Morgunblaðið - 21.02.1952, Blaðsíða 5
Fimmtudagur 21. febr. 1952
MORGUNBLAÐIÐ
r
Læknarnir Olav og Arvid Knutsen.
Víðförlir tvíburar ifúka
I’AÐ BAR til nýlundu við
embættispróf í læknadeild
háskólans eftir áramótin, að
undir prófið gengu urgir
norskir tvíburar, Olav og Ar-
vid Knutsen, stúdentar frá
Osló. Þeir munu vera fyrstu
norsku stúdentarnir, sem
ljúka læknaprófi við Háskóla
íslands.
Tíðindamaður blaðsins hitti
hina ungu lækna að máli, er
J>eir voru í óða önn að búa sig
til brottfarar héðan, til að for-
vitnast um hagi þeirra og til-
efni þessa óvenjulega ráðlags.
VÍÐFÖRLIR
— Hverju sætti að þið komuð
út til íslands og hvaðan ber ykk-
ur að úr Noregi?
— Við erum fæddir í smábæn-
um Loedingen skammt frá Nar-
vik í Norður-Noregi 25. janúar
1925 og erum því ré't't nýlega
orðnir 27 ára. Þar nyrðra ólumst
við upp til fermingaraldurs, en
þá flutti fjölskyldan búferlum til
Oslóar, foreldrar og einn bróðir
yngri. Faðir okkar er nú deildar-
Stjóri við bréfaskólann í Osló
ur, frægur manneldisfræðingur
og skipulagsmaður. Árið 1943 tók
við Bandaríkjamaðurinn Norris
E. Dodd, hann var áður aðsíoðar-
landbúnaðarráðherra Bandaríkj-
anna en jafnframt bóndi og er
það raunar enn. Dodd gegnir enn
framkvæmdastjórastarfinu og’
var endurkosinn til þess einróma
síðastliðið haust.
WNG FAO
FAO þingið heíir verið héð <5
sinnum til þessa: Stofnpingið i
Quebeck 1945, í Kaupmannahöfn
1946, í Genf 1947, í Washirsgton-
1948 og 1949 og síðast. í Rórr.aborg-
í nóv.-des. 1951. Aukáþing vorrti
auk þess í Washington 1948 oíf
1950. Davíð Ólafsson forseti Fiski
félags íslands mætti sem fulltrúi
íslands á þinginu í Kaupmanna-
höfn 1946 og á þinginu í Ger>f
1947. Á þinginu í Washington
1948 mætti Maenús Vignir Maan-
ússon, sendiráðsfulltrúi, en 1943
Pétur Thorsteinsson fulltrúi í
utanríkisráðuneytinu. Loks
mætti Ávni Evlands á binginu í
erfiðleikar myndu þá steðja að World Health Organization | Pómaborg 1951. Sérhvert bátf-
og ný vandamál stinga upp höfð- | (WHO), The CJnited Nations ■ tökuríki ræður einu atkvæði á
inu. Hið fyrsta átak til að „vinna Education. Scientfic and r.ii*n-p þinginu án tillits til fólksfjölda
isfræði og býst ég jafnvel við -frigjnn“ hlaut að verða að forða Organization (UNSCO) , eða stærðar ríkisins. Hins vegar
að ílendast þar, ef allt gengúr að ^ híhðunum frá hungri ne skorti. . international T.abo’- Or«*aro7<»tior» i mæta mjög misiafnlega margir
óskum. Öryggi gegn skorti, ver hið fyrsta (ILO) International Fedevation of fulltrúar frá bátttökuríkjunum á
Arvid er kvæntur bandarískri
ALLLÖNGU áður en síðasta
heimsstyrjöld lauk, hóf Roosevelt
Bandaríkjaforseti að ræða um
hverju myndi framvinda um mat
: mælaframleiðsluna í heiminum,
í að stríðinu loknu. Kann sá þegar
fyrir, að aðgerða myndi þörf til
þess að koma henni i það horf
að allar þjóðir hefðu nóg til hnífs
og skeiðar, svo mjög sem stríðið
1 hafði raskað framleiðsluháttum
víða um heim.
