Morgunblaðið - 20.10.1949, Blaðsíða 11

Fimtudagur 20. okt. 1949.
M O RGIJ N B L A Ð 1 Ð
11
IJTVARPSRÆÐA ÓLAFS THORS
Frh. af bls. 10 sannar saga Alþýðuflokksins
um. Sigrana segist hann hafa átakanlega.
unnið með því að aðrir flokkar Alþýðuflokkurinn reið geyst
fylgi þessum góðu málum, þeg- úr hlaði á glæstum stríðsfák og
ar þau sjeu búin að sigra. Allt hjelt ótrauður í kosningabar-
er þetta að vísu dálítið flókið áttuna. Hann dró gunnfánann
og þungskilið En flest er hey við hún. Á hann var letrað:
í harðindum og látum það gott Gengið skal aldrei falla. Þetta
heita. Sannariega hefur Alþýðu var í septemberbyrjun. Nokkr-
flokkurinn átt frumkvæðið að um dögum síðar var þessi gunn-
mörgum góðum málum og stutt fáni dreginn í hálfa stöng. Það
önnur. En stundum hafa þetta var daginn, sem krónan var
líka verið leiktjöld. Alþýðu- felld um 30%. Engum dettur
flokkurinn hefur þá verið að í hug, að Alþýðuflokkurinn hafi
elta erlendar fvrirmyndir. Ætli fellt íslensku krónuna, vegna
það sje mjög ósanngjarnt, þótt bess að Alþýðuflokksmaðurinn
sagt sje, að Alþýðuflokkurinn Stafford Cripps, fjármálaráð-
hafi oft dafnað vel í skjóli herra Breta, gat ekki staðið við
góðra mála En að málin hafi 1 stóru orðin, að pundið skyldi
svo aftur á móti dafnað vel í ekki falla. Nei, sannleikurinn
skjóli Sjálfstæðisflokksins. A. j er sá, að það, sem rjeði gerðum
m. k. er það einhvernveginn | Alþýðuflokksins, og það sje
þannig, að málin komast ekki í , honum til heiðurs, var, að hann
framkvæmd, fyrr en Sjálfstæðis I gerði sjer ljóst, að enda þótt
ágæt, segir Alþýðuflokkurinn, anna, heldur sameiginlegt hags snert þar, sem þau eru. Fyrir
svo langt sem hún nær, en hún munamál allra landsmanna. — því er það staðreynd, að ís-
er þó ekki nógu góð handa ykk- Með þessu móti, og með þessu lendingar geta ekki til lang-
ur. Það þarf meiri áætlunar- móti einu, er hægt að hindra frama liíað menningarlífi i
búskap, þ. e. a. s. meiri höft, það jafnvægisleysi, sem nú er landi sinu, ef athafnafrelsið er
fleiri bönn, sverari viðjar, sár- að skapast í athafnalífi þjóðar- reyrt í viðjar. Til skamms tíma'
ari handjárn, fleiri nefndir, innar, og varðveita hina fornu var það helsta úrræði æsku-
fleiri ráð, hærra kaup, dýrari sveitamenningu, þann stofninn,1 mannsins að leggja krónu við
mjólk, dýrara kjöt, meiri verð- sem lengst af hefur verið styrk- hrónu. Til hvers? Til þess að
bólgu, hærri fiskábyrgð, hærri astur og haldbestur í þjóðlífi hefja sókn á hendur auðæfa ..
skatta, hærri f járlög, og minni íslendinga. J þeirra, er bíða stórhugs og starf 4
krónu. I Jafnframt er einmitt þetta1 andi handa í skauti náttúrunn-
Mjer finnst rjett að veita Al- besta úrræðið til þess að ar. Nú er leitast við að afvega-
þýðuflokknum þetta einkaleyfi. stemma stigu við og bæta úr , leiða athafnaþrá æskunnar. Nú
Hann vinnur hvorki atkvæði húsnæðisskortinum í Reykja-1 eru auðæfin auðsóttari í skaut '
flokkurinn telur þau tímabær,
þ. e. a. s. í samræmi við þarfir
fólksins og getuna til að full-
nægja þeim þörfum. Þannig er
það með alþýðutryggingarnar.
