Morgunblaðið - 05.12.1947, Blaðsíða 2

2
MORGUfllBLAÐlÐ
Föstudagur 5. des. 1947 T
Kommúnistar viðurkenna að þeir
bera óbyrgð á töfum við Varo-
stöðina
Hafa jafnvel rekið pipu-
lagningamenn frá vinnta
%
við stöðina
l —
i
Frá bæjarsijómarfundi í gær
Á FUNDI bæjarstjórnar í gær bar borgarstjóri fram svohlióð-
andi tillögu, er samþykt var með 8 atkvæðum gegn 4.
Vegna fullyrðinga og blaðaskrifa um afstöðu bæjarstjórnar til
járnsmiðaverkfallsins í sambandi við eimtúrbínustöðina við Elliða-
ár, samþykkir bæjarstjórn að fela borgarstjóra að spyrjast fyrir um
Jjað hjá deiluaðilum, hvort þeir heimili bænum að láta starfsmenn
bæjarins vinna að uppsetningu stöðvarinnar með eigin fagmönnum,
án þess að taka nokkra afstöðu til deilumálanna.
Ekki er ástæða til að
hjer frá byrjun viðskifti bæjar-
stjórnar við aðila í járnsmiða-
deilunni, sagði borgarstjóri því
J)að mál er svo kunnugt. Jeg
verð að sjálfsögðu að vísa alger-
lega á bug, þeim fjarstæðum,
sem komið hafa fram hjer í einu
blaði bæjarins, að bað sje meiri-
hluta bæjarstjórnarinnar að
henna, að vinna hafi stöðvast
við að fullgera stöðina.
Á síðasta bæjarstjórnarfundi
var samþykt að fela borgar-
stjóra að hann hjeldi áfram til-
raunum til þess að fá undanþágu
hjá Járnsmiðafjelaginu um það
að þeir ynnu við stöðina.
Fyrir mánuði síðan fór jeg
iram á þetta við báða aðila,
bæði smiðjurnar og járnsmiðina,
að fá slíka undanþágu, á þeim
grundvelli að járnsmiðirnir sem
ynnu vlð stöðina fengju það
kaup, sem um semst þegar samn
ingar komast á.
Járnsmiðirnir neituðu að verða
við þessari ósk bæjarstjórnar.
En fjelag járnsmíðameistara
setti þá skilyrði, sem ekki voru
aðgengileg fyrir bæjarstjórn.
Síðan kom tilboð frá Meistara
íjelaginu, þar sem þeir buðust
til. að verkið við stöðina yrði
unnið, án álagningar frá þeirra
hendi. Þetta mun hafa verið þ.
22. nóv.
Þegar jeg átti tal um þetta
við járnsmiðina neituðu þeir enn
að vinna við stöðina, nema með
Jjví móti, að Rafveitan gengi að
©llum kröfum járnsmiðanna í
deilunni. Samþyktu þeir að
vinna ef þessum skilyrðum væri
íullnægt.
Að þeir fengju það kaup, sem
þeir hafa farið fram á, kr. 170
í grunn á viku. Að smiðir þeir
sem ráðnir yrðu, til verksins,
yrðu ráðnir í samráði við stjórn
járnsmiðafjelagsins og að bæj-
arstjórnin gengist fyrir því að
það sem járnsmiðirnir kalla
„svartan lista“ vinnuveitenda-
íjela"sins hyrfi úr Sögunni.
Gerði jeg tilraun til mála-
miðlunar. En við það var ekki
komandi að járnsmiðirnir
veittu neina undanþágu til
vinnu við varastöðina, nema að
gengið yrði að öllum þessum
skilyrðum.
Hinsvegar er það auðsætt, að
meðan deila stendur milli þess-
ara tveggja aðila, Meistarafje-
lagsins og Járnsmiðafjelagsins,
þá getur bæjarstjórnin ekki tek
ið afstöðu í þeirri deilu, með
því að fallast að öllu leyti á
kröfur annars aðilans.
