Morgunblaðið - 30.06.1955, Blaðsíða 4

20
MORGU N B LAÐIÐ
Fimmtudagur 30. júní 1955 ’
Héraðsskólinn að Laugum hefir starfað
s þrjátéu ár
OIN'N 29. april sJ. var Héraðs-
skóJanum að Laugum í Eeykjadal
(Slitið og hafði skóiinn þá starfað
í 3Ö ár. I tilefni af bessum tíma-
imótum í sögu skólans bað ég leyf-
is að véra við skólaslitin, en skóla-
*tjórinn, Sigurður Kristjánsson,
varð fúslega við þeim tilmælum.
Kl. 11 f. 3S. foru skólaslit fram
f Stærs'tu kennslustofu, en þar
voni allir nemendur saman komn-
ir ásamt kennurum skólans. At-
ihöfnin hófst með því að söngkenn-
**rirm I’áll H. Jonsson lék á píanó
■«n alíir xisu úr sætum og sungu
43álmirm „Á hendur fél þú hon-
nrn“, Að söngnum loknum fltítti
ekölastjóri skólaslitaræðu. Hann
brýndi fyrir nemendum að vera
■JlgggtT, trúir og hjálpsarnir, en.
rmeð því mundu þeir bezt efla
aianngildisþroska sinn og sanna
menntun. Rófsemi og iðjusemi
Jryrftu einnig að haldast í hendur
«f vel ætti að vera. Bóknámið
.sjálft væri að vísu nauðsynlegt,
en það væri ekki einhlítt til þess
að skapa hina sönnu hamingju
framtíðarinr.ar. Var ræðan mjög
goð.
Að ræðunr.i lokinni fór fram af
héáding jtrófskírteina. — Hæstu
■eiíikunn í eldri deild hlaut
Tryggvi Stefánsson, Hal’gilsstöð
Bro ‘í Fnjóskadal 8,95, hæstu eink-
unn í yngri deild Sigtryggur
“Vagnsson, Hriflu í Kinn 8.79 og
jhfcstu einkunn i smíðadevld Bjarni
Hólmgeirsson, Yztuvík í Grýtu-
bakkahreppi, 9.50. Þegar afhend-
ingu einkunna var lokið var sung
ið ættjarðarljóð við undírleik Páls
H. Jónssonar söngkennara.
1 skólanam stunduðu a!Is 104
nemendur nám i vetur og var haxm
fullskipaður eins og að undan-
förnu. — 'Ráðskona mötuneýtis
'var Ingigerður Jónsdöttir frá
■Ör dólfsstöðum og 'bryti Hlöðver
Hlöðverseon frá Björgum. Fæðis-
koetnaður ásamt hreinlætisvönim
varð kr. 16.00 fyrir pilta og kr.
12.80 fyrir stúlkur. Nemendur
höfðu þymgst að meðaitali rúm 5
-kg.
ð&fÍHAKE7(IVARl í 30 ÁR
Einn núverandi kennari Héraðs
iSkölans að Laugum, Þórhallur
Björnsson frá Ljósavatni, hefur
íslitið starfað við skólann sem
smíðakennari frá því að hann tók
fyrst til starfa fyrir 30 árum síð-
.an og á hann því 30 ára starfs-
•afmæli eins og skólinn á þessu
vori. Hefur Þórhallur unnið mjög
merkilegt starf á þessu tímabili
•og á hann þakkir skiiið frá nem-
endum sínum og öðrum héraðs-
húum ásamt mörgum fleiri víðs-
vegar um land fyrir þá sérstæðu
■ósérplægni er hann hefur jafnan
eýnt í sínu langa starfi. 1 stuttri
heimsókn í hin rúmgóðu og vist-
legu salarkynni smíðadeildarinnar
átti ég stutt samtal við Þórhall
iim smiðakennsluna í vetur og á
TLndanfömum árum. — Var hann
Jéttur í máli og svaragreiður að
vanda. Hann var ekki lengi að
onúa sér við innan um alla sýn-
•ingarmunina, sem þarna stóðu í
löngum röðum og 12 nemendur
.hans höfðu afkastað á liðnum vetri
Undii' hans góðu handleiðslu, en í
.salnum gat að líta 161 smfðisgrip
-af ýmsum stærðum og gerðum —-
allt hina eigulegustn rnuni. Þama
fyrir Utan höfðu sömu nemend-
umir smíðað 13 hefillækki. Það
var sannarlega ánægjulegt að líta
yfir hina smekklegu og failegu
húsmuni er þarna gat að líta, sem
allir eiga eftir að prýða fjölda
heimila og gera þau vistlegri og
skemmtilegri.
