Morgunblaðið - 20.10.1949, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
Fimtudagur 20. okt. 1949.
Útg.: H.í. Árvakur, Rej'kjavik.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
í’rjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
■ Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsl?’
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 12.00 á mánuði, innanlands,
kr. 15.00 utaniands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með l.esho*
Útvarpsræða
Ólafs Thors
HIN RÖKFASTA og ítarlega ræða sem formaður Sjálf-
stæðisflokksins, Ólafur Thors, flutti í útvarpið á þriðjudags-
kvöld er prentuð hjer í blaðinu í dag.
Menn ættu að lesa þesas ræðu enda þótt þeir hafi hlust-
að á hana til þess að festa sjer efni hennar betur í minni.
Ræðumaður hóf mál sitt með því að benda á, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefir jafnan leitast við að sameina ólík
öfl til að vinna að hagsmunamálum þjóðarinnax, og í því
starfi ávalt sett þjóðarhagsmuni ofar flokkshagsmunum
sinum.
En til þess að halda þeim friði, sem nauðsynlegur hefir
verið fyrir þjóðina, svo vandamál hennar yrðu leyst, hefir
Sjálfstæðisflokkurinn orðið að víkja frá stéfnu sinni í ýms-
um dægurmálum. Er nú augljóst, sagði ræðumaður, að
margt af því, s§m mest hefir farið aflaga í þjóðfjelaginu,
stafar af því, að stefnu Sjálfstæðisflokksins hefir gætt minna
en skyldi.
Ólafur Th^rs tók það rjettilega fram, að hann hafi oft
þurft að fara mildum höndum um andstæðingana, í því
skyni, að kaupa þann frið í stjórnmálunum, sem þjóðinni
hefir verið nauðsynlegur.
En hann sagði: Úr því á annað borð að ófriður er hafinn,
þá mun jeg gera andstæðingum Sjálfstæðisflokksins rjett
skil. Enda kunna Sjálfstæðismenn því best, að barist sje
til sigurs, úr því baráttan er hafin.
í ræðu flokksformannsins fengu andstæðingaflokkarnir
sannarlega það sem þeir áttu skilið og hafa unnið til.
Einna versta útreið fjekk Framsóknarflokkurinn, enda
verða menn að viðurkenna, að framkoma hans á undan-
förnum árum, hefir verið með þeim endemum, að eins-
dæmi eru.
Ræðumaður benti á, að hjá Framsókn er ekki bjargráð
að finna. Þegar mönnum verður litið í áttina til Fram-
sóknar, mætir auganu ekki annað, en lágkúruleg sveit
manna, er svikið hefir öll sín loforð og fyrirheit, en sjálfir
standa þessir menn nú sundraðir, og virðast ekki hafa önn-
ur áhugamál en þau, að lafa við völd, og bítast um það
innbyrðis hverjir eigi helst rjett á að tylla sjer í valda-
stóla.
Ádeila Ólafs Thors á kommúnistana var hörð og mark-
viss .Hann sýndi fram á hvernig kommúnistar svíkja jafnt
íramfarir nýsköpunarinnar, sem verkalýðinn, þegar þeir
keppa að því, að skapa örbyrgð með það fyrir augum, að
reyna að hrifsa til sín völdin, í því önþveiti, sem örbirgðin
skapar.
Völd sín hugsa þeir sjer að nota, þó þau standi ekki nema
skamma stund, til þess að afhenda Sovjetríkjunum ísland,
og íslenska þjóð, eins og flokksbræður þeirra hafa gert
annarstaðar, þar sem þeir hafa komist til valda. En þar eð
þessi áform kommúnistanna eru að verða alþjóð kunn,
þurkast kommúnistar út hjer, fyrr en síðar, eins og þeir
hafa horfið af þingi Norðmanna.
Ádeila Ólafs Thors á Aþlýðuflokkinn var hörð, en sann-
gjörn. Hann sýndi fram á óheilindi Alþýðuflokksmanna í
gengismálinu. Þar sem Alþýðuflokkurinn gengur nú fram
fyrir kjósendur og lofar þeim, að gengi ísl. krónunnar skuli
aldrei falla, enda þótt þeir sjeu sjálfir nýbúnþ- að „flagga
í hálfa stöng“ í þessu máli, með því að fella gengið um
20% með sterlingspundinu.
Að endingu gerði Ólafur Thors grein fyrir stefnumálum
Sjálfstæðisflokksins eftir því, sem takmarkaður ræðutími
hans leyfði. Lagði hann megináherslu á að atvinnurekst-
ur landsmanna geti staðist styrkjalaust í meðalárferði og
sýndi fram á, að til þess þjóðinni geti vegnað vel og hún
geti notið til fulls þeirra gæða, sem landkostir bjóða henni,
þarf hún að búa við frjálst atvinnulíf.
Sýndi hann fram á, að eina ráðið til þess, -að það geti
tekist er, að kjósendur þann 23. október feli Sjálfstæðís-
flokknum ábyrgðina og völdin í landinu.
