Morgunblaðið - 15.10.1952, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 15. okt. 1952
Konjnqtsr Iraks fip ím
Hinn ungi kommugur íraks, Feisal, kom nýlega til Bretlands sem kunmist er. Hér er hann í heim-
sókn hjá Elísabetu' drottningu og manni hennar, Filippusi hertoga, í Balmoral höllinni í Skotlandi.
Hertoginn leiðir börn sín, Karl ríkiserfingja og Ön ru prinsessu. Feisal stendur við hlið drottningarinn
ar, en við hlið hans stendur Abdul Illah, fylgdar raður konungsins.
5
ÓLAFUR MAGNÚSSON, bóndi
að Þórisstöðum, var fæddur í
Lambhaga í Mosfellssveit í Kjós-
arsýslu 27. júlí 1887. Hann var
sonur merkishjónanna Magnúsar
Ólaíssonar og Margrétar Jóns-
dóttur, er þar bjuggu þá, en
fluttist svo með þeim að Eyjum
í Kjós laust fyrir síðustu alda-
mót, en þar bjuggu þau hjónin
langan aldur og síðar Magnús
eftir lát konunnar, rausnar og
myndarbúi. Ólst Ölaíur upp hjá
foreldrunum og átti heima hjá
þeim unz hann kvæntist eftirlif-
andi konu sinni, Þuríði Guðna-
dóttur frá Eyjum i Kjós 12. maí
1913. Hóíu þau þá um vorið bú-
skap á Þórisstöðum í Hvalfjarð-
arstrandarhreppi og bjuggu ó
jörðinni æ síðan með mikilli
prýði. Má þess geta, að löngu
síðar fluttu þau bæ sinn og' öll
hús á henbugri stað í landi jarð-
arinnar og græddu þar upp tún.
Var þetta ærið átak eins og gefur
að skilja og lýsir vel áræði, fram-
sýni og dugnaði beggja hjónanna.
I Ólafur heitinn Magnússon var
fríður maður sýnum, karlmann-
llegur á velli, frjálsmannslegur og
KfS Immmp Hl
Ýmis nýmæli um sérverkamenn o, f!,
1 GÆR var útbýtt á Alþingi frumvarpi til nýrra iðnlaga. Það
( r samið af nefnd, sem iðnaðarmálaráðherra skipaði í janúar
1950 til þess að endurskoða lög um iðju og iðnað frá árinu 1927,
ásamt síðari breytingum. 1 nefnd þessari áttu sæti Ragnar Jóns-
son hrl., sem var formaður nefndarinnar, Einar Gíslason, málara-
rr.eistari, Snæbjörn G. Jónsson, húsgagnasmiður, Páll S. Pálsson,
],dl. og H. J. Hólmjárn, efnafræðingur. Nefndin skilaði frumvarps-
lippkasti sínu í hendur iðnaðarmálaráðuneytinu og gerði það
tvær breytingaí’ þar ó.
NýMÆLI
FRUMVARPSINS
Frumvarpið, eins og það ligg-
ur nú fyrir þinginu til umræðu,
er í 19 greinum. Eru þar nokk-
ur nýmæli að finna, m. a. um
að
ir þvi, að þær iðngreinar, sem
reknar eru sem handiðn og lög-
giltar samkvæmt iðnfræðslulög-
um, skuli njóta sérstöðu hand-
iðnaðarins. Er framkvæmdavald-
sérverkamenn megi ráða til inu þar me5 fengin hlutdeild í
iAnífrDinQ , / w. ’ 1 •• 1 • '11 !
aðstoðarstarfa innan iðngreina.
því að ákveða mörkin milli
svo sem lengi hefur tíðkast, þótt handiðnaðar og verksmiðjuiðn
núverandi löggjöf geri ekki ráð a5ar> 0g cr þag [ samræmi við
íyrir því. Leyfisbréf þurfa nú þa5; sem raunverulega hefur
verið iiér á landi svo og það,
sem tíðkast á Norðurlöndum.
ófaglærðir menn að öðlast til
reksturs handiðnaðarfyrirtækis
og' uppfylla verða þeir nokkur
skilyrði, er áður voru ekki í lög-
um. Einnig \ hljóta iðnlærðir jiínDKCJÐ
menn lögverndun á starfsheiti pað er mjög
ÞROUNIN EKKI
WatnsdaSsrétt
mikilsvert, að
?ínu og ráðherra veiti einn öll löggildingu iðngreina verði hag-
leyfi og meistarabréf.
