Morgunblaðið - 30.09.1955, Page 9

Föstudagur 30. sept. 1955
MORGUNBLAÐIÐ
9
Handíðaskólinn flytur
i
STARFSEMI HandíSaskólans
hefst að þessu sinni 15. okt.
Samningar um húsnæði það, sem
skólinn að undangengnu hefur
haft til afnota, rimnu út s.l. vor.
Eins og fleiri skólar bæjarins er
þvi Handíðaskólinn í húsnæðis-
hraki.
Fyrir góðvilja fræðslufulltrúa
bæjarins hefur þetta mál þó til
bráðabirgða verið leyst á þann
veg, að skólinn fær nú til afnota
nokkrar skólastofur í gamla iðn-
skólahúsinu og fer öll kennslan
fram eftir hádegi. Kennslan í
teiknikennaradeildinni byrjar t.d.
kl. 4 síðd. Starfandi kennurum
bæjarins, sem kynnu að óska þess
að stunda þar nám gefst því kost-
ur á því eftir að fastakennslu
gamla Iðnskólann
Ríkið greiðir nú lielming
skólakostnaðar
iistmálari verið yfirkennari skól-
ans og aðalkennari í teiknun og
listmálun. Sigurður er meðal
hinna mest menntu og ágætustu
listmálara þjóðarinnar og hinn
færasti kennari. Annar aðalkenn-
ari skólans í teiknun er Sverrir
Haraldsson listmálari. Á sínum
tíma stundaði hann nám í teikn-
Vegna þráláts sjiikleika mun
r ■ -
Er Island norrænt land?
UPPSÖGN sænsk-íslenzka loft- þetta veldur því að fargjöldin
ferðasamningsins héfir valdið eru lægri hjá Loftleiðum. Marini
miklum blaðaskriíum á Norður- er spurn: Hvað varðar sænska
löndum. Blöð Norðmanna og ríkið um samninga íslendinga og
Dana hafa nær undantekninga- Bandaríkjamanna? Sannleikur-
laust fordæmt framkomu Svía. inn er sá, að í hvert skipti, sem
í Svíþjóð hafa nokkur olöð dreg- SAS þarf á aðstoð að halda á
ið taum sænsku stjórnarinnar, en ríkisstjórnin að rétta fram hend-
önnur hafa gagnrýnt hana. í ina, og þar liggur hundurinn
þeim hópi er eitt stærsta blað Sví grafinn. Svo á að heita að SAS
þjóðar, Expressen, sem birti ný- sé ekki einokunarfyrirtæki ríkis-
lega sanngjarna og fróðlega rit- ins, en skylt er þó skeggið hök-
^ stjórnargrein undir fyrirsögn-' unni, og vei þeim, sem gerist svo
Lúðvig Guðmundsson skólastjóri1 inni: Er ísland ekki norrænt? djarfur að etja kappi við því-
að mestu verða að taka sér hvíld Segir þar m. a. á þessa leið: I líkt félag.
frá störfum í vetur. í forföllum j „Þegar Hjalmar Guliberg orti Grunur leikur á að SAS ætli
hans mun Lárus Sigurbjörnsson ' á sínum tíma um hina brotnu,'að fara krókaleiðir til þess að
skjala-og minjavörður bæjarins, | fjórstrengjuðu hörpu' Norður-^ sigrast á Loftleiðum. Það kvað
fara með yfirstjórn skólans, en : landa í heimsstyrjöldinni síðari' vera í bígerð að SAS efli hitt
Lárus á sæti í stjórn skólans ' munu íslendingar hafa legið hoh- * íslenzka flugfélagið, Flugfélag
þeirra er lokið. Eins og kunnugt un Qg iistrnáiun við skólann með
er, er kennslan í teiknikennara-
deildinni ókeypis. Næstu daga
mun verða nánar skýrt frá tii-
liögun kennslunnar í einstökum
greinum, þátttökugjaldi o. þ. h.
En þar eð þess er a® vænta,
að reksturskostnaður skólans
geti orðið nokkru lægri í vetur
en verið hefur, munu kennslu-
gjöld nemenða geta lækkað all
verulega.
Með þessu skólaári, sem nú
befst, byrjar sautjánda starfsár
skólans. Samtímis því hefur verið
stigið stærsta skrefið til öryggis
skólanum í framtíðinni. f iðn-
skólalögunum frá síðasta alþingi
var samþykkt ákvæði þess efnis,
að heimilt sé að veita listiðnaðar
deildum Handíðaskólans sama
styrk úr ríkissjóði sem gagnfræða
skólar njóta.
Fyrir þremur dögum hefur ‘
núv. iðnaðarmálaráðherra, Ing
ólfur Jónsson, tilkynnt skól-
anum, að ráðuneyti hans hafi
samþykkt að nota lagaheimild
þessa og kemur hún tíl fram-
kvæmda frá byrjun næsta
skólaárs, haustið 1956.