Rafmagnsstjóri hefir hinsveg
ar sagt það í greinargerð, sem
hann hefir sent bæjarráði, að
Rafveitan hefði nu fengið öll
nauðsynleg tæki sem þarf til
þess að verkið sje unnið og geti
unnið það með sínum starfs-
mönnum.
Og því ber jeg nú fram, sagði
boryarstjóri, tillögu þess efnis,
að málið fáist leyst á þennan
hátt.
„Með sínu lagi“.
Sigfús Sigurhjartarson eyddi
löngum tíma í að ræða þetta
mál. Kom hann að hinum marg
endurtekna söng kommúnista,
að heimta það að bæjaryfir-
v.öldin skerist í leikinn og
gangi að kröfum járniðnaðar-
manna. Næst talaði hann um þá
möguleika að bærinn lfeti vjel-
stjóra sína vinna að því að full-
gera stöðina.
í ræðu sinni sagði Sigfús, að
rafmagnsstjóri hefði gerst sek-
ur um verkfallsbrot með því að
láta menn vinna járnsmiðavinnu
í Varastöðinni.
Bærinn ekki deiluaðili.
Jón Axel Pjetursson sagði að
það væri með öllu óhugsandi
að bærinn fari að semja við
annan aðilann en ekki hinn.
Sagði hann að það væri hins-
vegar hlutverk borgarstjóra að
eiga hlut að því að takast
mætti að koma á vinnufriði. í
þessu sambandi benti hanh á
þátt þann er borgarstjórar
Reykjavíkur hafa átt í að leysa
vinnudeilur.
Við þessar umræður spurði
Jón Axel fulltrúa komma, hvort
þeir hefðu umboð verkalýðsins
til þess að snúast svo í þessari
deilu járnsmiða, sem þeir gerðu.
Varð kommum þá svara fátt.
Jón sagði ermfremur, að
hvort heldur menn færu til land
anna í vestri, Bandaríkjanna
eða til Rússlands þá myndi það
ekki þekkjast að bæjarjúirvöld
in í þessum löndum myndu
semja við einn deiluaðila en
ekki báða.
Tillögum þessum var vísað
til bæjarráðs.
Þeir Jón Axel og Sigfús báru
fram svohljóðandi tillögu, er
vísað var til bæjarráðs:
Frh. á bls. 12.
Verðið á vatninu
frá Reykjum
TILLÖGUR þær er forstjóri
Hitaveitunnar hefur sent bæjar
ráði um verðhækkun á heita-
vatninu frá Reykjum voru rædd
ar í bæjarstjórn í gær.
Skýrt hefur verið frá þessum
tillögum hitaveitustjóra hjer í
blaðinu. í þeim felst það m. a.
að með hækkuðu verði á heita-
vatninu verði fengið samræmi
á því og nú gildandi kolaverði,
sem er nú kr. 260 á hvert kola-
tonn.
Bæjarstjórnin tók enga á-
kvörðun í málinu.
í sambandi við þetta sagði Jón
Axel Pjetursson að nú þegar
ætti að hefja undirbúning að
því að veita vatninu frá Reykja
hlíð að Reykjum og láta einskis
ófreistað til þess að hraða öll-
um framkvæmdum.
Jóhann Hafstein svaraði Jóni
Axel, og sagði að ekkert sam-
ræmi væri í því að nokkur hluti
bæjarbúa yrði að hita hús sín
með kolum er kosta 260 kr. en
bærinn útvegaði öðrum hús-
hitun við verði er samsvarar að
kolatonnið kosti 180 krónur. Þá
er nær að jöfnuður komist á og
þær viðbótartekjur er Hitaveit-
an fær á þennan hátt fari til þess
að flýta fyrir því að þeir bæjar-
búar, sem nú njóta ekki Hita-
veitunnar geti fengið þessi þæg-
indi. Einmitt það sem Jón hafi
minst á leggi hitaveitustjóri til
í brjefi sínu. Þar segir m. a. að
með þeirri tekjuaukningu er
Hitaveitunni áskotnast með
hækkuðu verði á heita vatninu,
fari til þess að byggja dælu-
stöð við Reykjahlíð, rafmagns-
stöð hjá Reykjum, til að tryggja
öruggan rekstur Hitaveitunnar,
auknar boranir og aðrar frarn-
kvæmdir er miða að því að sem
flestir bæjarbúar megi verða að-
njótandi heitavatnsins sem fyrst
Sagði Jóhann að nú myndu fást
milli 30 og og 40 seklít. úr bor-
holunum við Reykjahlíð.
