Morgunblaðið - 06.01.1952, Blaðsíða 11

Sunnudagur 6. janúar 1952
MORGVNBLAÐIÐ
11 t
s
Franíli. af fes. 7
leldur að hjálpa þeim burí frá
fúskinu. Betra er að hafa dá-
lítið hönd í bagga með áhuga-
Jistinni með ákveðnu leiðbeining-
arstarfi, en að láta hana , vaxa
■ út um allar jarðir eins og ill-
gresi, án allrar íhlutunar og rækt
tmar. Flestum áhugamönnum
mun kærkomið að fá góðar leið-
beiningar, ef möguleikár eru fyr-
ir hendi og einhver listamaður
getur jafnframt haft af því nokk-
tirn hagnað.
Næstum helmingur þjóðarinn-
ar málar og teiknar. En það er
ekkert hrygðarefni, því fleiri,
sem við það fást, fjölgar þeim,
sem fá löngun til að velta ráð-
gátum listarinnar fyrir sér og
skoða söfn og sýningar. Það
sakar því ekki að læra stafrof
listarinnar, með því að reyna við
þau tæki, sem til listsköpunar
eru notuð. Þeir verða dómbær-
ari, sem þekkja tæknilegu hlið-
ina og hana er einmitt hægt að
kenna, því innsta kjarna listar-
innar upplifa og finna aðeins
þeir, sem eiga listræna eðlisgáfu.
En það eru ekki allir þannig
gjörðir, að geta veitt gjöfum guð-
anna viðtöku. Það er „fyrir þá
fáu og sjaldgæfu, er skilja gjöf
vora“, eins og skáldið segir og
það er þarft verk að stuðla að
því, að þessum fáu fjölgi, á þann
hátt, að reyna að vekja blund-
andi hæfileika með fræðslu. Það
er að nokkru leyti mögulegt, en
aðeins að nokkru leyti.
NOTIN AF FÉLAGSLEGU
SKIPULAGI
Jafn hressandi sem það er, að
bitta verkamann, sem getur bú-
íð til góðar myndir, þá er það
jafn dapurlegt að verða var við
málara, sem heldur hefði átt að
vera verkamaður. Þeir sem þrá
listina ættu að geta náð sam-
bandi hvor við annan, því sam-
eiginleg áhugamál tengir þá. En
ólíkt auðveldara ætti það að
vera fyrir áhugamennina að
yinna saman af bróðurhug til
gagns og gamans heldur en at-
vinnumennina, þar sem oft er
eins og eldur og vatn mætist, er
þeir koma saman, sem fylgja
gjörólíkum stefnum.
Aftur á móti er listin lang-
flestum áhugamönnum ekki allt.
Því ef svo væri ættu þeir erfitt
með að sætta sig við venjuleg
störf. Þeim ætti félagslegt starf
að vera auðvelt. Að vísu er mörg-
um lítið um félagslíf gefið og
vilja iðka listföndur sitt út af
fyrir sig. En er þeir komast að
raun um, að þeir geta fengið
tilsögn, samband við erlenda
samherja og ýms hlunnindi, sem
yiðtækt félagssamband getur
veitt, þá munu þeir einnig verða
með, þrátt fyrir alla gallana.
Skipulagning hefur verið mikil
lyftistöng öilum íþróttum, áhuga-
Jeiklist og áhugatónlist. Hvers
vegna ætti áhugamyndlistin þá
ekki að notfæra sér hagnaðinn af
félagslegu skipulagi?
FUNDURÁHUGAMANNA
í HOED
Snemma í júlí komu fulltrúar
norrænna áhugalistfélaga saman
í Hoed. Jafnframt var þar sýn-
ing mynda frá áhugafélögum á
iNorðurlöndum, er sjálf höfðu
valið myndir sínar. Málverkin
yoru rúm 200 og auk þeirrar litl-
ar höggmyndir, leirmunir og
teikningar.
