Morgunblaðið - 30.06.1955, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 30. júní 1955
MORGUNBLAÐIÐ
25
Séð yfir hluta af hinu reisulega, nýja íbúðarhverfi, sem nú er verið að byggja á Akranesi.
(Ljósm. Mbl.: Ól. K. M.) '
AKRANES STÆKKAR ÖRT OG FRÍKKAR
AKRANES er bær mikilla fram- I
fara og athafnasemi, og það
er ekki eingöngu í útgerð og j
skyldum atvinnugreinum sem líf
<og fjör ríkir, heldur mun í fæst-
tum bæjarfélögum vera jafn ötul-
lega unnið að húsasmið og ibúð-
arbyggingum sem þar. Er ég var
nýlega á ferð uppi á Skaga hitti
ég m. a. að máli byggingarfull-
trúa kaupstaðarins, Daníel Vig-
fússon, og leitaði nokkurra fregna
um hvernig sakir stæðu i bygg-
ingarmálum kaupstaðarins.
★
HIÐ nýja íbúðarhverfi á Akra-
nesi er fyrir innan bæinn og
teigir það sig þar yfir allvíðlent
Um 100 hús eru þar nú í byggingu
vonandi húseigenda þegar búnir íbúðum, svo sem þó enn þekkist
að steypa neðri hæðina, en allir
hafa lokið við að grafa grunn-
inn og ganga frá undirstöðum.
Það mun vera algengt hér á
Akranesi, segir Daníel, að menn
vinni baki brotnu í húsum sín-
um og spari sér þannig dýra
vinnu annarra manna. Má ætla,
að þegar flutt er inn í smáíbúð-
arhúsin hafi þau að jafnaði kost-
oð eigendur sína um 150 þús. kr.
í beinhörðum peningum, en
vinnuna, sem þeir sjálfir hafa
Eitt af nýju húsunum, sem í byggingu eru. Eigendurnir vinna
sjálfir ötullega að byggingunum og spara margir sér á þriðja tug
|>úsunda með því háttarlagi.
svæði á mýrarflákum og sléttum
holtum. Heitir það í Vogum. Þar
eru risin fjölmörg snotur hús,
er standa við beinni og breiðari
götur en í gamla bænum, neðar
á Skaganum. Þær bera falleg og
rammíslezk nöfn, þar rekst mað-
ur á Vogabraut, Heiðarbraut,
Brekkubraut, öll í stíl við nafn
Kirkjubrautarinnar gömlu, sem
er ein aðalgatan á Akranesi.
Það var í maí árið 1952, sem
bygging þessa nýja íbúðarhverfis
hófst. Þá voru smáíbúðarlánin
komin til sögunnar og ýmis önn-
ur fyrirgreiðsla í byggingarmál-
um sem gerði mönnum léttara
fyrir.
Á 150 ÞÚS. KR SMÁÍBÚB
Á síðustu tveimur árum hafa
verið byggð þarna 42 smáíbúð-
arhús, en alls um 60 hús. Árið
1954 var mesta byggingarár í
sögu kaupstaðarins Voru þá um
60 hús í byggingu, en alls mun
mega segja, að smáíbúðirnar séu
rúmur helmingur þeirra íbúða,
sem í kaupstaðnum eru byggðar.
í ár er þó enn meira atfylgi beitt
við byggingarnar og munu nú
vera um 100 hús í byggingu.
Frá nýjári hefir verið mælt
fyrir 48 íbúðum og enj þær flest-
ar í tveggja hæða húsum og tvær
í hverju. Eru sumir hinna til-
lagt fram, mætti líklega meta á
25 þús. kr. Nær allir húseigend
urnir sóttu um smáíbúðalán og
ieiigu margir, en þau eru sem
kunnugt er 25 þús kr. á íbúð.