Verða þá stofnaðar tvær list-
íðnaðardeildir, deild listvefnað-
ar og deild hagnýtrar myndlistar.
Skólastjórninni hefur fyrir löngu
verið ljós hin brýna nauðsyn á
að stofna deildir þessar, en til
þessa hefur skort fjármagn. í
vefnaðardeildinni mun, auk marg
víslegs listvefnaðar, verða kennd-
um alm. vefnaður. Efling listiðn-
aðar er mjög mikilvægt mál og
getur orðið mikið hagsmunamál.
í ísl. ullinni eigum við verðmætt
hráefni, sem breyta má í verð-
mætan listvarning til sölu á er-
hinum glæsilegasta árangri. Að-
alkennslugrein hans er skraut-
teiknun og málun.
ásamt Lúðvig Guðm. og próf.
Símoni Ágústssyni. Yfirkennari
skólans, Sigurður Sigurðsson list-
málari, mun annast daglega af-
greiðslu.
um á háisi fyrir að gleyma þeim. I íslands, til Ameríkuferða, en
Sársaukinn vegna þessa er nú með því móti myndu hin litlu
eflaust gleymdur íslendingum, j íslenzku flugfélög ganga hvort
Útsölustaður skóbúðarinnar á Snorrabraut.
Stefnt að traustari
samvinnu við almennning
Skóbúð Reykjavikur eykur og endur-
skipuleggur starfsemi sina
SVO SEM skýrt var frá á sín- Verður nú ráðinn verzlunar-
um tíma hér í blaðinu, urðu stjóri fyrir hverja verzlun, með
lendum markaði. Nokkur reynsla eigendaskipti að Skóbúð Reykja- það í huga sérstaklega, að hann
er þegar fengin í þessu efni, ekki víkur á miðju ári 1954, er Óli geti kynnzt óskum og viðhorfi
sízt fyrir hið merka brautryðj- J. Ólason, er rekið hafði verzl- viðskiptamanna sinna, og haft
endastarf Júlíönu Sveinsdóttur unina um 30 ára skeið, seldi álit þeirra í huga, er hann festir
listmálara. hana Magnúsi Víglundssyni ræð- kaup á vörum handa verzlun
Einnig má benda á þá dóma. ismanni, en Magnús gekkst síð- þeirri, er hann veitir forstöðu.
an fyrir stofnun hlutafélags til Er á þennan hátt stefnt að
sem sýningargripir héðan fer.gu
á alþjóðalistiðnaðarsýningunni í
Múnchen s.l. vor.
í deild hagnýtrar myndlistar
-verður megináherzlan lögð á
hverskonar teiknun, málun og
mótun til efiingar listrænni stíl-
.gerð t. d. í heimilisiðnaði, handa-
-vinnu kvenna (mynzturgerð),
:gerð, letrun og málun auglýsinga;
ennfremur vörusýningartækni o.
il. Kennsludeild þessi mun í meg-
inatriðum verða sniðin eftir hlið-
stæðum kennsludeitdum í þýzk-
um listiðnaðarskólum, einkum í
kinum nýju, merku Werkkunst-
schulen. Eins og þeir skólar munu
listiðnaðardeildir Handíðaskólans
í engu seilast inn á svið hins
en hitt muna þeir áreiðanlega að
forvígismenn norrænnar sam-
vinnu nú á dögum — hinir tungu-
mjúku liðsoddar Norðurlanda-
ráðsins — skjóta, þegar í harð-
bakkann slær, skollaeyrum við
jafnréttiskröfum hinnar fámennu
íslenzku þjóðar í samskiptum við
aðra Norðurlandabúa.
Afstaða SAS, hins risavaxna
félagsbús Svíþjóðar, Noregs og
Danmerkur, til íslenzkra flug-
mála er glöggt dæmi um þetta.
SAS er í eðli sínu andvígt sam-
keppni. Félagið neytir allra
bragða til að knésetja keppinauta
sína og fer þar með miklum
bægslagangi, hvort sem þeir eru
innan eða utan hagsmunasvæða
þess. Mönnum er enn í fersku
minni deilan við norska flug-
og skipaútgerðarmanninn Braath
en og einokunartilburðirnir inn-
an Svíþjóðar eru einnig alkunna,
en ef til vill er þó loftferðadeil-
an við íslendinga sorglegasta
dæmið um það hve fátt SAS læt-
ur sér fyrir brjósti brenna í
baráttunni við önnur flugfélög
þegar pyngjan er annars vegar.
