla
að auknum ágóða fyrir fyrir-
hana, því að þeir þarfnast henn
ar.
Samkcppnin um markaði.
A meðan á stríðinu stóð fram
leiddum við ekki úr, heldur hár
nákvæm tæki fyrir herinn. Og
á þeim tíma voru 28,000,000
svissneskra úra fluttar inn í
landið. Við eftirljetum Sviss all
an ameríska markaðinn.
Mesta sala fyrir stríðið var
• árið 1929, þegar við og SviSs
seldum samtals 5,T00,000 úra í
Bandaríkjunum. I ár hefir
stjórnin semþykkt að leyfa inn-
flutning á um 9,200,000 sviss-
neskra úra. Svisslendingar eru
leiknir, hagsýnir og hárnákvæm
ir. Þeir kunna að framleiða.
Hjá þeim eru hæstu laun á
meginlandi Evrópu, en samt eru
þau helmingi lægri en hjá okk-
ur. Dáfalleg samkeppni!
Fyrir stríðið höfðum við 50%
af ameríéka markaðinum nú að
'eins 25%. Nú verðum við að
framleiða eða tortímast.
En við erum ekki einir um
þetta. Ríkisstjórn okkar hefir
heitið því, að vinna gegn hvers-
konar hömlum á alþjóða við-
skiptum. Við munum • flytja
meira út og til þess að vega
upp á móti því verðum við að
flytja meira inn. Hugsjónin um
„Einn heim“ er að verða að
veruleika. Það yrði dásamlegt,
því að það stuðlaði-að varan-
legum friði. En mig langar til
að segja þetta við miljónir
verkamanna, fjelaga okkár, i
öðrum iðngreinum.
Þetta þýðir þá harðvítugustu
samkeppni, sem nokkru sinni
hefir átt sjer stað. Annaðhvort
verður þú að leggja þig allan
fram eða missa atvinnuna. Það
væri best, að vinnuveitendurn-
ir bæðu um aðstoð ykkar eða
þið ljetuð þeim hana fúslega í
tje án þess að þeir færu fram á
það.
Margir ykkar kunna að segja:
,,En okkar iðngrein hefir ekki
svo mikla þýðingu. Við fram-
leiðum til útflutnings“. Þetta
er rjett. En þið skuluð líta til
Bretans! Þeir framleiða sífelt
betri og betri vörur, sem þeir
reyna að selja á okkar mörkuð-
um. Auk þess er kaupgjalaið
svo hátt hjá okkur, að þeir geta
undarboðið okkur, nema að við
aukum og bætum framleiðsl-
una.
þú hefir örlög hins frjálsa fram
taks Ameríku á þínu valdi.
A hverjum degi er verka-
manninum gefið frjálst val á
milli hins frjálsa íramtaks ein-
staklingsins og alræði ríkis-
valdsins. Verksmiðjustúlkan við
hina lítilfjörlegustu vjel tekur
einnig stöðugt þátt í þessari
miklu atkvæðagreiðslu.
Þú veist að stjettarfjelag okk-
ar er á rjettri leið. Við styðj-
um hið frjálsa framtak og
vinnuveiténdurnir vita það.
Við leyfum engan kommúnista
áróður í fjelagi okkar. Við höf--
um á meðal okkar aðeins fáa
lýðskrumara, sem æpa: „til
fjandans með yfirmennina".
Við erum stoltir að vinna við
fyrirtækin. og forstjórar þeirra
mættu segja: ,við erum stoltir
af stjettarfjelögum úriðnaðar-
mannanna“. Mig langar til, að
þið veitið mjer heimild til þess
að segja eitthvað á þessa leið
við þá:
Við, fjelagar úrsmíðasamtak-
anna, erum hliðhollir hluthöf-
unum, forráðamanna og starf-
inu sjálfu. Við' höfum öðlast
ný rjettindi og við ætlum okk-
ur að notfæra okkur þau. Okk-
yr hefir einnig verið lagðar nýj
ar skyldur á herðar og við ætl-
um að uppfylla þær. Við ætlum
að heyja drengilega keppni við
ykkur. Við ætlum að reyna að
gera eins mikið eða meira en
þið, til þess að framleiða fleiri
og vandaðri úr. Við ætlum að
gera starfið að jákvæðum og
skapandi mætti í heimkynnum
okkar.
íj 13 í s n 5i i s. m n rn'111
"t
r
I
Manchester í gær
LÖGREGLAN í Manchester
rannsakar nú svokallað „rauð
hettu“-morð tíu ára gamallar
stúlku að nafni Chiela Gowrie
sem fannst myrt í gærmorg-
un fyrir frámaA hús foreldra
sinna. Telpan hafði verið
kyrkt.
Leynilögreglumenn gera
ráð fyrir, að lík Chielu hafi
verið fíutt að húsi hennar
nokkrum klukkustundum eft
ir að hún hafði verið myrt.
Stúlkan var á leið til ömmu
sinnar, þegar hún hvarf, en
nokkru seinna rakst löarreglu
þjónn á lík hennar. — Reuter
Frjálsir verkamenn.
Hið frjálsa framtak Ameríku
manna hefir verið viðhaldið og
tækin — auknum ágóða fyrir varðveitt jafnt af verkalýðnum
hluthafana, fyrir forráðamenn- sem af atvinnurekendum. Hin-
ina og fyrir næstu kauphækk- ir útlendu keppinautar okkar
un-okkar. 'hneigjast æ frekar til-sósíal-
Nokkrir stjórnendur telja sig i?ma. í þessum „Eina heimi“
ekki þurfa á neinni aðstoð að verðum við Amerílúunenn
halda frá íCjettarfjelögunum. næstum því eina þjóðin, sem
Þeir hafna henni, þegar hún virðir og viðheldur hinni frjálsa
er boðin fram. Þeir eru hroka- framtaki einstaklingsins.
gikkir, sem heldur vilja tapa ! Ef þú vilt varðveita það, verð
fje hluthafa sinna en koma ur þú að framleiða. Þú getur
fram af sanngirni. Svo er guði sagt „nei“, því að þú ert frjáls
fyrir að þakka, að vinnuveit- maður í frjálsu landi. Verka-
endur okkar eru ekki i þessum ' mennirnir í Rússlandi geta ekki
hópi. Þeir fagna aðstoð okkar. | neitað. Þeir verða að framleiða,
Nú skulum við veita þeim' þegar þeim er sagt það. Fjelagi,
í Hamborg
hóta verkfalli
Hamborg í gær.
LEIKARAR í Ilamborg hafa
hótað að gera verkfall, nema
forstjóri ríkisleikhússins í
borginni verði lálinn fara frá.
Það voru Bretar, sem skipuðu
forstjórann í stöðuna.
Borgarstjóri Hamborgár, Max
Brauer, var viðstaddur á fundi
þeim, er leikararnir ákváðu að
krefjást frávikningar forstjór-
ans, Arthurs Hellmer. Halda
þeir því fram, að Hellmer hafi
meiri áhuga á peningum en
list.
Borgarstjórinn neitaði að
verða við kröfu leikaranna.
—Reuter.