En að auki munu Akurnes-
ingar hafa meiri vildarkjör um
lánsútvegun til :búðarbygginga
en flestir aðrir, þar sem Spari-
sjóðurinn í bænum veitir öllum
30 þús. kr. lán út á hverja íbúð,
sem byggð er.
★ ÁGÆTT HÚSNÆÐIS-
ÁSTAND
— Við óskum þess, segir
byggingarfulltrúi, að smáíbúðar-
lánunum verði úthlutað í fleiri
áföngum en gert hefir verið til
þessa. Nú fá menn helming láns-
ins, þegar húsið er orðið fokhelt,
en eftirstöðvarnar að því full-
byggðu. Þetta genr mörgum fá-
tækum manninum erfitt fyrir
um fé þegar hann byrjar á húsi
sínu og rekur hanr. e. t. v. í fang-
ið á miður heiðarlegum peninga-
lánurum, eða hann verður að taka
dýra og óhagkvæma víxla.
— Það er næstum því svo hér
á Akranesi, að hver sá, sem hef-
ir fullan hug á því að koma nýju
annars staðar á landinu og ber
það vott um framtak þeirra bæj-
armanna í byggingarmálunum.
Húsnæðisástandið í bænum er
líka gott, þrátt fyrir hina geysi-
öru fjölgun þar og sífeildan inn-
flutning fólks í atvinnuleit.
★ NÝR MIÐBÆR
Skammt frá hinu nýja og snotra
byggðsrhverfi í Vogunum hafa
bæjaryfirvöldin áætlað, að mið-
bærinn verði í framtíðinni og
er gert ráð fyrir því á skipulagi
bæjarins. Er það alllangt fyrir
innan eldri hluta bæjarins og
fjarri núverandi miðbiki. Þar í
hinu nýja hverfi er ráðgert að
byggja nýjan Gagnfræðaskóla
innan skamms. Kaupfélag Suður-
Borgfirðinga mun byggja þar
verzlunarhús. Kirkjan verður
flutt þangað inneftir og í sum-
ar verður byggt þarna nýtt póst-
og símahús. Þá verður og byggt
félagsheimili í hverfinu á næstu
árum. Og síðast en ekki sízt er
gert ráð fyrir að þarna innfrá
rísi með tímanum ráðhús Akra-
nesskaupstaðar, þótt enn sé
allsendis óráðið hvenær sú mikla
bygging rís af grunni.
Af þessu má sjá, að í rauninni
mun skapast og er að skapast,
nýr og snotur bær inn af því
Akranesi, sem við nú þekkjum,
en er þó í rauninni óaðskiljan-
legur hluti þess gamla.
En það er ekki eingöngu unn-
ið að byggingu smáíbúða og lítilla
húsa á Akranesi, heldur er líka
gert ráð fyrir, að á Jaðarsbökk-
um verði reist fjögur stór sam-
býlishús, og verði 12 íbúðir í
hverju húsi Munu Akureyring-
ar og fleiri bæjarfélög hafa í
hyggju að halda þessa sömu
braut, en reynslan hefir sýnt að
slík sambýlishús eru bæði hentug
og ódýr í byggingu.
★ NOG LANDRYMI
Ekki þarf því að kvíða á
Akranesi, að landrými sé ekkí
nóg fyrir enn auknar byggingar
á komandi árum, sem hin öra
fólksfjölgun virðist gera óhjá-
kvæmilegar Segja má, að land-
rýmið upp af bænum sé ótak-
markað, en jarðvegurinn er að
vísu ekki sem hentugastur, blautt
Daníel Vigfússon, byggingar-
fulltrúi.
sandur hefir verið blendinn og
slæmur og möl, svo stevpan í
húsunum hefir enzt illa og vilj-
að springa.
