Morgunblaðið - 31.07.1954, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ
11
f
[ Laugardagur 31. júlí 1954
— Kanínurnar
Framh. af bls. 10
um kanínum, færðu þær heim á
ibýli sín og slepptu þeim þar
Jausum, til þess að þær gætu sýkt
þær kanínur sem þar héldu sig.
f>að kvað svo rammt að þessu að
svartamarkaðsverzlun fór fram á
sýktum kanínum, og þær voru
seldar á 20—30 kr. stykkið. Þeir
hvöttu dr. Delille til þess að sýkja
Sem flestar kanínur og unnu ötul-
Jega að því með honum, Um miðj-
sn október síðastliðið ár, kvað
svo rammt að pestinni að 8 þús.
ekru landssvæði lágu dauðar 20
þúsund kanínur. Vegirnir voru
þaktir veikum kanínum, sem ekki
gátu forðað sér undan bifreiðum,
sem óku yfir þær í þúsunda tali
og fiuttu sýkina þannig með hjól-
unum í fjarlægar landsbyggðir.
Dffl vorið 1953 gerðu yfirvöldin
tilraun til þess að girða af sýkt
svæði og láta drepa þar allar kan-
fnur, sýktar sém ósýktar, en veik-
Sn vrr þá komin á svo hátt stig,
að þcssi tilraun gagnaði ekki hið
minr.sta.
& '^GBF
BOLIJSETNING GEGN
VEIKINNI
Stjórnarvöldin fengu þá fræg-
an Irrknir að nafni dr. Pierre
Lépine, til þess að leggja til hlið-
ar hin daglegu störf hans til þess
að fást við að finna upp eitthvað
bólusetningarmeðal gegn þessari
ægilegu plágu. Honum tókst að
gerá þetta og tilraunir þær sem
hann gerði, sýndu að ef heilbrigð
kanína var bólusett. með þessu
efni var hún hérumbil örugg
fyrir veikinni, en það var enginn
hægðarleikur að handsama allar
þær milljónir kanína sem til voru
í landinu og bólusetja þær. í
ffyrrasumar var veikin komin um
allt landið, og enginn möguleiki
Sengur til þess að bjarga villtu
kanínunum, en þá voru bólusett-
ar 4 hundruð þúsund tamdar
kanínur.
SÝKIN BREIDDIST
LAND ÚR LANDI
En það var ekki aðeins Frakk-
Jand, sam fyrir þessu tjóni varð.
í fyrra sumar barst veikin yfir
til Belgíu, Hollands og til Luxem-
borgar og síðla á sumrinu fór
hennar að verða vart í Rínarhér-
uðunum í Þýzkalandi. Þá þótt-
ust Bi etar ekki lengur öruggir
fyrir þessum vágesti og voru
farnir að gera ráðstafanir gagn-
yart veikinni, og þess þurfti lika
með, því nokkru seinna gaus hún
upp á bóndabæ nokkrum í Kent.
Býlið var þegar sett í sóttkví, og
flokkur skotmanna fenginn til
þess fð skjóta þar hverja kanínu
sem í sjónmál kom. En þeir voru
of seinir, veikin var komin víðar
í landinu, og sverðið virðist einn-
jg ha.iga yfir kanínustofninum
þar.
VEIT.NGAHÚSIN LOKUÐ
VEG A KJÖTSKORTS
I Frakklandi hafa mörg veit-
inga! ús orðið að hætta starf-
rækslu sinni vegna kjötskorts, en
kanínukjöt hefur verið mikið
matrcitt á slíkum stöðum. Skot-
færaframleiðendur liggja með
skotfcerabirgðir sínar, því kanínu
yeiðarnar voru stærsti liðurinn í
íramleiðslu þeirra. Útflutningur
á kanínuskinnum er enginn. En
mestur skaðinn er þó í kjötinu
sjálfu. Ekkert land stenzt við að
missa margar milljónir kílóa af
ódýru kjöti, án þess að það komi
ekki illa við það efnahagslega.
ÐR DELILLE SÉR EKKI EFTIR
ÞVÍ, SEM HANN HEFUR GERT
Ef til vill á kanínustofninn eft-
sr að ná sér upp aftur í Frakk-
landi. Komið hefur til mála að
flytja inn í landið amerískar
kanínur, en sá stofn er mjög
skildur þeim sem var í Frakk-
iandi. Frönsku bændurnir eru
eamt sem áður ekki mjíig hrifn-
ir af því, vegna þess að þeir hafa
heyrt því fleygt, að þær séu mjög
lystugar á allt grænmeti, ekki
síður en þær frönsku voru. Marg-
ir Frakkar eru ánægðir með
ástandið í kanínumálunum eins
og það er nú, og einn af þeim er
dr. Delille sjálfur, þrátt fyrir
mikið aðkast sem hann hefur
fengið út af þessu og dýravinir
þar í landi brýni hann með því
að enginn maður í heiminum
hafi jafn mörg dýralíf á samvizk-
unni og hann. Hann hélt fyrir-
lestur fyrir nokkru um það,
að Frakkland væri á ýmsan hátt
betur sett án kanínanna en áður.
