Morgunblaðið - 23.01.1955, Blaðsíða 7

Sunnudagur 23. jan. 1955
MORGUNBLAÐIÐ
7
Major Hilmar Andresen - minning
AÞRIÐJUDAG fer fram minn-
ingar- og kveðjuathöfn um
Major Hilmar Andresen, deildar-
stjóra Hjálpræðishersins á Is-
landi og Færeyjum, sem andað-
ist að heimili sínu hér í bænum
hinn 18. desember síðastliðinn,
éftir þunga legu, aðeins tæplega
47 ára að aldri.
Hann var fæddur í Torshavn í
Færevjum hinn 16. janúar 1908
og ólst þar upp ásamt 6 systkin-
um sínum.
Foreldrar hans, sem nú eru
bæði látin, innrættu honum í
bernsku ást á því góða og sanna,
enda voru þau bæði sannkristnar
manneskjur og á unga aldri öðl-
aðist Hilmar sjálfur frelsið í
Kristi og gjörðist liðsmaður í
Hjálpræðishernum sem þá var
fyrir skömmu búinn að hefja
starfsemi sína í Torshavn.
Hingað til lands kom hann árið
1928, til þess að fullnuma sig í
járnsmíðaiðn.
En Guð hafði aðrar fyrirætlan-
ir með hinn unga mann og í stað
þess að læra járnsmíðina, fór
hann á foringjaskóla Hjálpræðis-
hersins í því augnamiði að helga
líf sitt boðun fagnaðarerindisins,
Eftir þetta starfaði hann sem
foringi í Hjáipræðishernum, bæði
hérlendis og erlendis og gegndi
margvíslegum störfum víðsvegar
á íslandi, Noregi, Englandi og
Færeyjum, unz hann árið 1953
var skipaður deildarstjóri Hjálp-
ræðisherrsins á íslandi og Fær-
eyjum og kom hann hingað til
lands þá um sumarið ásamt konu
sinni og dóttur til þess að taka
við þessari ábvrgðarmikJu stöðu.
Það var mikið happ fyrir Hjálp
ræðisherinn hér á landi að fá
þann yfirrnann, sem var jafn ná-
kunnugur íslenzku þjóðinni og
Major Andresen var og mikið
skarð er nú fyrir skildi við frá-
fall hans.
Hann eiskaði ísland og íslenzku
þjóðina og hafði brennandi áhuga
fyrir andlegiú og líkamlegri vel-
ferð íslendinga, enda áleit hann
ísland annað föðurland sitt og
talaði íslenzka tungu mætavel.
Með Ijúímennsku sinni og alúð-
legu viðmóti, ávann hann sér
miklar vinsæidir, ekki áðeins hjá
félögum sinum í Hjálpræðishern-
um, heidur 'einnig hjá öllum, sem
kynntust honum.
Ég hefi haft kynni af Major
Andresen allt frá þeirri stundu
að hann kom hingað til lands og
margar óglevmanlegar ánægju-
og gleðistundir hefi ég og fjöl-
skylda min átt með honum.
Hann kom alltaf með yl og
gleði og það var eins og allt jmði
bjartara og hlýrra í návist hans.
Hin þungbæru veikindi, bar
hann af frábærri karlmennsku og
fól allt föðurhendi Guðs, sjáifan
sig og fjölskyldu sína og hug-
hreysti konu sina daginn áður en
hann andaðist með huggunarorð-
um heilagrar ritningar og lagði
hönd sina á höfuð iitlu dóttur
sinnar sem er aðeins 7 ára og
sagði: „Guð blessi þig barnið
mitt“.
Nú er hann horfinn til bjartari
bústaða og nú hefir hann tekið
við launum sínum fyrir trú-
mennsku sína og nú er hann
leystur frá þrautum þeim er
hann þráði að leysast frá, er hon-
um var ljóst hvert stefndi.
Þó að mikiil harmur sé nú
kveðinn að hinni ungu konu
hans, dóttur hans og öðrum ást-
vinum, félögum hans og vinum,
þá trúum við því sem Jesús sagði:
„Ég lifi og þér munuð lifa“.
