Morgunblaðið - 05.02.1949, Blaðsíða 7

s.
Laugardagur 5. febrúar 1949.
MORGUNBLAÐIÐ
Tónleikar Útvarpskórsins
IJtvarpskórinn mun halda opinbera tónleika í Dómkirkjunni
á morgun kl. 6,30 síðdegis. Itobert Abraham stjórnar söngnum,
en dr. Páll ísólfsson verður við orgelið og strengjahljómsveit
eðstoðar.
Hætt vii nð
• X
E
í SKÝRSLU stjórnar íþrótta-
valla Reykjavíkur til bæjar-
stjórnar segir m. a. að á árinu
sem leið hafi verið varið rúm-
Melavöllurinn var opnaður
til æfinga 8. mars og varð strax
mikil aðsókn að vellinum og
fögnuðu íþróttamenn mjög
lega 300 þús. kr. til íþróttasvæð , þeirri nýbreytni áð opna völl-
anna í bænum.
Svo sem kunnugt er voru þar
á s. 1. sumri gerðar miklar
breytingar á búningsklefum,
böðum, snyrtiherbergjum að-
göngumiðasölu o. fl. En allt
þetta hefur stórlega bætt að-
stöðu til íþróttaiðkana þar.
Jóhann Hafstein gerði nokkra
grein fyrir skýrslunni á fundi
bæjarstjórnar í fyrrakvöld.
Grasvallar gerðin.
í þessu sambandi minntist Jó
hann á grasvallargerð á Mela-
velli. Svo sem kunnugt er hafa
íþróttafjelögin hjer í bænum,
oft vakið máls á því, að slík
vallargerð væri nauðsvnleg.
Stjórn íþróttavallanna tók mál-
ið til athugunar s. 1. sumar.
Voru þá kannaðir möguleikar á
því að þekja Melavöllinn Rækt
inn svo snemma til æfinga.
Fyrsti kappleikur fór fram
18. apríl og sá síðasti 3. októ-
ber.
Á þessu tímabili hafa farið
fram 79 knattspyrnuleikir, þar
af voru leiknir 20 leikir á Gríms
staðarholtsveHinum og 4 á
Framvellinum. Einnig voru 12
mót í frjálsum íþróttum, er
stóðu yfir samtals 27 daga. Þá
voru haldin 3 handknattleiks
mót, er stóðu yfir í 15 daga.
Alls hafa keppnisdagar a
vellinum verið 97 yfir sumar-
ið.
Því miður var ekki hæ?t að
selja inn á alla bessa leiki, þar
sem það er engin aðsókn að
mörgum þeirra, en sami kostn-
aður við undirbúning allra.
Aðstaða til æfinga var mjög
erfið hjá fjelögunum. þar til
unarráðunautur bæjarins gerði.við fengum Háskólavöllinn. en
allar nauðsynlegar jarðvegs-
rannsóknir og samdi kostnað-
aráætlun við verkið. Taldist
honum svo til, að kostnaður við
að breyta Melavelli í grasvöll
myndi verða rúmlega 93 þús.
kr. Ræktunarráðunautur taldi
auðveldara að koma upp í ,
skjótri svipan grasvelli á Mel 1
þá lagaðist mikið fyrir knatt-
snvrnumönnum. Aftur á móti
situr við það sama hjá frjáls
íbróttamönnum, því þrengslin
á vellinum eru orðin svo mikil,
þegar að jafnaði sæk.ia völlinn
til æfinga um 175 manns dag-
Jes'a.
Nvt.t vandamál hefir skapast
unum en annarsstaðar í bæjar ! við það
landinu,
íþróttamenn mótfallnir.
Niðurstaða fyrrnefndrar rann
sóknar var lögð fyrir stjórn
íþróttabandalags Reykjavíkur
og var það að ráði að hefjast
ekki handa um þessar fram-
kvædir. Yfirleitt munu íþrótta
menn hjer í bænum vera þeirr
ar skoðunar að sem minstu fje
verði varið til Melavallar, sagði
Jóhann. — Telja þeir, að við
fjárveitingar til íþróttamann-
virkja í bænum, beri að leggja
mesta áherslu á íþróttasvæðið
í Laugardal.
