Morgunblaðið - 31.03.1955, Side 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 31. marz 1955
wgiitttMðMfr
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Takmurk Sjálístæðismanna
í hósnæðismólnnnm
RÍKISSTJÓRNÍN hefur nú lagt
fram frumvarp sitt um stuðn-
ing víð íbúðarbyggingar í land-
inu. Af því tilefni er rétt að rifja
lauslega upp aðdraganda þessara
merkilegu og þýðingarmiklu til-
lagna um nýjar leiðir til þess að
þæta úr húsnæðisskortinum, og
finna frambúðarlausn lánsfjár-
vandamálsins.
Sjálfstæðismenn hafa um langt
skeið barizt fyrir því á Alþingi,
að raunhæfar ráðstafanir yrðu
gerðar í þessu skyni. Fyrir frum-
kvæði nýsköpunarstjórnar Ólafs
Thors, var sett heildarlöggjöf ár-
ið 1946 um húsnæðisumbætur á
vegum félagsframtaksins. Fram-
lög hins opinbera til verkamanna
bústaða og samvinnubygginga
voru stóraukin, og í fyrsta skipti
voru þá tekin upp ákvæði um út-
rýmingu heilsuspillandi húsnæð-
is. En þau reyndust of kostnaðar-
söm fyrir ríkissjóð og neyddist
Alþingi til þess að fresta fram-
kvæmd þeirra. Tveir kaupstaðir
höfðu þó áður hafizt handa á
grundvelli þeirra um útrýmingu
heilsuspillandi húsnæðis. Voru
það Reykjavík og ísafjörður. En
á báðum þeim stöðum fóru Sjálf-
stæðismenn þá með forystu bæj-
armálanna.
Árið 1947 höfðu Sjálfstæðis-
menn á Alþingi forgöngu um
það, að aukavinna efnalitilla
einstaklinga, við byggingu eig-
in íbúða, var gerð skattfriáls.
Hefur það haft stórkostlega
þýðingu og greitt götu mikils
fjöida fólks í landinu, til þess,
að koma sér upp þaki yfir
höfuðið.
Á næstu árum, fluttu Sjálf-
stæðismenn á þingi svo frumvörp
og þingsályktunar tillögur um
aukna lánastarfsemi í þágu
íþúðabygginga, m. a. um eflingu
veðdeildar Landsbankans. En
starfsemi hennar hefur að mestu
legið niðri um mörg undanfarin
ár.
Þessar tillögur Sjálfstæðis-
manna, komu húsnæðismálun-
um á þingi í ákveðinn farveg.
Öllum varð nú Ijóst, að leng-
ur var ekki hægt að draga
framkvæmdir í þessum mál-
um. Árangur af baráttu Sjálf-
stæðismanna var m. a. sá, að
lánadeild smáibúða var stofn-
uð, og fjöldi einstaklinga hef-
ur s.l. þrjú ár fengið 25—30
þús. kr. lán, út á íbúðir sínar.
Málefnasamningur
núverandi stjórnar
Eftir kosriigarnar 1953, sem
voru mikill sivur fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn, var svo ný ríkisstjórn
mynduð. Þegar málefnasamning-
ur hennar var gerður, fengu
Sjálfstæðismenn, með góðu sam-
komulagi við Framsóknarflokk-
inn, tekið inn í hann fyrirheit um
að fjármagn til íbúðabygginga
skyldi aukið verulega og grund-
völlur lagður að því, að leysa
lánsfjárvandamálin til frambúð-
ar.
Þetta fyrirheit málefnasamn-
ingsins hafa núverandi stjórnar-
flokkar efnt með frumvarpi því,
sem lagt var fram á Alþingi í
fyrradag.
Eins og Jóhann Hafstein minnt
ist á í framsöguræðu sinni á
Varðarfundi í fyrrakvöld, er efni
þess frumvarps þríþætt. Með því
er í fyrsta lagi sett á stofn hús-
næðismálastjórn, serh hefur það
verkefni að beita sér fyrir um-
bótum í byggingamálum og hafa
yfirumsjón lánsfjáröflunar og
lánveitingar til íbúðabygginga í
landinu.
j í öðru lagi er komið á veðlána-
kerfi, sem tryggja á heilbrigða
starfsemi í þágu íbúðabygginga.