Bollaleggingar forsetans um
þessa hluti leiddu til þess að haM
inn var fundur um málið í Hot
Springs í Bandaríkiunum í maí
1943. Sátu þann íuod f.ulltrúar
frá 44 þjóðum, þar á meðal þrír
fulltrúar frá ísiandi: Thor Thors
E m * •%; E a m , m I sendiherra, Óiafur Johnson stór-
læknaproTi viö haskolaim og Heigi Þorstems
þið nú
LEIÐIR SKILJAST
— Og hvað hyggist
fyrir?
•— Nú skiljast enn leiðir, segir
Arvid. Olav hverfur heim til‘
Noregs og verður þar við fram-
haldsnám á sjúkrahúsi fyrst um
sinn, en ég fer aftur vestur um
haf til framhaldsnáms í lyflækn-
reynslu er ljóst orðið að land-
gæði og möguleikar til búskapar
geta gengið til þurrðar alvel eins
og olía og kol í jörðu, ef óskyn-
samlega er á haldið, og aukin
matvælaframleiðsla, sem fengin
er með þeim hætti að pína jarð-
veg og land til óbóta, er engin
lausn til írambúðar.
ÖNNURSAMTÖK
SAMEINUÐU ÞJÓBANNA
Samtökin um FAO voru ekki
einstæð. Að stríðinu loknu var
efnt til margvíslegra samtaka á
veffum Sameinuðu bjóðanna.
Öflug samþjóðleg átök komu í
veg fyrir lar.dfarsóttir. sem menn
óttuðust að brytust út upp úr
stríðinu. The International
Emergency Food Comittee, sem
sett v.ar á laggirnar á fyrstu ár-
um FAO biargaði mill.iónum
mannslífa með því að stuðla að
son frarnkvæmdastjóri, en Þór-
hallur Ásgeirsson var ritari
þeirra.
Menn gerðu sér þá ljóst að því, ag matvæli væru flutt þang-
matvælaskorti þeim og erfiðleik ' ag sem þeirra var mest þörf.
um sem gerðu vart við sig begar Starfsemi FAO er í nánum
leið á stríðið myndi alls eigi lok- tengslum við önnur samtök Sam-
ið þó að ófriðnum lvki. Nýjar 1 einuðu þióðanna svo sem The
konu.
— Hvernig gekk með íslenzk-
una?
— Við skildum að vonum ekki
stakt orð í íslenzku er við kom-
um hér fyrst en þetta kom furðu
fljótt, einkanlega eftir að við
fórum að starfa í sjúkrahúsun-
um. Við höfum eins og venja er
gegnt héraðslæknisstörfum úti á,
landi, Olav á Djúpuvík í tæpa
5 mánuði og ég á Breiðumýri
í Suður-Þingeyjarsýslu í 4 mán-
uði. Einnig var ég í Vest-
mannaeyjum um skeið.
Þeir bræður láta mjög vel af
dvöl sinni hér, segjast hvarvetna
sem þurfti að tryggia mönnum, Agricultural Phoducens (IFAP), þingunum, oft mjög margir ír;>
og aðgerðir á því sviði máttu alls international Cooperative alli- ~L .....' ^ r
ekki biða þangað til lausn væri anc6) svo dæmi séu nefnd. Hvert
fengin á öðrurn vandamálum ei þessara samtaka er sjálfstæð
af stríðinu leiddu. I stofnun og þjóðirnar geta verið
Næsti^fundur um þessi^mal var þ^^tö^y aðilar í þeim, þó þær
séu ekki meðlimir Sameinuðu
svo haldinn í Quebeck i Canada í
októh01’ 394.5. oa vnv vo”H' FAO
samtökin þá stofnuð formlega 16.
okt. Hlutu þau þá nafnið
Food and Agrieulture Organiz-
ation of the United Nations,
skammstafað FAO, á islenzku
þjóðanna. Þannig eru t. d. Sviss-
lendingar virkir aðilar að FAO
þótt þeir séu ekki meðal Samein-
uðu þjóðanna.