Jón Axel bar fram tillögu í
þessu máli, en þar er lögð á-
hersla á að hraða framkvæmd-
um öllum við Reykjahlíð.
Var samþykt með öllum
greiddum atkvæðum að vísa
henni til bæjarráðs.
„Feður og synir"
- „Feður og synir“
Eftir Ivan Túrgenjev. Vil-
mundur Jónsson þýddi.
Bókasafn Helgafells.
FYRIR þá, sem unna góðum
„gamaldags" skáldsögum, er
þessi bók hinn besti fengur.
Hún er vel gerð og áhrifarík.
Margar af persónum hennar
eru lifandi í besta lagi, svo sem
eins og bræðurnir Kirsanof,
Arkadi Kirsanof, nihilistinn
Basarof, stúlkan Fenitsjka og
systurnar Katja og Anna Serge
jevna. — öll er bókin skemti-
leg aflestrar og reynir lítið á
taugar lesendans. Hið góða fær
sín laun, hitt fer til skollans!
Kristmann Gu'Smundsson.
Rætt um reksturtogarans
Ingólfs Arnarsonar
LANGAR umræður urðu á
bæjarstjórnarfund: í gær útaf
‘bráðabirgðareikni ogsyfirliti um
rekstur togarans Ingólfs Arnar-
sonar, einsog reksturinn var þ.
15. okt. s. 1 En semkvæmt því
yfirliti sem að sjájfsögðu getur
tekið breytingum, begar reikn-
ingarnir verða endanlega gerð-
ir upp frá árinu, var reksturs-
halli á togaranum frá því hann
hóf veiðar og fram til þessa
tíma kr. 152 þúsund.
Sigfús Sigurhjortarson eyddi
löngu máli í að fnra vfir alla
liði þessa yfirlits, og gera sínar
mismunandi gáfulegu athuga-
semdir við þá. I,agði hann í
ræðu sinni áherslu á, að hjer
væri verið að sverta útgerð tog-
arans og gera með því bæjar-
útgerð tortryggilega. En alt er
þetta .eintcmur heilaspuni úr
þessum bæjarfulltrúa, einsog
margt annað.
Vildi Sigfús fá að vita hvort
ekki væri eitt og annað á rekstr
ar reikningi, sem mátt- hefði
setja á stofnkostnað, bæði stórt
og smátt. Jón A. Pjetursson
varð fyrir svörum, en hann hef-
ir sem kunnugt er haft með
hendi útgerðarstjórn togarans,
ásamt Sveini Benediktssyni.
Sagði hann í upphafi málð
síns, eftir að Sigfús hafði
lokið sparnaðartíningi sínum
að ef Sigfús ætlaði að telja sig
meðal vina bæjarútgerðar, þá
mætti bæjarútgerðin segja:
Guð forði rnjer frá vinum mín-
um.
Lýsti Jón því síðan, hvernig
það hefði orðið nokkur kostn-
aður við rekstur togarans, að
spil hans reyndist ekki nægi-
lega traust. En það hefði komið
þeim togurum að gagni sem
seinna voru á ferðinni, að þessi
reynsla fjekkst, áður en þeir
voru fullgerðir. Ekki gat Jón
neitt um það sagt, hvort sá
aukakostnaður fengist endur-
greiddur frá skipasmíðastöðinni
sem af þessu leiddi.