í þriðja lagi gerist ríkisvaldið
samkvæmt frumvarpinu aðili að
ráðstöfunum til útrýmingar
heilsuspillandi íbúðum, þar með
töldum herskálum, og leggur
fram ákveðið fjármagn á ári
næstu fimm árin í þessu skyni.
100 þús kr.
hámarkslán
Mikill fjöldi einstaklinga hefnr
beðið með óþreyju eftir þessu
frumvarpi ríkisstjórnarinnar En
þar sem hér er um stórmál að
ræða, er það engan veginn óeðli-
legt, að undirbúningur þess hef-
ur tekið nokkurn tíma. Það skal
vel vanda, sem lengi á að standa,
segir máltækið. Með veðlánakerfi
frumvarpsins er grundvöllur
lagður að frambúðarlausn láns-
fjársvandamálsins.
Gert er ráð fyrir, að veitt
verði allt að 100 þús. kr. há-
markslán út á hverja íbúð.
Eru Ián þessi veitt til það langs
tíma, að ætla má, að greiðsla
vaxta og afborgana af þeim
verði sæmilega hagstæð lán-
j takendum.
Takmark Sjálfstæðismanna
i húsnæðismálunum er að hver
fjölskylda í landinu geti^eign-
azt ibúð sína, öllu heilsuspill-
andi húsnæði verði útrýmt og
að framtíðarhíbýli fólksins
verði góð og heilsusamleg.
Þáttur kommúnista
En á sama tíma sem ríkisstjórn
in leggur kapp á að undirbúa
stuðning við íbúðahúsabyggingar
í landinu bisa kommúnistar við
að eyðileggja möguleika almenn-
ings til þess að eignast þak yfir
höfuðið. Um það getur engum
blandazt hugur, að frumskilyrði
þess að ráðstafanir ríkisstjórnar-
innar samkvæmt hinu nýja frum-
varpi komi að gagni, er að verð-
gildi peninganna haldist stöðugt
og skaplegt verð sé á byggingar-
j efni. Til þess að svo geti verið
þurfa bjargræðisvegir lands-
j manna að vera reknir á heilbrigð-
um grundvelli. En gegn því berj-
ast kommúnistar í líf og blóð.
Þeir telja það höfuðskyldu sína
að hindra „iðnaðarfrið, borgara-
frið og ágóðahluta“. Uppbygging
og þróun, m. a. í húsnæðismálum
er eitur í þeirra þeinum. Þess-
vegna leggja þeir á það höfuð-
áherzlu einmitt nú, að grafa und-
an afkomugrundvelli almennings.
Með því ætla þeir að eyðileggja
viðleitni ríkisstjórnarinnar til
þess að lyfta stóru átaki á sviði
húsnæðismálanna.
Þetta verffur allur almenn-
ingur að skilja. Ella er hætt
við því að margar vonir bresti
um ný, björt og heilsusamleg
húsakynni til handa fjölda
fólks, sem tilfinnanlega þarf á
því að halda.
ánægja með starf-
semi Reykianesskólans
Vinnuafkösff nemsnda ófrúl. miki! á skömmum fíma
ÞÚFUM, 30. marz.
PRÓF hafa staðið yfir undanfarið við Reykjanesskóla. Var þeim
lokið í gærkveldi og var þá höfð sýning á verkefnum nem-
enda og almenn samkoma í skólanum.
i
GÓÐ HANDAVINNA I með skólastarfsemina. Fæði pilta
j Hefur skólinn staðið í þrjá var 23 kr. á dag, en stúlkna 22
mánuði og stunduðu þar nám í kr. á dag. Skólastjóri er Páll
vetur 27 nemendur, 17 piltar og Aðalsteinsson, handavinnukenn-
10 stúlkur. Á sýningunni gat að ari stúlkna er kona hans, Guð-
líta mjög haglega gerða hluti, rún Hafsteinsdóttir. Aðrir kenn-
sem piltarnir höfðu smíðað, svo arar eru Emil Emilsson og Har-
sem húsbúnað ýmiskonar, borð, aldur Magnússon. P. P.
stóla, bekki, skápa og margskon-
ar smíðavinnu, allt sérlega vel
frá gengið.
Viðsk!pfasamkomu-
lag milli íslands og
MIKIL VINNUAFKÖST
Sama má segja um handavinnu
stúlknanna, sem var mjög fjöl-
breytt og smekklega gerð. Öll
vinna nemendanna bar vott um
vandvirkni og smekkvísi. Vinnu-
afköst ótrúlega mikil á svo
skömmum námstíma.
