Morgunblaðið - 08.09.1948, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 8. sept. 1948.
MORGUNBLAÐIÐ
y - —
I boði Morgunblaðsins og World Sport:
Skemmtileqir
ir dagar í London
Hjer birtist þriðja grein
Antírjesar Davíðssonar um
ferðalag hans á Olympíu-
leíkana í boði Morgunblaðs-
ins og World Sport, en An-
drjes varð eins og kunnugt
er sigurvegari í verðiauna-
keppni um ritgerð.
ðíeð þessari grein lýkur
ferðaþáttum höfundar, en
hann lætur mjög vel yfir
ferðinni og segir móttökur
hvarvetna hinar bestu.
DAGARNIR frá 30. júlí til 9.
ágúst voru viðburðaríkir og
skemmtiiegir. Ýmist vorum við
á leíkvanginum Wembley og
horfðurn á það, sem þar fór
fram eða við sátum boð merkra
manna. og stofnana í London.
Fárkostur okkar um borgina
var ágætur, þar sem World
Sport leigði fjóra bíla allan
þann tíma er við vorum gestir
þess, og voru þeir eingöngu'
notaðir í okkar þjónustu. Var
það til mikilla þæginda, þar sem
vegalengdir eru geisi'miklar í
þessari risaborg og umferða-
kerfi hennar allflókið fyrir ó-
kunnuga.
Á kvöldum var okkur venju-
lega boðið í leikhús eða á aðra
skemmtistaði í borginni. Var
það allt með miklum rausnar-
brag gert og alt látið í tje, svo
sem hver og einn kaus, okkur
til hagræðis og hressingar.
Hvar sem við komum var okk
ur undantekningarlaust tekið
opnum örmum og naut en'ginn
þeirrar velvildar umfram annan.
Heimsókn í A ustur-London
Einna minnisstæðust er mjer
ferð um hin sundurtættu hverfi
austurhluta Londonar eftir loft-
árásirnar í s'ðustu styrjöld. Far
arstjóri okkar á því ferðalagi
var Lord Ilág, borgarstjóri í
oinu stærsta hverfi þessa borg-
arhluta. Áður en lagt var á stað
yeitti har.n okkur staðgóðan
morgunbeina í ráðhúsi Austur-
Londonar. Þar voru fyrir nán-
ustu samstarfsmenn hans, sem
slógust me3 í förina, okkur til
leiðsögu.
Lord Hág er sjerstaklega ást-
úðlegur 1 viðmóti og virðist
gæddur því hugarjafnvægi, sem
menntun og yfirsýn á smáatrið-
um hverscagsleikans aðeins get-
ur veitt. Yfirleitt munum við
flestir hafa haft furðulega heim
óttulegar hugmyndir um lá-
varða og þjóðfjelagsstöðu
þeirra. Sú litla kynning, sem við
höfðum af þeim var nægileg til
að kollvarpa þeim skoður.um.
Lord Hág bar á brjósti og
herðum gylda gullkeðju, sem
er embættistákn hans.
Við ókum eftir mörgum
strætum, sem sýnilega máttu
muna fífil sinn fegri. Þar sem
áður r-tóðu stórar og víðfeðmar
byggingar var nú að líta auðn
og tóm og þar sem áður vögg-
Uðu linditrje og suðrænir viðir,
Var nú sandborin flatneskja.
Svo geigvænleg var gereyðing-
jn af völdum sprengjuárása og
eldregns stríðsáranna, að í mörg
ýim götum hafði varla staðið
þteinn yfir steini.
fteist af rústum
En hjer var unnið án afláts.
Endurreisn Lundúna miðar vel áfram.
Heimsókn í sjónvarpsstöð
tekna sjónvarpsmynd af flug-
ferð yfir Sviss, þá gat enginn
efast lengur um, hvílík lyfti-
stöng. sjónvarpið gæti verið og
er þegar orðið, þar sem þess
nýtur, undir menningu og
menntun þjóðanna.
Gestirnir horfa á sjónvarp.
um tii hægri.
Andrjes Davíðsson er næst veggn-
Hvarvetna mátti sjá sveitta og | húsnæði. Virðist því vlðar en
vinnuglaða iðnaðar- og verka-
menn að verki, að hlaða og
steypa ný hús, endurbæta götur
og mannvirki. Staðsetja garða
og gróðurreiti og jafna húsa-
rústum við jörð. — Lord Hág
skýrði okkur frá helstu áætlun-
um í byggingarframkvæmdum
þessa hverfis. Af þeim mátti
ráða þá einbeitni og almenna
framkvæmdavilja, sem hvar-
vetna hefur náð öflugum tökum
í bresku þjóðlifi, til þess að rífa
þjóðina undan oki stríðseyðiiegg
ingarinnar. Einnig var okkur
sýnd allmörg nýsmíðuð hús, sem
yirtust að öllu fullgerð. Flest
eru tveggja og þriggja hæða,
sum fjögra hæða, öll hlaðin úr
brenndum steini eftir enskri
venju. Flestar íbúðirnar eru
þriggja og fjögra herbergja. —
Iburðurinn innanhúss er litil-
fjörlegur á okkar mælikvarða,
þótt vel sje frá flestu gengið og
snoturlega fyrirkomið. Má því
segja þar um ,,að margt er það
í koti karls, sem kóngs er ekki
í ranni.“
Það, sem vekur athygli er dá-
læti Englendinga á arineldum.
