Morgunblaðið - 30.09.1955, Side 2

MORGVHBLAÐIÐ
Föstudagur 30. sept. 1955 1
Sfríðsfangar

Framíi. aí bls. 1
FIMftt EFTIR
Þ^ir.sem enn sitja fangelsaðir
<eru Rudolf Hess, staðgengill Hitl-
crs, Walter Funk, efnahags-
rr.á’aráðherra Hitlers, Albert
Speer hergagnamálaráðherra
Hitlers, Karl Dönitz kafbáta-
flotaforingi og Baldur von Schir-
ach foringi æskulýðsfylkingar-
innar í Þýzkalandi.
KÚSSAR BREYTA
TíM SKOOt X
Þeir sitja í Spandau-fangelsinu,
eem er sameiginlega undir stjórn
Rússa, Frakka, Bandaríkja-
manna og Bieta. Vesturveldin
hafa viljað leysa þá úr haldi hin
eíðustu ár, vegna þess, að þeir
hafa setið þar góða stund, eru
sumir orðnir aldurhnignir og
«kki hætta á að þeir geti valdið
neinu tjóni. En Rússar hafa beitt
sér gegn því á þeim forsendum,
«ð fangarnir séu stórhættulegir
glæpamenn.
Nú virðast Rússar þó, eftir
Moskvafundinn með Adenau-
er allt í einu vera komnir á
þá skoðun, að fangarnir í
Spandau séu ekkert hættu-
legir.
STRÍÐSGLÆPAMENN I
H£R KOMMÚNISTA
Kommúnistastjórnin í Austur-
Þýzkatandi hefur nú um langt
ekeið haldið uppi öflugum her,
|>ar í landi, þvert ofan í alla
eamninga. Utanríkisráðuneyti
Vestur-Þjóðverja hefur látið afla j
uppiýsinga um, hverjir séu við
herstjórn í hinum austur-þýzka J
her. Af 1500 hinna æðstu hers-
höfðingja þar voru um 1000 einn-
ig háttsettir hershöfðingjar í naz-
istaher Hitlers. Hinir 500 voru
einnig flestir í nazistahernum en
lægra settir. Allmargir þeirra
hat'a verið dæmdir sekir um
etríðsglæpi og urðu um sinn að
gista fangelsi Rússa. En strax og
l>eir lýstu yfir fylgi við komm-
únismann í stað nazismans fengu
l>eir háttsettar stöður í her
kommúnista.
f HERFYLKJUM
HITLERS
Meðal fyrrverandi nazista,
sem nú eru aeðstu menn í her
kommúnista má nefna Vinc-
enz Múller hershöfðingja, sem
áður var yfirmaður sjöunda
stórfylkis nazista og Bern-
hard Bechler, hershöfðingja,
sem áður var yfirmaður 29.
stórskotaliðsherfylkis nazista.
Einnig Otto Korfes hershöfð-
ingja, sem áður var yfirmaður
285. fótgönguliðsherfylkis naz-
irta, eða Litzmann flugliðs-
hershöfðingja, sem áður var
einn nánasti samstarfsmaður
Görrings og stjórnaði m. a.
sprengjuárásum á Bretland.
Rósa Kristjánsdóttir 85 ára !
RÓSA Kristjánsdóttir er 85 árabifreiðarstjóra og Kristján ói
- KLAKKSVl
Færeyjum, einnig við útlönd.
Þangað kemur á hverju ári
mikill fjöldi erlendra togara og
annarra fiskiskipa, einnig mörg
flutningaskip. Millilandaskipin
„Tjaldur", eign Skipafélagsins
Fþroyar p/f, og „Dronning
Alexandrine", hafa bæði áætlun
sína um Klakksvík auk Þórshafn-
ar í ferðum sinum. Enda er höfn-
in stór og rúmgóð og talsvert at-
hafnasvæði við hana.