Ennfremur má nefna Albjóð-
bankann — International Bank
for Reconstruction and Develop-
nefnt Matvæla- og landbúnaðar __ _________________
stofnun Sameinuðu þjóðanna. j menþ esm FAO hefir mikið ram-
Thor Thors sendiherra var full- ' an vis ag sæida, því að forráða-
trúi íslands á í’áðstefnunni í Que- menn þankans telja það eitt aí
beck. ísland gerðist mrmlegur sjnum mestu verkefnum að
hafa átt að fagna vinsemd og ( aðili að FAO stofnuninni þegar í stySja ag eflingu landbúnaðarins.
góðri fyrirgreiðslq. Báðu þeir, upphafi og íslendingar voru því . gameinuðu þjóðirnar, --------
Að loknu stúdentsprófi vorið blaðið að færa öllum velviidar-. ein þeirra 42 þjóða, sem undir
1945 fýsti okkur mjög að hefja
læknanám við Oslóarháskóla,
en þess var þá ekki kostur, þar
mönnum og vinum alúoarþakk-
ir og hugheilar kveðjur.
Við Háskóla íslands stunda nú
tf
sem takmarkaður er aðgangur að nám 10—15 norskir stúdentar,
læknadeildinni. Við völdum því flestir í læknadeild og nokkrir í
þ>að næstbezta og héldum vest- norrænudeild.
ur um haf til Minnesóta í Banda-
ríkjunum, en þar áttum við kost ___J_ ;(J'„IF
á styrkjum til náms í náttúru-
fræðum við St. Olavs College.
Eftir eins árs nám tóku Iitlir
sjóðir að ganga til þurrðar og
hvarf Olav þá frá námi í atvinnu
leit. Sú leit bar brátt árang.ur .og
hafnaði hann í síldarverksmiðju
norður í Alaska. Vann hann þar
i 5 ménuði og fénaðist allvei.
Olav hélt heimleiðis til Nor-
egs 1947 og Arvid árið eftir.
rituðu sáttmálann um
FAO, í Quebeck 1945.
siolnun.
MARKMIÐ FAO
í stofnskrá FAO segir að hlut-
verk stofnunarinnar sé:
t
TIL ÍSLANDS
Eftir heimkomuna reyndum
við árangurslaust að komast til
náms í Frakklandi, en sú við-
leitni strandaði á gjaldeyrisörð-
ugleikunum. Þá var það, að við
höfðum spurnir af norskum stúd-
ent, Jóni Gjessing, sem stundaði
nám í læknisfræði við Háskóla
Islands, og ákváðum við þegar
að freista útfarar.
Hingað komum við haustið
1948 heldur félitlir. Til að ráða
bót á því og afla skotsilfurs til
vetrarins unnum við á Keflavík-
urflugvelli fram til áramóta og
settumst síðan í 1. hluta lækna-
deildar. Kom nú að góðu haiai
námið vestra, sem leysti olckur
undan prófskyldu í efnafræði og
forspjallsvísindum.
1. hluta prófi lukum við þá
um.vorið, miðhlutaprófi í janú'ar
1951 og loks kadidatsprófi nú
fyrir nokktum dögum.
Þeir bræður hafa því lokið
læknanámi á rétt rúmum 3 ár-
um, en það er óvenju skammur
námstími, ekki sízt fyrir útlend-
hefur starfsemi
nýju
STARFSEMI barnalcórsins Sól-
skinsdeildarinnar hefir legið
niðri nú um nokkurt skeið, en
nú hefir starfið verið hafið á ný.
Æfingar eru fyrir nokkru byrj-
aðar, og hafa staðið yfir mestan'
hluta vetrar, og er mikill áhugi
ríkjandi um framtíð kórsins.
Söngstjóri kórsins er eins og
áður Guðjón Bjarnason.
í Sólskinsdeildinni eru 25
börn, flest á aldrinum 9—15 ára.
Foreldrar barnanna komu saman
til fundar nú nýverið, og ákváðu
að efna til söngskemmtana á nýi-
an leik þegar börnin hafa hlotið
næga þjálfun. Er þá hugmyndin
að reka starfsemina með svipuðu
sniði og áður.