TRYGGING FYRIR GOÐUM
VINN UBRÖGÐ UM
í greinargerð fyrir frumvarp-
inu segir m. a. um tilgang þess:
að í samræmi við cðlilega þróun
iðnaðarins, en verði ekki not-
uð til þess að leggja vissa þætti
iðnaðarstarfsemi þjóðarinnar í
kerfi,: er ekki á að öllu við.
Hlýtur sjónarmið framkvæmda-
! valdsins við þær ákvarðanir
Hinn forni handiðnaður hefur jafnan að vera það, hvort eðli-
algera sérstöðu innan iðnaðarins. legt sé eða nauðsynlegt neyt-
Flann er rekirm með lærðum iðn- endanna vegna, að færa nýja
aðarmönnum og innan hans hafa starfsemi undir hin ströngu á-
skspazt starfsvenjur og um- hvæði og form handiðnaðarins.
gengnisvenjur, sem vert er að Er þess einnig að gæta> að við
virða og halda uppi. 1 7. gr. ýmis iðnaðarstörf og inðaðar-
frumvarps þessa er, svo sem vei- þjónustu er komið upp sérstöku
ið hefur, byggt á því, að hand- j eftir]iti; áhrifameira en trygg-
iðnaður verði rekinn með iðn- ing sll; er íðnaðarlöggjöfin get-
lærðu fólki, meisturum, syeinum ur veitt; og er þá> þar sem svo
og nemendum. Er það ákvæði stendur á, þeim mun minni á-
sett vegna nauðsynjar viðskipta- ( stæða til að fœra þau undir ó-
lífsms, en ekki ■ út af fyrir sig kvæðin um handiðn.
til þess að veita þessum starfs-
mönnum einn eða annan einka-
rétt til starfa. Fólk, sem falast
eftir störfum iðnaðarmanna á,
vegna ákvæða laganna, að hafa
tryggingu fyrir því, að þau séu
af hendi leyst á faglegan hátt.
Fyrir því eru þau: ákvæði sett,
að einungis faglærðir menn geta
boðið sig fram til slíkrar iðnað- NÝR íslenzkur ræðismaöur hcf-
arþjónustu. Á hinn bóginn er ur verið skipaður í Brasilíu. —
þessum fagmönnum tryggður Hann heitir Robin F. Houston
einkaréttur t-il þess að kenna sig og Verður ólaunaðui- ræðismað-
I
Buenos Aires
við iðngrein sína í stöðuheiti.
SÉRSTAÐA
ur Islands í Buenos Aires. —
Heimilisfang aðalræðismanns-
skrifstofunnar er Cangallo 444,
í frumvarpinu er gert ráð fyr- Sth floor, Buenos Airfis.
INN á- milli fjallgarðanna, er
kljúfa hið grösuga Húnaþing'
gengur Vatnsdalurinn.. Fyrir
mynni hans- rísa Vatnsdalshól-
arnir, sem í rauninni eru , háíf-
gerðar andstæður hálfg. mót-
setn. við hina flatlendu víðáttu
bæði hvað gróður og annað
snertir. /
Strax og komið er nokkuð fram
fyrir Hólana, blasir við sjónum
vegfarandans sama frjósemin og
utan þeirra. Stór tún og rehni-
sléttar flæðíengjar báðum :még-
in Vatnsdalsár. í flóunum og
fjallahlíðunum getur að líta bú-
pening á beit.
Það er komið haust, og rétt-
ardagurinn 23. sept. er runninn
upp. Bændurnir í Vatnsdal hafa^
flestir fyllt tóftir sínar af kjarn-j
góðu fóðri fyrir veturinn. Eng-J
in og móarnir eru farin að
skipta um lit. Allt ber greini-
leg merki þess, að veturinn sá
í nánd.
Klukkan er 7 að morgni. —
Frammi á Undirfellseyrunum cr
þegar farið að sjást til manna-
ferða. Brátt er eins og allur dal-
urinn vakni af værum blundi.