Og við trúum því, að við mun-
um mæta honum á himnum, þeg-
ar jarðvistarlífi okkar er lokið,
ef við reynumst Drottni trú.
Konu sinni Hedvig f. Kjærbo,
kvæntist Major Andresen árið
1946 og voru þau bæði af fær-
eyskum ættum.
Var hjónaband þeirra mjög
ástúðlegt og þó að hún og litla
dóttur þeirra hjóna yrðu fyrir
þeirri þtmgbæru raun, að missa
ástvin sinn; þá mun minningin
um hann lifa í hjörtum þeirra og
annara ásívina hans, félaga og
vina, þó að harmurinn sé sár og
söknuðurinn mikill og endurminu
ingarnar munu veita þeim gleði
miít í ’söknuðinum.
Félagar og vinir Hiimars Andre
sen, þakka honum fyrir alla þá
blessun og gieði, sem hann hefir
veitt þeim, já fyrir ailt og allt og
votta ástvinum hins innilega
samúð og hluttekningu og • biðja
algóðan Guð að styrkja konu hins
látna, dóttur hans og aðra ást-
vini.
Þökk fyrir allt elskulegi vinur,
fyrir allar samverustundirnar.
Með trega kveð ég þig, en vonin
um endurfundi dregur úr sökn-
uðinum.
B. Þ.
ÞRIÐJUDAGINN 25. þ.m. fer
fram kveðjuathöfn Hilmars Andre-
sen yfirmanns H jálpræðishersins
á Islandi og Færeyjum.
Hjálpræðisherinn á hér langa
og merka sögu í baráttunni gegn
spillingu og alls konar ósiðsemi.
Aðalmarkmið hans hefur verið og
mun verða, að innræta með þ.ióð
inni guðsótta og góða siði, jafn-
framt því sem Herinn hefur unnið
giftudrjúgt starf tii líknar og
hjálpar þeim, sem sjúkir eru og
fátækir. Hafa að vonum margir,
karlar og konur lagt þar hönd á
plóginn, og skal öllu þessu fólki
bæði lífs og liðnu nú þakkað það
óeigingjarna starf, er við nú
kveðjum hinzta sinni Hilmar
Andresen yfiríoringja.
Hilmar átti því láni að fagna,
að eiga góða foreldra, sem trúðu
á miskunsemi, kærleika og hand-
leiðsiu Guðs alföður, enda fékk
hann slíkt uppeldi, sem síðar varð
hið skínandi Ijós og kóróna í lífi
þessa ágæta drengs. Hilmar ekki
aðeins varðveitti þetta'pund, held-
ur ávaxtaði svo, að honum var
mögulegt, í ríkum mæli, að miðla
öðrum, sem hann og gerði í lífi og
starfi, og sem honum skal nú þakk-
íað af alhug.
Það er ekki heiglum hent að
taka við slíkri ábyrgðárstöðu, að
vera yfirmaður Hersins á Islandi,
sem þeir bezt vita, er reynt hafa,
en ég hygg að þetta starf hafi átt
vel við Hilmar Andresen, enda kom
það skírt fram, þann stutta tíma
sem hann dvaldi hér sem yfirmað-
ur Hjálpræðishersins, og er því
mun sárara til þess að vita að þessi
trúi og dyggi þjónn GuðS skuli
vera horfinn yfir landamæri lífs
og dauða. En hér þýðir ekki að
mögla. Vegir Guðs eru órannsak-
anlegir, en þó öllum til góðs, sem
á hann trúa og treysta í einu og
öllu.
Hilmar Andresen var maður
mikill að vallarsýn og bjartur
yfirlitum, Ijúfmannlegur og prúð-
ur í allri framgöngu, enda aflaði
har.n sér skjótt vina, og naut virð-
ingr.r cg t: austs þéirra sem hon-
um ’.iynrdust, Hilmar hefur alla tíð
verll tiygglyndur og traustur
Yinu. vi.ia rinna. Ekki eitt í dag
og annað á morgun. — Hafa
þessar dyggðir hans lyft honum
fljótlega upp í þá virðingastöðu
sem hann skipaði er hann lézt.