Áhugaflokkur sveitarinnar
bafði komið þessu móti á, en
hann er hvorki fjölmennur né
iérstaklega snjall. Við erum bara
yenjulegir Jótar, sem höfum hug
á að fá nokkra vitneskju um
málaralist og ná sambandi við
aðra sama sinnis. Við lítum ekki
á okkur sem listamenn. Að blöð-
in veittu okkur mikla eftirtekt
er sennilega að verulegu leyti
vegna þess, að merkilegt mun
þykja, að áhugamannafélag um
myndlist geti þrifist í sveit og
þar sé hægt að safna fólki sam-
an til að hlusta á fræðileg er-
índi um list og svo vegna til-
m á 1 a r a m^ Blarnadéltir
I BARNADEILÐ Myndlisíarskólans. Langmest aðsókn er að barna-
deildinni. Kennarar eru þar frk. Unnur Briem og Sverrir Haralds-
son, í haust voru 200 umsóknir um skólavist. En sökum ónógra
luisakynna var ckki hægt að koma þar fyrir nema 150 nemendum.
Börnin eru frá 7—12 ára og eru yngstu börnin innan við 9 ára ald-
ur, sér í fiokki. En alls er nemendunum skipt í 5 flokka, 30 nem-
endur eru í hverjum flokki.
Er þau fá inngöngu í skólann, er greitt 100 kr. inntökugjald, en
svo fíamarlega, sem börnin sækja kennsluna með áhuga og stund-
vísi, er inntökugjaldið greitt tii baka í lok kennsluársins, nema
hvað þau þurfa að borga fyrir efnið, sem þau nota.
Flýst börnin hafa mikinn áhuga fyrir þessu námi. Þau teikna,
mála, klippa út myndir og hnoða í leir. En kennslunni er þannig
hagað að börnin eru látin vera sem mest sjálfráð um það, hvað
þau leggja stund á, hvort heldur þau teikna, mála eða vinna í leir.
Formaður myndlistarskólans, Axel Ilelgason, hefur skýrt blað-
inu frá, að þetta fyrirkomulag sé haft með tilliti til þess að upp-
eldisfræðingum þykir það bezt henta, að börnin ráðist í þau verk-
efni, sem þau hafa sjálf valið sér. Með því móti fá þau aukið sjálf-
traust og hæfileikar þeirra þroskast á eðlilegan hátt. Þau komast
að raun um, að þau geta á eigin spýtur búið til ótrúlegustu hluti,
úr því efni, er þau fá í hendur.
Nú fyrir jólin hafa þau t.d. gert býsna margskonar borðskraut
og ýmsa leirmuni, er þau tóku með sér heim. Leirinn, sem notaður
er, er grafinn upp úr túninu á Laugarvatni. Þegar litlir hlutir úr
þessum leir eru látnir þorna geta þeir haldið lögun sinni óskemmd-
ir. Bcrnin mála hlutina með allskonar litum, sem þau velja sjálf,
og þekja með lakki. Þau hafa einnig búið til heilmikið af jólakort-
um, liver eftir sínu liöfði.
Það er mikils virði að kenna börnunum að koma sér upp slíkri
tómstundavinnu, venja þau á að hafa eitthvað fyrir stafni, og ráða
fram úr því sjálf, hvernig þau eiga að gera hlutina.
rauna okkar að mynda víðtækt
samband áhugamannaflokka.
Það var okkur gleðiefni, að svo
mörg félög tóku þátt í sýning-
unni eða fundinum og að hug-
mynd okkar hafði fengið já-
kvæðar undirtektir svo langt
norður frá, að áhugamenn komu
frá íslandi, Noregi og Svíþjóð
til þess að ræða sambandstillög-
una í sveitinni okkar. Það ber
vott um mikinn áhuga og að tími
er kominn til slíkra fram-
kvæmda.
SAMANBURÐUR
TIL HVATNINGAR
Auk félaganna í þessum lönd-
um voru svo ýmis félög hér á
Jótlandi og í Kaupmannahöfn,
sem voru þátttakendur. Vænt
þótti okkur um að fá skemmti-
legar myndir frá barnaklúbb
ríkisútvarpsins. Hér var ekki um
sölusýningu að ræða og ekki átti
þetta að vera léleg stæling á
opinberri listsýningu, heldur blátt
áfram sýning á verkum, sem á-
hugamenn höfðu gjört sér til
gamans og samkvæmt því varð
hún að dæmast.