í flestum herbergjum þessara
nýju húsa eru arnar, sem virð-
ist ekki vera í samræmi við á-
skoranir yfirvaldanna um kola-
sparnað.
íbúðarhúsin.
í sambandi við hverja sam-
byggingu, en húsin eru yfirleitt
byggð samstæð, 6—20 íbúðir í
hverju þeirra, er barnaleikvöll-
ur, þvottasnúrur, blóma- og trjá
garður og skýli fyrir farartæki.
í framtíðarskipulagi þessara í-
búðarhverfa er einnig gert ráð
fyrir barnaheimiium og sam-
komusölum. Hjer virðist því
mikill stórhugur stjórna verki.
Leigugjald íbúðanna er mjög
viðráðanlegt, frá 1G—35 kr. á
viku eftir framfærslugetu fjöl-
skyldnanna, en kaup iðnað-
armanna og verkamanna er
venjulega kringum 180 kr. á
viku. Hinsvegar fá færri en
vilja þarna inni, þar sem hús-
næðisþörfin er mikil og ókleift
er að fullnægja eftirspurninni á
hjer á landi pottur brotinn í því
efni.
Þegar við kvöddum þennan
Ijúfmannlega og gestrisna fvlk-
isstjóra Londonar höfðum við
hlotið meiri fræðslu um hag al-
mennings en margir fyrirlestrar
hefðu getað veitt, með því að
skoða og sjá með eigin augum
hina hversdagslegu hlið stór-
borgarinnar, sem snýr að lífi
fólksins og þroskaskilyrðum
þess. En ef gera skyldi saman-
burð með svo fljótri yfirsýn á
högum okkar hjer heimafyrir,
þá hygg jeg að við stæðum eigi
höllum fæti í því efni.
Sjónvarpið nýja
Það yrði viðamikið mál að
skýra frá öllum þeim ferðalög-
um og skemmtunum er okkur
var boðið til meðan á boði okkar
stóð. Jeg get þó ekki látið undir
höfuð leggjast að geta um mjög
ánægjulega heimsókn til bresku
sjónvarpsstöðvarinnar. •— Hún
hefur aðsetur í Alexandria Pal-
ace og rís 300 fet yfir sjávarmál.,
Höllin stendur á hæð í norður-
hluta Londonar. Við komum
þangað í sólskini og nutum út-
sýninnar vel. Hvert, sem augum
var rennt var ekki annað að
greina en húsaþyrpingu, reyk-
háfa, turna, endalaust mannhaf
til ysta sjónbaugs. Sú sýn er
stórkostleg, en ekki að sama
skapi geðþekk íslendingunum.
Vio ystu brún vantaði takmörk,
fjöll, jökul eða sjó. Ekkert -slikt
fyrirfannst.
Hjer tók einhver háttsettur
yfirmaður í stofnuninni á móti
ókkur og sýndi okkur stöðina.
Við komum fyrst inn í lítinn sal,
þar sem magnaraverðirnir voru
.að verki. Þar voru þrjú sjón-
varpstæki í fulium gangi. Venju
leg sjónvarpsmóttökutæki geta
náð útsendingum stöðvarinnar
innan við fjörutíu mílna hring-
svæðis út frá stöðinni. Við góð
skilyrði getur stöðin dregið
lengra. í London og umhverfi
hennar eru sjónvarpstæki orðin
mjög almenn. Tala þeirra, sem
voru í notkun var um síðustu
áramót 55 þúsund. Sjálft mót
tökutækið kostar um 3.300 kr.,
en leyfisgjaldið er um 52 kr. á
ári.
Að horfa í sjónvarpstæki er
ekki ólíkt því að horfa á bió-
mynd, þótt myndin, sem fram
kemur sje minni. Á venjulegum
móttakara er myndin 10x8
þumlungar á stærð og er í flest-
um tilfellum mjög skýr, en þó
bregður fyrir óþægilegum tdtr-
ing. Við fengum að sjá þarna
sjónvarpsmynd af sundkeppn-
inni í 400 metra bringusundi
kvenna í Olympíuleikjunum. —
Virtist það eigi ná minni tök-
um á mönnum en að vera við-
staddir sjálfa keppnina.
Eins og í leikhúsi
Okkur var sýnt í leiksalina,
þar sem upptaka á leikritum
fer fram. Þar voru iðnaðar-
menn og leiktjaldasjerfræðingar
í óðaönn að útbúa leiksvið, þar
sem sjónvarpsleikurinn, sem á
að senda út ,er tekinn á nokkurs
konar „stálþráð".