Hvarvetna cru hestar sóttir og
reiðtýgi á þá lögð. Allt gerist
þetta samt með mun meiri iiraða
heldur en vanalega á svölurn
haustmorgnum.
En hraðinn á líka rót sína að
rekja til margs. Réttardagurinn
hefur ávallt verið einhvor mesti
hátíðisdagur ársins meðal ungra
og gamalla í sveitum þessa iands.
Börnin hafa hlakkað til þess allt
árið, að ríða í réttirnar. Þau hgfá
keppt að því að verða sem d?ig-
legust á hesti, svo þau yrðu ehki
eftirbátar jafnaldra sinna á réft-
ardaginn.
Hjá fullorðna fólkinu hcfur
þessi dagur fengið hátíðlcika
sinn af dálítið öðrum ástæðum.
Göngur og réttir skipta árstíð-
um. Um réttir vilja bændur helzt
vera búnir að hirða öll sín hey,
því koma fjárins heim hefur í
för með sér nýjar skyldur. Og
nú, siðan fólkstraumurinn fór
að aukast til þorpanna hefur
þessi tími einnig leitt af sér fólks
fækkun á bæjunum.
Strax þegar morgunmjöltum cr
lokið fer fólkið að tínast af stao.
og löngu íyrir hádegi er orðin
ys og þys niður við Undirfells-
rétt. Réttin sjálf er úr stein-
steypu og timbri, en norðan
hennar er stór girðing, þar sem
safnið er geymt þar til það er
rekið inn í almenninginn. I girð-
ingunni var fallegt urn að litast
í ár. Stór og stælt lömb,. sem
báru þess glöggt vitni, að heið-
arnar höfðu ekk.i brugðist von-
um manna. Ærnar sílspikaðar og
nú þarf ekki lengur að horfa á
þær kveljast af mæði og hósta-
hryglu.
Sunnan réttarinnar er aftur á
móti gamla réttin, sem nú er
eingöngu notuð fyrir stóðrétt.
Þarna má sjá fólk frá öllum
bæjum bæði í Þingi og 'Vatns-
daí. Inni í almenningnum er
hrópað og kallað, svö kveður við
í fjöllunum og svitinn bogar af
hásum mannverum
En úti undir réttarveggnum
situr einnig fjölmennur hópur
manna í háfleigum samræðum.
Gangnamennirnir segja hinum,
sem heima .hafa setið irá leynd-
ardómum fjallanna. Eftir eyr.un-
um þeysa börnin eða hlaupa í
kátuni leik. — Svona gengur það
allan daginn unz lokið hefur vcr-
ið að draga sunaur féö. En að
því búnu fara rekstrarnir að síga
upp frá réttinni hver á fætur
öðrum og hverfá úr augsýn inn
í húmið,. sem er ao færast yfir
dalinn. En. ósjálfrátt verður sjálf
sagt mörgum að þakka guði fýr-
ir að hjörðin skuli vera komin
heil á húfi til byggða.
G. T.
fél, Reykjavíkur
AÐ^LFUNDUR Taflfél. Reykja-
víkur var haldinn sunnudaginn
12. okt. s.l. að Þórsgötu 1. Stjórn-
in baðst lausnar og var ný stjórn
kosin. Hana skipa Þórir Olafsson
(formaður), Margeár Sigurjóns-
son (ritari), Ingi R. Jóhannsson
(gjaldkeri), Guðmundur S. Guð-
mundsson (skákritari), Gunnar
Gunnarsson (áhaldavörður) og
Sveinn Kristinsson (varamaður).
Á fundinum kom fram mikill
áhugi fundarmanna um :élags-
mál, og var eindregið skorað á
hina nýkjörnu stjórn að sýna
meiri dugnað í félags- og skák-
máíum en fráfarandi stjórn hefði
sýnt.
Stjórnin hefur einróma sam-
þykkt að halda hið árlega Haust-
mót félagsins, og mun það hefj-
ast innan skamms.
(Frá Taflíélagi Reykjavíkur).
