Morgunblaðið - 01.06.1955, Blaðsíða 2

2
fd ORGUNBLAÐIB
Miðvikudagur 1. júní 1955
ggmgm í
Haínarfirði Fiskaflinn tcspm- 200
Ósannindum Þjóðviljans og
Alþýðublaðsins hnekk!
VEGNA stórkostlegra ósanninda í fréttum Alþýðublaðsins og
Þjóðviljans s. 1. laugardag um afstöðu Sjálfstæðismanna til
byggingar hraðfrystihúss í Hafnarfirði og lánsútvegun til þess,
"verður ekki komizt hjá því, að leiðrétta það sem þar er sagt og
.skýra jafnframt frá afstöðu Sjálfstæðismanna til málsins. Bæjar-
íulltrúar Sjálfstæðisflokksins lögðu fram greinargerð og tillögur
í málinu og til þess að lesendur geti sem bezt gert sér grein fyrir
öllum málavöxtum fer hér á eftir sú bókun úr fundargerðúm
bæjarstjórnar.
Álitsgerð bæjarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins varðandi hrað-
frystihússbyggingu og fyrirliggj-
andi tillögur um lántöku og
framkvæmd verksins.
„Svo sem kunnugt er hefur
verið sameiginlegur áhugi innan
bæjarstjórnarinnar um nauð-
syn á byggingu hraðfrystibúss
bér í bæ. Sjálfstæðismenn innan
bæjarstjórnar og útgerðarráðs
hafa lagt á það megin áherzlu að
stofnað yrði til samstarfs meðal
útgerðarfyrirtækja og annarra
þeirra aðila, sem áhuga hefðu á
slíkri framkvæmd. Væri sam-
starf þetta byggt upp á stofn-
framlagi einstaklinga, félaga og
. bæjarfélags, sem næmi veruleg-
vm hluta byggingarkostnaðar en
Æð öðru leyti með útvegun er-
lends láns með aðgengilegum
kjörum til 5 ára, sem síðar fram-
lengdist að nokkru með láni
Framkvæmdabanka íslands,
sem væri til 12—15 ára.
L,ÁN með eðlilegum
Jí/ETTI
Sú lánsútvegun, sem hér var
um að ræða byggðist ekki á öðr-
um skilmálum en þeim, auk
venjulegra og eðlilegra vaxta-
It jara, að þær vélar og efni, sem
tit verksins þyrfti, væri keypt í
því landi (Þýzkalandi), sem að
lánveitingu stæði, þó því aðeins
að eigi væri um óhagstæðari
viðskipti að ræða í einstökum
atriðum en annarsstaðar fengj-
ust. Að öðru leyti væri fram-
kvæmd verksins að öllu í hönd-
un Hafnfirðinga sjálfra án nokk
urrar meðalgöngu erlendra full-
trúa né aukaþóknunnar til þeirra
enda að öllu leyti á færi íslenzkra
kunnáttumanna að annast siíkar
Iramkvæmdir án erlendrar
tækniaðstoðar. Gengið var útfrá
því, að væntanlegt lán fengist af-
borgunarlaust fyrstu tvö árin á
mcðan á byggingarframkvæmd-
nm stæði.
NEYÐARKOSTIR
Lánstilboð það, sem bæjar-
stjórn hefur nú borizt í formi
tveggja samningsuppkasta, þ. e.
aðalsamnings, sem leggjast skal
fyrir þýzk stjórnarvöld og við-
bótarsamnings, sem snertir fram-
kvæmd verksins og mun eiga að
leggjast fyrir íslenzk stjórnar-
völd ásamt með aðalsamningi,
teljum vér með öllu óaðgengi-
legt og hreina neyðarkosti, sem
■eigi sé ástæða til að ganga að,
þar sem vér teljum aðrar leiðir
tiltækilegar til framgangs mál-
inu. Viljum vér þessu til stuðn-
ings benda á eftirfarandi:
1. í stað tveggja ára afborg-
unarfrests, sem áður var gengið
út frá og talið nauðsynlegt, kem-
ur nú 1. afborgun þegar við
undirskrift samnings, en alls skai
greiða afborganir af láninu sem
nemur 1.8 milij. kr. á meðan á
framkvæmd verksins stendur.
2. í stað þess að hafa frjálsar
hendur með innkaup véla og
efwis þar sem það fengist með
bagstæðustu verði kemur hér
bindandi samningur um að
feaupa aiit siíkt frá Þýzkalandi
«g því tilgangslaust að leita til-
"boða annarsstaðar frá, innan-
fnnds eða erlondis með bað fyrir
-augum að njótá hagkvæmastra
kjara.