Á fundinum var kjörin r*’órn
kórsins, og skipa hana: GuS-
mundur Jensson, Kvistján Þm'-
steinsson, Halldór Jónsaon. Guð-
rún lárusdóttir ne Ragnheiður
Schopk-n F.ndurskoðendur ’’o’’u
kjörin Asgeir Sandholt og Hulda
Long.
sem
standa að þessum samtökum öll-
um og öðrum fleiri, hafa efnt til
þeirra, í þeirri trú og vissu, að
sameinaðar gætu þær miklu til
leiðar komið og frekar i»áðið
fram úr vandamálunum heldur
en ef þær væru að berjast við
Að bæta manneldi (level og ' þau hver í sínu horni. Og mörg
nutrition) og lífskjör þjóðanna. I eru vandamálin þannig vaxin að
AS stuðla að auknum afköstum , þag er nær ógerlegt að hreyfa við
við matvælaframleiðslu og þeim nema samtök margra þjóða
við dreifingu matvæla og ann j komi til.
arra búsafurða.
Á næstunni ve:ð'
’aldin
skemmtun innan deildarinnar,
með börnunum og foreldrum
þeirra, oe mun þá kvartett úr
kórnum láta til sín heyra, meðal
annara skemmtiatriða.
MOSKVU — Æðstaráð Sovét-
rikjanna hefur verið kvatt saman
-ínga, sem ekki skildu málið til j til íunda 5. marz næstkomandi.
fullnustu fyrr en undir lokin. ' Æðstaráðið
Að bæta aðbúnað og kringum-
stæður sveitafólks, og cð
leggja með þessu sem mestan
skerf til bættrar og aukinnar
hagsældar í heiminum.
Um þær mundir sem FAO er
stofnuð og raunar bæði fyrr og
síðar, var það viðurkennt, að það
væri framleitt of litið af mat-
vælum og öðrum lífsnauðsynjum
í heiminum. Það var talið, að af
íbúum jarðarinnar, sem fer stöð-
ugt og ört fjölgandi, lifðu £/á við
meira og minna hungur, veikindi
og menntunarleysi, með þeim af-
ileiðingum að þeirra bíði ótima-
bær dauði. En það var fleira en
of lítil framlciðsla sem olli þessu
ástandi, erfiðleikar með dreif-
ingu matvælanna komu einnig til,
svo áð ástandið varð ennþá dap-
urlegra fyrir þær sakir. Milljónir
manna líðu skort eigi allfjarr>
allsnægtum, sem eigi komu að
notum, ýmist vegna þess að ekki
var hægt að koma matvælunum
til þeirra sem þörfnuðust þeirra,
eða þeir gátu ekki veitt sér þau
fyrir fátæktar sakir. Þannig voru
vandamálin mörg og mikil, sem
þurfti að taka til athugunar í
sambandi við landbúnað og að:a
matvæJaframleiðslu, og drcif-
ingu varanna.
Eitt, sem mjög grípur inn í
þessi mál, þegar hugsað og unn-
ið er til langrar frambúðar, er
hætta á landspjöllum viða um
lönd í sambandi við búskap og
SKIPULAG FAO
FAO starfar í 5 deildum: Bún-
aðardeild, fjárhagsdeild, íisk-
veiðadeild, skógræktardeild, og
deild er fæst við manneldi eða
matvælafræði (nutrition).
Aðalskrifstofa stofounarinnar
var fram á árið 1951 í Washington
en fluttist þá til Rómaborgar sem
síðar skal að vikið. Útibússkrif-
stofur, sem eru miðstöðvar síarf-
seminnar á ákveðnum svæðum
heimsálfanna ,eru i Bangkok fyr-
ir hin fjarlægari Austurlönd, í
Cairo fyrir hin nálægari Austur-
lönd, í Mexicoborg, Rio de
Janeiro, Santiago og San José
fyrir S-Ameriku. Evrópuskrif-
stofa var einnig á Italíu þangað
til að aðalskrifstofan fluttist
þangað, en eftir að hún var tlutt
starfar skrifstofa í Washington
fyrir Norður-Ameríku.