Stærsta sporið var stigið, þeg-
ar Sjálfstæðisflokkurinn hafði
stjórnarforystuna 1945. Al-
þýðuflokkurinn spyr nú, hverj-
um sú löggjöf sje að þakka, þyk
ist hafa þurft að neyða Sjálf-
stæðisflokkinn til að samþykkja
hana. Sannleikurinn er þó sá,
að Sjálfstæðisflokkurinn þurfti
að neyða Alþýðuflokkinn til að
ganga í þá ríkisstjórn, sem búin
var að ákveða að lögfesta nú-
verandi tryggingarlöggjöf Það
er staðreynd, að eftir að jeg
hafði heitið því haustið 1944
að tryggja þessari löggjöf fram
gang á Alþingi, þá voru 10 mið-
stjórnarmenn Alþýðuflokksins
andvígir því að ríkisstjórn mín
yrði mynduð Hinir, sem vildu
tryggja lögfestingu alþýðutrygg
inganna, reyndust 11. Eitt at-
kvæði, eitt einasta atkvæði í
sjálfri miðstjórn Alþýðuflokks-
ins skar þess vegna úr því, að
alþýðutryggingarnar komust í
framkvæmd Ef einn, aðeins
einn, hefði vantað, hefði stjórn-
in ekki verið mynduð, og Al-
þýðuflokkurinn hvorki getað
hælst um yfir þessari iöggjöf í
dag, nje heldur nýsköpuninnj.
Þetta er ekkert skemmtileg
saga fyrir Alþýðuflokkinn, en
sem betur fer fyrir hann, er
sagan ekki öll sögð með þessu.
Því sannleikurinn er sá, að Al-
þýðuflokkurinn hefur öðrum
flokkum betur og meir barist
fyrir tryggingarlöggjöf, og á
þess vegna stærstan þátt í
henni. En því ver situr það á
honum að vera að hafa heiður
af öðrum í þessu máli með
blekkingum.
í hálfa stöng
Hitt aðalmál Alþýðuflokks-
ins í kosningunum er andstað-
án gegn gengislækkun. Alþýðu-
flokkurinn mun hafa komist á
snoðir um, að þjóðin er andvíg
gengislækkun, og ætlar sjer að
vinna fylgi á því að slást í
förina. Minnir sú barátta á við-
ureign Don Quixote við vind-
myllurnar, því enn hefur eng-
inn flokkur lýst yfir, að hann
vildi frekari gengislækkun en
orðin er. Hitt er svo annað mál,
að best er að hafa sem fæst
loforð í þessum efnum. Það
nje álit á því. Og það er rjett, vík og ýmsum öðrum kaup-
að þetta eru sósíalistisk lyf. En stöðum landsins.
þau lyf lækna ekki, þau drepa. i
Annars viðurkenni jeg, að Hallajaus rekstur
rjett er að spyrja kommúnist-
ana, því sannarlega eiga þeir
öllum öðrum meiri rjett á þessu
einkaleyfi.
miklu varði að gera sjer engan
leik að því að lækka skráð
gengi peninganna, er þó lög-
málið eitt, og aðeins eitt, en
það er að tryggja atvinnu al-
mennings í landinu. Því lög-
máli verður allt að lúta, líka
skráð gengi krónunnar. Þetta
skildi Alþýðuflokkurinn daginn
sem gunnfáninn var dreginn í
hálfa stöng. En strax daginn
eftir er allt gleymt. Og enn
lofar hann, að gengið skuli al-
drei falla. Helst er því að sjá,
sem Alþýðuflokkurinn streytist
nú við að hafa af sjer þann
heiður, sem hann á af því að
hafa sett hagsmuni almennings
ofar skruminu, og lætur nú
sem krónan hafi aldrei fallið,
úr því að sterlingspundið fjell
líka um 30% gegn dollara,
mörgum öðrum myntum og
gegn sjálfu gullinu. Slíkur mál-
flutningur hæfir kommúnistun-
um, sem nú látast hafa verið á
móti þessari verðfellingu krón-
unnar, enda þótt af slíkri stefnu
myndi leiða algjört atvinnu-
leysi alls almennings í landinu.
Alþýðuflokkurinn má ekki
gleyma því, að úr því að það
var nauðsynlegt að fella geng-
ið um 30% í september 1949,
getur heldur enginn staðhæft,
að slíkt geti ekki orðið nauð-
synlegt aftur í september 1950.
Jeg endurtek, að lögmálið er
eitt. Því lögmáli verður allt að
lúta. Ef breyta þarf skráðu
gengi krónunnar, til þess að
hækka kaupmátt hennar, með
því að afnema 100 millj. kr.
skatta og svarta markaðinn og
Hyggja atvinnu handa öllúm,
þá er það almenningi til hags-
bóta, og þá á að gera það. Jeg
spái Samt, að aðrar leiðir verði
farnar í þessum efnum.
Mín stcfna hefur ráðið
Annars er kjörorð Alþýðu-
flokksins í þessum kosningum
að öðru leyti þetta: Mín stefna
hefur ráðið.
En hver er þá þessi stefna?