3. Áuk iiískyldra vaxta af
skuldinni eins og hún er á hverj-
um tíma, skal firma því, er samn-
ingur er gerður við „Habag“
greitt ca kr. 600.000,00, eða ávallt
sem nemur 10% af kostnaðar-
verði, hvort heldur um er að
ræða erlendar vörur eða inn-
lendar framkvæmdir. Þar sem
greiðslur þessar eru fóðraðar
með endanlegu uppgjöri verks-
ins, söinun erlendra tilboða og
öðru, sem auðvelt er að fram-
kvæma án erlendrar aðstoðar,
verður að líta á þessa gífurlegu
þóknun sem viðbótar vaxta-
greiðslur og yrðu þá raunveru-
legir vextir lánsins 10—12% p.a.,
eftir því hvernig hagað yrði út-
borgun lánsfjárins.
4. Sýnt þykir, að óþarft hefði
verið að taka erlent lán með
þeim aukakostnaði, sem því
fylgir, íyrir upnhæð þeirri, sem
gcrt er ráð fyrir að endurgreið-
ist á mcðan á byggir.garfram-
kvæmdum stendur, 1.8 miilj. kr.
Eðiilegra hefði verið að slíkar
greiðslur hefðu ger.gið beint til
verksins, án erlendrar milli-
göngu.
RAUNH/EFAR TIl.LÖGUR
SJÁLFSTÆÐISMANNA
Af framangreindum ástæðum
teljum vér skylt að reyndar séu
, til þrautar þær leiðir aðrar til
framgangs þessu máli, sem firri
hafnfirzka aðila þeim kostnaðar
auka, sem leiðir af greiðslu 600
þús. kr. eða meira fyrir milli-
göngu erlends aðila og sem jafn-
framt afstýrir þeim hættum. sem
geta verið samfara stórkostlegri
erlendri skuldabyrði, en tryggir
framgang málsins á allan hátt.
Fyrir því leggjum vér til við
bæjarstjórn að frestað verði af-
greiðslu tilboðs þess er fyrir
liggur, en þess i stað samþvkki
bæjarstjórn eftirfarandi tillögur
til framgangs málinu.
1. Hafin verði söfnuti stofn-
fjárframlaga hjá hafnfirzkum
aðilum og öðrum þeim, er kynnu
að hafa áhuga fyrir byggingu
hraðfrystihúss og fiskiðjuvers, að
upphæð 2—2*4 millj. króna.
2. Tekið verði hjá Fram-
kvæmdabanka íslands lán það,
er þegar hefur verið veitt loforð
fyrir að upphæð kr. 3*4 millj.
3. Til þess að framkvæmdir
geti hafizt og gengið án tafar
verði leitað eftir bráðabirgða
iáni, er s:ðar greiðist með vænt-
anlegu láni Framkvæmdabank-
ans.
4. Fari kostnaður fram úr kr.
6 milli. eða nokkuð vantaði á að
rtofnfjársöfrun næði ti'skyldu
marki, verði Ieitað eftir láni með
aðs'enfrileg'um skilyrðum, m. a.
með aðstoð beirra, sem tækjn að
sér snr'ði véla og annars búnað-
ar eða önnuðust aðrar fram-
kvæmdi*- ’ærksins os bá iaín-
framt að fá erient export-lán í
landi því, sem hagkvæmust kjör
veitir, fvrir vélum, ef hagkvæm-
ara revndist að kaupa þær er-
lendis.“
geysiþungar byrðar eins og gert
er ráð fyrir í samningsuppköstum
þeim, er fyrir liggjan, eða m. ö.
o., að byggingarkostnaður frysti-
hússins verði hækkaður um 10%
fyrir það eitt að fá erlent láns-
i fé, auk þess, sem það er þýzkur
j járn- og kola.hrin?ur, Montan-
i union, sem á að ráða verðinu á
’peim vörum. sem kevptar eru
frá Þvzkalandi.
Lán bað, sem rætt er um o»
lánstilbnðið nú b^rið saman ví«t
framanritaða greinargerð, taldi
Gis*i Sigurbjörnsson möguleika
á eð fá í Þýzkalandi og bæi’r-
stjórn Hafnarfíarð^r hafði áðue
samþykkt f- sitt ievti. Þeð
var með eðlilee-trm lán«kiHrnm
, o<r engin skilvrði um vörukaup,
I hagstæð væru að öðru
jöfnu.
Vnr hað bví óbáð þvim afar-
kostum, sem nú er farið fram á.