Stofnuninni stjórnar 18 manna
ráð frá 18 þióðum FAO-rúðið,
stundum einnig nefnt Matvæla-
ráð heimsins. Formaður ’-áðsins
er kosinn sérstaklega og skoðast
sem óháður ráðsmaður, en ekki
fullfrúi neins ákveðins lands
eða þjóðar. Aðalframkvæmda-
stióri stofnunarinnar er einnig
-valinn með kosninvu. Fyrsti :"or-
maður ráðsins var Ástralíumaður,
Bruce lávarður. Hann lét af því
embætti í haust, en í stað hans
var valinn próf. Josue de Castro,
Brasilíumaður.
Fyrsti aðalforstjóri FAO var
hinum stóru ríkjum. Þannig
mættu á síðasta binei í Rómaborg'
31 þingfulltrúi "rá Bandaríkiun-
um og auk þess 7 aðstoðarfulltrú-
ar, 20 þingfulltrúar frá Englandi
með 8 aðstoðarfulltrúa o. s. frv.
Auk þess hafa margar alþjóðs-
stofnanir, sem hafa samband v:'ð
FAO og aðrar, áheyrnarfulltrúa
á þingum FAO. Er bar fyrst sð
telja Sameinuðu þjéðirnar, Páfa-
ríkið, alþjóðabankann, alb’éða.
vinnumálastofnunina, WTHO»
UNESCO o. s. frv.
FAO-ráðið kemur að jafnað*
saman tvisvar á ári til að ráða
ráoum sínum, en auk þess hefir
aðalframkvæmdastjóri stofnunar
innar stöðugt samband við íor-
mann ráðsins um meirj háttar
ákvarðanir.
í öilum löndum sem að FAO
stofnuninni standa á að vera skin
uð sérstök FAO-nefnd, sem á að
svara til og gefa aðalstofnuninni
upplýsingar eftir því sem þörf
krefur, og í.sumum löndum vinna
þessar nefndir einnig mikið starf
heima fvrir til að greiða fyrir
framleiðslumálum og leggia á
ráðin um þau og eílingu íram-
leiðslunnar.
Ekki er hægt að segja að hér
á landi hafi verið bannig að unn-
ið. en hér hefir bó verið FAO-
nefnd eins oe í öðrum löndum,
sem eiga aðild að FAO-stofnun-
inni, hefir starf hennar nær ein-
göngu verið að safna upplýsing-
um oc láta bær í té um hendur
utanríkisráðuneytisins, sem auð-
vitað er áðalmálsvarinn gagnvart
FAO-stofnuninni. í í^enz.ku FAO
nefndinni eica sæ+i Árni Evlancis
formaður, Dj’t’ið Ólafsson forseti
Fiskifélags íslands, Steinsrímur
Steinþórsson. íorsætisráðherra,
Júlíus Siguriónsson, nrófessor og'
Sieurður Hafstáð, fulltrúi í utan-
ríkisráðuneytinu, en á undan ho»
um áttu þeir .sæti í nefndinni, sem
starfsmenn utanríkisráðunevtis-
ins, h-er fram af öðrum. Þór’nall-
ur Ásgeirsson og Pétur Thor-
steinsson.
Alls eru þsð nú 67 bióðir. ssrr*
eru aðilar að FAO-=+ofnuninni,
en bar nð auki ha'fa 2 bió'ðir, sem
vori’ '’ðila’’. helts úr lestinni, þa5
eru Kínverjar og Ungverjar.
Árni G. Eylands.
matvælaframleiðslu. Af dýrri: skozkur bóndi Boyd Orr lávarð-
Kasiriísdeilai’
PARÍS — 'Öryggisráðið hefur
beðið dr. Frank Graham að halda
áfram tilraunum sínum til að
leysa Kasmírdeiluna milli Ind-
lands og Pskistans. Eftir tvo mán
uði á hann að gefa skýrslu ua
árangurinn.