ÁNÆGJA MEÐ
SKÓLASTARFSEMINA
Ríkir mikil ánægja í héraðinu
I DAG, hinn 30. marz, var undir-
ritað í Reykjavík samkomulag
um viðskipti milli íslands og
Danmerkur, er gildir fyrir tíma-
bilið frá 15. marz 1955 til 14. marz
1956. Er það samhljóða viðskipta
samkomulaginu milli landanna
frá 11 júní 1954, sem féll úr gildi
hinn 14. þ.m.
Samkomulagið undirritaði fyr-
ir íslands hönd dr. Kristinn Guð-
mundsson utanríkisráðherra og
fyrir hönd Danmerkur frú Bodil
Begtrup, sendiherra Dana á ís-
landi.
KBISTILEGUB ÆSKULÝÐS-
FUNDUB í AKUBEYBABKIBKJU
AKUREYRI, 30. marz.
ALMENNUR kristilegur æskulýðsfundur var haldinn í Akur-
eyrarkirkju s. 1. sunnudag. Hálfri klukkustund áður en fund-
urinn hófst, lék Lúðrasveit Akureyrar, stjórnandi var Jakob
Tryggvason, og fór leikur hennar fram á hæðinni fyrir utan kirkj-
una. — Veður var hið bezta.
1Jelirahandi óhrifar:
Hrognkelsin komin.
GAMALL hrognkelsakarl" hef-
ir skrifað mér eftirfarandi:
„Já, nú drífa að fréttir úr öll-
um áttum um að byrjað sé að
veiða blessuð hrognkelsin, það
þykja alltaf góðar fréttir. Hús-
mæðurnar hrósa happi yfir ný-
metinu, spriklandi rauðmagan-
um á diskinn — skemmtileg til-
breyting eftir eilífan þorsk og
ýsu yfir veturinn. •— Og svo er
það sjálfur veiðiskapurinn. Mér
finnst ég verða ungur í annað
sinn á hverju vori, þegar frétt-
irnar af hrognkelsaveiðunum fara
að berast mér til eyrna. — Sumir
segja, að það sé bæði fánýtt og
flónskulegt að dvelja við minn-
ingar liðinna tíma, lifa það gamla
upp aftur í huganum. Það sé ekki
annað en flótti frá líðandi stund.
Sem sólskinsblettur.
EN mér er spurn — er okkur,
sem gamlir erum orðnir þetta
nokkuð of gott? Við, sem ekki
getum lengur tekið þátt í önnum
dagsins, nema rétt að nafninu til,
okkur er fróun að því að hugsa
til þeirra tíma, er við líka störf-
uðum af fullum krafti og nutum
þess að erfiða og ávaxta okkar
pund. — Já, það var oft býsna
erfitt í þá daga, er unnið var
myrkranna á milli við sjó og
land jöfnum höndum. Og innan
um hinn mikla sæg minninga um
súrar og sætar erfiðisstundir, er
minningin um hrognskelsaveið-
arnar ætíð sem sólskinsblettur.
þökk fyrir birtinguna, ef þú þá
telur þetta rugl mitt birtingar
vert, Velvakandi minn. — Gamall
hrognkelsakarl“.
K
Ánægja mín, unun og eftirvænt-
ing, sem lítils drenghnokka, er
ég fyrst fékk að taka þátt í þess-
um veiðiskap, hefir enzt mér allt
lífið fram til þessa, er ég ekki geri
annað en hlusta á fregnir um að
hrognkelsin séu farin að veiðast
fyrir norðan eða vestan. — Með
Hví þessi leynd?
ÆRI Velvakandi!
Hvernig getur staðið á því
að símanúmer Bæjarbókasafns
Reykjavíkur er hvergi að finna
í símaskránni. Er það réttlætan-
legt, að almenningsstofnun sem
slík, hafi leyninúmer aðeins? Ég
tel það hreint og beint furðulegt
og óskiljanlegt hverju slíkt fyrir-
komulag sætir. Það vill svo til,
að ég hefi komizt að leyndarmál-
inu! og númerið er 2308. Ugg-
laust munu margir hafa ætlað,
að hreint enginn sími væri í
þessari menningarstofnun okkar
Reykvíkinga, en ástandið er sem
betur fer ekki svo aumt, en þessi
launung með símanúmerið kem-
ur harla einkennilega fyrir sjónir
og er að sjálfsögðu til mikils óhag
ræðis fyrir þá er bókasafnið
sækja. Það er t.d. oft, sem þægi-
legt er að geta hringt til að
spyrja um opnunar- og lokunar-
tíma, um ýmislegt, sem varðar
MIKIL AÐSÓKN
Fundurinn var settur kl. 2 og
stóð yfir í rúma tvo klukkutíma.
