Morgunblaðið - 11.11.1954, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 11. nóv. 1954
MORGVNBLAÐIB
9

Stjórnmál Dana og efnahagur
lyntir endurvopnun Þýzkalands
í snjókomunni að undanförnu hefir skafið í skafla i reitunum fyrir
sunnan kirkjugarðinn við Suðurgötu, þar sem grenitré hafa verið
gróðursett. Mörg tránna eru á kafi undir snjónum, þannig að
ekki sést í þau. Börn hafa svo gert sér það að leik að kafa þarna
í skaflinum, og má búast við að mörg trjánna hafi brotnað við
traðkið. Fóreldrum er bent á að brýna vel fyrir börnum sínum,
hvaða afleiðingar það hefir, ef kafað er í snjó þar sem ungur
trjágróður er undir. Það eyðileggur ekkert barn „jólatré" vit-
andi vits. (Ljósm. Mbl.: Ól. K. M.)
Unnið að ýtarlegum reglum
öryggi á vinnusföðum
íslendingar hafa náið samband
við hinar Norðurlandaþjóðirnar
REGLUR um hollustuhætti og öryggisútbúnað á vinnu-
stöðvum, skv. binum nýju lögum um öryggisráðstafanir
á vinnustöðvum verða tilbúnar á öndverðu næsta sumri. —
Ingólfur Jónsson, iðnaðarmálaráðherra, skýrði Sameinuðu
þingi frá þessu í gær.
Hann uppiýsti einnig að í þessu efni hefðu íslendingar haft
náið samstarf við hinar Norðurlandaþjóðirnar og þannig
myndu þeir geta fært sér í nyt þá miklu meiri reynslu, sem
þær hafa öðlazt á þessum málum.
um:
Kaupmannahöfn
í nóvember 1954.
ANSKA Þjóðþingið samþykkti
með yfirgnæfandi meirihluta,
133 atkvæðum gegn 22, þings-
ályktunartillögu, þar sem það
féllst á endurvígbúnað Yestur-
Þýzkalands og aðild þess að At-
lantshafsbandalaginu. Aðalflokk-
arnir þrír, nefnilega íhaldsmenn,
vinstrimenn og jafnaðarmenn
greiddu atkvæði með þessari til-
lögu. Róttæki flokkurinn og
kommúnistar voru einir á móti
henni.
Þegar þýzka hernámsliðið í
Danmörku fór þaðan i maí 1945,
þá datt vafalaust engum í hug,
að Danir og Þjóðverjar mundu
verða bandamenn og að þýzku
herliði yrði falið að verja Dan-
mörku. Þegar svona hefur þó
farið, þá stafar það vitanlega
ekki eingöngu af því, að friðsöm
lýðræðisstjórn situr nú við völd
í Vestur-Þýzkalandi, heldur líka
og fyrst og fremst af því, að nú
er Danmörku ekki lengur hætta
búin úr suðri heldur úr austri.
Friðarhorfurnar eru að vísu
betri en áður vegna varnarsam-
starfs vestrænna þjóða, sagði H.
C. Hansen utanríkisráðherra,
þegar hann hóf umræður í Þjóð-
þinginu um endurvopnun Vest-
ur-Þýzkalands og aðild þess að
Atlantshafsbandalaginu. En mörg
aðalágreiningsmálin milli „aust-
urs“ og „vesturs" eru óleyst. Það
er tálvon að ætla að samriingar
við Rússa mundu auðveldast, ef
linað yrði á varnarsamtökum
vestrænna þjóða. Ég vil segja
TVO AR SIÐAN LOGIN
VORU SETT augnahlífar og bráðabirgðatillög-
Tilefni þessara upplýsinga var, ur öndunarhlífar. Er gert ráð
að Eggert G. Þorsteinsson þingm.! fyrir að nefndin komi saman
Alþýðuflokksins hafði borið fram næsta vor og gangi þá frá regl-
fyrirspurn um það, hvað liði setn unum um öndunarhlífar og einn-
H. C. HANSEN: — Það er tálvon
að ætla að samningar við Rússa
myndu auðveldast, ef linað yrði
á varnarsamtökum vestrænna
þjóða.
huga við hinn mikla vígbúnað
í Austur-Þýzkalandi. Og furð-
anlegt væri að heyra þá bera
fram tillögu um þjóðar-
atkvæði, þegar öll frjáls at-
kvæðagreiðsla er bönnuð í
löndum, þar sem kommúnist-
ar sitja við völd.