Þnð er bví ekki óeð’iles-t, að
má*5n nokkuð athuvuð og
aðrar leiðir rfivudar til hrautar,
leiðir hnr sem hafnfirzl-ir aðilar
ov aðrir lep-fii sitt stoit í bsð að
safr>n mestu fiármae-rsi siálf-
!r nð konv> hps«u rorkj j fram-
kvæmd, semu mi'JiIiðalenst við
innleud fvrirtæki ov iðnnðar-
mrnn nm frrrnkvaomd verksins
pn sæ'ri eVjki hverja Vrónu til er-
lorrls r-Xí'r r- Irnp1—'árí o'rhrrerj
I um afarkostum f járspekulanta.
j
jWET.T.A SAðT«T.\RFSLEIÐINA
í ANNAÐ StNN
Þegar tillögur Síálfatæðis-
manriq voru bernar yrirlif at-
kvæði í hæjarstiórn notaði meiri
hlutinn, b. e. kretqr og kommar,
vald sitf til að fella bær og hafa
beir bá fellt í annað sinn. að
H'itu-firðinear sameinuðust í bví
eð koma imn mvn-íarlefiu fisk-
iðiuverí. S*ðan sambvkktu sömu
rrmnn að iransa að samningsupD-
vx„+,,rn beim, er fyrir lágu, en
piálfstínfbsr'tnnn í bmi ars*í órn
sátu hjá við þá atkvæðagreiðslu.
r
0*3
HI N N 1. maí s. 1. var fiskafl-
inn á öllu landinu 199.416 smál.,
en var á sama tíma í fyrra
173.352 smál., og 144.388 smál.
fyrstu fjóra mánuði ársins 1953.
Eftir verkunaraðferðum skipt-
ist aflinn þannig:
smál.
ísfiskur ................... 278
Til frystingar .......... 78.285
— herzlu ............... 40.314
— söltunar ............. 78.119
— mjölvinnslu ........... 1.056
Annað ...................... 914
Af þessu aflamagni var 144.890
smál. bátafiskur, en 54.526 smál.
togarafiskur.
Aflamagnið er allsstaðar mið-
að við slægðan fisk með haus,
nema fiskur til mjölvinnslu og
síld (3 smál.), sem hvort tveggja
er vegið upp úr sjó.
Af einstökum fisktegundum
veiddist langmest af þorski, eða
174.774 smál., af ýsu veiddust
7.761 smál., karfinn var 5.007
smál., og steinbítur 2.281 smál.
Fisksöltun var mikil á vertíð-
inni, eða 38.431 smál., miðað við
fuilstaðinn fisk hinn 15. maí
1955, en það er um 7.900 smál.
meira en á sama tíma í fyrra og
áiíka mikið og öll saltfiskfram-
leiðsla ársins 1954. (Samkvæmt
frétt Fiskifél. íslands).
Snæfeilsnesferð Ferðaféiags íslands:
1
lí \
Myndin hér að ofan var tekin að Helinum á Snæfellsnesi s. 1.
sunnudag. (Ljósm. Har. Teits.)
©
VALDASTOÐTJM, 27. maí — Það
sem af er þessu vori hefir verið
hér kuldarið, og þurrkasamt svo
gróðri heíur farið seint fram.
Þó mun fé iiafa nægjanlegt græn-
gresi að 1 'ta, enda viða haft á
túnum til bessa. Flestir munu nú
hættir að gefa fé. Sauðburður hef
ir gengið fæmilega hjá sumum,
en öðrum nokkuð lakar. Garða-
vinna er að byrja og er verið að
setja niði’r kartöflur þessa dag-
ana. Ekki er allsstaðar búið að
fullvinna á túnum. Fyrir ekki
alllöngu er hafin jarðvinnsla með
vélum, sem Ræktunarsambandið
sér um. E? það nokkru seinna en
s. 1. ár, vegna óhagstæðrar veðr-
áttu. Mar’ir eru með stór flög,
sem þarf nð ganga frá, og brjóta
önnur ný, því nóg er enn af
landi, sem þarf að brjóta, en
skurðgröfn vantar orðið tilfinn-
anlega. En heyrzt hefur að úr því
verði bætt á þessu sumri.
—St. G.
ALDREI hefur stærri hópur ferðast í bifreiðum á vegum Ferða-
félags íslands heldur en um s. 1. helgi. Var farið vestur á
Snæfellsnes og hafði verið ákveðið að ganga á Snæfellsjökul, en
af því varð ekki sökum þoku og rigningar. í förinni voru alls
170 manns.
VILJA I KKI SÆTA
AFARKOSTUM
Af greinargerð þessari og til-
Rjgum er það ljóst, að Sjálfstæð-
ismenn vinna af heilum hug gð
því að hraðfrystihús komist upp
í Hafnarfirði. Hinu berjast þeir
svo jafnframt gegn, að bæjar-
búar þurfi að táka á'sig aúkálega
I
1 — Neyðarésfand
Framh. af bla 1
sínum í úthverfum til vinnu-
^ staða. Þegar umferð var mest
! um eitt skeið í morgun, voru
taldar á einni klst. 40 þús. farar-
tæki á 20 helztu þjóðvegum við
London.
| Öll farartæki eru notuð, nið-
ur í hestvagna og gamla Ford-
bíla.