Þarna á þessari stundu varð
inér fyrst ljóst, hvílík stórvirki
ÞórhaTluT á Ljósavatni hefur unn
ið heimilismenningu Þingejdnga
«g ntargra annarra ö’l þessi 30
ár, sem hann hefur kennt við
.smíðadeild Laugarskóla og hand-
hragð hans í hinum fögru og Iát-
Jausti línum hafa stöðugt haldið
úfram að skapa og umbreyta fleiri
og fleiri heimilum, sem annars
hef'ðu ekki átt 'þess neirm kost að
eignast þess konar muni. — Áður
fcn ég viss' ?.f þurfti Lg aó iveðja
Sigurður Kristjánsson, skólastj.
flytur ræðu.
Þórhall, þar sem hann var að flýta
sér í bílinn, sem beið hans og átti
að flytja haim til bústarfanna
heima á Ljósavatni, þar sem hinir
fornfrægu goðar og bardagamenn
fortíðarinnar vörpuðu ævintýra-
ljóma á hinn sögufræga stað. öll-
í um er það kunnugt, sem til
| þekkja, að Þórhallur Bjömsson
hefur ekki ennþá varpað frá sér
bóndastarfinu með öllu þrátt fyr-
ir langt og erfitt kennslustarf og
vissulega væri þjóðin vel á vegi
prófið og landsprófið, er ráðgert
var að ljúka fyrir lok maí.
Er þeim prófum nú lokið. —
Þreyttu 11 nemendur landspróf og
náðu þeir allir framhaldseinkunn.
Hæstu einkunn hlaut Björn Dag-
bjartsson 8,64, en í almennu gagn-
fræðaprófi Anna Sæmundsdöttir
8,27.
Núverandi kenarar á Lawgum
eru þessir auk skólastórans og
Þórhalls: Páll H. Jónsón, Ingi
Tryggvason, Guðmundur Kr.
Gunnarsson, Anna Stefánsdóttir
og Hlöðver Hlöðverson.
NOKKI K ATRIÐI tlR -SÖCl’
LAUGASKÓLA
Vinna var hafin við byggingu
Latigaskólans í maí 1924 og á því
sumri var byggð vesturálma skóla
hússins. Hítáleiðsla var lögð þá
um haustið. —- Sumarið eftir var
sundlaug byggð í kjallara austur-
álmunnar, hin fyrsta innisund-
laug hérlendis. Byggt var ofan á
sundlaugina 1928, en þá var skóla
húsið fullgert. Leikfimishúg með
íbúð fyrir nemendur var byggt
1931 og smiðaverkstæði ásamt
nemendaíbúðum 1947—-1949. Mat-
vælageymsla með frystiklefum var
byggð 1951 og kennarabústaður
1941.
Veturinn 1924—1925 fór fyrsta
keimsla fram í ekólahúsinu. Var
það heimilisiðnaðarnámskeið, sem
Kennarar skólans, Talið frá vinstri: Hlöðver Hlöðversson, Páll H.
Jónssor. Óskar Ágústsson, Anna Stefánsdóttir, Sigurður Kristjáns-
son, f'Irhallur Bjömsson, Guðmnndur Kr. Gunnarsson og Ingi
Iryggvason.
. |
stödd, ef aðrir vildu nýta með
sama hætti sumarfrí sitt og starfs
krafta.
Þegar ég kom frá Þórhalli voru
nemendur sem óðast að búast til
brottferðar, Allir voru á hraðri
ferð með farangur sinn í bílana,
sem biðu ferðbúnir við skóladyrn-
ar. Lítill snáði er Óskar Ágústs-
son kennari átti tók þó en.gan þátt
í þessu umstangi. Hann sat út af
fyrir sig í faðmlögum við seppa
sinn. Á Laugum er snertingin við
dýrin síður en svo forboðin.
Sigurður Kristjánsson skólastj.
hafði nóg að starfa. AIls staðar
var hann boðinn og búinn að búa
nemendurna af stað og ganga frá
faiangri þeirra, svo að sem bezt
væri frá öiiu gengið.
Nemendur Gagnfræðadeildar-
innar íögðu einnig.fram sína að-
stoð, en nú var lokaspretturinn
eftir hjá þeim fyrir gagnfræða-
Nokíuir smiðisgi ipix uemeada.