I sambandi við leiksalina eru
búningsherbergi, all rúmgóð. Út
úr búninksklefa leikkonanna'
lagði sterkan perfumilm, eins og
þær gerðu ráð fyrir að fleira en
sjónmyndinni og máli þeirra
yrði útvarpað. Eftir sögn leið-
sögumannsins er þó andlitsfarði
nauðsynlegur á andliti þeirra,
við myndatökuna, þar sem hann
skýrir myndirnar.
Við komum inn í annan sal,
þar sem leikarar voru að verki.
Þar var leiksviðið upplýst af
fjöldamörgum ljóskösturum og
margs konar rafmagnstækjum
er jeg kunni engin deili á. Hins-
vegar mætti búast við, að mönn-
um þætti ekki tilkomumikil 1-
búðin á leiksviðinu til daglegra
nota, en hún kom út á myndinni
sem íburðarmikil salarkynni. —
Væri hyggilegt fyrir þá, sem
vilja njóta sjónvarpsleikja til
fulls, að heimsækja ekki allt of
oft Alexanders Palace, þvi hætt
er við, að sjónblekkingarnar nái
ekki tilætluðum tökum á þeim
eftir það.
Kveðjustundir.
9. ágúst var lokið boði okkar
hinna átján gesta hjá World •
Sports.
Gagnkvæm kynning á milli
okkar þann tíma, sem við vor
um saman, hafði sannfært
hvert akkar um það, að kynn-
ingarleiðir milli ungs fólks af
hvaða þjóðerni sem er eru
greiðar og án allra vandkvæða
og það gæti orðið ávaxtaríkur
þáttur í baráttunni fyrir vin-
samlegum skiptum og skilningi
á milli þjóða, að alþjóðleg sam
tök æskufólks væru styrkt og
efld og stuðlað væri meira að
kynningu þess á milli en gert
hefir verið til þessa. Skoðanir
ungs fólks á mikilvægum
heimsviðburðum geta skipst,
en ef draga má álvktanir af
kynnum mínum við þetta unga
fólk, þá leyfi jeg mjer að full
yrða, að grundvöllurinn; sem
æskufólk siðmenntaðra þjóða
byggir lífsskoðanir sínar á, er
reistur á sömu hugjsónum og
óskum um þá skipan heimsmál
anna, sem miðar að verndun
mannrjettinda og lífsöryggis
ein\taklinga bg þjóða. Þess-
vegna er fyrir hendi grundvöll
urinn, sem alþjóðlegt samstarf
æskufólksins getur byggst á, en
það fremur flestu eykur gagii
kvæman samhug og skilning. j
Bjartsýni þessa fjelaga á franl
tíðina var mikil, og meðal
þeirra ríkti fullvissa um, að úr
deiglu þeirra 'erfiðleika. sem
heimurinn á nú vð að etja, riii
gróðrartími menningar og þró-
unar.
Kveðjuhandtökin voru hlý.
Samdvöl okkar hafði tengt
okkur sterkum vináttuböndum
sem jeg vona að seint slitni.
Öll höfðum við notið höfðing-
legrar fyrirgreiðslu og gestrisni
hvar sem við komum i London
og allt farið að óskum, er okk-
ur snerti.
Minningin um þessa dvöl
okkar þar, mun því alltaf verða
fögur og hugljúf.
Andrjes Davíðsson.
Ýmiskonar sjónvarpsefni.
Stöðin sendir út um miðjan
dag og á kvöldin. Dagskráin er
'fjölbreytt. Leikritaflutningur
er mjög vinsæll og ýmiskonar
frjettaflutningur með myndum.
Margvíslegar íþróttasýningar
er oft sjónvarpað og njóta þær
sín vel í sjónvarpi. Öllum
Olympíuleikunum var sjón-
varpað og þótti það takast ágæt
lega.
Að vísu eiga vísindamenn eft
ir að buga marga erfiðlika í
sjónvarpstækninni, sem hefir
staðið henni fyrir þrifum til að
gera sjónvarpið að stórtækum
lið í heimsmenningunni.
En þegar við skömmu síðar
heimsóttum bóncia
á skemmtiferðalagi
Kent og han bauð okkur til t kona púðurtunna.
stofu til að horfa á fallega I
Ráðstefna þing-
mannasambðndslits
Róm í gær.
ÞRlTUGASTA og fyrsta ráð-
stefna alþjóðaþingmannasam-
bandsins var opnuð hjer í Róm
í dag. Sækja hana 600 fulltrúar
frá 39 þjóðþingum, þar á rheð-
al sjö fulltrúar frá austur Ev-
rópu. Forseti ráðstefniœnar var
kjörinn ítalski utanríkisráðherr
ann Sforsa greifi.
I ræðu, sem hann flutti,
sagði hann meðal annars, ?ð
áður hefði Balkanskagimi ver-
ið púðurtunna, sem hefði kveikt
nokkurn mikið bál. — Nú óttuðust m; ., i
okkar í að Evrópa öll gæti orðið sarr.s-
—F.euter.