Morgunblaðið - 31.03.1951, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Lausardagur 31. mars 1951
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 16.00 á mánuði, innanlands.
í lausasölu 75 aura eintakið. 1 króna með Lesbók.
Refskák ábyrgðarleysisins
AÐEINS 22 verkalýðsfjelög af
um 130, sem eru í Alþýðusam-
bandi íslands hafa orðið við til-
mælum sambandsstjórnar um
uppsögn samninga. Nokkur
hafa ennfremur samninga sína
lausa. Gefur þetta nokkra hug-
mynd um afstöðu launþega til
þeirrar refskákar ábyrgðar-
lcysisins, sem kommúnistar og
kratar tefla um þessar mundir.
Þrátt fyrir auðsæja tregðu
yfirgnæfandi meirihluta verka-
lýðsfjelaganna til þess að leggja
út í kauphækkunarstyrjöld eins
og nú er háttað íslenskum at-
vinnumálum ítrekaði ráðstefna
sú, sem Alþýðusambandið boð-
aði til hjer í Reykjavík s.l.
þriðjudag, fyrri áskoranir til
fjelaganna um uppsögn samn-
inga.
Hver er ástæða þessarar
ráðabreytni forvígismanna Al-
þýðusambandsins?
Allir vita að það er ekki
trúin á það, að hægt sje að
bæta afkomu launþega með
fullri mánaðarlegri vísitölu-
uppbót eða hækkuðu grunn-
kaupi. Gild rök hafa verið
færð fyrir því að slíkar kaup
hækkanir hlytu óðara að
hverfa í hít nýrrar dýrtíðar-
flóðbylgju. — Afleiðingar
þeirra yrðu heldur ekki auk-
in atvinna heldur aukið at-
vinnuleysi. Sannleikurinn er
sá að það er ótti Alþýðu-
flokksbroddanna við komm-
unista, sem hefur knúð þá
til þess að varpa frá sjer allri
skynsemi í þessum málum.
Kommúnistar vita raunar að
meðal verkamanna ríkir megn
andúð á uppsögnum samninga.
Þess vegna hafa varfærnustu
verkalýðsforingjar þeirra ekki
sinnt áskorun Alþýðusambands
stjórnar. Hið árangurslausa
verkfall strætisvagnabílstjóra
hefur einnig átt sinn þátt í
t/egðu þeirra. En þó að komm-
únistum sje þetta ljóst halda
þeir áfram að hrella Alþýðu-
flokkinn með stöðugum brýn-
ingum. Svipar aðferð þeirra
rnjög til þess er tröll og for-
ynjur þjóðsagnanna teygðu og
tuguðu mennska menn þar til
þcir ærðust gjörsamlega. Þann-
ig er nú að fara fyrir leiðtog-
um Alþýðuflokksins.
En það, sem mestu máli skipt
ir er ekki sú refskák, sem
nokkrir leiðtogar hinna svo-
kölluðu „verkalýðsflokka" tefla
um þessar mundir. Aðalatriðið
ei að almenningur í landinu
haldi dómgreind sinni og geri
sjer það ljóst að íslenskt at-
vinnulíf þolir ekki hærri fram-
Liðslukostnað en það nú býr
við. Hækkun hans hlyti óhjá-
kvæmilega að þýða samdrátt í
rckstrinum, minnkandi fram-
lciðslu og aukið atvinnuleysi.
Þotta er því miður staðreynd,
scm ekki er hægt að sniðganga.
í þecsu sambandi er ástæða
til þess að drepa á þá blekkingu
kommúnista og krata að Sjálf-
stæðismenn telji ævinlega,
hvernig eem á stendur að kaup-
hækkanir sjeu óeðlilegar og að
æskilegt sje að kaupgjald sje
sem lægst.
Þessi staðhæfing stangast
gjörsamlega á við reynsluna
í þessum efnum. Sjálfstæðis-
menn hafa haft forystu um
flestar þær atrdnnulífsum-
bætur síðustu áratuga, sem
bætt lífsafkoma, hækkað
kaupgjald og aukið fjelags-
Tegt öryggi verkamanna, sjó-
manna og annara meðlima
verkalýðssamtakanna, bygg-
ist á. Hitt er svo annað mál
að Sjálfstæðismenn hafa oft-
lega á það bent að einhliða
barátta fyrir hækkuðu tíma-
kaupi er ekki alltaf vænleg-
ust til þess að tryggja af-
komu launþega. Mestu máli
skipti, að grundvöllur henn-
ar, atvinnulíf þjóðarinnar,
standi traustum fótum. Ef
þennan , grundvöll brestur
geta hækkanir tímakaupsins
eða vísitöluuppbætur á það
enga kjarabót fært launþeg-
um.
