Morgunblaðið - 27.10.1950, Blaðsíða 11

f
Föstudagur 27. okt. 1950.
MORGUNBLAÐ1Ð
11
‘ "////;

RæH við liiigan bónda í Ámessýslu:
Æskan og Imsiiæ&ismáSiríi
Um vofheysverkun, frúita á landbúnaðinn,
framkvæmdir, fjárskipfi og dreifingarkosfital
„VEÐRATTAN var hjer
ifremur hagstæð síaðstliðið
sumar og varð heyfengur
bænda vel í meðallagi að vöxt-
im og nýting all góð, eínnig
varð uppskera garðávaxta mjög
góð, og eru bændur nú betur
birgir af kartöflum en oft áð-
ur, enda er mjer óhætt að full-
yrða, að meira hafi verið selt
af kartöflum á síðastliðnu vori,
en verið hefur um mörg næst-
liðin vor“.
Þannig fórust Gunnari Sig-
urðssyni í Seljatungu í Arnes-
sýlu orð, er Sambandssíðan inti
hann frjetta úr hjeraði hans.
VOTHEYSVERKUN
— Hafa bændur þar eystra,
almennt tekið votheysverkun-
ina í sína þjónustu við hey-
skapinn?
— Votheysgeymstur eru all-
víða í hjeraðinu, en enn skort-
ir þó mjög á að sú heyverkun-
araðferð sje almenn og veldur
þar um margt.
Ekki er þó að efa að bænd-
ur hjer um slóðir hafi gert sjer
Ijóst, að það er sú eina hey-
verkuriaraðferð, sem staðist
getur áföll vegna hinna tíðu
óþurkasumra, er ganga yfir
bjer á landi.
Hitt er staðreynd, að eins
og nú er, og hefur verið. hátt-
að um efniskaup til bygginga,
hefur bændum reynst ókleift,
að verða sjer úti um bygging-
arefni í votheysgeymslur, svo
nokkru nemi. Voru og nokkur
brögð að því hjer um slóðir
á s.l. sumri, að bændur biðu
með votheysgeymslur sínar hálf
bygðar vegna efnisskorts. Jeg
vil því álíta, að ráðamenn
landbúnaðarins, sem launaðir
eru af fjela?sskap hans, og sí-
felt brýna bændur að byggja
meir af votheysgeymslum, ættu
samhliða hvatningarorðum sín-
um að beita sjer fyrir því við
stjórnarvöld landsins, að þau
tryggi bændum nægilegt bygg-
íngarefni a. m. k. í þær vot-
heysgeymslur, er hið vísa Fjár-
hagsráð veitir leyfi fyrir að
byggja ár hvert. Og umfram
allt, að það efni gæti verið
tiltækilegt, svo snemma vors.
að bændur gætu byrjað slátt á
venjulegum tíma þeirra fram-
kvæmda vegna. Efast jeg fyrir
mitt leyti ekki um að framlagi
til Islands af Marshallfje væri
foetur varið til efniskaupa í
áðurnefndar byggingar, heldur
en byggingar áburðarverk-
smiðju, sem landbúnaðinum er
þó án efa býsna nauðsynleg. —
Hins er bara að gæta, að bænd-
um er ótrygður vaxandi hey-
fengur, sem verða myndi af
auknum áburðarkaupum á með
an sá heyfengur þarf að vera
háður Veðrum og vindi. Bænd-
um yfirleitt er því án efa nauð-
synlegt að auka votheysgeymsl
ur sínar, til þess að verka töðu-
feng sinn fljótt og örugglega.
TRÚIN Á AFKOMUMÖGU-
LEIKA VIÐ SVEITABÚSKAP
EYKST
— Hvað virðist þjer um hug
fólksins til landbúnaðarins og
fólksflutninga úr sveitum?
— Ekki veit jeg, hverju
skal svara til um það, en hins
vegar er því ekki að neita, að
þótt auðvitað sje nokkuð af
eyðijörðum í sýslunni, hafa
jarðir þó verið að byggjast meir
þetta ár, en að undanförnu.
