Morgunblaðið - 20.05.1947, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 20. maí 1947. 3
er orðiim
MLsgerhirnar sækja að honum
FYRIR nokkrum vikum hjelt
flokkurinn með langa nafninu,
Sameiningarflokkur alþýðu, So
cialistaflokkurinn, fund í Mjólk
urstöðinni. Aðalefni samkom-
unnar var það, að forsprakkar
flokksins lögðu fyrir fylgjendur
sína að hefja áróðursherferð
gegn núverandi ríkisstjórn en
þó sjerstaklega gegn tveimur
ráðherranna, þeim Stefáni Jó-
hanni Stefánssyni og Bjarna
Benediktssyni.
Brynjólfur og Áki skiftu með
sjer verkum um óhróðurinn.
Þessum fyrirmælum var vel
tekið á fundinum, enda er ekki
venja þar í sveit að óhlýðnast
þeim boðum sem ofan að koma.
Samþyktir fá flokksmennirnir
hinsvegar ekki að gera, nema
svo sje sjerstaklega fyrir mælt,
og tilgangurinn sje þá eihkum
að lesa þær upp í útvarpið inn-
an um annan áróður kommún-
ista.
Flokksmenn tóku fyrirskipun
unum um róginn ekki aðeins
vel á sjálfum fundinum, heldur
fylgdu þeim eftir svo sem best
þeir gátu. A vinnustöðum og
manna á meðal dreyfðu erind-
rekar kommúnista dyggilega
út rógsögum sínum um ríkis-
stjórnina í heild, en einkum um
þessa tvo ráðherra.
Svo rækilega var rógurinn
skipulagður, að tveir æðstu
menn flokksins tóku að sjer um
sjá hans. Skyldu mannskemdirn
ar um Stefán Jóh. heyra undir
Brynjólf Bjarnason. En ályg-
arnar á Bjarna Benediktsson
voru fólgnar æfðu ímyndunar-
afii Áka Jakobssonar.
Ásakanirnar á Stefán Jóhann
Stefánsson voru hinar sömu,
sem menn hafa nú árum sam-
an heyrt: Skifti kommúnista og
Alþýðuflokksins í sambandi við
tilraunir um að sameina flokk-
ana og deilu.rnar um yfirráðin
í verkalýðsfjelögunum. Krydd-
að var með lygasamtölum úr
sænskum blöðum og puntað
með heildsalanafnbótinni.
Ekki stóð á Áka um álygarnar.
Rógurinn um Bjarna Bene-
diktsson gekk aðallega í þá átt,
að hann vildi selja landið til
Bandaríkjanna og hefði nú af-
hent þeim herstöð í Hvalfirði.
Einkum var honum þó lagt til
lasts, að hann vildi ekki selja
afurðir landsmanna til Rússa,
þar sem þær væru auðseljan-
legar. Þessari mannvonsku
hans átti annarsvegar að ráða
löngun til að koma á atvinnu-
leysi og hungri meðal verka-
lýðsins en hinsvegar óstjórn-
legur fjandskapur til Sovjet-
ríkjanna.
í þessari herferð gerðu kom-
múnistar tvær höfuðskyssur.
Annársvegar lugu þeir svo
ótrúlega, að fáir fengust til að
leggja eyrun við rógburði þeirra
Hinsvegar höfðu þeir ekki vit á
að halda sig aðeins í skúma-
skotunum. Þegar þeir þóttust
vera búnir að undirbúa jarð-
vegirin nóg, þá komu þeir fram
með ásakanir sínar svo að
heiidur urðu á festar. Sumpart
í Þjóðviljanum en þó sjerstak-
lega í eldhúsumræðunum.
Iftnir við kolann.
Jafnskjótt og rógberarnir
skutust fram úr skúmaskotun-
um tætti Bjarni Benediktsson
ásakinir þeirra í sundur.