Þetta er það, sem verkalýðs-
samtökin verða að gera sjer
Ijóst nú. Stefna Sjálfstæðis-
manna er að kaupgjald eigi að
vera eins hátt og atvinnuveg-
irnir þola að greiða, en heldur
ekki hærra. Kauphækkanir,
sem framleiðslutækin rísa ekki
undir að greiða sjeu til þess
eins fallnar að skapa vandræði
og öngþveiti.
Um þessa stefnu ættu allir
sanngjarnir og skynsamir
menn, hvar í flokki, sem þeir
standa að geta sameinast. Til
þess ber þjóðarnauðsyn.
Maðurinn, sem misti
píslarvætiið!
RITSTJÓRI kommúnistablaðs-
ins á Akureyri hefur verið
dæmdur til þess að greiða 300
kr. sekt fyrir meiðyrði og sóða-
legan rithátt í blaði sínu. í stað
þess að greiða þessa sekt hefur
pilturinn kosið að sitja hana af
sjer í hegningarhúsi í nokkra
daga. Seta hans þar byggist því
algerlega á frjálsu vali hans
sjálfs milli þess að greiða fyrr-
nefndar 300 kr. og 10 daga
gistingar í fangahúsi.
Kommúnistar reyna að gera
þennan mann að píslarvotti fyr-
ir þetta val sitt. Það virðist vera
mjög misheppnað píslarvætti.
En segjum nú að ritstjórinn hafi
ekki átt þessar 300 kr., sem
þurfti til þess að greiða sektina.
Hvernig stóð þá á því að fje-
lagar hans skutu ekki saman
þeirri upphæð og losuðu hann
þar með við fangelsisvistina?
Vildu þeir kannske ekki koma
nauðstöddum fjelaga til hjálp-
ar? Eða vildi hann ekki þiggja
aðstcð þeirra? Það má vel vera.
Pilturinn hefur e. t. v. veríð
ólmur í píslarvættið. En hann
hefur mist af því, rjett eins og
maðurinn, sem skáldið Ijet
missa glæpinn!!!
Ilhn|i,UK ÚR DAGLEGA LlFINU
SELDI ESKIMÓUM ISSKAPA
BANDARÍKJAMENN hafa góða sölumenn í
hávegum og eru sagðar ótal sögur um hæfni
manna vestra til að selja hitt og þe.tta. — En
best þykir jafnan sagan um sölumann-
inn, sem fór til Alaska og seldi Eskimóum þar
ísskápa. Lengra þótti ekki vera hægt að kom-
ast í sölumennsku.
„En íslendingurinn getur allt“, sagði Fær-
eyingurinn — annað hvort í háði, eða alvöru
— er hann sá „Naíhan & Olsenshúsið'* í fyrsta
skipti og eitthvað líkt hefði mátt segja hjer á
dögunum er fram fóru furðuleg viðskipti við
Reykjavíkurtjöx’n.
•
ÍS OG HEITAR LUMMUR
ÞAÐ var skautamót á Reykjavíkurtjörn og
fjöldi manns hafði safnast saman til að horfa
á kappana þreyta skautahlaup. Það var kalt í
veðri — eitthvað svona upp undir 10 stiga
frost þenna dag og það mátti sjá mörg rauð
nefin og rjóðar kinnar, eins og verða vill við
slík tækifæri.
Sumir þóttust jafnvel heyra glamra í tönn-
um meðborgara sinna, hvort, sem það var nú
tannsmiðunum að kenna, eða eðlilegum
kjálkaskjálfta.
Og sölumaðurinn ameríski hefði horft öf-
undaraugum á starfsbróður sinn, sem var
þarna við tjörnina í skúr og seldi ÍS, sem gekk
út eins og heitar lummur.
•
MIÐNÆTURSÓLIN OG
PÓSTKASSALEYSIÐ
BRESKUR ferðalangur, sem hingað kom í júní
mánuði i fyrra í verslunarerindum, sagði að
tvennt hefði undrað sig mest á íslandi — Mið-
nætursólin og skorturinn á póstkössum, eða
póstrifum á útihurðum húsa.
„Jeg gleymi aldrei júníkvöldunum fögru
við Reykjavík. Það var dásamlegt“, segir
hann.