KAUPIÐ SALTFISK
Klakkvík er myndarlegur fyr-
irmyndarbær í Færeyjum, á mörg
um sviðum. Fólkið, sem þar býr,
er bæði þróttmikið og duglegt.
Það sem mest ber á í athafnalífi
bæjarins utanhúss er saltfisks-
verkun á stórum plönum eða
stakkstæðum. Vinnur fjöldi fólks
að saltfisksverkun og þurrkun,
bæði í húsum og utanhúss. Á sum
um póststimplum í Færeyjum
stendur eftirfarandi áletrun á er-
lendu máli: Kaupið færeyskan
saltfisk. Gera Færeyingar yfir-
leitt mikið til að selja þessa fisk-
afurð sína.
KÚTTER HARALDUR
Höfuðatvinnuvegur Klakksvík-
inga er eins og gefur að skilja
fiskveiðar og fiskvinnsla. Veiða
klakksvísk fiskiskip víða í
Atlantshafinu, og mörg þeirra
stunda veiðar á Grænlandsmið-
um og landa fiskinum mestmegn-
is í Færeyingahöfn á Grænlandi.
I-íinn frægi kútter Haraldur er
nú gerður út frá Klakksvík og er
fiskisæll. í sumar hefir kútter
Haraldur stundað veiðar við
Grænland og er svo til nýkominn
til Færeyja þaðan. Hann hefir ný-
lega verið endurbvggður. Sett
hefir verið ný yfirbygging á
skipið,
75
ara
Jakobsdóttir í (jgri
í DAG á Ragnhildur Jakobsdóttir
í Ögri 75 ára afmæli. Hún er
fædd og uppalin í Ögri, en þar
bjuggu íoreldrar hennar, Jakob
Kósinkarsson og Þuríður Ólafs-
dóttir rausnarbúi. Að þeim látn-
um tók Ragnhildur við búi á
eettaróðali sínu ásamt Halldóru
eystur sinni. Bjuggu þær stórbúi
í ögri um langt skeið og sátu hið
forna höfuðból með hinni mestu
esemd. Þegar systir hennar lézt
fyrir tæpum 20 árum hélt hún
enn áfiam búskap. En árið 1941
brá hún búi. Gerðist Hafliði
Ólafsson þá bóndi í Ögri en hann
er kvæntur Líneiku Árnadóttur,
eem er bróðurdóttir Ragnhildar.
Ragnhildur I Ögri er hin mesta
rniýndarkona, dúgmikil og ráð-
deildarsöm. Heimili hennar hefur
jafnan verið miðstöð Ögursveitar
ég gestrisni þar mikil. Hefur
Ögurheimilið um langt skeið ver-
íð meðal öndvegisheimilá við
Isafjarðardjúp. Þser systur gerðu
miklar umbætur á jörð sinni,
byggðu þar t. d. myndarleg fjár-
hús úr steinsteypu, virkjuðu bæj-
arlækinn til raforkuframleiðslu
og bættu tún jarðarinnar.
Ragnhildur í Ögri er dreng-
skaparkona, vinföst og trygg-
lynd. Henni þvkir vænt um ætt-
aróðal sitt og sveit sína. Mun það
hafa glatt hana mjög er bróður-
dóttir hennar og maður hennar
keyptu jörðina og héldu í horf-
inu um myndarlegan búrekstur
þar. Um eins árs bil flutti hún
burtu til Reykjavíkur. En hún
kunni ekki við sig þar og flutti
aftur heim í Ögur.
Ragnhildur hefur um skeið
kennt nokkurrar vanheilsu og
liggur nú á sjúkrahúsinu á ísa-
firði. Vinir hennar senda henni
góðar afmæliskveðjur og árnað-
aróskir.
Sveitungi.
í dag. — Hún er fædd 30. sept.
1870 í Anánaustum við Reykja-
vík. Foreldrar hennar voru Guð-
rún Jónsdóttir frá Ánanaustum
(ættuð frá Eiði í Mosfellssveit)
og Kristján Gottfred Hansen.