*ar:
[Jchverji óhripa
ÚR DAGLEGA LÍFINU
„Sumarauki“
ÞEGAR bregður til góðviðris,
að haustlagi svo að sumarveðri
líkist, segja enskumælandi
bjóðir, að það sje „Indian
:ummer“. — Við gætum kallað
díkt veðurfar sumarauka, því
bað er einskonar uppbót nátt,
írunnar, eða augageta.
En hvað, sem slíkir dagar og
veðurfar er nefnt, þá er það vel
begið af öllum. Menn gleyma
’igningardögunum löngu og
mörgu og lífið verður allt
bjartara.
Bara þetta veður haldist
fram yfir kosningar, segja
djórnmálamennirnir og satt
it það, að mjög mundi það auð
/elda alþingiskosningarnar, ef
/eður yrði sæmilega gott á kosn
'ngadaginn.
•
Öfugmæli
NÚ er farið að hitna svo í kosn
ingabaráttunni, að mönnum er
varlegt að trúa öllu, sem þeim
ir sagt, því bæði er það, að
logið er vísvitandi til að veiða
nokkur atkvæði, en svo getur
líka verið, að menn hagræði
sanrleikanum í ógáti og kosn-
ingaæsing.
En hvað um það. Kjósendur
geta þó allt af varað sig á hrein
um öfugmælum og auðsæjum.
Eins og tildæmis þegar frú
Egilson hallar sjer upp að
brjósti Stalins, én segist um
leið elska landið sitt. — Það er
ekki hægt að gera hvorttveggja
......•■■■■■■■■■■............
nema vera i aJlra systra fje-
lagsskap frú Sigríðar og Aðal-
bjargar.
Hitt kalia jeg ekki ágreining,
Frá formanni
Fjárhagsráðs
FORMAÐUR Fjárhagsráðs hef
ur skrifað eftirfarandi línur í
tilefni af sljetturekuskap Tíma
biaðsins í mál, sem við vorum
að ræðast við um hjer í dálk-
unum. Formaðurinn segir á
þessa leið:
Kæri Víkverji!
Jf g ætlaði varla að trúa mín-
um eigin augum þegar mjer
vsr sagt að Tíminn hefði heiðr
að okkur með því að -birta —
og það í ramma og á forsíðu
— kafla úr því, sem jeg skrif-
aði þjer nýlepa um góð og greið
viðskipti Reykjavíkurbæjar og
Fjárshagsráðs.
Ástæðan til brjefs míns var
sú, að mjer fannst hafa fallið
nokýur skuggi á þau af um-
mælum þínum. en nú þakka
jeg þjer íyrir birtinguna, og þá
ætti allt að vera gott. ,
Hitt kalla jeg ekki ágreining.
þó að bæjarstjórnarmeirihlut-
inn, sem fuilur er áhuga og
kapps um að bæta úr hverri
þörf, og svo Fjárhagsráð, sem
hefur það óvinsæla verk að út-
hluta af allt of litlu, greini
stundum á- Og þú skilur, að
mjer er meira en lítið áhuga-
mál að hafa liðsveislu þína og
Mbl. að færa allt þetta til betri
vegar.
Af gömlum vana,
sem jeg kannast ofur vel við
frá fyrri tímum og fyrri Tím-
um„eru ummæli mín færð nokk
uð úr lagi með úrfellingum, t.
d. því að jeg óskaði Sjálfstæð-
isflokknum frægs sigurs. En
það er bót í máli, að flokkur-
in þarf ekki á því að halda —
enda vafasöm bót að því að fá
slíka ósk bergmálaða úr þeirri
átt. Hitt er gott að Tíminn ber
þau boð til þeirra, sem hann
lesa helst, að jeg vænti kapps
með forsjá af mínum flokki og
er mjög vandlátur um allt
hans far- Því að hvaðan ætti
jeg annars góðs og alls góðs
að vænta?
Lokaspjall
Tímans er eftirtekarvert. Hann
prentar fvrst orð mín um það,
að jeg telji meiri hagfræði að
vænta hjá leiðtogunum og
fræoingunum en hjá „mannin-
um á götunni“. En bætir svo
við í sömu andrá eigin útlegg-
ingu á þá leið, að jeg muni
treysta • eins vel skilningi
„mannsins á götunni“ eins og
ykkur við Morgnublaðið.
Stephan G orti einu sinni:
Það er grátlegt gáfnastig
að grána í prentverkinu
og hafa aldrei áttað sig
á öllu stafrófinu.
Og jeg verð að segja, að það
er hart. að Tíminn með alla
sína miklu æfingu skuli ekki
kunna betur en þetta sína fræg
ustu list. Magnús Jónsson.
MEÐAL ANNARA ORÐA . . . .

Þar sneiða menn m ekfei lenpr h]á garSi.
Eftir frjettaritara Reutert.
MADRID — Nú stendur fyrir
dyrum heimsókn Francos til
Lissabon. Á þessa heimsókn er
litið, sem stórt skref á þeirri
leið, er Spánn virðist nú stika
stórum, í áttina til eðlilegra
samskipta við önnur ríki.