Mjög er haft orð á því, hve
vel tókst að leysa mannflutn-
ingavandræðin í sambandi við
hvítusunnuferðir fólks nú um
helgina, er hundruð þúsupdir
manna fóru í ferðalag í þeirri
von að -deilan my.ndi leysast Er
til þess vitnað að samstaða
brezkra manna komi aldrei bet-
ur í Ijós heldur en þá er vand-
ræði ’steðjá aði * ..... :'
Kl. rúmlega 2 var lagt af stað
frá Austurvelli í 7 stórum áætl-
unarbifreiðum. Veður var hið
bezta en nokkuð mistur og því
heldur lélegt skyggni. Ferðin
vestur gekk vel og var komið að
Arnarstapa kl. 11 um kvöldið. Að
morgni hvitasunnudags var iagt
af stað til göngu á jökulinn, en
eftir skamma göngu skall á mik-
il rigning og neyddist fólkið þá
til að snúa við, enda svört þoka
á jöklinum.
Síðdegis var farið út að Mal-
arrifi og Lór.drangar skoðaðir. í
bakaleiðinni var komið við á
Hellnum. Veður var afleitt, rign-
ing og hvassviðri. En um kvöld-
ið létti til og gat þá fólkið verið
úti og fóru þá margir í allskyns
leiki og einnig var dansað, en
aðrir fóru í skemri gönguferðir.
Á annan hvítasunnudag var
farið árdegis og umhverfi Arnar-
stapa skoðað. Veður var þá aftur
orðið leiðinlegt, talsverð rigning.
Um kl. 2 e. h. var svo lagt af stað
til Reykjavíkur og komið hing-
að kl. 10 að kvöldi.
För þessi var um margt ákaf-
lega skemmtileg, þrátt fyrir rign-
ingu. Hópferðir Ferðafél. íslands
hafa ætíð verið vinsælar meðal
fólks, einkum hér í Reykjavík.
Það er sérstaklega eftirtektar-
vert og um leið mjög ánægjulegt
hve margt ungt fólk tekur þát
í þessum ferðum F. í. Er það líka
alveg rétt stefna hjá unga fólk-
inu að kynnast vel sínu eigin
land,i, áður en það Ter í ferðir til
anna'ra. lahtía.
Úr þessari för komu allir heim
í bezta skapi, þótt þeir vænu
ekkí'' aðlegá” ’sóíbi'ehhdir, ! því
hin ferska náttúra að vorlagi
TétFir Túha hvérs rriánns.'......
L? Is Á. ea v
“ Sa9Qi«8
og
NÝTT skógræktartélag vap
stofnað í Reykjavík sunnudaginn
22. maí fy.hr atbcina Skógræktar-
félags Suðurnesja. Hlaut það
nafnið: Skógræktarfélagið Hái-
Bjalli og er starfssvæði þess sam-
nefnt skógræktarland við suð-
austurhlið Vogastapa. Gáfu Voga
menn land þetta Félagi Suður-
nesjamann.; í Reykjavík haustið
1948, og hófst þar gróðursetning
vorið 1949. — í stjórn voru
kjörnir: Johann Óiafur Jónsson,
Haínarfirði, formaður; Kristinn
Magnússon, Hafnarfirði og Frið-
rik Magnú^scn, Rcylcjavík. Vara-
st.iórn: Kr-.stinn Þorsteinsson, Hf.,
Vilborg Magnúsdóttir, Rv. og
Þorbjörn Ivlemenzson, Hf.
Endurskoíendur: Karl Axel
Vilhjálmsson og Jón Guómunds-
son, báuir í Reykjavík.
Þá var Skógræktarfélagið
Skógfell stofnað í barnaskóla
Vatnsievsustrandarhreppps
sunnudaginn 15. maí.
í stjórn voru kjörnir: Ární
Hallgrímsson, formaður, Jón
Kristjánsson, ritari og EiríkuE
Kristjánsson, gjá.Mkeri. Og með-
stjórnendur* Gunnar Erlendsson,
Kálfatjörn og Magnús Ágústsson,
Halakoti...
’Varastjórn: Uélga Árnadóttir,
Austurkoti, ^ Sveinn Pétursson,
Mýrárhúsumf Katrín Ágústsdótt-
ir, HalakotiPÁsgéir Sæmundsson,
Minni Vógúm og. Símon Krist-
jáhásoh; Nfeðri-Vögúrh. --**-• j