Frá höfninni í Klakksvík. — Þarna er mikið athafnapláss. Þar
koma áætlunarskipin við og sést Dronning Alexandrine á mynd-
inni. —
Framh. af bis. 1 3} Veðurfar er mjög misjafnt í
an við Þórshöfn og aðra bæi í^Klakksvík eins og annars staðar
snjóar
í Færeyjum. Hinsvegar
sjaldan mikið þar á veturna. Ef
snjór feliur, bráðnar hann fljót-
lega aftur. Síðastliðinn vetur lá
þó talsvert mikill snjor í bænum
um skeið. Köldustu mánuðirnir
eru janúar og febrúar, en flestir
sólardagar eru yfirleitt í maí og
júní. í lok ágústmánaðar má
heita, að symarið sé liðið
SJÓVEIKIR SJÓARAR
Oft hefir verið um það talað,
að Klakksvíkingar og Færeying-
ar yfirleitt, væru nokkuð sjó-
veikir, er þeir kæmu út á sjó.
Jafnvel vanir sjómenn. Kom
þekktur Færeyingureinn eitt sinn
með skýringu á þessu, enda þótt
sú skýring sé ef til vill ekki full-
nægjandi. Sagði hann, að þetta
væri arfgengt, og að þegar Norð-
menn hefðu verið að flytjast út
til Islands til forna á knörrum
sínum og langskipum, hefðu þeir
oftast nær komið við í Færeyjum
á leið sinni og skilið það fólk,
sem verið hefði hvað sjóveikast
eftir í eyjunum, og hefði það svo
ílenzt þar.
Klakksvíkurbæ prýða mörg
reisuleg hús, svo sem sjúkrahús,
samkomuhús, gistihús, verzlunar-
hús, verksmiðjur og fleira. At-
hyglisvert er það, hve margir sölu
turnar, sem opnir eru á kvöldi
jafnt sem degi, eru í Klakksvík,
og eru margs konar vörur í þeim.
GAMLI KJOLBRO
Mesti athafnamaðurinn í Fær-
eyjum býr í Klakksvík, og heitir
hann Kjölbro. Er hann nijög vin-
sæll af almenningi í bænum,
enda haida Klakksvíkingar því
fram, að það hafi verið vegna
dugnaðar hans og atorku, að
Klakksvík er svo mikill athafna-
bær, sem hann nú er og hefir
verið á undanförnum árum. Á
Kjölbro nokkra togara, fjölda
fiskibáta og kúttera, sem fiska
víða, svo sem við ísland og Græn-
land. Einnig á hann skipasmíða-
stöð, þar sem hann lætur byggja
nýja báta og gera við eldri.
Verzlanir á hann og hraðfrysti-
hús og margan annan atvinnu-
rekstur. Út- og innflutningsverzl
un hans er umfangsmikil. Flytur
hann inn mikið af þvi timbri,
sementi og salti, sem notað, er í
Færeyjum. Hins vegar hefir dreg
ið eitthvað úr kolainnflutningi
til Færeyja, eftir að Færeyingar
fóru að nýta sínar eigin kola-
námur betur, sem eru í nánd við
bæinn Kvalba á Suðurey. Fær-
eysk kol þykja allgóð og eru mest
notuð til upphitunar húsa og til
eldunar.
Klakksvíkingar segjast eiga
Kjölbro gamla, mikið að þakka.
Er Kjölbro einn af þeim fáu, sem
hafa orðið „spámenn í sínu ætt-
arlandi11. f stuttu máli sagt er
Kjölbro sá maður, sem mest hefir
gert fyrir Klakksvík.
ÚUENOS AIRES: — Bráðabirgða
Stjórn Argentínu hefur sleppt
öllum pólitískum föngum Perons-
stjÓTnarmnar úr haldi.