í þinginu og blöðunum hefur
allmikið verið um það rætt,
hvort Danir skuli ganga í hið
nýja Vestur-Evrópubandalag. —
Dönum hefur að vísu ekki verið
boðin aðild að því. Og flestir líta
svo á, að ekki sé tímabært að
taka ákvörðun um þetta.
!
ingu reglugerðar um heilbrigði
og öryggi verkamanna skv. III.
kafla laga frá 1952 um öryggi
á vinnustað.
Ingólfur Jónsson sagði, að eðli-
legt væri að fram kæmi fyrir-
spurn um þetta mál, þar sem liðin
væru rúmlega 2 ár síðan lögin
voru sett um þetta. Eigi að síður
ætti þessi dráttur sínar eðlilegu
<orsakir.
ENDURSKOÐUN REGLU-
GERÐA MIKIÐ VERK
Hann skýrði frá því, að
snemma á árinu 1953, hefði
verið byrjað að vinna eftir hin;
um nýju lögum um öryggisráð
stafanir og unnið eftir hinum
eldri reglugerðum, svo langt
sem þær ná, en endurskoðun
þeirra stendur nú yfir.
NOTIÐ REYNSLU HINNA
NORÐURLANDANNA
En íslendingar hafa tekið upp
náið samstarf við hinar Norð-
ig um arm og fótahlífar, vinnu-
föt, líflínur og öryggisbelti.
TILBÚIÐ N J5STA SUMAR
Ráðherrann sagði, að ekki
hefði þótt rétt að ganga end-
anlega frá reglum um hollustu
aðild Danmerkur. Hún segir, að
Vestur-Evrópubandalagið muni
hafa mikil áhrif á gerðir At- j
lantshafsbandalagsins. Gæti af
j þeirri ástæðu verið heppilegt
fyrir Dani að vera með í Ev-|
höfuðhlífar, heyrnarhlífar, þvert á móti.
Hinar austrænu þjóðir hafa
skapað sér mikinn vígbúnað,
sagði ráðherrann ennfremur. VESTUR-EVRÓPU- OG
Jafnvel Austur-Þýzkaland er ATLANTSHAFSBANDALAGIÐ
vel vopnum búið. Þegar á Ríkisstjórnin er á þeirri skoð-
þetta er litið, þá er augljóst, un, að meira tali á móti en með
hve hættulegt er, að Vestur-
Þýzkaland sé áfram vopn-
laust og hve nauðsynlegt er,
að það verði með í vörnum
vestrænu þjóðanna.
Aðild Vestur-Þýzkalands að
hætti á vinnustöðum fyrr en Atlantshafsbandalaginu hefur rópubandalaginu. Hins vegar sé
gengið hefði verið frá reglum ekki hvað sízt mikla þýðingu bklegt, að þungamiðja varnar-
um persónuhlífar, svo tengt fyrir Danmörku. Við getum ekki ^mtaka vestrænna þjóða muni
sem þetta væri hvað öðru. t einir varið suðurlandamæri okk- flytjast ur Atlantshafsbandalag-
Hann skvrði oa- frá hví að ar og hin Atlantshafsríkin hafa mri til Evrópubandalagsins, ef
tiann skj roi og m pv , ao * næeileean flest eða öll Atlantshafsríkin í
T 0rfT,S T liðsaffa aflögum td þess En með Evrópu gengju í það. Þetta gæti
myndu litið breytast, nema að J1°sana anogum ui pess. r,n ineo *■ & ^
inn í hær vrði hætt hinum Þátttöku Vestur-Þyzkalands i haft oheppileg ahrif a samvmn-
þær yrði bætt hinum varnarsamtökum Atlantshafs- una Vlð Bandankm og Kanada.
þjóðanna verða suðurlandamæri Ihaldsmenn eru aftur á rfióti með
okkar tryggð. því, að Danmörk gangi í Ev-
Ég get vel skilið, að endur- rópubandalagið, sérstaklega ef
vopnun Þýzkalands kunni að Noregur gerir það. Vinstrimenn
vekja óþægilegar endurminning- virðast vera tvískiftir í málinu.
ar í þeim löndum, sem hernum-|
in voru af Þjóðverjum á dögum
MARGT HEFUR ÞEGAR Hitlers. En við megum ekki láta
VERIÐ UNNIÐ_ _ hatrið gagnvart nazistum og
Enn rakti Ingólfur Jónsson það, giæpum þeirra bitna á núverandi
að þegar hefðu verið gefnar út lýðræðisstjórn Vestur-Þýzka-
reglugerðir um öryggisráðstafan- íands. Tilfinningar, sem byggjast
nýju vélareglum. Má búast við
að þessar reglur verði tilbún-
ar á öndverðu næsta sumri.