Næst vjek Jóhann Hafstein
að skýrslu vallastjórans ,á Mela-
velli, ura stanfsemi vallarins, á
s. 1. ári. Ep skýrslan þin fróð^
legasta, en hún fjallar m. a.
um aðsókn íþróttafólksins að
vellinum. Um það segir m. a.:
að nú er kvenfólkið
jfnrið Pð sftmda mikið friáls-
íbróttir. og komu 70—90 stúlk-
im 'ums dagana. þevar KR hmlt
námskeið os um 30 h.iá Ár-
manni. Verðum við að sjá þeim
fvrir baði os húsnæði. Annars
°r bpð ánægjulevt að sjá, hvað
mikið af ungu fólki kemur stöð
ugt til æfinga.
áukin effirlit á norskum
fiskivniðum
Fískeggjahvíla
í fiskiritinu „World Fish
Trade“, nóv. 1948, er m. a. at-
hyglisverð grein um fram-
leiðslu eggjahvítuefna úr fisk-
holdi.
Sagt er frá því, að fjelag eitt
í Suður-Afríku, Vitamin Oils
Ltd., Cape Town, sje búið að
reisa tilraunverksmiðju með
framleiðslu eggjahvítuefna úr
fiski, fyrir augum.
lMýmæli þetta á rót sína að
rekja til uppfinningar, er gerð
var í Þýskalandi árið 1934, og
var haldið levndri um margra
ára skeið, en var gerð kunn eft-
ir síðustu styrjöld. Aðferðinni
hefur áður verið lýst í Ægi,
tímariti Fiskifjel. Islands.
Gildi fiskeggjahvítunnar verð
ur best metið af því, að 1 kg
af henni getur komið í stað
eggjahvítu úr 500 eggjum. -
Framleiðsla Þyskalands skifti
mánaðarlega hundruðum smál.,
og sagt er, að í einni verksmiðj-
unni væri framleitt alt að 300
smál. af fiskeggjahvítu á mán-
uði.
Fiskeggjahvíta eða Fiskal
bumin, eins og hún er líka köll
uð, er nothæf í margskonar
þarfir. Hún hefur mjög hátt
næringargildi og getur komið
stað egg-albúmins í öllum
greinum. Hún er m. a. talin
betur fallin til þeytingar og
gefa þjettari kvoðu, sem hætt-
ir síður við að storkna í kulda.
Notkun hennar er mikils virði
í hvers konar bakstri, sælgæt-
isgerð, í oliurjóma (mayon-
aisse), sinnepskvoðu, rjómaís,
lyfjagerð, lakkiðnaði, slökkvi-
efnagerð, þvottaefnagerð o. fl.
Úr nýjum fiski fæst 14% af
eggjahvítuefnumi en úr þurfiski
50%. Ekki er þörf á að nota fisk
flök til framleiðslu eggjahvítu-
efnanna, heldur má notast við
fiskhold úr hausum og af
hryggjum, sem gnægð er af hjer
á landi í fersku ástandi. Senni-
lega er hvei-gi fáanlegt jafn-
gott og ódýrt efni til eggjahvítu
vinslu. sem úr fiskúrgangi í að-
alverstöðvum hjer í landi, og
ætti sannarlega að verða und-
inn bráður 'bugur að bví, að
kynnast þessari nýju efnafram-
leiðslu og samræma hana við ís-
lenskan fiskiðnað.
Framleiðsluaðferðin er i að-
alatriðum í því fólgin, að hið
beinlausa og roðlausa hold er
verkað með sýrum og öðrum
efnum, til þess að leysa upp
ónothæf efni; þá eru leyst í
burtu öll feitarefni, og loks eru
eg'gjahvítuefnin gerð vatnsleys
anleg, áður en þau eru þurkuð,
en bað er gert í úðunartækjum,
líkt og á sjer stað með mjólk.