Hann gerði svo rækilega
grein fyrir ráðstöfun olíustöðv
arinnar í Hvalfirði, að þar stóð
ekki steinn yfir steini í ásökun
kommúnista. Hafa þeir síðan
sjeð það ráð vænst að þegja
að mestu um það mál. Manna
á meðal heyrist það ekki leng-
ur nefnt. Þjóðviljinn nefnir það
aðeins öðru hvoru og þá ætíð
með hálfgerðum blygðunarsvip
og í eldhúsumræðunum kveink
uðu talsmenn kommúnista sjer
mjög við að ræða um það.
Hinsvegar sýndu eldhúsum-
ræðurnar, að höfuðpaurar kom
múnista höfðu ekki gleymt sínu
verkefni. Þeir Brynjólfur og
Áki kyrjuðu óhróðurssöng sinn
með sama lagi og þeir höfðu
kennt undirmönnum sínum. —
Hvorugur þeirra fór frægðar-
för og eru móttökur þær, sem
Áki Jakobsson fekk einhverjar
þær eftirminnilegustu, sem róg
beri nokkru sinni hefur fengið
í áheyrn alþjóðar.
Vitnisburður Ársæls.
Bjarni Benediktsson sýndi
þegar í stað fram á, að allar
ásakanir Áka Jakobssonar útaf
afurðasölunni voru gersamlega
úr lausu lofti gripnar. Því að
síðan núverandi ríkisstjórn tók
við hefur verið geft allt, sem
í hennar valdi hefur staðið,-
til að ná viðskiftasamningum
við Sovjetríkin. Tregðan þar
hefur ekki Verið af íslands
hálfu heldur stafað af öðrum
orsökum.
Sú tregða er ekki af neinum
illvilja, heldur aðeins byggð á
ólíkum hugmyndum um verð-
lag afurðanna og því, að Rússar
hafa ekki talið sig þurfa að
nota ýmsar þær vörur, sem Is-
lendingar hafa boðið þeim. —
Samninganefndin austur í
Moskva var öll einhuga um,
að þetta væri ástæðan til erf-
iðleikanna um samningsgerð-
ina. í þeirri nefnd var þó Ár-
sæll Sigurðsson, fyrv. formað-
ur Socialistafjelags Reykjavík-
ur, og er hann ekki líklegur
til að bera núverandi stjórn í
vil, þó að hann láti ekki Áka
Jakobsson skipa sjer að bera
falsvitni.
Þáttur súkkulaðidrengsins.
Aumingja Lúðvík Jósefsson
hefur því harðar fengið að
kenna á flokksaganum. Þessi
áferðarfallegi súkkulaðidreng-
ur sem er nýkominn
úr' sendiför til Englands,
hefur verið kúskaður til að gefa
Áka.velsæmisvottorð í Þjóðvilj
anum. Ástæðan til þess, að
hann var settur í þennan vanda
er sögð sú, að fáir hefðu meiri
skömm á athæfi Áka en einmitt
hann. Þess vegna varð hann að
sýna flokkstrygð sína með því
að taka að sjer óþrifaverkið.
Enn þá auðvirðilegra er þó,
að hann hefir látið ógna sjer til,
að gefa vísvitandi falsvottorð
um afurðasöluna. Starfshættir
kommúnista lýsa sjer glögg-
lega í þessu, að einmitt sá, sem
sannanlega veit, að hann er að
segja ósatt, er hafður til að
skrökva að þjóðinni í hinu þýð-
ingarmesta máli. Súkkulaðihúð
in er óneitanlega farin að
bráðna af pilti, sem lætur nota
sig til slíks. En þeir sleppa
vissulega fæstir frá því heil-
skinnaðir, sem gefið hafa sig á
vald einræðisflokki, þó að mann
dómsmeiri sjeu en súkkulaði-
drengurinn.
Afskipunarmaðurinn, sem
aldrei svaraði Áka.
En Bjarni Benediktsson Ijet
sjer ekki nægja að sýna fram
á með óyggjandi rökum, að
ásakanir Áka Jakobssonar um
vanrækslu í afurðasölunni væri
gersamlega staðlausir stafir. —
Bjarni sneri vörn sinni þegar
upp í sókn á hendur Áka. Hann
tók skjöl og skilríki úr stjórn-
arráðinu og sannaði með þeim,
að Áki Jakobsson hefur í af-
urðasöluviðleitni sinni, meðan
hann var ráðherra, gert sig að
því einstakasta fífli, sem sögur
fara af um mann í hans stöðu.