Matjurtagarður dr. Delille hef-
ur ekki um margra ára skeið
staðið í þvílíkum blóma og þetta
ár.
Minnismerkl um ilug
afrek á Homafirði
í ’álLEFNI þess að n.k. mánud.
2. igúst eru iiðin 30 ár frá því
aðíyrsta flugvélin lenti á íslandi,
verður afhjúpað minnismerki
austur á Hornafirði.
Hinn 2. ágúst 1934 lenti Erik
Nelson, sem er sænskur Amerik-
ani, flugvél sinni austur á Horna
firði. Kom hann á flugvél sinni
frá Orkneyjum og var ásamt
fleirum á hnattflugi. Varð hann
fyrstur þeirra, sem þátt tóku í
fluginu, til þess að lenda hér og
um leið var flugvél hans fyrsta
flugvélin, sem kom til íslands.
v»i Flugmálafélag íslands
hyggst nú að minnast
þessa merkilega atburðar með
því að reisa minnisvarða austur
á Hornafirði. En Loftleiðir h.f.
hefur boðið Erik Nelson hingað
til lands í tilefni afmælisins.
Talsverð síld í
Breiðafirði en ógæfl-
ir hamla velðam
STYKKISHÓLMI, 29. júlí. —
Fjórir bátar héðan frá Stykkis-
hólmi stunda síldveiði héðan og
ieru þeir með reknet. Voru þeir
með 80—190 tunnur í gærdag,
en í dag gaf ekki á sjó. Er norð-
austan strekkingur hér í dag og
rok er út í flóann kemur. Síldin
sem nú hefur veiðzt hefur verið
tekin til frystingar og í bræðslu.
Var send síld til Reykjavíkur
fyrir nokkrum dögum til þess að
láta mæla fitumagn hennar og
reyndist það vera 18%. Síldin er
fremur stór sem hér veiddist, og
virðist vera nóg af henni hér í
flóanum, en sjaldan hefur gefið
á sjó. -— Árni.
RAFGEYMAR
Heavy duly
6 volt:
140 amperst.
1G0 ----
230 ----
venjulegir
6 volt:
105 amperst.
120 ——
150 ----
180 —
12 volt:
75 amperst.
98 ----
VfLA- 0G RAFTÆKJAVERZLUNIN
Tryggvagötu 23. Sími 81279
5ær§usf á síðusfu sfundu
Eftir að ákvörðun hafði verið tekin í Genf urn vopnahlé í Indó-Kína héldu hersveitir kommúnisfa
uppi harðvítugum árásnm á liðsveitir Frakka til þeirrar stundar er bardögum skyldi hætt. Varð
þá allmikið mannfall af beggja hálfu og margir særðust. Hér sjást særðir franskir hermenn flutíir
Undir merki menntaðs mnnns
ÉG HELD EKKI, en ég veit, að
drykkjuskapur er nú eitthvert
mesta mein menningarinnar.
Ég held ekki, en ég veit, að
hann veldur meiri eymd á fleiri
heimilum, en nokkuð annað.
Ég held ekki, en ég veit, að
hann spillir sál og líkama, að
hann slítur ætta- og sifjabönd,
gleypir auðæfi manna og að
drykkjurútur lamar og skelfir
hug barna sinna og veldur þeim
varanlegu meini.
Ekkert barn nokkurs drykkju-
manns getur nokkurntíma orðið
alveg eins og það á að sér, eða
algerlega hamingjusamt. Þar
koma syndir feðranna öldungis
niður á börnunum.
Ég þekki þessa hluti. Það get-
ur enginn frætt mig neitt um
drykkjuskap og ég vonast til þess
að enginn reyni nokkru sinni til
þess.
VÍNVEITINGANEFND
FÆRDAR ÞAKKIR
Úr því að ég hefi gert þessa
játningu, þá langar mig til þess
að tjá vínveitinganefnd Lundúna
borgar hjartans þakkir fyrir að
hafa veitt Battersea-skemmti-
garðinum (Battersea Fun Fair)
vínveitingaleyfi. .
Þetta var skref í rétta átt.
Höfuðborg vor, þótt grá og vatn-
sósa sé, er þá því fetinu færari
um að keppa við glæstari borgir
í álfunni. Þær borgir vita hve
sterkan þátt ferðamannastraum-
ur á um fjárhagsafkomu þjóða.
Battersea-skemmtigarðurinn er
einhver hugþekkasta nýbreytni,
sem gerð hefir verið í Lundún-
um. Hann tekur jafnvel fram
Prater-garðinum í Vínarborg,
; eins og sá garður var fyrir styrj-
öld. Ég fór þangað með hjónum
frá Canada að kvöldlagi fyrir
skömmu. Hjónin voru himinlif-
I andi. Þau sögðu að garðurinn
I töfraði þau með litbrigðum, hljóm
list og skáldskap. Hann væri allt
í öllu.