Sigfús hafði fundið að því,
að stjórnarkostnaður hefði orð-
ið of hár. En Jón A. Pjetursson
hrakti það alt fyrir Sigfúsi, og
sýndi honum fram á, að hann
teldi þar liði, sem ekki kæmi
stjórnarkostnaði við. En þeir
menn, sem hafa haft stjórn tog-
arans á hendi hafa ekki tekið
nein sjerstök laun fyrir það.
Enda eF sú tilhögun til bráða-
birgða.
Bandarískrar Dakotaflug-
vjelar saknað í viku
... en skeylasamband náðis! víð hana í dag
Wiesbaden í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
TILKYNT var hjer í kvöld, að loftskeytasamband hefði náðst
klukkan tvö í dag eftir breskum tíma við bandarísku Dakota-
flugvjelina, sem týndist með 20 manns innanborðs s.l. föstudag.
Flugvjelin var á leiðinni frá Ítalíu til Frankfurt og er talin vera
einhversstaðar á fransk-þýsku landamærunum.
Æfinifrabók Siein
gríms Ihorsieins
sonar komin úi
^FIugufregnir.
Flugufregnir bárust af því I
dag, að líklegt væri, að flug-
vjelin væri í þröngu kletta-
gljúfri nálægt bænum Kusel,
sem er um 32 km. fyrir norð-
vestan Kaisersalutern. Var leit-
að þarna til myrkurs, en ár-
angurslaust.
ÆFINTÝRABÓK Steingríms
Thorsteinssonar er komin út í
nýrri útgáfu prýdd fjölda teikn
inga eftir Barböru Árnason.
Æfintýrin, sem í bókinni eru,
eru alls 30: — Mánuðirnir tólf,
Þumalingur litli, Stjörnudalirn-
ir, Skrímslissagan, Forvitna
konan, Tepotturinn, Maðurinn
frá Hringaríki og kerlingarnar
þrjár, Latland, Rauðhetta litla,
Meistara þjófurinn, Betrunin,
Bardielló, Þyrnirósa, Fiskimað-
urinn og kona hans, Bókhveitið,
Þverlynda skassið, Sagan af
Trölla-Elínu, Litli Hans og litla
Manga, Borgarsöngvararnir í
Brimum, Doktor Alvís, Glens-
bróðir og Sankti-Pjetur, Maríu
barnið, Fyrir austan sól og vest
an mána, Ríki maðurinn og fá-
tæki maðurinn, Sagan af Þrasta
skeggja konungi, Stúlkan halda
lausa, Bláskeggur, Litli bróðir
og litla systir, Firnm baunir úr
sama belgnum og Sagan af prins
inum Kalif og keisaradótturinni
kínversku.
Mun þessi æfintýrabók Stein-
gríms áreiðanlega vera kær-
kominn gestur
1000 hermenn leita.
Meir en 1 þús. bandarískir
hermenn hafa síðan í gær tekið
þátt í leitinni að Dakotavjel-
inni og munu halda áfram á
morgun (föstudag). Þá hafa og
22 svissneskar flugvjelar leitað
vjelarinnar yfir vestur og norð-
urhlíðum Alpafjalla.
Þrjár barnabækur
S. N. Holck: ,.Drengirnir
í Mafeking“.
J. M. Barrie: „Pjetur Pan
og Vanda“.
Ethel S. Turner: „Systkinin
í Glaumbæ“.
VALIÐ á þessum barnabókura
hefur tékist vel. Þær eru spenn-
andi og skemtilegar, — jafnvel
fyrir eldri lescndur, eins og
góðar barnabækur eiga að vera.
Best þykir mjer drengjabókin:
„Drengirnir í Mafeking“, enda er
málið skárst á henni. Annars
er því ekki að leyna, að bestu
barnabækur heimsbókmentanna
eru flestar óþýddar á íslensku
enn. T. d. barnabækur norsku
skáldkonunnar Barböru Ring og
enska skáldsins Mille.
Kristmann Guðmundsson,