Fæst þá hreint, rjómagult mjöl,
sem rná þeyta í vatni og nota
til hins margvíslega iðnaðar,
sem áður er getið. Hvorki keim-
ur nje eimur af fiski verður
eftir í mjölinu.
Vjelar til framleiðslu á um
500 smál., af mjöli á ári, kosta
um 1,1/3 milj. krónur, að því
er tímaritið segir.
Frá adalfundL
ReykvíkingafjeLagsin
s
m eru
í fjelacpu
REYKVÍKINGAFJELAGIÐ fars, þá hefir enn ekki verið
hjelt aðalfund sinn síðastliðinn neitt aðhafst er varðar stand-
mánudag 3. janúar í Tjarnar- setningu á Árbæjarhúsunum,
cafe. Fundarstjóri fjelagsins en þau þarfnast mikilla við-
Vilhjálmur Þ. Gíslason, skóla- ' gerða, innan og utanhúss, og
stjóri., setti fundinn og stýrði álítur nefnd og stjórn, að slikar
honum. Eftir að lesin hafði ver- viðgerðir geti ekki hafist fyr en
ið fundargerð síðasta fjelags- með vorinu. Hefir framkvæmd-
fundar, bar stjórn fjelagsins arnefndin ýms fjáröflunarp'iön
fram nokkrar breytingar á lög- á prjónunum, til að standast
um fjelagsins, er voru sam-
þyktar. — Varaforseti og fram-
kvæmdarstjóri fjelagsins Hjört
ur Hansson, gaf síðan skýrslu
um störf fjelagsins á liðnu
starfstímabili frá því að síðasti
aðalfundur var haldinn. 1
Á þessu starfstímabili hafði
fjelagið verið mjög athafnasamt
og beitt sjer fyrir ýmsum mál-
um er varða Reykjavík og ná-
erenni hennar, svo sem, að unn-
ið yrði að því
skemmtistað í
fyrir Reykvíkinga. Var mál
betta fyrst rætt á stjórnarfundi
þann 17. júní 1948 og samþykt
að leggja það fyrir næsta fjelags
fund til endanlegrar samþykkt-
ar. Þá var kosin 5 manna nefnd
er falið var að hrinda máli
bessu í framkvæmd við bæjar-
vfirvöldin. Var mál þetta tek-
ið fyrii* í bæiarráði og rætt þar
a* vísaði það málinu síðan til
c,kioul.agsnefndar bæiarins. en
ndanlegt s.var hefir stjórn
ýjelagsins ekki borist.
þann mikla kostnað, er óum-
flýjanlega hefir í för með sjer
algjör standsetning á Árbæjar-
húsunum.
FRAM kom í gær í norska þing-
inu frumvarp um að verja 1,3
jjnilij. nor’ðkhm lúrðnum til við-
bótar ftúverandi fjárupphæð, til’
béss áð herða á varðskipáeftir-
Íitiíui'á hórsknrn' fiskimiðum.
Affir fiokkar ’stánda áð frum-
varpinu.
Arbær.
Á starfsárinu kaus fjelagið
áhugasama fjelagsmenn. á-
samt framkvæmdarstjóra fiel-
agsins. til aðstoðar stjórninni.
um ýmsar framkvæmdir er
fíelagið hafði ákveðið að beita
nn fvrir. nokkurskonar fram-
Gosbrunnur.
Eitt af því sem fjelagið heíir
unnið að er, að komið verði upp
gosbrunni í Reykjavíkurtjörn.