Maður verður og óneitanlega
var við það, að hugur fólks til
landbúnaðar er eitthvað að
breytast og trúin á afkomu-
möguleika við sveitabúskap að
aukast. Væri vel, ef sú yrði
raunin á )í framtíðinni, því
ekki sýnist þurfa spádómsgáfu
til þess að sjá, að sú þjóð, sem
afrækir landbúnað sinn til
lengdar, á sjer ekki glæsta
framtíð.
FRAMKVÆMDIR
í SÝSLUNNI
Jarðræktarframkvæmdir eru
allmiklar og er unnið víða að
framræslu og túnrækt. Einnig
er nokkuð um byggingarfram-
kvæmdir, en íbúðarhúsabygg-
ingar hafa þó stórlega dregist
saman vegna dýrtíðar og efnis-
skorts.
Stórvirkustu framkvæmd-
irnar í sýslunni eru í Þorláks-
höfn, þar sem svo má heita, að
verið sje að byggja heilt þorp.
Er það útgerðarfjelag, H.f.
„Meitillinn", sem að þeim fram
kvæmdum stendur, en í Þor-
lákshöfn, er eins og kunnugt
er, skilyrði góð til útgerðar.
Þá er og einnig nýtt fiskþurk-
unarhús tekið til starfa á
Stokkseyri.
Allar eru framkvæmdir þess
ar án efa gagnlegar og til efl-
ingar atvinnulífi sýslubúa fyrst
og fremst, en hvernig við Ar-
nesingar búum að líkamlegri
heilsuvernd okkar, er önnur
saga.
SJÚKRAHÚSMÁLIÐ
Því að á sama tíma sem hjer
er endurbættur og aukinn al-
þýðuskólinn í hjeraðinu, hefur
fæstum ráðandi mönnum kom-
ið ti! hugar að reisa þyrfti
sjúkrahús í hjeraðinu og er þó
eins og kunnugt er, langt og
yfir fjallveg að fara til næsta
sjúkrahúss, svo að á vetrum
getur það oft haft úrslita áhrif
á líf og heilsu manna. Enn þá
sjást þess lítil merki, að ráð-
andi menn hjeraðisins hafi
vaknað til umhugsunar um
þetta mikla nauðsynjamál, en
nokkuð virðist almenningur þó
að rumska, og t. d. hefur kven-
fjelagið á Selfossi stofnað sjer-
stakan sjóð, sem það eflir eftir
mætti og sem það síðan mun af
henda sjúkrahúsi, sem reist
kynni að verða í sýslunni.
Þá var á síðasta þingi Hjer-
aðssambandsins ,Skarphjeðinn‘,
samþykt tillaga um að skora á
Framhald á bls. 12.
„FRIÐÁRAYARPID"
SEM HYERGIMINH-
IST Á FRIÐ
LJELEGAR gæftir hafa
verið undanfarið hjá smöl-
um fimmtu herdeildar-
manna á undirskriftaveið-
um þeirra á stríðsávarpið
og hafa fáir Iátið ánetj-
ast.
Hafa kommar þó haft
allar klær úti. Skuggalegir
náungar, sumir bersýnilega
með samviskubit, laumast
með húsveggjum helst eft-
ir að skyggja tekur og
spyrja fólk hvort það vilji
ekki skrifa undír ..friðar-
ávarp á móti atómoomb-
um“,
*
Sumir reka hræsnarana
umyrðalaust á dyr, en aðrir
spyrja spurninga eins og
t. d.: „Hvernig stendur á
því, að í þessu svonefnda
friðarávarpi ykkar komm-
únistanna er hvergi minnst
á frið!“
Aðrir segajst ekki vilja
skrifa undir plagg, sem ber
sýnilega er til þess eins, að
nota það íil áróðurs fyrir
ofbeldisáform kommún-
ista.