þau hjónin Helga Kristjánsdóttir
og Arnór Sigurjónsson stóðu fyr-
ir. Vorið 1925 var íþróttanámskeið
haldíð í skólanum undir stjórn
Valdimars Sveinbjarnarsonar
íþróttakennara. Skólin var settur
í fyrsta sinn 24. okt. 1925, eða
fyrsta vetrardag. Arnór Sigur-
jönsson var ráðinn skólastjóri, en
kennarar: Konráð Erlendsson,
Helga Kristjánsdóttir, Þórhallur
Björnson og Ása Jóhar.nesdótt-
ir. Sundlaug skólan3 var tekin í
notkun í desember þann vetur,
en sund kenndi Þórhallur Björns-
son
Reglulegir nemendur skólana
fyrsta veturinn voru í yngri deild
33. eldri deild 13, matreiðsludeild
6. Kennari þeirrar deildar var Ása
Jóhannesdóttir. Auk þessara 52
nemenda voru 9 nemendur óreglu-
legir. Þennan fyrsta vetur hafði
matreiðsludeildin alla matreiðslu
á hendi fyrir mutuneyti skóians,
en reikningshaldið 'nafði Konráð
Erlendsson kennari. Dagkostnað-
ur nemenda (fæði, i.iós, hiti) var
fyrir oilta kr. 1,85. en fyrir stúlk-
ur líf>0.
Skólast.jórar á Laugum hafa
verið:
Aruör Siguriönsson 1925—1933
Leifur ÁsgeÍT'saon 1933—1943
Hermann Hjartars. 1943—1950
Sig. Kristjánsson 1950
Núverandi kennarar skólans
eru: Þórhallur Björnsson frá
1925, Fáll H. Jónsson frá 1933,
Anna Stefánsdóttir síðan 1941,
Óskar Ágústsson síðan 1944, Ingi
Tryggvason frá 1949, Guðmundur
17r Gunnarsson 10r'1 'l7löð’"'v
Hlöðversson stundakennari síð-
ustu 3 ár.
Konráð Eriendsson lót ttf
Séð heim að Laugum
kennsln 1949 og hafði þá kennt
við skólann óslitið frá upphafi.
Af öðrum kennurum sem horfið
hafa frá kennslu við Laugaskóla
var Þorgeir Sveinbjarnarson
lengst kennari eða í 13 ár.
Skólmn starfaði í fyrstu í tveim
deildum, en Iengi vel máttu nem-
endur í eldri deild velia sér aðal-
námsefni, er þeir vörðu mestum
tíma til. Slenotu þeir þá einhverj-
um öðrum námsgreinum í staðinn.
Þetta var upuhaf að smíðadeild
skólans, er Þórhallur Börnsson
hefur veitt forstöðu sem smiða-
kennari. — Snvðaverkstæðið var
lengi í rishæð aðalskólahússins, en
er nú i hinu nýbyggða og rúm-
góða húsi.
Gagnfræð'’deild var stofnsett, á
Laugum 1948, Nemendur Lauga
skóla voru hinn fyrsta vetur 52
eins og áður e’- sagt. Var þá mjög
þröngt setið. Aðsókn hefur ja.fnan
verið míkil, en minnkaði nokkuð á
krermuárunum eftir 1930. Nú eru
í skólanum á vetri hverjum rúmir
100 nemendur og er hann bá full-
skipaður. 411s hafa 1617 nemerid-
ur st.undað nám í Héraðsskólan-
um að Lamnim, auk margra er
bar hafa dvnlið á námskeiðum og
við iþróttanám lengri eða slcemmri
tíma.
Húsakynni e.rn nú orðin bæði
mikil og góð að Laugnm. Umhverfi
skólans hefur stöðugt verið fegr-
að og prýtt. Runnan við skölárm
á tjarnaibakkanum grasi vaxna
I vex beinn birkiskógur til mikils
I fegan ðarauka og vestan Reykja-
’ dalsár gegnt skólanum er fagur
birkilundur að vaxa upp. Hafa
margar fórníusar hendur unnið
að því að prýða umhverfi staðar-
ins. Mestar þakkír eiga þeir þé
skilið brautryðjendurnir, sem
hrundu sjálfri byggingu héraðs-
skólans af stað. Var það mikiS
afrek á sínum tíma. en þar eiga
drýgstnn hlut Atnór Sigurjóns-
son, Jónas Jónsson og Þórólfur
heitinn frá Baldursheimi, — Það
þurft.i stórhug til þess að koma S
frarukvæmd jafn myndarlegi'í
skölubv'rgingn. Og margir hlióta
erfiðlefka.rutr að hafa verið við að
crlíma á beim árum, ekki sízt fyrir
bá sem p.rrnftst áttu um fiárreiður
akóleus. Revudist Kristján heitinn
á T-Tpit4ArQstöðnm. ásamt fléirum,
sérstök híSl'uarheBa á þessu sviðf;
TTnga fólkið mun tæ.nlega ueta gert
sér grein fyrir be;m erfiðleikum,
sem við vnr að et.ia fyrir 3 ára-
t.ugum, bðtt ekki sc skyggnzt
leurrra aftitr í ttmann.