Eg mun nú ekki hafa þessi orð
mín lengri, en vildi aðeins draga
upp leifturmynd af þessum látna
vini mínum, sem ég nú kveð, með
innilegustu þökk fyrir góð kynni
og trygga vináttu.
Hér er góður og gegn drengur
fallinn í valinn, sem unni Islandi
og íslenzkri þjóð af alhug, og sem
fórnaði starfsorku sinni til að leið-
beina ungum sem gömlum á veg
hinnar æðstu Iífshamingju og far-
sældar. T.
Þórdís Jónsdóttir frá Fellsenda
Minningarorð
AMORGUN verður gerð frá
Fossvogskapellu útför Þórdís-
ar Jónsdóttur, Sólvallagötu 5A,
er lézt á heimili sínu hinn 15.
þ.m. Hafði hún búið nokkur und-
min
Ja
g
, Unnið var að hreinsnn stöðvarinnar dag og nótt.
ílabbsS vil Sipirjón Risf vgfRsmæfingarnann
'RÉTTARITARI Mbl. á Akur-
eyri hitti Sigurjón Rist,
vatnsmælingamann, að máli í gær
á leið í flugvél til Reykjavíkur.
Var ' hann að koma- frá Laxá í
Þingeyjarsýslu, þar sem hann
hafði dvalizt síðan 18. þ. m. við
athuganir á rennsli árinnar, en
rafmagnstruflanir urðu þar við
orkuverin síðustu daga.
KRAPASTÍFLA
SPRENGD
í fyrradag var unnið að því að
sprengja krapastíflur við Haga-
nes, þar sem Laxá rennur úr Mý-
vatni, til þess að auka vaíns-
magnið í ánni. Þá var rennslið
mjög lítið úr vatninu og á föstu-
dagskvöldið hinn 20. var það að-
eins 20 rúmmetrar á sekúndu eða
sem svarar hálfu meðalrennsli
úr vatninu. Á kílómetra svæði
þarna upp við vatnið er krap í
öllum botninum á ánni.
Áður en Sigurjón Rist yfirgaf
Laxárvirkjun fylgdist hann með
starfsemi nýju stöðvarinnar, en
hún er nú keyrð til uppfyllingar
rafmagni frá gömlu stöðinni.
Vatnsborðið við nýju stöðina hef-
ur lækkað nokkuð og þolir stöð-
in nú nokkurt álag.
Sigurjón lýsir nú með nokkr-
um orðum hvernig starfsmenn
Laxárvirkjunarinnar unnu að
lágfæringu á stöðinni og losuðu
á krapi úr vélum hennar.
UNNIÐ DAG OG NOTT
Túrbínan og neðsti hluti af-
rennslispípunnar voru full af
krapi og var mikið verk að
hreinsa hvortveggja. Að þessu
unnu starfsmenn rafstöðvarinn-
ar og þá fyrst og fremst stöðvar-
stjórinn, Ágúst Halblaub, með
vélamenn sína og verkamenn. —
Fullyrða má að allir þessir menn
hafa unnið eins og þeim var frek-
ast unnt. Var athyglisvert að sjá
þá fika sig um túrbínuna á milli
túrbinuspaðanna og velta þaðan
út krapaleðjunni. Unnu þeir að
þessu sleftulaust nótt sem dag.
Ég minnist þess atviks sérstak-
lega, þegar stöðvarstjórinn lagði
sig á hellugólf nýju stöðvarinn-
ar til augnablikshvíldar, enda
hafði hann þá ekki farið úr föt-
um í eina þrjá eða fjóra sólar-
hringa, og hafði hann þar úlpu
sína fyrir kodda. Hann sagði mér
eftir á að allan tímann hefði sig
dreymt, að hann hefði verið á
gangi um Strandgötuna á Akur-
eyri með símatæki á höfðinu og
var hann sífellt að svara fyrir-
spurnum núsmæðra í bænum
varðahdi rafmagnstruflanirnar og
bilunina á síöðinni.