Aðbúnaður sýningarinnar var,
sem vænta mátti, af vanefnum
ger. Tilgangurinn var aðeins sá,
að fá sýnishorn af norrænni á-
hugalist til samanburðar og
hvatningar, að gera tilraun, sem
ætti að verða upphaf annars
meira. Að ná sambandi við aðra
áhuganienn var aðalatriðið. Sýn-
ingar ættu aldrei að verða aðal-
markmið okkar. Vitanlega er það
undir hverjum einstökum komið,
hver áhrif slíkrar sýningar verð-
ur, en aðsóknin var góð — rúm-
lega 1000 gestir —, og áreiðan-
lega komu margir að loknu dags-
verki ,sem aldrei hafa séð mál-
verkasýningu fyrr. Það er líka
dálítil byrjun.
Flestum þótti sýningin athygl-
isverð og að minnsta kosti ein-
stæð á sínu sviði, hin fyrsta -sem
komið hefur verið á fyrir sam-
vinnu norrænna áhugamanna-
félaga. Þetta hefur sennilega ekki
verið reynt fyrr, en að félagið
á þessum stað stað gat leyst
þetta verkefni er ekki hvað
minnst að þakka ágætri aðstoð
kunnáttumanna og einstæðri gest
risni veitingamannsins og ást
hans á málenfinu.
Það er ekki auðvelt að ræða
um verk hinna einstöku félaga,
en flestum kom saman um, að
íslendingar og Norðmenn væru
vel á veg komnir og Svíar áttu
einnig margar athyglisverðar
myndir og voru ýmsar þeirra í
skemmtilegum römmum. Sjáan-
lega hafa þeir góð tæki. Vissu-
lega eru sumir komnir lengra
áleiðis en aðrir. En ef það gleym-
ist ekki, að maður er aðeins
áhugamaður, þá ætti það eklci
að skipta miklu máli.
Meðal danskra félaga vakti
félagið í Svendborg einkum eft-
irtekt fyrir ágætar teikningar og
leirmuni. Fleira mætti nefna, en
ég vil aðeins taka mér orð Her-
man Madsen’s í munn, er hann
segir í einni bók sinni um list:
, Gangi maður á sumardegi- um
blómskrýtt engi, þá er það þröng-
sýni að taka eitt blóm fram yfir
annað. Öll eru þau af sama upp-
runa og háð þeim skilyrðum, sem
þeim eru búin“.
Þegar vel var athugað báru
margar af litlu myndunum það
með sér, þrátt fyrir ýmsa galla,
að þær voru unnar á yfirlætis-
lausan hátt af hrifnæmum huga
þess manns, sein átt hefur sínar
ánægjustundir við athugun nátt-
úrunnar í ást til iistarinnar. Slík-
ir menn kynnast náttúru lands
síns á innilegan hátt. Slíkir menn
skapa ekki gerfilist eða fúsk. Það
er fúsk þegar tómstundalistin hef
ur öll einkenni yfirborðsháttar,
en enginn þ.arf að fyrirverða sig
fyrir „áhugámanns“-nafnið.
iFRESTAS AÐ STOFNA
SAMBAND
| Um fundinn í sambandi við
sýninguna skal ég ekki fjölyrða,
en aðeins taka upp það, sem
blaðið „Vestkysten" sagði: „Svo
var ráð fyrir gert, að í sam-
bandi við sýninguna yrði stofn-
að samband norrænna áhugafé-
laga um myndlist. Um þetta var
líka rætt, jafnvel á fjórum tungu
málum. Danir og íslendingar
höfðu gert sér vonir um, að fund-
urinn gæti endanlega gengið frá
stofnun sambandsins. En fulltrú-
! ar frá félögum hinna landanna
höfðu ekki umboð til þess. Þrátt
fyrir það var bráðabirgðatillaga
samþykkt, þar sem fjölgað var
í undirbúningsnefndinni og
henni falið að vinna áfram að
stofnun sambandsins". Þannig
sagði blaðið frá þessu.
Róm var ekki byggð á einum
degi og aðalatriðið er, að hug-
myndin hefur möguleika til þess
að komast í framkvæmd og að
góður félagsandi er þungamiðja
hennar, svo engu ber að kvíða
um afdrifin.