En staðrevndiu er sú, að á
Lan<-nm í Reykiirdal, bar seim
iarflTiltiuu er sístr"vmandi um
hvnvt- hús. hefur risið af grunni
miki’Is Tféttar skóiasotnr, sem er
bfvar oT'ð'ð «ð miðstöð bingeyskra
mennta. o" félauplífs. Mesri stað-
uriuu halda áfram að eflast að
vexti og vélgéngni ran langa fram-
tíð.
H. C.
Efnahagsafkoma Westur■
Evrópu-ríkja batnandi
SJÖTTA ársskýrsla Efnahags-
samvinnustofnunar Evrópu
kom út nú um páskana, og ber
hún vitni um bat.nandi efnahags-
afkomu félagsríkjanna á undan-
förnum tveim árum. í skýrslunni
er vakin athygli á ýmsum vanda-
málum, sem enn eru ólevst innan
bandalagsins. Þar greinir og frá
þeim markmiðum, sem félags-
ríkin hafa sett sér og talið er að
auðvelt muni að ná, sökum bess
að á árunum 1953—54 batnaði
aftmnn srm, að hún hefur aldrei
verið betri.
Samkvæmt skvrslunni hrfur
auvninpin að því er effírfálin
atriði varðar orðið sem hér seg-
ir trá ’qóg til 1954:
Utfhitninmjr til annarra en fé-
1a-<Tr:Vtq 70%
Innflutnincnv- frá öðrum en fé-
',nr«3v.'kium l?.%
TTrfhdningur ti! dollarasvæðis-
ins 114%
Innf’utningur frá dollarasvæð-
l-<1 11%.
Víðskivti i—iilli félagsríkjanna inn
*“’<.-«is 70%.
T’-<Sðnrfrr'’v>ieiðsla allra félags-
rOnnr!!! 3<1%.
Iðnuðsrframleiðsla félagsrík.j-
annn54%.
T .andhúnaðarf—>mleiðsla félags-
r<irrq ttru 30%.
Greiðsluiöfniiður bandaTngsins
halnaði miög unp úr miöiu á'ú
1°52. Fnfði fful'- os dollaraforði
féTnPsríkjanna næstu tvö misser-
in áður TæVknð um einn op háTfan
milljarð doTlara. En frá miðiu ári j
1952 til ársloka 1954 hækkaði
þessi forði um 4.6 milljarða doll-
ara eða um nær helming (50%).
Bandalag Vesturevrópuríkj-
anna u mefnahagssamvinnu (O.
E. E. C.) var stofnað 1948. Settu
félagsríkin sér í öndverðu ýmis-
Teg markmið, er keppt skyldi að.
Öllum þessum markmiðum hefur
nú verið náð og á ýmsum sviðurra
farið langt fram úr áætlun. Út-
flutníngur til dollarasvæðisins
hefur aukizt að sama skapi og
viðskipti meðal félagsríkjanna
sjálfra. Hvað síöara atriðið snert-
ir hefur ágæt rejmsla fengizt af
írjálsari viðskiptum og stofnun
greiðsluhandalags Evrópuríkj-
anna (E.P.TJ.)
Einnie hefur áætlunin um aukra
ingu þjóðarframleiðslu, sem ráð-
gerð var 4.5% á ári 1951—56 stað-
izt fuilkomlega.
Félagsríki Efnahagssamvinnu-
stofmnTar Evrópu eru: Austur-
rfki, Belgía, Bretland, Danmörk,
y’-akk! “nd. Gr’kkland. Holland,
írland, ísland, Ítalía, Luxemborg,
Noregur, Portúgal. Sviss, Sví-
þjéð. Tvrk'and og Dýzkaland.
(Frá utanríMr,ráðuneytinu).
9
ÍMo
9
,:m.
RGUNBLAÐIÐ •
©
M E Ð 0»
sgcnkaffinc