Á öðru ári fluttist Rósa að
HeiÖarbæ í Þingvallasveit til
þeirra Margrétar Egilsdóttur og
Hannesar Guðmundssonar, er þar
bjuggu og var hún hjá þeim hjón”
um í 22 ár, þó ekki allan tímann
á Heiðarbæ, því þau fluttust að
Miðfelli og síðar að Skógarkoti
i sömu sveit. Þegar Rósa var 8 ára
gömul byrjaði hún að mjólka í
kvíum. Við smalamennskur vor
og haust þótti Rósa snemma lið-
tæk í betra lagi, enda létt á fæti
og brjóstgóð og fljót að snúa sér
við, þegar með þurfti. Húsmóðir
hennar kenndi henni að prjóna
og spinna, og löngum hefur Rósu
þótt inndælt að sitja við rokk-
inn sinn og spinna góðan lopa
eða góða kembu. Síðasta árið,
sem Rósa var í Skógarkoti, trú-
lofaðist hún manni sínum, Krist-
jáni Guðmundssyni. Þau fóru
ekki að búa strax. Hún fluttist
að Efri-Brú í Grímsnesi, en hann
fór í hvalvinnslu. Þar eignaðist
hún fyrsta barn sitt og fluttist
með það að Brekku i Biskupstung
um til ágætra hjóna, Jóhönnu
Björnsdóttur og Björns Björns-
sonar og var Rósa hjá þeim í 8
ár. Þau fluttu tii Reykjavíkur
1903. Fengu fyrst leigt á Spítala-
stíg 10, en síðar á Skólavörðu-
stíg 11 og voru þar í 24 ár. Rósu
þykir alltaf vænt um Skólavörðu
stíginn síðan og hefði ekki viljað
flytja langt frá honum. Við á
„Stígnum" þekkjum Rósu Krist-
jánsdóttur vel. Hún er alltaf með
sitt blíða bros og góða viðmót,
en þó ákveðin og föst fyrir og
ófeimin við það, að láta álit sitt
í ljós við hvern, sem í hlut átti.
Hún leiðbeindi börnunum ákveð-
ið og hlýddu þau henni, af því
að þau fundu að hún vildi þeim
vel. Rósa hefur alltaf verið
ánægð með hlutskipti sitt í lífinu,
þó að oft hafi verið af litlu að
miðla og við margvíslegt mót-
læti að stríða. „Það var lánið
mitt, segir Rósa, að eiga góðan
mann og góð börn“.
Eftir að maður hennar missti
heilsuna, fór Rósa að vinna utan
heimiiisins við hreingerningar.
Það var ekki mikið í aðra hönd
fyrir þau störf, en þó bættu laun-
in úr brýnustu þörfum heimilis-
ins. Hún var komin fast að átt-
ræðu, þegar hún hætti að gera
hreint, en þá tók hún af kappi
til við tóvinnuna, því að henni
er fjarri að sitja auðum höndum.
Margar eru þær litlu hendurn-
ar og fæturnir, sem hefur verið
heitt vegna vinnunnar hennar
Rósu. Ánægjulegt er að sitja hjá
Rósu eina kvöldstund og sjá all-
an prjónaskapinn og rokkinn á
sínum stað, því að enn spinnur
hún. Rósa segist kaupa lopann í
Framtíðinni, „hann er alltaf bezt-
ur hjá Pétri“. bætir hún við
brosandi.
Rósa ntissti mann sinn 1931 og
þrjú börn * hefur hún misst, en
þrjú eru lifandi: Sigriður, gift
Þorvarði Magnússyni, sjómanni;
Kristín, gift Haíiiða- Gíslasyni,
kvæntur.
Rósa hefur um langt skeið
verið í verkakvennafélaginu og
seinni árin hefur hún tekið mik-
inn þátt í starfsemi Óháða safn-
aðarins. Hún hefur alltaf verið
með þeim fyrstu eða fyrst á
hvern fund og hlotið viðurkenn-
ingu tvisvar sinnum fyrir árvekni
og stundvísi.