ENGAF SKEMMDIR
í fyrrinótt hafði'starfsmönnum
stöðvarinnar tekizt að koma
henni á stað. Sökum sérstakrar
Framh. á bls. 11
anfarin ár við vanheilsu, er á-
gerðist mjög í seinni tíð, svo að
einsætt virtist, hver endalokin
myndu verða. Þórdís var þó svo
lánsöm að halda að nokkru leyti
starfskröftum fram til hins síð-
asta. Hvarf hún yfir landamerki
lífs og dauða mitt í dagsins önn,
að kalla má.
Þegar vinir og kunningjar eru
skyndilega kvaddir á braut úr
hópi lifenda, kennum við svip-
brigða í umhverfi hversdagsleik-
ans. Þetta þekkja allir, sem slíkt
ha.fa reynt, jafnt ungir sem gaml-
ir. Sjaldan er sú tilfinning þó eins
sterk og vakandi í hugskoti okk-
ar og þegar minningin um horf-
inn vin er tengd bernsku og æsku
dögum. Kært er okkur jafnan að
eiga góða samferðamenn, en
aldrei fremur en þá, er við
hrærumst á tíma ungdóms og
þroska og finnum svo mjög til
vanmáttar í baráttunni við ný og
torræð viðfangsefni og vélráðan
heim. Mér kom þetta einmitt til
hugar við andlát Þ. J. Frá því, að
ég greindi fyrst mynd hennar og'
þar til leiðir skildu, er mér minn-
ingin um hana hugþekk og hlý.
Mér er þakklæti í hug hverju
sinni, er ég hugsa til vinsemdar
hennar og frábærrar góðvildar,
sem aldrei brást.
Ég mun aðeins rekja æviatriði
Þórdísar Jónsdóttur hér í þessari
stuttu grein að litlu leyti. Hún
var fædd í Neðri-Hundadal í
Miðdölum 14. febrúar 1886. For-
eldrar hennar voru hjónin Guð-
rún Finnsdóttir og Jón Klemenz-
son, er þar bjuggu. Ólst Þórdís
upp á heimili foreldra sinna og
dvaldist hjá þeim í glöðum syst-
kinahópi til fullorðinsára, unz
hún fluttist ásamt bræðrum sín-
um tveim og aldraðri móður að
Fellsenda í sama héraði. Þar átti
hún heimili til ársins 1938, er
hún fluttist alfarin til Revkja-
víkur. Þórdís var ógift og vann
lengst af að búi bróður síns,
Benedikts Jónssonar. Hún sýndi
jafnan vandvirkni og verklagni
í starfi og hagleikur var henni í
blóð borinn. Hún var af þeim
skóla, þar sem vinnan var talin
höfuðdyggð og tileinkaði sér
starfsgleði og naut að verðleik-
um trausts í hverju því, er hún
tók sér fyrir hendur. Þórdís var
kona greind og’minnug vel og
hafði skemmtilega og lifandi frá-
sagnarhæfileika, er nutu sín
jafnan vel. Er það ættararfur
hennar. Mér er minnisstætt,
hversu henni veittist auðvelt að
hafa orðrétt eftir setningar og
crðatiltæki, einkum ef þar kom
fram góðlátleg kímni eða hnyttni
í tilsvörum. Mun þessi hæfileiki
hennar hafa komið sér vel við
tileinkan hvers konar þjóðlegs
fróðleiks, er húp kunni góð skil
á og hafði yndi af.
Eins og flestir, sem komast til
fullorðinsára, kynntist Þórdís af
éigin reynslu sorg og vonbrigð-
um, en við vanda hverjum brást
hún með vaxandi styrk. Sakir
skapfestu og íhygli, bar hún
merki raunsæis, er varð henni
heilladrjúgur vegvísir, en slíkir
eðliskostir dugðu bezt og áttu.
einna drýgstan þátt í að gera
formæðrum og forfeðrum nútíma
kynslóðar kleift að sigrast á ó-
blíðum kjörum í harðbýlu landi
um langar og strangar aldir. Ég
hefi trauðla þekkt trygglyndari
einstakling en Þórdísi Jónsdótt-
ur, og fannst mér jafnan gott
heimili hennar að gista.