„Og seint gleymi jeg undrun minni er jeg
kom að fimm hæða verslunarhúsi i Reykja-
vík, eftir lokunartíma, með sendibrjef til við-
skiptavinar, sem hafði skrifstofur í húsinu.
Það var enginn póstkassi eða póstrifa á úti-
hurðinni í þessu glæsilega verslunarhúsi“.
„Hvað gera íslendingar við brjefin sín?“
•
FER ÚT í VEÐUR OG VIND
KANSKI hefði mátt segja þessum spurula og
undrandi útlending, að íslendingar lesi yfir-
leitt brjefin sín — ef og þegar þeir fá þau,
En til að segja allan sannleikann hefði mátt
bæta við, að sum brjef fari hreinlega út í veð-
ur og vind, vegna þess, að enginn er póst-
kassinn, nje rifa á hurðinni.
Hvað á brjefberi að gera, sem kemur að
læstri útidyrahurð annað en að stinga brjef-
inu, eða brjefunum milli stafs og hurðar? Og
það ffera þeir líka margir. — En svo þegar
hurðin er opnuð, að innán verðu, og ef sæmi-
legur blástur er úti — þá eru brjefin fokinl
•
BRÚSAMJÓLK OG
FLÖSKUMJÓLK
HEILBRIGÐISYFIRVÖLD bæjarins mæla svo
fyrir, að ekki megi mæla mjólk á flöskur, nje
hella úr flöskum í önnur ílát í mjólkurbúð-
unum. Af því stafar það, að fólk veit aldrei
hvenær það á að koma með brúsa og hvenær
flösku, er það sækir mjólk, til stórama og ó-
þæginda, eins og sagt. var frá hjer á dögunum.
Vafalaust eru þessi fyrirmæli heilbrigðis-
yfirvaldanna þörf og góð og til aukins þrifn-
aðar — ef og aðeins ef, það er til bæði flösku-
mjólk og brúsamjólk í senn. Og fyrir því mun
hafa verið gert ráð er fyrirmælin voru gefin
og trektarnar teknar úr mjólkurbúðunum.
•
VÍÐA POTTUR BROTINN
ÞANNIG er því miður víða pottur brotinn hjá
okkur um ýms þörf fyi’irmæli, sem sett eru.
Þegar til kastanna kemur er ekki hægt að
framkvæma umbæturnar af því að það vantar
eitthvað smávegis.
Mjólkina á að selja á flöskum og helst ætti
engin „brúsamjólk“ að sjást.
Frá ársfsifigi IBR: Gssís Hðll
i!rio!ínn form.
ÁRSÞINGI íþróttabandalags
Reykjavíkur lauk s.l. fimmtudag
og voru þá rædd ýms mál, sem
vísað hafði verið til nefnda á
fyrri fundi þingsins. Formaður
bandalagsins var einróma endur-
kosinn Gísli Halldórsson, arki-
tekt. Aðrir í stjórninni eru til-
nefndir frá fjelögunum, einn frá
hverju fjelagi.
í húsnefnd Iþróttahúss ÍBR
voru kosnir Ólafur Halldórsson
og Jóhann Jóhannesson. Endur-
skoðendur bandalagsins voru
kosnir Tómas Þorvarðarson og
Haraldur Ágústsson. íþróttadóm-
stól ÍBR skipa nú: Jón Bjarna-
son, Jóhannes Bergsteinsson og
Haraldur Guðmundsson. I stjórn
Skíðasjóðs skólabarna var kos-
inn Stefán B. Kristjánsson, íþr.k.
Af tillögum, sem samþykktar
voru á fundinum má m.a. nefna
þessar:
„Ársþing ÍBR haldið 21. febr.
1951 samþykkir, að væntanlegt
íþróttahús ÍBR verði hluti af íyr-
irhugaðri æskulýðshöll með því
skilyrði, að íþróttahúsið verði
einn hluti af fyrsta áfanga bygg-
ingarinnar".
„Ársþing ÍBR haldið 21. febr.
1951 skorar eindregið á hæstvirt-
an menntamálaráðherra að heim-
ila íþróttanefnd ríkisins að hefja
nú þegar getraunastarfsemi hjer
á landi“.