Jeg rifja upp:
TJtgjöld ríkisins liafa hækkað
úr 170 millj, í 300 millj. kr.
Skattar hafa hækkað um 85 til
100 milljónir. Verðbólgan hef-
ur vaxið um 60—70 stig. Er þá
ógetið haftanna, bannanna,
nefndanna og ráðanna. Nú kem
ur Alþýðuflokkurinn og segir:
Þetta er mín stefna og sækir
um cinkaleyfi á henni. Ilún er
Stefna
Sjálfstæðisfiokksins
Sjálfstæðisflokkurinn lítur
á það sem óumflýjanlega nauð-
syn, að atvinnuvegir lands-
manna verði reknir án ríkis-
styrkja í meðalárferði. Jeg veit,
að þetta er ekki auðleikið, eins
og komið er. Enda myndu menn
Hjer spyrnir Sjálfstæðisflokk þá þegar hafa leyst þann vanda,
urinn við fótum. Iiann viður- svo mjög sem þörfin kallar að.
kennir að margt hefur unnist Sjálfstæðisflokkurinn vill ekki
á samstarfi undanfarinna ára. staðhæfa, að hann ráði yfir ó- ,
Minnir á endurreisn lýðveldis- yggjandi úrræðum, allra síst, ef sten a fjölshyldan, íslenska þjóð
ins, virðulegan sess íslendinga þjóðin fæst ekki til að standa 'n-Því meiii auð, sem við sækj
nefndanna. — Innflutningsleyíi ’
eða fjárfestingarleyfi skapa þó
engan nýjan þjóðarauð, enda
þótt þau kunni að auðga þann, ’
sem leyfin getur herjað út úr''
nefndum og ráðum. Nýjan auð '
skapar hinsvegar sá, sem rækt-
ar móðurmoldina eða sækir
fenginn í djúp sjávar.
Heimilisfaðirinn, sem kemur 1
heim að kvöldi dags með meiri
daglaun, ekki fleiri krónur,
en meiri kaupmátt, hann getur’
veitt sjer og fjölskyldu sinni’
meiri lífsþægindi. Við erum
um í skaut náttúrunnar, því
meiru höfum við að skipta, því
meira getum við veitt okkur af
meðal helstu menningarþjóða saman um þau. En við ítar-
heimsins, nýsköpunina og öflun ‘ lega rannsókn þessa máls hef-
nýrra markaða, sem aldrei hef- ' ur margt skýrst fyrir mönnum.
ur verið betur unnið að en í tíð Frumskilyrðið er: Hallalaus j'*llSins Sseðum. Þetta er sann-
núverandi utanríkisráðherra. j rekstur ríkisbúsins. Því skil-jleiKur’_sem enSinn orðavaðall
En Sjálfstæðisflokkurinn hefur yrði verður að fullnægja. Næst i sjónhvei fingai megna að
orðið að kaupa samstarfið dýru er svo að samræma útlánastarf- j úie>ta.
verði. Hann hefur orðið að J semi bankanna þeirri fjármála- ! Síáífstæðis
ganga inn á þá skipan dægur- stefnu. Þar næst er að leitast ■
málanna, sem hann er andvíg-
ur, og.margt af því, sem verst
hefur farið að undanförnu,
stafar einmitt af því, að stefna
Sjálfstæðisflokksins hefur ekki
ráðið nógu miklu.
Af þessari braut vill Sjálf-
stæðisflokkurinn víkja. Hann
mælist ekki undan meðábyrgð
á mörgu því, sem hann þó er
óánægður með. En hann telur
ekki hægt að halda áfram að
leggja á nýja skatta, hækka
kaup, verðlag og verðbólgu.
Sjálfstæðisflokkurinn telur
því, að nú verði að taka nýja
stefnu. í einstökum málum vís-
ar flokkurinn til samþykkta
Landsfundar Sjálfstæðisflokks-
ins, sem háður var á Akureyri
í fyrra. Vill flokkurinn fram-
kvæma þá stefnu eftir því sem
fjárhagsgetan leyfir.
Varðandi iðnaðinn vill flokk-
urinn sjerstaklega benda á hin
bættu skilyrði, sem iðnaðinum
eru búin með þeim virkjunum,
sem nú eru á döfinni undir
forystu Sjálfstæðisflokksins.
Stórstígar framkvæmdir
til sveita
Að því er landbúnaðinn sjer-
staklega áhrærir, lýsir flokkur-
inn yfir því, að hann telur það
eitt besta hagsmunamál alþjóð-
ar, að jafnvægi skapist milli
sveita og sjávarsíðu, svo að liinn
ískyggilegi fólksstraumur úr
sveitunum stöðvist.