Einnig er unnið að samning-
um reglna um öryggisráðstaf-
anir við byggingavinnu.
urlandaþjóðimar á sviði örygg ir við fermingu og affermingu á reynslu annarra tíma mega
ismála og geta þanníg notfært
sér þá dýrmætu reynslu þjóða,
sem komnar eru lengra í þess-
um efnum en við.
MARGBREYTILEGAR
REGLUR
Ráðherra sagði, að nú væru
að starfi tvær Norðurlandanefnd-
ir í þessum málum. Önnur þeirra
hefur sent frá sér reglur um:
1) um öryggisútbúnað véla,
2) um öryggisútbúnað á hjá-
miðjupressum,
3) um prófun og öryggi.
Auk þess hefur hún næstum
lokið við reglur um öryggisút-
búnað landbúnaðarvéla, kjötiðn-
aðarvéla og tréiðnaðarvéla. Fá ís-
lendingar allar þessar reglur til
athugunar.
Hin nefndin hefur það hlut-
verk að samræma kröfur og próf
unarreglur fyrir persónuhlífar.
Hún sendi í sept. s.L frá sér reglur
skipa, um öryggisráðstafanir og ekki hindra að við gerum það,
hollustuhætti á bifreiðaverkstæð- sem skynsemin segir okkur að sé
um og um öryggisráðstafanir við rétt, sagði ráðherrann.
vinnu í geymum og kerjum. J Kommúnistar snerust sem
Þá lýsti hann því, að öryggis- vænta mátti ákaft á móti end-
málaeftirlitið hefði nú unnið æ urvopnun Vestur-Þýzkalands og
meir að því, að bæta almennan þátttöku þess í Atlantshafs-
aðbúnað verkafólks með bættum bandalaginu. Róttæki flokkurinn
loftræstiskilyrðum, hreinlætis- °& kommúnistar lögðu til, að
tækjum, fatageymslum og mat- Þíóðaratkvæði færi fram í Dan-
stöðum. Hefur mikið áunnizt í mörku um Þes,si mal að“r ,en
Þjoðþmgið og rikisstjornm tækju
endanlega afstöðu til þeirra. í
þessu efni.
DRATTURINN EÐLILEGUR
Ráðherra kvaðst vona, að þing
heimur sæi af þessari greinar
gerð hans, að eðlilegt væri að
reglugerðin væri ekki enn
komin fram. því að verkefnið
væri margbrotið. Kváðst hann
og vona, að þingmenn væru
sammála um að rétt hefði Ver-
ið að hafa samstarf við hihar
Norðurlandaþjóðirnar og nota
sér reynslu þeirra.
ræðum og skrifum kommúnista
kom fram svo mikil heift í garð
Þjóðverja, að sumir sögðu að
kommúnistar hefðu auðsjáanlega
lært af Hitler, þegar hann ham-
aðist sem mest á móti Gyðing-
um.
Utanríkisráðherrann sagði,
að einkennilegt væri að heyra
kommúnista mæla á móti
endurvopnun ■ Vestur-Þýzka-
lands, þar sem þeir hefðu
auðsjáanlega ekkert að at-
NYR SAMNINGUR VIÐ BRETA
VELDUR GREMJU
Nýi dansk-brezki viðskipta-
samningurinn hefur valdið mikl-
um vonbrigðum í Danmörku og
um leið gremju í garð Breta.
Danir fóru upphaflega fram á
7 %% verðhækkun á smjöri og
10% verðhækkun á fleski, sem
þeir selja Bretum, en urðu að
sætta sig við 334% verðlækkun
á smjöri og óbreytt fleskverð.
Aftur á móti lofa Bretar að
kaupa á hinu nýbyrjaða samn-
ingsári 240.000 tonn af dönsku
fleski, en það er 30.000 tonnum
meira en árið áður.