Það mætti margt skrifa um
Rósu Kristjánsdóttur á þessum
tímamótum, en samferðamenn
hennar þekkja lífssögu hennar
ekki síður en ég, og læt ég þvf
staðar numið og bið henni allrap
Guðs blessunar á óförnum árum.
Rósa er nú til heimilis hjá Krist-
ínu dóttur sinni og tengdasyni,
að Stórholti 20.
Vilborg Magnúsdóttir.
Sigurjón Einarnon
garðyrkjumaSiir
F. 28. september 1907. í
D. 22. september 1955.
ER ég frétti lát þessa góða drengs
kom mér í hug: Gott er þeim sem
góður er til guðs að hverfa á
hærri leiðir.
í dag verður hann til moldar
borinn frá Fossvogskapellu.
Sigurjón var fæddur að Tóftum
við Stokkseyri, yngstur af 9
börnum hjónanna Ingunnar Sig-
urðardóttur og Einars Sigurðs-
sonar bónda þar.
Hann ólst upp í foreldrahúsum
við trúrækni og góða siðu. 21 ára
fór hann á Hvítárbakkaskóla og
var þar í 2 ár, lærði garðyrkju á
Reykjum í Ölfusi, starfaði síðar
að garðyrkju á Reykjanesi við
ísafjarðardjúp og R.eykholtsdal f
Borgarfirði, og svo í Hveragerði,
en síðustu ár jafnframt að húsa-
byggingum og fleira, en hug-
þekkast var honum að stunda
garðyrkju og gróðurhúsastörf.
Sigurjón kvæntist eftirlifandi
konu sinni Steinunni Sveinsdótt-
ur úr Flatey á Breiðafirði, 5. okt.
1946, eignuðust þau 5 börn,
3 dætur og 2 syni. Það elzta
er nú 7 ára og yngsta 2 ára. Þau
hjón bjuggu fyrst á Kleppjárns-
reykjum í Borgarfirði, en árið
1950 flytjast þau í Hveragerði Og
keyptu þá húseignina Varmá og
áttu þar heima upp frá því. En
10 síðustu mánuði var Sigurjón
á sjúkrahúsum erlendis og á
Landsspítalanum.
Sjúkdóm sinn bar hann, sem
þeim einum er gefið, sem treysta
guði.
Þegar ég lít til baka og hygg
að þeirri kynningu er ég hafði af
Sigurjóni, þá finn ég ekki annað
en góða mannkosti og góðleika.
Það var um tíma að hann var við
garðyrkjustörf í bænum, og var
hann þá til húsa hjá mér, og
minnist ég hve hann var glaður,
ef rætt var um blómarækt og
hvað hann hlakkaði til þegar
plönturnar hans væru búnar að
ná fullum þroska. Hann sagði að
þar væri sú fegurð er lyfti manns
andanum í æðra veldi og bending
til okkar mannanna að rækta 1
okkar eigin sál fegurð, sem við
miðluðum svo hvert öðru í dag-
legu lífi. Nú fær hann að njóta'
hins eilífa lífs og ef til vill að
sjá blómin endurvakin og fræ-
kornin ná fullum þroska í um<
sjá kærleikans.
Ég veit að það er sár hnrmup
yfir heimili hins látna. Ekkjan
með börnin sín horfir fram á
hina óráðnu leið og ég veit að
ástvinir hans hugsa allir eitthvað
á þessa leið, eins og skáldið;
Drottinn telur tárin mín, ég trúl
og huggast læt, og í þeirri trú að
nú er hjartkær eiginmaður, faðir
og bróðir búinh að fá hvíld eftir
lpngvarandi þjáningar og geng-
iþn inn til eilífs lífs til framþró-
Unar i ksffrleika drottins.
í Blessuð sé minning þín.
Nói Kristjánsson,