Minning traustra vina veitir
holla hugsvölun og skapar heið-
ríkju og jafnvægi hins innra
manns.
Góðra manna fylgd er gulli
betri og hverjum einum vandi á.
höndum, sem launa vill hana að
verðleikum.
Ég kveð Þórdísi Jónsdóttur
með virðingu og þökk. Orðin ein.
ná skammt og mega sín minna,
þó vil ég-tjá henni óskir farar-
heilla inn á svið hins óræða, þar
sem við trúum, að friðarins Guð
ríki í almætti sínu. G. H. E.
I DAG er frú Síta Sigurðardóttir
60 ára. Þótt við séum báðar fædd-
ar og uppaldar í Reykjavík og á
svipuðum aldri, eru fyrstu náin
kynni mín af Situ frá dvöl okk-
ar í New York á stríðsárunum,
því þangað sigldu öll íslenzk skip
frá því 1917 og þangað leitaði því
margt ungt íslenzkt fólk til náms
og atvinnu. íslendingar sem
dvöldu í New York þá, kynntust
þessari ungu stúlku, sem var dug-
leg, glaðvær, gáfuð og sérstæð.
í stríðslok fór Síta heim til
Reykjavíkur og giftist 1919 fyrri
manni sínum, Haraldi Möller, en
hann missti hún eftir skamma
sambúð.
Nokkru seinna giftist Síta aft-
ur Adólf Guðmundssyni, en hann
vann lengst af sem loftskeyta-
maður á íslenzkum skipum. Adolf
var gáfaður maður og hafði hlot-
ið sérstaklega gott uppeldi og
góða menntun í katólskum skóla
í Belgíu. Var hann talinn með
afbrigðum góður málamaður og
frönsku talaði hann sem sitt eigið
móðurmál. Síta var og er list-
hneigð, enda á hún til slíkra að
telja. Móðir hennar var Þóra,
dóttir Helga Helgasonar tón-
skálds, en faðir hennar var Sig-
urður Magnússon, sem meðal
annars var leikari, og lék eitt
hlutverk í fyrstu íslenzku kvik-
myndinni „Ormur Örlygsson.“
En oftast hefir það verið svo, að
hún hefir lagt fyrir sig sérstakt
starf. Um langt skeið tók hún
að sér búa til veizlumat og var
mjög eftirsótt af sendiráðum og
fyrirfólki hér í bæ, sem bar skyn
á góðan og fallegan mat. En
oft voru það lika vinir og kunn-
ingjar hennar, sem hún lagði sig
alla fram um að hjálpa, þegar
þeir vildu gera sér dagamun, en
Síta hefir alltaf verið sérléga fús
til að miðla öðrum, hafi hún
haft eitthvað betra, eða getað
eitthvað betur en við hin.
Þau voru skemmtileg heim að
sækja, Adolf og Síta, og efast ég
ekki urn að þegar bezt lét, höfum
við sem vorum kunnugar þeim,
'átt okkar beztu stundir þar. Eft-
ir stríðið fengust þau við verzl-
unarstörf og naut sín þar vel
kunnátta og smekkvísi beggja.
Haustið 1648 veiktist Adolf og
komst ekki aftur til heilsu. Hann
dó í ágúst 1949. Sýndi Síta þá
sérstaka umönnun og getu, þar
sem hún hjúkraði manni sínum
í erfiðum sjúkdómi og vann hún
ein það starf, sem þau höfðu áð-
ur tvö unnið.
Ég og margir aðrir kunningjar
Sítu, sendum henni í dag hjart-
ans hamingjuóskir og þakklæti
fyrir liðnar stundir, einnig syni
hennar, tengdadóttur og barna-
i börnunum tveimur.
i Guðný Jónsdóttir.