Við höfum þegar sjeð glögg
dæmi þessarar framvindu þar,
sem eru heimsóknir ameríska
aðmírálsins Conolly og Ab-
dullah konungs Transjórdaníu,
til Francos hershöfðingja. Og
sannast að segja er „Spánar-
vandamál.ið“ ekki á dagskrá
hjá S.Þ. nú, og er það í fyrsta
skipti, sem svo er ekki, síðan
Allsherjarþingið kom saman í
öndverðu.
• •
FYRSTA OPINBERA
HEIMSÓKN FRANCOS
BÚIST er við Franco til Portu-
gal um 22. október í opinbera
heimsókn. Verður hún til end-
urgjalds heimsókn Carmona
forseta, í Portugal, sem hann
fór til Madrid fyrir 20 árum,
1929.
Þetta verður fyrsta opinbera
heimsóknin, sem Franco fer til
erlendrar höfuðborgar, og er
talið, að hún styrki „Pyrenea-
bandalagið“, er Spánn og Portu
gal gerðu með sjer 1942. Var
til þess stofnað til gagnkvæmr-
ar verndar á hinum háskasam-
legu stríðsárum.
Hinn 1. okt. s.l. hjelt Franco
hershöfðingi hátíðlegt 13 ára
afmæli Burgos-yfirlýsingarinn
ar — 1936, lýsti hann sig leið-
toga ríkisins, forsætjsráðherra
og æðsta mann alls herafla
landsins. Líklega mun Don Al-
berto Martin Artajo, hinn ungi
utanríkisráðherra hans, slást í
förina til Lissabon, svo og Don
Jose Ibanez Martin, mennta-
málaráðherra.
• •
FÓR SEINAST
UTAN 1941
GERT er ráð fyrir, að Franco
hershöfðingi, verði gerður heið
ursdoktor Coimbra háskólans,
þar sem forsætisráðherra Portu
gals, Salazar, var einu sinni
prófessor í hagfræði.
Franco fór seinast af
spænskri grund í febrúar
1941, er hann heimsótti Musso-
lini í Bordiahera í grend við
landamæri Italíu og Frakk-
lands. Hlutverk hans þá var að
neita ísmeygilegum tilraunum
forinoians til að koma Spáni í
stríðið við hlið ásveldanna.
Líklega hefur Franco aldrei
hitt Carmona forseta, enda þótt
hann tæki þátt í hátíðahöld-
unum vegna heimsóknar hans
til Alfonso XIII í Madrid 1929,
en þá var Franco yngsti hers-
höfðingi Spánar. En hann
hitti portugalska forsætisráð-
herann, dr. Salazar, þegar hann
kom í skyndiheimsókn til Se-
ville í febrúar 1942 til að ræða
sameiginleg vandamál þjóð-
anna, er stöfuðu af stríðinu.
• •
..BLOQUE IBERICO“,
PYRENEA- bandalagið eða
sáttmálinn, en Spánverjar kalla
það „Bloque Iberico11, sem sam
einar 35.000.000 manna á 600,-
000 ferkm. svæði, var stofnað
í Lissabon í desember 1942, að
viðstöddum Jordana greifa, ut
anríkisráðherra Spánar, og dr.
Salazar. Með bandalaginu var
staðfestur vináttu- og griða-
sáttmálinn, er þjóðirnar undir-
rituðu í mars 1939, rjett áður
en spænsku borgarastýrjöldinni
lauk.
NÁIN SKIPTI
ÞJÓÐANNA
NÁIN verslunarviðskipti eru
milli þjóðanna, enda þótt þau
geti ekki talist umfangmikil
vegna þess, hve útflutningsvör
ur þeirra eru áþekkar. Spánn
kaupir þó húðir og viðarolíur
frá nýlendum Portugala. Portu
gal kaupir iðnaðarvörur og
vielar, svo sem eimreiðir frá
Spáni.
Báðar þjóðirnar hafa náin
skipti um landvarnamál. Til
að mynda var ráðgast við Spán
í sambandi við töku Azoreyja
’mdir flug- og flotastöðvar
handa bandamönnum í sein-
ustu st.yr.iöld. Portugalar báru
mál sín aftur undir Spánverja
aður en þeir gengu í Atlants-
hafsbandalagið, en Spáni var
fyrirmunað að gerast aðili að
þvi.
• •
ÍJR MIKLUM
VANDA
MESTA háskastund Pyrenea-
bandalagsins var í desember
1940, begar Canaris aðmiráll,
yfirmaður þýsku upplýsinga-
þjónustunnar, sótti Franco heim
og bar honum þær óskir Hitlers
að þýskum liðsveitum við P.yr-
enafjöll væri leyft að fara yfir
Snán og loka Njörvasundi, svo
að bandamönnum væri þannig
bæ»t frá Miðjarðarhafinu.
Franco hershöfðingi forðað-
ist að blanda sier í styrjöldina
þá, og hættan fór hjá.
íslendingar verða að þurka
út áhrif kommúnistanna eins
og Norðmenn — og losa fólkið
við óttann af hryðjuverkum og
ofbeldi kommúnismans.
KJÓSIÐ D-LISTANN.