Áki tók sem sje upp samn-
inga um sölu allra sjávarafurða
landsins um margra ára bil við
rússneskan afskipunarmann,
sem hjer var staddur til að taka
á móti fiski og ekkert umboð
hafi til samningsgerðar. Hinn
rússneski afskipunarmaður
komst að vísu ekki hjá því að
tala við ráðh., en tilkynti honum
greinilega, að hann hefði ekkert
umboð. Aldrei svaraði afskip-
unarmaðurinn heldur einu ein-
asta af tilboðum þeim, sem ráð-
herrann gerði honum, enda
ljet hann ekki sjá sig framar
eftir að hann slapp af landi
brott úr klóm hins ákafa ráð-
herra.
Rússnesk yfirvöld höfðu frá
upphafi sagt skýrt til um,stöðu
mannsins, en Aki ljet sjer ekk-
ert að kenningu verða heldur
tilkynti landslýðnum, að allar
íslenskar afurðir mundu um
margra ára bil verða auðselj-
anlegar austur í Rússlandi.
Þegar menn sáu sorg á
kommúnistum.
Allur almenningur, sem hlust
aði á þessar umræður, undrað-
ist framhleypni og einfeldni
Áka Jakobssonar og flesta
flokksmenn hans setti hljóða og
sá á þeim sorg í marga daga.
Til að hressa upp á mannskap-
inn hefur Þjóðviljinn altaf öðru
hvoru eftir umræðurnar, birt
sjerstakar smágreinar, inn-
rammaðar og með feitu letri.
um það, hversu Áki hafi staðið
sig vel og Bjarni Benediktsson
verið tuktaður rækilega í um-
ræðum þessum.
Eitthvað er þó samviskan
blökk hjá Áka sjálfum af þess-
um sökum. Hann hefur f$ngið
þá. hugmynd, að Bjarni Bene-
diktsson hafi fylst ofsóknar-
brjálæði á hendur sjer og sitji
nú allsstaðar um sig, reiðubú-
inn til að gera sjer bölvun.
Sjúkdómseinkenni Bjarna.
Af þessum sökum hefir hann
látið Þjóðviljann birta ýmsar ó-
fagrar lýsingar af Bjarna Bene-
diktssyni. Er þar upplýst, að
Bjarni sje sálsjúkur og er sjúk-
dómsheitið tilgreint á fræðileg-
an hátt og nefnt „idiosyncrasy“.
Af öllum ávirðingum Bjarna
er sú mest, hvað hann er vond-
ur við Áka Jakobsson. Fullyrð-
ir Þjóðviljinn, að Bjarni sinni
engu af „öllum sínum störfum“
heldur sitji dag og nótt við að
skrifa „þriggja dálka“ skamm-
argreinar um Áka.
Ástæðan fyrir þessu mun
vera sú, að í Morgunblaðinu
hefur í tveim, þremur ritstjórn
argreinum verið vikið að nokk-
urum ófremdarverkum Áka
Jakobssonar og hefur þó miklu
minna verið um þau sagt og
færri þeirra talin en efni stæðu
til. Þetta hefur orðið til þess,
að Áka Jakobssyni sýnist svo
sem ofan af ávirðingum sínum
sje flett í tveim til þrem dálk-
um Morgunblaðsins hvern ein-
asta dag. Hann veit auðsjáan-
lega að af nógu er að taka, ef
einhver hefur dugnað til að
rekja allar misgerðirnar, og
mest óttast hann, ef Bjarni
Benediktsson gengur að því
þrifaverki.
FUNDUR var baldinn í
verkamannafjel. Dagsbrún á
laugardag, eins og boðað hafði
verið, -til þess að ræða væntan-
lega samninga.
Var fundur þessi haldinn í
Iðnó. Það vakti alveg sjerstaka
athygli fundarmanna, hve
fundurinn var fásóttur. — Á
síðasta fundi, sem haldinn var
í fjelaginu, voru mættir um
600 manns. En í þetta sinn
ekki nema um 200, eða um 6
af hverju hundraði fjelags-
manna.