Það nær engri átt, að slík
gleðihátíð ætti að snúast um
ávaxtasafa eða að menn ættu að
hoppa upp í loft af kæti yfir
kjötsoði. Það er blátt áfram
heimska. ■ •
Það eru þönpulhausar, sem
koma með slíkar tillögúr. Það
eru menn sem blanda saman
drykkju og ofdrykkju.
HEIMSKULEG MÓTBÁRA
Séra M. Hicks, fulltrúi Frí-
kirkjuráðsins í Battersea, bar
fram heimskulega mótbáru gegn
vínveitingaleyfinu, þegar málið
var rætt í nefndinni. Hann benti
á að í garðinum stæðu fjölmargar
bifreiðar og spurði svo: „Eigum
vér að selja sterka drykki fyrir
ökumenn þessara bifreiða, áður
en þeir aka heim á kvöldin?"
Slíkar og þessháttar spurning-
ar bera þess ljósan vott að herra
Hicks er einn þeirra fágætu
manna, sem hafa ekki minnstu
hugmynd um hvað drykkjuskap-
ur er, og að hann er algerlega
fákunnandi um sálarlíf drykkju-
manns. Ég öfunda hann.
Ég öfunda hann af því að hann
þekkir alls ekki Ijótu söguna um
„gin“-ið í tannburstaglasinu, á
pelanum í bakvasanum, né held-
ur leynibirgðirnar í neðstu skúff-
unni.
Það eykur ekki drykkjuskap,
þótt vín sé á almannafæri. Eng-
inn drykkjurútur leggur út á sína
hálu braut til helvítis, þótt hann
sjái menn sitja undir tré og
drekka létt öl, glas af víni eða
jafnvel wisky og sódavatn.
Drykkjurútur fær áfengi jafn-
vel þótt hann þurfi að vaða eld
og eimyrju til þess að ná í það.
Það er hans mein. Það er engin
ástæða til að láta það varpa
skugga á líf allra annarra manna.
VIÐ GERUM ÉKKI
FERÐAMENN AÐ
OFDRYKKJUMÖNNUM
Vér hænum ekki ferðamenn til
lansins í því skyni að gera þá að
ofdrykkjumönnum, enda lítil von
um að slikt væri hægt, vegna
þess að i fáum löndum eru lagð-
ar slíkar hömlur á veitingar
áfengra drykkja sem hjá oss. Ég
undanskil þó Indland, þar er
næstum algert bann við þeim.
En vér viljum gjarna að ferða-
mennirnir fari svo héðan, að þeir
viti, að vér berum eitthvert skyn
á menningarlíf, en vínið er einn
þáttur þess.
Hvað tel ég menningarlíf? Það
er að sitja undir tré við lítið
borð á veitingastað úti í skógi og
dreypa smátt og smátt á koníaks-
staupi og tala um alla heima og
geima.
Staupið endist ef til vill allt
kvöldið, en heimurinn dálítið
1 lengur. En litla staupið hefir
áhrif á heiminn og álit þitt á
honum. Það eru ógnar þægileg
áhrif.
Það mætti segja mér að þetta
staup hefði áhrif á lifrina og það
væri sjálfsagt rétt, ef drukkin
væri heil flaska.
En það gera ekki vel menntir
menn í menningarborg. Þar er
vínið hvorki talið til eiturs né
ólifnaðar. Þar þarf ekki að hrifsa
það af mönnum og læsa það inni
í skáp, heldur smakka menn á
því og virða það eins og hvern.
annan ávöxt jarðar.
MENNINGARLÍF EKKI SAMA
OG RÍKISMANNALÍF
Einhverjir kunna ef til vill að
segja, að menningarlíf sé sama
og ríkismannalíf eða bílífi. En
1 það er langt frá því að svo sé.
Þeir sem blanda saman menn-
ingu og auðæfum, sýna með því
sína eigin vanþekkingu.
Þeir ættu að fara til Austur-
ríkis í lok vínuppskerunnar og
setjast hjá bændunum í blóm-
skrýddum veitingahúsum og taka
með þeim iagið um leið og
smakkað er á nýja víninu.
Þar er sungið um ást og æsku
og allt sem gott er til. Geta menn
ímyndað sér að þau kvæði hljóm-
uðu eins vel yfir kakóbolla? Það
væi'i hlægilegt að halda því fram,
að það væri jafn hátíðlegt að
hleypa bryndreka af stokkunum.
með því að brjóta á honum tómat
sósuflösku.
Ég tek ofan fyrir vínveitinga-
nefnd Lundúnaborgar og lyiti
glasinu.
(Greinarkorn þetta er eflir
Beverley Nichols, kunnan rit-
’nöfund enskan og blaðamann.
Hann ritar að staðaldri í Sundoy
Chronicle og þaðan er greinin
komin).
Lögreglubátur hverí-
ur við Hcng Kong
HONGKONG, 29. júlí. — Flug-
vélar frá brezka flughernum
hafa árangurslaust leitað í allan.
dag að lögregluhraðbát frá Hong
kong, sem hefur horfið með 10
manns innanborðs. Er óttast að
kínverskir kommúnistar kunni
eitthvað að vita um afdrif báts •
ins. — Reuter.