9
ljúfmannlegur um leið og bauð
af sér hinn bezta þokka. Hann
var maður einlægur, einarður og
undirhyggjulaus og kom tjj dyr-
anna eins og hann var klæddur,
staðfastui og stöðuglyntíur, trygg
lyndur vijjur vina sinr.a og -5(ék
þar eigi frá. Hann var af öllurn
vel metinn, er til hans þekktu,
sakir manndáðar hans og dreng-
skapar. Hann var af myndar- og
dugnaðarfólki kominn, enda sjálf
ur dugnaðarmaður og áhuagsarr)-
ur með afbrigðum, hygginn mað-
ur og' hagsýnn og fórust honum
allir hlutii vel.
Hann átti miklu láni að fagna
í trausti góðra manna, góðri
heilsu lengst af og sivakandi á-
huga. Hann. átti einnig mikltt
heimilisláni að fagna. Hann átti
ágæta konu, er komin var áf
rnjög góðu fólki og reyndist þeim
kostum búin, er prýða mega góða
eiginkonu, móður og húsmóður
og fór þar saman dugnaður og
myndarskapur. Var sambúð
þeirra hjóna ástúðleg og sam-
starfið hið farsællegasta um að
halda uppi heiðri heimilisins og
uppeldi barnanna. Varð þeim
hjónum tíu barna auöið og enu
átta þeirra á lífi og af öllum vel
metin. og mannval gott.
Ólafur heitinn var um margra
ára skeið trúnaðarmaður vega-
málastjófnarinnar við umsjón á
.vegum í Hvalfjarðarstrandar-
hreppi og víðar í sýslunni. Þetta
starf leysti hann af hendi með
frábærri prýði, dugnaði og sam-
vizkusemi. Hann var einn-'fúnna
traustu manna, sem óhætt er að
reiða sig á fullkomlega, og vita
með vissu að eigi brygðist sinni
köllun, hvorki í orði né verki.
Er ekki að efa, að trúmennsku-
lund hans, drengskapur og ágæt-
ir eðliskostir hafa notið sín vel
í hverju trúnaðarstarfi meðal
sveitunga hans og samverka-
manna. Er hans nú áreiðanlega
sáran saknað, eigi aðeins af nán-
ustu ástvinum hans, heldur og
öðrum, er hann hverfur burtu
frá ótal óleystum verkefnum, að
því er virðist, á góðum starfg*
aldri.
Ég kynntist honum fyrst, er
hann var barn að aldri fyrir inn-
an fermingu. Þá var hann hinn
hugljúfi drengur, broshýr og glað
ur jafnan. Þessi ljúfa mynd
breyttist. eigi, er hann síðan óx
upp og var'ð að fulltíða manni
og fluttist svo í nokkra íjarlægð.
Hin sama ljúfmennska og ein-
læga vinátta mætti mér, er fund-
um okkar bar saman. Og eigi
heldur í helstríði hans. Síðustu
orðum hans við mig, mun ég eigi
gleyma en geyma sem dýra
minningu.
Ólafur heitinn reyndist sönn
hetja í þeim sjúkleika, sem
reyndist banamein hans. Hann
vissi vel," hvert stefndi og tók
því með stilling og æðruleysi
kristins manns og fór héðan, án
efa viðbúinn, yfir landamæri lífs
og dauða, er kallið kom. Hann
andaðist á sjúkrahúsi í Reykja-
vík 140. þ. m. og var hann löng-
um þjáður í banalegunni.
Með þessum fáu orðum er ekki
ætlun mín að telja upp eða lýsa
einstökum afrekum hins látna,
til þess berstur mig og kunnug-
leika, en með þeim vildi ég leyfa
mér að tjá innileg-a samúð kon-
unni hans, börnum hans, ættingj-
um hans, vinum og vandafólki og
■ einlægar þakkir persónulega
| minningu hans fyrir auðsýnda
jvinúttu hans og tryggð frá því
I fyrsta og ættingjum hans er við
I mína sögu hafa komið og vensla-
fólki á sama hátt.
j Megi blessun Guðs hvíla yfir
minning hans, lífsstarfi. hans og
ástvinum í nútíð og framtíð- og
sjálfum honum í sælli og æðri
veröld. Dauðinn táknar eigi endi,
heldur þáttaskil, á eilífri þróun-
arbraut. Það sé Okkar huggun,
sem cnn lifum, hér.
25. júní 1952.
II. J.
fíEZT AÐ AUGLYSA
I MOUGUTSBLAÐUSU