Dönum finnst ósanngjarnt af
Bretum að fallast ekki á verð-
hækkunarkröfuna. Framleiðslu-
kostnaður danskra bænda hefur
aukizt, ekki hvað sízt vegna
hinnar lélegu uppskeru, sem
gerir að verkum, að Danir verða
að flytja inn mikið af erlendu
skepnufóðri. Verður það ódýrara
en fóður, sem.framleitt er í land-
inu sjálfu.
Danir benda Ijka á> að mat-
vælaráðuneytið . br.ezka græðir
4—5 milljónir kr. á.vjku ádanska
fleskinu. — Matvælaráðuneytið
kaupir það af Dönum fyrir 4,52
kr. kílóið og selur það fyrir rúm-
lega 5,50 kr. kílóið. Ágóðanum
er varið til styrktar brezkum
bændum, sem framleiða flesk.
GJALDEYRISSKULDIR
VAXANDI
Gjaldeyrisskuldir danska
Þjóðbankans fara áfram vaxandi
og voru í lok október komnar
upp í 265 milljónir kr. "á móts
við 415 milljónir kr. gjaldeyris-
eign fyrir 13 mánuðum, þegar
Hedtoftstjórnin tók við völdum.
Hefur gjaldeyrisaðstaðan þannig
versnað um nálega 700 milljónir
á rúmlega einu ári. Síðastliðnar
vikur hafa skuldirnar að vísu
ekki aukizt eins mikið og áður.
En samt sem áður er ástandið
áfram ískyggilegt. Ríkisstjórnin
virðist hugga sig við að ráðstaf-
anir þær, sem gerðar voru í byrj-
un október, hafa ekki getað bor-
ið tilætlaðan árangur á svona
stuttum tíma.
Vísitala framfærslukostnaðar
var í október 2 stigum hærri en
í júlí. Eftir að októbertalan var
reiknuð út hefur verð á ýmsu
hækkað að nýju. Verði vísitalan
í janúar bara einu stigi hærri en
í október — og Hagstofan býst
við því — þá fá verkamenn og
starfsmenn ríkisins dýrtíðarupp-
bót, sem nemur rúmlega 100
milljónum kr. á ári. Andstæðing-
ar ríkisstjórnarinnar spyrja hana,
hvað hún ætli sér að gera til að
koma í veg fyrir, að ný kaup-
gjaldshækkun auki að nýju
kaupgetuna og um leið gjaldeyr-
isvandræðin.
t
KOSTABOÐ
BANDARÍKJANNA
Bandaríkin hafa boðið Dönum
að selja þeim kol og kornvörur,
fyrst um sinn fyrir 70 milljónir
kr., seinna ef til vill fyrir hærri
upphæð. Þéssar vörur eiga að
greiðast í dönskum krónum. •—
Upphæðin verður sett í sérstak-
an reikning í Þjóðbankanum
danska, og verður henni seinna
varið til að kaupa danskar iðn-
aðarvörur handa ýmsum frum-
stæðum þjóðum.
Danir þurfa á erlendum korn-
vörum að halda vegna lélegrar
uppskeru. Og þeir þarfnast líka
kola, af því að Pólverjar hafa
ekki efnt loforð sín um að selja
Dönum 50.000 tonn af kolum. —■
Danir hafa ekki fengið nema
helminginn og búast ekki við að
fá meira.
Ríkisstjórnin hefur lagt tilboð
Bandaríkjanna fyrir formenn
stjórnmálaflokkanna. Er búizt
við að þeir taki þessu kostaboði
með þökkum. Danir fá þarna
bandarískar vörur, sem þeir
þurfa á að halda, án þess að
borga þær með dollurum. Og
þeir fá nýja markaði fyrir iðn-
aðarvörur í Asíu og Afríku.
Páll Jónsson.
Fundlr Anglia
hefjasl á ný
ANGLIA — félag enskumælandi
manna — heldur fyrsta skemmti-
fundinn á þessum vetri í Sjálf-
stæðishúsinu þriðjudaginn 16.
þ. m.
Erfiðlega hefir gengið að fá
húsnæði fyrir starfsemi félags-
ins í vetur og væntanlega verða
fundir þess eftirleiðis á fimmtu-
dagskvöldum eins og venja er.
Verður annar fundur í desember
og síðan þrír eftir áramót.
Á fyrsta fundinum í vetur
mun Sölyi Eysteínsson ensku-
kennari lesa úþp. Hann lauk
meistaragráðu í enskum fræðum
á þessu ári. Þá mun hinn góð-
kúnni söngvari Kristinn Halls-
Framh. á bls. 12