★ MIKILL SPARNAÐUR
Grjótmulningsstöð Þorgeirs
Jósefssonar er um 10 km. inn-
an við Akranes og sandur sá og
möl, sem hún vinnur uppfyllir
allar þær kröfur, sem til efnisins
eru gerðar. Að auki sparar það
allt að 25% sements frá því sem
áður var. í ráði er að stofnuS
verði steypistöð í sambandi við
þetta fyrirtæki og mun það ena
ýta undir þróun byggingariðnað-
arins á Akranesi.
Að lokum segir Daniel Vig'-
fússon:
Við tengjum mjög miklar
vonir við hið nýja frumvarp
ríkisstjórnarinnar um stór-
aukin lán og aðstoð við bygg-
ingar á næstu árum. Þar sjá-
um við mikla œöguleika rísa
framundan, og erum bjart-
sýnir og vongóðir um, að það
geri öllum kleift að eignast
sitt eigiö hús, bæði hér á Akra
nesi sem amiars staðar á land-
inu.
G. G. S.
mýrlendi, sem nauðsynlegt er að
þurrka. En víðlendi er þar nóg'
og hefir nú þegar verið skipulagt I
svæði 7 ha. á stærð fyrir ný- j
byggingar framtíðarinnar. Upp
af höfninni hefir og verið skipu-;
lagt svæði sem mun rúma um'
4000 íbúa þegar fullbyggt er þar. j
Ekki er svo hægt að skilja við
frásögn af byggingarmálunum á
Akranesi, að ekki sé vikið að
r.ýju og gagnþörfu fyrirtæki, sem
Þorgeir Jósefsson hefir nýlega
stofnað þar. Er það mikil og
voldug grjótmulningsvél, sem
flokkar einnig byggingarefnið. j
Til þessa hefir byggingarefni
það, sem fengizt hefir á Akra-
nesi verið harla lélegt, þ. e. a. s.

Slæmsr horfur
í dönsku alYlnnulííi
KAUPMANNAHÖFN, 16. júní:
— Ákveðið rökrétt samband er
milli stjórnmálastefnu þeirrar,
sem fylgt hefir verið af stjórn
sósialdemokrata og þeirra vand-
ræða, sem nú steðja að dönsku
þjóðinni. Fram verða að koma
allt önnur sjónarmið heldur eu
sjónarmið sosialdemokrata, ef
bæta á atvinnulíf þjóðarinnar til
frambúðar og ef lífskjör þjóðar-
innar eiga að geta farið batnandi
aftur.
Þessi ummæli eru höfð eftir
Aksel Möller, fyrrum innanríkis-
ráðherra og borgarstjóra. Um-
mælin vekja athygli vegna þess
að kvíðinn út af viðskiptahorfum
í Danmörku virðist breiðast mjög
út meðal almennings í landinu.
Örlög stjórnarinnar verð ákveð-
in á þessu sumri og allt veltur á
gjaldeyrisþróuninni.
húsi upp yfir höfuðið á sér og
sínum og á nokkurn dug, takist Hin n™a grjótmulningarstöð Þorgeirs Josefssonar fyrir innan
að framkvæma það. Á Akranesi Akranes. Hún sparar um 25% af þeim kostnaði, sem áður var við
er hvergi búið í heilsuspillandiáð steypa húsin.
Gylfi með góðan
afla frá Grænlandi
PATREKSFIRÐI, 20. júní: —
Patreksfjarðartogarinn Gylfi,
koma af veiðum frá Grænlandi
í fyrradag eftir 10 daga útivist.
með rúmar 270 lestir af karfa.
Vegna þess að bæði frystihúsin
á Patreksfirði eru nú sem stend
ur yfirfull, varð togarinn að fara
með aflann til Þingeyrar, en
frystihúsið þar gat þó ekki tekið
nema 80—100 lestir af aflanum.
Gylfi er því væntanlegur hingað
aftur og mun losa afganginn til
flökunar og frystingar í Kaldbak
hér, og halda síðan á veiðar aft-
ur. Ólafur Jóhannesson er á veið
um við Grænland. — Karl.