Samkvæmt friðarávarp-
inu megi ekki drepa menn
með atómi, en hinsvegar
megi jafnt eftir sem áður
myrða saklaust fólk með
hvers kyns öðrum vígvjel-
um. —
*
Sannleikurinn er sá, að
kommúnistar eru á móti
atombombu af því að þeir
hafa hana ekki sjálfir. —
Þeir vita sem er, að atom-
bomban er það eina, sem
nú geíur stöðvað þá í því
að hefja árásarstríð. —
Það er undarlegt, en þó
satt, að í þessu plaggi
kommúnista, sem þeir
nefna „friðarávarp“ er
EKKl EITT EINASTA
AUKATEKIÐ ORÐ UM
AÐ KOMA Á FRIÐI.
Þar er yfir höfuð ekki
minnst á.frið!
*
Allt verður þetta þó
skiljanlegt þegar þess er
minnst, að tilgangurinn er
alls ekki friður, heldur
barátta á móti vopni, sem
heldur ofbeidismönnunum
í skefjum.
MIÐVIKUDAGINN 25. októ-
ber bar til tíðinda í herbúðum
ungra Framsóknarmanna: Nú
skyldi sanna frammi fyrir al-
þjóð, að þeir væru ekki dauðir
í öllum æðum. Og hlaupið var
til í skyndi og soðin saman
Æskulýðssíða i miklu hasti og
henni komið fyrir í Tímanum.
Það átti sem sagt að leiðrjetta
þann „misskilning“, að ungir
Framsóknarmenn væru ekki
færir um að tala sínu eigin
máli.
Við lestur „síðunnar“ dettur
manni ósjálfrátt í hug, að það
hefði raunar verið þessum
ungu mönnum hollara að hylja
sig djúpi þagnarinnar um alla
framtíð, svo ekki taki af all-
an efa um getu þeirra til mál-
svara. Málflutningur þeirra bar
þess ótvíræð merki, að þeir
eiga ekkert frekar erindi í skyn
samlegar umræður um stjórn-
mál við unga menn, en leigu-
pennar þeir, sem daglega fylla
dálka „Tímans“. En sjeu rök-
ræður þessum ungu mönnum
ekki vænlegar til fylgis, eru
þær þó óneitanlega andstæðing
um þeirra til mikils gamans og
skulu þeim færðar þakkir fyr-
ir ósvikna ánægju.
★
Meðal annarra gullkorna var
grein sú, er nefndist „Vinar-
hönd íhaldsins". Vorkunnsam-
ir menn munu halda því fram,
að ekki beri að hafa for-
heimsku og fáfræði náungr.ns
að háði, en ekki ber þvi að
neita, að mörgum varð á að
brosa við lestur umræddrar
greinar. Þar úði og grúði af úr
sjer gengnum grýlum, sem
fyrir löngu hafa verið niður
kveðnar og enginn fæst til að
trúa lengur.
Svo segir m. a. í þessari fá-
gætu ritsmíð: „Eftir rúmlega
áratugs stjórn Sjálfstæðis-
flokksins á fjármálum þjóðar-
innar og meðal þeirra ára voru
mestu veltuár í stjórnmálasögu
íslands. ... o. s. frv.
Rjett mun nú það vera, að
Sjálfstæðisflokkurinn hefir
haft fjármálaráðherra í ríkis-
stjórn s. 1. tíu ár, en það mætti
kannske miðla ungum Fram-
sóknarmönnum því fróðleiks-
korni, þeim að skaðlausu, að
Sjálfstæðisflokknum og ráð-
herrum hans var ekki falið
neitt einræðisvald um fjármál
landsins. Og þeir áttu þá á
sama hátt og núverandi fjár-
málaráðherra undir meðráð-
herra sína úr öðrum flokkum
og Alþingi að sækja um allar
ákvarðanir og f járveitingar og
urðu að hlíta samþykki þeirra.
Og af þeim ráðherrum Fram-
sóknar, sem í ríkisstjórn hafa
setið til þessa, hefir heldur
ekki mátt lesa neinn sjerstak-
an áhuga fyrir húsnæðismálum
ungs fólks í landinu.