F.r mál þetta í athugun og hef-
ir Helgi Sigurðsson. verkfr.,
að koma uop pegar hafið rannsokn á væntan
Öskjuhlíðinni iegu gosbrunnsstæði og batni
tjarnarinnar þar. — Umræður
voru hafnar við ísafoldarprent-
smið'ju h.f., um samvinnu henn-
ar við Revkvikingafjelagið. um
útgáfu á sögu- og myndariti um
Reykjavík. Bók þessi kom út
fyrir síðustu áramót. — Fjelag-
ið hefir ennfremur, í samráði
við aðra aðila, beitt s.ier fyrir
að framkvæmd verði örnefna-
söfnun í Reykiavik og nágrenni,
uppsetningu á minningartöfl-
um á ýmsa húsveggi i höfuð-
staðnnm. þar sem merkir menn
hafa búið eða merkir atburðir
r"--.-*. v- ■<tq1'í<í vinna að bv.í
að fá tilbúnar þessar minning-
artöflur.
Fjelagslífið.
Fielagið hefir haldið 6 fjeiags
Ifundi á starfsárinu, þar sem
kvæmdanefnd, en hana skipa rædd hafa verið og samþykkt .
auk framkvæmdarstjóra þeir er að framan getur.
Gunnar Einarsson. prentsníiðju Ýms góð og fræðandi skemmti-
stjóri og Gísli Sigurbiörnsson. atriði hafa farið fram á fund-
forst.ióri. Vann nefnd þessi. í unum. svo söm sagðar æfiminn-
samráði við stjórn fjelagsins að ingar frá liðnum dögum. minnst
því, að skrifa bæjarráði Reykja merkra manna og atburða
víkur o.g fara þess á leit að tengda sögu Reykjavíkur. flutt-
Revkvíkingafjelaginu yrði falin ar gamansögur og kviðlingar,
umsjá Arbæjar með hæfilegri kvikmvndir af ýmsum stærri og
landspildu. Taldi nefndin og smærri viðburðum er átt hafa
stjói-n, að Árbær væri svo tengd sjer stað i Reykjavík og út um
úr sögu Reykjavíkur og íbúum land. einsöngvarar komið fram
hennar, að fornu og nýju. að 0g kórsöngur að ógleymdum
öllum hlyti að vera það lióst, gömlu dönsunum, o. m. fl.
að bæjarhús og aðrar söguleg- .
ar minjar þar, megi ekki fara 1
forgörðum, og með því að forða
þessum gam)a bóndabæ frá j Stjórn fjelagsins var öll end-
glötun, sie varðveittur traust- urkosin, en hana skipa: sjera
ur tengiliður milli fornrar og Bjarni Jónsson, víxlubiskup,
nýrrar menningar og um leið forseti fjelagsins og meðstjórn-
skapað hentugt tækifæri til þess endur þeir Hjörtur Hansson,
að geyma þar og halda til haga kaupm., Erlendur Ó. Pjetursson,
ýmsu því, sem nú er að líða fulltrúi. Einar Erlendsson, húsa
undir lok í menningu íslensku meistari, Vilhjálmur Þ. Gísla-
þjóðarinnar. — Varð bæjar- son, skólastj., frú Guðrún
Vörusýning í Frankfurt
FRANKFURT — Fyrirtæki 1
Ameríku, Bretlandi, Svisslandi,
Belgíu, Hoílandi, Ungverjalandi
og Argefttínu munu sýftá vörur
sínar á vörusýninguftni í Frank-
fúrt, sem hefjast á 7. apríl.
— Reuter.
stjórn og bæjarráð vel við þess-
arri málaleitan fjelagsins og
samþykkti að fá fjelaginu til
umráða bæjarhúsin að Árbæ,
Indriðadóttir, fyrv. leikkona, og
Sigurður Halldórsson, húsa-
smiðameistari. — í varastjórn:
Sveinn Þórðarson, bankafjehirð
ásamt landi, með settum skil- ir, Jón Þorvarðarson, kaupm og
ftiálum'er umgetur í brjefi bæj-
arráðs þar að lútandi, dags. 21.
nóv. 1948.
Lagfæra þarf margt.
’Vegna hins óhagstæða tíðar-
frú Söffía Olafsdóttir. — Kosn-
ar voru eftirfarandi nefndir;
framkvæmdanefnd, s"kemftiti-
nefnd og heiðursfjeláganefncl.
— Fjelaglð telur nú um V84
meðlimi, karla og konur.