Aðsókn var svo mikil, að fjöldi
manns varð frá að hverfa. Er
gizkað á, að í kirkjunni hafi ver-
ið um 800 manns.
ÁVÖRP OG RÆÐUR
Aðalræðumaður fundarins var
séra Kristján Róbertsson, en auk
hans fluttu nokkrir æskulýðsfé-
lagar ávörp, þau Einar Gunn-
arsson, Kristján Helgi Sveinsson,
Ingibjörg Þorvaldsdóttir, Heba
Ásgrímsdóttir og Rósa Arnalds-
dóttir.
ÁNÆGJULEGUR SÖNGUR
Nokkrar ungar stúlkur sungu
og léku undir á gítar. Lag fund-
arins var „Hver stund er stund
með þér.“ Einsöngvarar voru
þeir Jóhann Konráðsson og Sverr
ir Pálsson, en allan undirleik á
orgel annaðist Jakob Tryggva-
son. Einnig söng hinn norski for-
ingi Hjálpræðishersins, Ernst
Olsson og lék á harmoníku.
SKRAUTSÝNING
Þá fór fram skrautsýning, sam-
in af séra Árelíusi Níelssyni.
Heiðdís Norðfjörð flutti ávarpið,
en henni til aðstoðar voru börn
úr barnaskólanum.
Fundurinn hófst með biblíu-
lestri nokkurra unglinga, en lauk
með bæn og allir sungu þjóð-
bókaútlán o. s. frv. Slíkt ætti ekki | sönginn. Fundurinn var á vegum
að þurfa að benda á, svo augljóst Æskulýðsfélags Akureyrarkirkju.
er það. — Revkvíkingur"
Óheppileg ráðstöfun.
VELVAKANDI góður!
Enn hefir verið dregið úr
ferðum strætisvagna um bæinn
vegna verkfallsins. Samkvæmt
síðustu upplýsingum eiga nú all-
ir vagnarnir að hætta að ganga
eftir kl. 20,40 á kvöldin. Mjög
illa kemur þessi ráðstöfun við þá,
sem búa í úthverfum bæjarins og
hefði virzt, að takmarka hefði
mátt ferðirnar á heppilegri hátt
heldur en þann að afnema kvöld-
ferðirnar. — Miklum mun skyn-
samlegra væri að leggja allar
ferðir niður á öðrum tímum dags
ins, þegar þeirra er síður þörf,
t.d. frá kl. 10—12 að morgninum
og kl. 2—4 eftir hádegið. Þannig
spöruðust 4 klukkutímar heilir.
Og á þessum tímum hygg ég, að
yfirleitt sé minnst þörf fyrir
strætisvagnana, eða að minnsta
kosti miklu minni en eftir kl. 9
á kvöldin. Það þarf enga nátt-
hrafna til. — Rödd úr bænum“.
Merklð, sem
klæðir Iandið.
j. - n t fiiii'w ia;>r»
Fundarstjóri var séra Pétur Sig-
urgeirsson. — H. Vald.
á verkum Guð-
mundar á Sandl
AÐ tilhlutan nokkurra vina og
vandamanna Guðmundar Frið-
jónssonar skáld, er heildarútgáfa
af ritverkum hans nú að hefjast
hjá Prentverki Odds Björnssonar
á Akureyri.
Ákveðið er, að allt ritsafnið
komi út fyrir næsta haust. Verð-
ur það alls sex bindi, ca. 500 síð-
ur hvert. í þremur bindum verða
sögur, tveimur bindum kvæði og
í einu bindi sýnishorn af ritgerð-
um og bréfum. Þeim, er I. bindið
eiga, verður því gefinn kostur á
að kaupa fimm síðari bindin með
áskriftarverði.
Útgefendur munu gefa hinum
mörgu vinum og aðdáendum
Guðmundar Friðjónssonar kost á
ritsafninu með áskriftarverði,
sem verður allmiklu lægra en
bókhlöðuverð. t