' Sjálfstæðismenn hafa þvert
á móti staðið í stríði við /rnsa
flokksbrodda Framsóknar með
að fá greitt fyrir ýmsum fram-
kvæmdum, sem nauðsynlegar
hafa verið til úrbóta þessu
vandamáli. Hún hefir óneitan-
lega oft og tíðum verið köid
„vinarhöndin“ Framsóknar-
madömunnar. Blíðleg hefir hún
aðeins verið þegar hæðast
þurfti að nauðstöddu fólki með
kosningaloforðum og ljósmynd
um í „Tímanum“, um það bíl
sem kosningar fara í hönd og
; sú blíða hefir venjulega staðið
stutt við.
'k
t Stefna Sjálfstæðisflokksins í
húsnæðismálum bæjarins hef-
ir markast af þeim ásetningi a3
reka þennan vágest af höndum
bæjarbúa. Undir forustu flokks
ins hefir og mikið áunnist
þessu vandamáli til leiðrjetting
ár. Og sjeu ungir Framsóknar-
menn fróðleiksfúsari, en al-
mennt gerist um ýmsa eld.vi
flokksbræður þeirra, er ekki úr
vegi að geta lauslega þess, sem
þegar hefir áunnist. — Á ár-
unum 1946—48 voru byggðar
í Reykjavík 1693 íbúðir; Bæj-
arstjórn veitti stuðning sinn
með lóðaveitingum og ýmis-
konar fyrirgreiðslum. — Fyrvr
beina forustu bæjarins voru
fyrir utan það, sem þegar er
talið, byggðar 104 íbúðir i
Höfðaborg; 48 íbúðir i Mela-
húsunum; 32 íbúðir við Löngu-
hlíð og Miklubraut; 72 ibúðir
við Skúlagötu.
Auk þess beiitu Sjálfstæðás-
menn á Alþíngi sjer fyrir þvi,
að aukavinna manna við bygg-
íngu íbúða til eigin afnota var
gerð skattfrjáls og efnalitlura
mönnum þar með gert mögu-
legt. að vinna sjálfir að smiði
íbúða sinna. Og í beinu fram-
haldi af þessu hóf bærinn bygg
ingu Bústaðavegshúsanna, sem
•einmiu eru -vel til þess fallin
að veita ungu og efnalitlu
fólki húsaskjól, þar eð til þess
er ætlast að menn leggi eig'in
vinnu í að fullgera þessar íbúð
ir. Og það mætti minna á þaö,
að það var einmitt hin „blíða
vinarhönd“ framsóknarmadöm
unnar, sem tafði þessar fram-
kvæmdir svo mánuðum skipti,
með því að torvelda veitingu
fjárfestingarleyfa.
Það má enn geta þess að ut-
an alls þessa tók bærinn að sjer
bvggingu 32 ibúða, sem ein-
staklingar höfðu fengið fjár
festingarleyfi fyrir, en gátu
ekki ráðist í að byggja sökum
fjárskorts. Á sama tíma og
Sjálfstæðismenn hafa ráðist í
framkvæmdir þær sem bjer
getur hafa þeir á Alþingi beitt
sjer fyrir því, að afnumin vér'ði
hoft þau, sem eru á byggingu
smáíbúða og er það gert béin-
linis í þeim tilgangi að Ijetta
ungu fólki eríiðleikana.
★
Gagnstætt þessari viðleitnj er
svo fjandskapur Framsóknarfl.
Fulltrúar hans i Fjárhagsráði,
hafa tafið veitingar fjárfesting
arleyfa og tafið innflutning
byggingarefna af fremsta
mætti. „Vinarhöndin“ hefir
hvað eftir annað löðrungað fá-
íæka alþýðu þessa bæjar í
fjandskap sínum við hagsmuni
hennar.
Úngir Framsóknarmenn lýsa
sök á hendur Sjálfstæðismönn-
um fyrir að hafa „sópað" fólk-
inu til bæjarins. Orsökin fyrir
Framh. á bls. 12.