Eftir fundinn sendi fjelags-
stjórnin út tilkynningu til
blaðanna, þar sem skýrt er frá
kröfum fjelagsstjórnarinnar.
Þar segir m.a.:
Kröfur fjelagsins, sem í dag
hafa verið afhentar Vinnuveit-
endafjelagi íslands og Reykja-
víkurbæ, eru í höfuð atriðum
eftirfarandi:
Grmmkaup í almennri
vinnu hækki úr kr. 2,65 í kr.
3,00 eða um 35 aura á klst.
Sjertaxtarnir, sem nú eru
kr. 2,80, 2,90, 3,00, 3,30 og
3,60 um klst. hækki í kr. 3,15,
3,25, 3,35, 3,50 og 4,00.
Áki reynist hafa samvisku,
þótt ekki sje hún hvít.
Fyrir Áka Jakobssyni hefuíl
í þessu farið svipað og sumurn
illræðismönnum í þjóðsögum.
Þeim fannst þeir, sem þeir
höfðu illt gert, sækja að sjer úr
öllum áttum.
Áka Jakobssyni var falið
það hlutverk af flokki sínum,
að ráðast með rógburði gegn
Bjarna Benediktssyni. Þeirrf
viðureign er nú svo komið, að
Aki Jakbsson virðist hvorki
neyta svefns njs matar fyrir ótt
anum við Bjarna Benediktsson.
Þeir, sem ekki hafa meiri kjarld
eða manndóm til að fylgja máli
sínu fram en þetta, ættu ekki
að bekkjast til við aðra.
Hitt má Aki Jakobsson vita,
að Bjarni Benediktsson mun
sinna öllum ' störfum sínum,
þrátt fyrir orðaskak Áka. Sak-
ar það og engan, þótt um hanK
sjeu samdar svívirðingar. —•
Hættulegra er, ef maður sjálf-
ur hefur framið svívirðingar.
Það er þess vegna sem Áka eil
nú svo órótt.
Þó að vonlaust sje, að sam-
viskubitið hætti að kvelja Áka,
þá mundi hann ef til vill róast
eitthvað, ef hann kæmist í ferða
lag. Það hefir fyrr reynst hon-
um vel. Að vísu mundi nú ekkf
þýða að senda ríkinu 18,800 kr.
ferðareikning. En þá er fara til
Sandgerðis. Það er, hvort sem
er eftir ummælum Þjóðviljans
að dæmá, einasti staðurinn á
landinu, sem Áki hefir í ráð-
herratíð sinni komist til án þess
að kostaði ríkið a. m. k. 3000
krónur fyrir utan bílkostnað.
Mánaðarkaup fastráðinná
verkamanna hækki úr kr. 500,
00 í kr. 570,00 og mánaðar-
kaup bifreiðastjóra úr kr. 550,
00 í kr. 620,00. Eaun nætur-
varðmanna hækki úr kr. 34,00j
í kr. 38,00 fyrir 12 stunda'
vöku.
Auk grunnkaupshækkanaí
setur fjelagið fram eftirfarandl
kröfur:
Samningar verði gerðir um
fastráðningu verkamanna við
skipaafgreiðslur og í bæjari
vinnu.
Tímakaupsmenn, sem unnið
hafa eitt ár eða lengur hjú
sama atvinnurekanda, fál einsj
mánaðar uppsagnarfrest frá
störfum á sama hátt og m,án-<
aðarkaupsmenn.
Tímakaupsmenn, sem unnið
hafa 6 mánuði og allt að eiíirs
ári hjá sama atvirmurekanda,
fái greitt fyrir allt að 7 veik-
indadögum og þeir, sem unnið
hafa eitt ár eða lengur fái
greitt fyrir allt að 14 veikinda-*
dögum á ári.
Af þeim 200 fundarmönn-i
um, sem mættu á fundinum á
Framh. á bls. Q- j
Daufar undirtektir hjá
Dagsbrúnarmönnum
\ -------------
6 af hundraði fjelagsmanna mæfa á fundi