Veitingamaðurinn í Hoed sagði
mér einu sinni, að hann hefði
verið á ferð í Hollandi og gisti
þá hjá fjölskyldu, sem unni mjög
tónlist. Á ferðalaginu hafði hon-
um reynst erfitt að komast í sam-
band við fólkið, því að hann gat
ekki talað annað mál en dönsku.
En á þessu heimili varð annað
uppi á teningnum, því tónlistin
varð sá tengiliður, er skapaði
vinarhug, hún varð sameiginlegt
mál, sem báðir aðilar skildu.
Sameiginleg áhugamál geta
skapað vináttu, sem engin landa-
mæri trufla —• vináttu milli
þjóða — og hennar hefur aldrei
verið meiri þörf en nú.
Bræðralag áhugalistamanna er
það, sem ég alltáf hef haft í
huga og sérhverju starfi, sem
getur skapað tengsl milli þjóða,
þarf að skapa möguleika. Sam-
band við listina og samband við
annað fólk, gegnum listina, er
takmarkið.
Áhugamennirnir ferðuðust
langan veg til veitingahússins í
Hoed og það skal ekki verða til
einskis. .
sjöfiu ára
1. ÞESSA mánaðar varð heiðurs-
konan Oddný Bjarnadóttir, Njáls
götu 30 hér í bæ, sjötíu ára.
Oddný er íædd að Skógar-
gerði í Fellum á Fljótsdalshér-
aði 1. ian. 1882. Foreldrar henn-
ar voru hjónin Álfheiður ,Tóns-
dcttir og Bjarni Bjarnason er þar
bjuggu. Oddný var yngst fjögra
systkina, scm öll eru á lifi og búa
þau öll hér á landi nema svstir
hennar, sem býr í Ameríku. Föð-
ur sinn missti Oddný þegar hún
var á fyrsta ári. Dvaldist hún síð-
an með móður sinni til briggja
ára aldurs, en þá lézt móðir
henr.ar. Þá fór Oddný cil hjón-
| Auglýsendur \
a t h u g i ð
I að Isafold og Vörður er vinsael- |
§ asta og fjölbreyttasta blaöið { :
I sveitum landsins. Kemur át |
I einu sinni í viku — 16 síður. [
anna Jarþrúðar Einarsdóttur og
Hallgríms Jónssonar, sem bjuggu
að Skeggjastöðum í sömu sveit,
og hjá þeim var hún- til 16 ára
aldurs. Eftir það var hún á ýms-
um stöðum þar eystra bar til árið
1925 að hún fluttist til Reykjá-
víkur. Var hún fyrst í vist hjá
Asgeiri Sigurðssyni, konsúl. Árið
1928 setti Oddný á stofn matsölu
hér í bænum og hefur hún rekið
matsölu að heita má síðan árið
1928. Oddný hefur verið mjög vel
látin í þessu starfi sínu og skipta
þeir menn hundruðum sem keypt
hafa fæði hjá henni, lengri eða
skemmri tíma.
Oddný ber hin mörgu ár vél
og gengur enn að öllum störfum
með sínum alkunna dugnaði og
atorkusemi, sem jafnan hefuj
einkennt hana. Hún er gáfuð og
víðlesin og skemmtileg í sam-
ræðum.
Vinir Oddnýjar og velunnarar
scnda henni hugheilar afmælis-
kveðjur í tilefni af þessum merku
tímamótum á æfi hennar.
Jón Pétursson.
íbúar ísraels
JERÚSALEM: — íbúar ísraels
eru nú rúm'.ega liálf önnur millj.
Eru 9/10 hlutar þeirra Gyðingar.
Liecfó
aró
óskum við öllum okkar góðu viðskiptavinum. Eins og
hingað til munum við hafa á boðstólum aðeins I. fl. vörur.
Prjónavöruverzlun Onnu Þórðardóttur h.f.
Skólavörðustíg 3. — Sími 3472.
Wekicsraklsskkssf
Höfum fengið vandaðar vekjaraklukkur, verð kr. 69,00.
Einnig fallegar eldhúsklukkur með 8 daga gangverki.
Úrsmíðavinnustofa Björns og Ingvars.
Vesturgötu 16.
Vélritunarstiílka óskast
Opinbert fyrirtæki vantar vana vélritunarstúlku. —
Eiginhandarumsókn, merkt: „Vön vélritun — 641“ legg-
ist inn á afgr. blaðsins.