SAMNINGAR VIÐ STEF
Á þinginu var samþykktur
samningur sem gerður hafði ver-
ið milli ÍBR f.h. íþróttafjelaganna
og STEF’s um greiðslur til
STEF’s af tónverkum þar sem
þau eru flutt í hagnaðarskyni,
svo sem á íþróttasýningum og
kappleikjum, hlutaveltum eða
dansleikjum. Er þar um að ræða
sjerstakt gjald, sem samkomulag,
hcfur r.áðct u.m milli þcssara að-
’a. Gildir samringUrinn til eins
árs og er uppsagnarfrestur þrír
nánuóir.
FJÁRÖFLUNARMÁL
Mjög mikið var rætt um fjár-
iflunarmál og hvaða leiðii
mundu heppilegastar til að aflg
reninga til hinnar mjög svo
uknu íþróttastarfsemi. Komu i
xví sambandi fram ýmsar tillög-
ur, sem vísað var til stjórnarinn
nr til nánari athugunar. Má þar
xjerstaklega nefna tillögu, sem
kom fram um að íþróttabanda-
’agið leitaði fyrir sjer um að
koma á svokölluðu „Bingo-happ-
lrætti“ eða talnahappdrætb
~em mjög tíðkast og er vinsælt í
kvikmyndahúsum í Bandaríkj-
unum.
ÁFENGISMÁLIN
I lok þingsins voru rædd áfeng
smálín og skrifin undanfarnar
vikur um þau mál og stóðu um-
"æður um þau langt fram á nótt
Urðu þar mjög snarpar umræður
og var samþvkkt með samhljóða
atkvæðum eftirfarandi tillaga:
„Að gefnu tilefni vottar Árs-
þing ÍBR, haldið 15. mars 1951,
íramkvæmdastjóra sínum, Sig-
urði Magnússyní fyllsta traust
sitt og þakkar honum árvekni í
starfi sínu.
Þingið álítur að utan hans
vinnutíma sje hann sjálfráður
hver verkefni hann hefur með
höndum og átelur þingið hin ó-
drengilegú og ómaklegu skrif
Frimanns Helgasonar um þenn-
an starfsmann."
T illögu þessa fluttu 15 menn.

, Bíórflóð í Sheffield"
Bjórinn rann í straumum eftii-
götu einni í Shefíield er 36 gall-
ona tunna íjell af vötubifreið og
brotnaði.
EINS og undanfarin ár verða
mörg námskeið á vegum Nor-
:ænu fjelaganna í hinum Norður-
löndunum í sumar.
í Danmörku eru allmörg mót
og námskeið ákveðin í sumar og
verða þau haldin í Hindsgavlhöll,
ninu giæsiiega sumarheimili fje-
’.agins.
30. maí til 3. júlí verður versl-
unar- og bankamannamót. 8. maí
til 15. júlí norrænt æskulýðsmót.
15. maí til 22. júlí námskeið fyrir
verslunarskólakennara. 22. maí
til 29. júlí, námskeið fyrir forystu
menn stjettarfjelaga. 29. maí til 5.
ágúst er námskeið fyrir sveitar-
stjórnarmeðlimi. Og í október
verður norrænt mót menntaskóla,
eirs o" að undanförnu.
Frá íslandi er 2 þátttakendum
boðið á hvert námskeið eða mót.
Dvalarkostnsður á viku er um
140 kr. danskar.
í Svíþjóð verða einnig mörg
námskeið og flest i Bohusgarden,
sem er sumarheimili Norræna fje
lagsins þar.
10. maí til 16. júní verður nám-
skeið fyrir starfsfólk sjúkrasam-
laga. 25. júní til 3. júli verður
æskulýðsnámskeið. 22. júní til
26. jú!í verður mót, sem kallpðf
er: Norðurlöndin í dag. 4. júní til
10. júlí verður norrænt mót rekt-
ora menntaskólanna á Norður-
löndum. 29. júlí til 4. ágúst er
mót móðurmálskennara.
I Finnlandi ve-ðu*- mót fyrir
söngkennara 1. til 7. júlí.
Mótið er í Borgá sicammt frá
Helsingfors.
I Noreoi verður blaðamanna-
námskeið 4. til 12. júní og hefst í
Osló. en síðan verða farnar all-
langar ferðir um Noreg.
Fyrirkomulag allra þessara
móta og námskeiða er á þann
hátt að fluttir eru fyrirléstrar
um ýmiss efni er helst varða þátt
takendur hvers námskeiðs, síðari
er.u umræðufundir og skemmti-
íerðir. T.veim til fjótum þátttak-
endum gr boðið frá Islandi. Dval-
arkostnaður er frá 80—150 dansk
Framh. á bls. 12.