Þess vegna vill Sjálfstæois-
flokkurinn, að þjóðin sameinist
til mikilla átaka um framfara-
mál sveitanna, svo að umbætur
í ræktun, húsakosti og hvers-
konar aðbúð sveitafólksins verði
á næstu árum stórstígari en
nokkru sinni fyrr.
Sjálfstæðisflokkurinn telur
þetta ekki sjerhagsmuni sveit
flokknum meirihluta
Styrkjalaus atvinnurekstur,
afnám hafta, aukið athafna-
frelsi, frjáls verslun, lækkun
skatta og tolla, hagsæld at-
vinnuveganna, hagsæld almena
ings í landinu, — þetta eru kjör
orð okkar Sjálfstæðismanna.
Ef þjóðin vill þettá, á hún að
fá okkur meirihlutavald við
kosningarnar og gefa okkur
með því tækifæri til þess að
gera orð okkar að efndum.
Jeg treysti varlega friði
milli flokka að loknum kosn-
ingum, en minna þó gagnsemi
slíks friðar, þótt yfirborðs sætt
yrði saman.
Jeg bið um meirihlutavaid
Sjálfstæðisflokknum til handa,
vegna þess að á þann hátt er
líklegast, að takast megi að
ráða fram úr því öngþveiti, sem
| nú ríkir, og fara mun hríð-
við að samræma tilkostnað og
afrakstur höfuðatvinnuvega
þjóðarinnar. Til þess að svo
megi verða, þarf að beita mörg-
um úrræðum, og öllum í senn.
í góðu vérslunarárferði, þ. e. a.
s. þegar íslenskar afurðir hækka
í verði, en erlendar ekki, gæti
nægt að standa gegn kaup-
hækkunum. Þar næst koma til
athugunar verðhjöðnun og
breyting á skráningu íslensku
krónunnar. Um hið síðara hef
jeg þegar ítarlega rætt. Hið
fyrra, verðhjöðnunina, er lík-
lega þrautameira úrræði, en
sennilega vinsælla, með þjóð-
inni, a. m. k. á meðan örðug-
leikarnir sýna sig ekki í fram-
kvæmd. Er það veigamikið at-
riði að velja þá leiðina, sem
fylgi fæst við, vegna þess að
farsæld úrræðanna veltur oft
beinlínis á því, hvort þjóðin
snýst með þeim eða gegn.
Fyrsta boðorðið
Þá er loks óbifanleg trú Sjálf
stæðismanna, að nú verði á ný
að hafa í heiðri 1. boðorð Sjálf-
stæðisstefnunnar, þ. e. a. s. at-
hafnafrelsi einstaklingsins. Fyr
ir því vill flokkurinn beita sjer
fyrir afnámi hafta, banna, yiJ kjósenda
nefnda og raða, og telur það U’ 'iæ j. *« —, , , •
,,. .. 1 i Sialfstæðisflokksms
ekki aðems hægt, heldur og! ' ... ....... r.
Allir Sjsifstæoismenn cr.. vin-
auðvelt, ef buið er að koma á jamkgasl kcðnir nl gefa kosninga-
jafnvægi í atvinnulífinu. Saga skrifstofu flokksins í Sjáífstæfiis-
Islendinga sannar, að saman hef húsínu, upplýsingar um nllt þaS
ur farið frelsi almennings og fóIk f‘,cfur' kosningarjett hjer
i Ueykjavik, en t jarveravuii verður
arsæld, en kugun, ofrelsi og úr bæmim um kosningarnar. —
eymd. Lnnflemur er þu'ð nauðsvnlegt, að
Sjálfstæðisflokkurinn telur flokksmennirnir gefi upplýsingar
áætlunarbúskap sósíalista ban- um í'að “tanbæjarfólk, s<>m verða
... , . mun hjer í Reykjavík á kjördag.
vænan Sjukdom, ekki sist þar _ Aríðandi er að Sjálfstæðismenn
sem gnægð er ríkra auðlinda, bafi þetta tvennt í luiga, en skrif-
en auðæfin torsótt, eins Og á rtofa flokksins er opin daglega frá
Islandi. Ef•athafnafrelsi ein- kK 9-12 °» 5 °S
. , „ , . .., , beðnir að snúa sjer þangað varð-
stakxinganna er skert til lang- andi þossi mál. s^j Sskrifs,„f.
frama, piunu auðæfin liggja ó- unnar er 7100.
versnandi, ef ekki verður tek-
ið fast í taumana.
Munið, að úrslitasigur Sjálf-
stæðisflokksins getur oltið á
einu einasta atkvæði í hvaða
kjördæmi landsins sem er. Látið
það ekki henda ykkur að hindra
þann sigur.