Satt að segja stendur styrinn
ekki um flugferðir íslendinga til
Svíþjóðar og opinberlega er það
sænska stjórnin en ekki SAS,
sem er málsaðilinn, og má það
furðulegt heita. í júní 1952 var
loftferðasamningur undirritaður
milli íslands og Svíþjóðar, en
hann var lítið eitt frábrugðinn
samningnum, sem í gildi hafði
verið frá 1945. Með þessu var
Loftleiðum gert kleift að flytja
farþega milli Svíþjóðar (Gauta
borgar) og íslands. Þaðan gátu
þeir svo haldið ferðinni áfram til
Ameríku. Á flugleiðinni milli
Gautaborgar og Reykjavíkur eru
fargjöld Loftleiða hin sömu og
IATA flugsamsteypunnar, en
I hins vegar eru fargjöldin til
! Bandaríkjanna lægri, og þess
að standa að rekstri fyrirtæk- traustri samvinnu almennings vegna verður ferðakostnaðurinn
isins. við verzlanirnar. frá Svíþjóð alla leið til Banda-
Hinir nýju eigendur hafa að ríkjanna lægri með Loftleiðum
undanförnu aukið mjög og fært BÆTT AFGREDÐSLUTÆKNI en IATA félögunum, en SAS er
út starfsemi verzlunarinnar, og Erlendis tíðkast nú mjög ýmis eiU þeirra. Þessi samkeppni hef-
hefir Morgunblaðið snúið sér til þjónusta, sem hér er lítt þekkt, I ir hleypt svo illu blóði í SAS að
af öðru dauðu í nýrri samkeppnj,
en eftir það kemur SAS til sögu
og hirðir hræin.
Uppsögn Svía á loftferðasamn-
ingnum hefir eðlilega vakið bæði
áhyggjur og gremju íslendinga.
Flugvélin er einn algengasti far-
kostur á íslandi og flugið er þar
laust við þann spariklædda
hátíðleika, sem hér í landi má
stundum finna hjá SAS. Ástæðan
til þess að Svíar hafa í hyggju
að stöðva flugferðir íslendinga
til Svíþjóðar er hræðsla SAS við
samkeppni. Uppsögnin torveldar
tilraunir ísiendinga til þess að
halda uppi flugferðum tíl
Skandinaviu og spillir norrænu
samstarfi. Á þessu hefir verið
vakin athygli bæði í Noregi og
Danmörku, en þar virðast menn
ekki vera sammála Svíum um
það að íslendingar skuli kveðnir
í kútinn SAS til dýrðar.
Fyrir skömmu gagnrýndi
norska blaðið Verdens Gang má).
flutning sænska blaðsins Morgon-
Tidningen. Rökþrot ollu því að
hin sauðtrygga málpípa ríkis-
stjórnarinnar (MT) skammaði
Norðmenn fyrir að láta sér koma
til hugar að hika við framkvæmd
ir á fyrirætlunum um útflutning
raforku frá Noregi til Svíþjóðar.
Hvað kemur þetta loftferðamál-
um íslendinga og Svía við? MT
hefir einnig talið sig vera mál-
svara danskra og norskra hlut-
hafa í SA.S. Verdens Gang svar-
ar því á þessa leið:
„Morgon Tidningen ætti ekki
að leita ullar í geitarhúsi og
sætta sig við að ástæðurnar til
uppsagnar loftferðasamningsins
er að finna í hinum sænska föð-
urgarði.
Norskur alménningur dáist að
framtaki hinnar fámennu og af-
skekktu íslenzku þjóðar í flug-
málum. Það er næsta ótrúlegt
að flugferðir Loftleiða þurfi að
vera sá þyrnir í augum risans
SAS, sem látið er nú í veðri vaka.
Norðmenn vilja ekki aðhafast.
neitt, sem verða myndi íslenzk-
um flugmálum til vandræða og
spilla vináttu frændþjóða“.
sænska ríkisstjórnin var í lok
fyrra árs fengin til þess að segja
upp loftferðasamningnum við
Magnúsar Víglundssonar, og leit- í sambandi við sölu á skófatn-
að hjá honum frétta um þessi aði í verzlunum. Öll miðar sú
mál, og sagðist honum svo frá. þjónusta að því, að auðvelda við-
| skiptamönnunum, jafnt ungum íslendinga. Árangurslausar r.amn
FJÖLGUN ÚTlpUSTAÐA I sem gömlum, að velja sér heppi-| ingatilraunir hafa verið gerðar
Verzlunin heflr nú fimm út- legasta skófatnaðinn. hvað eftir annað, og hafa þær
sölustaði; eru þessar búðir í Að- Skóbúð Reykjavíkur hefir] verið með tvennum hætti, annars
alstræti 8, Laugavegi 20 -og fullan hug á að fylgjast með
Garðastræti 6. Þá hefir Skóbúð tímanum í þessum' efnum, og er
Reykjavíkur nýlega keypt skó- nú áformað að fá erlendan sér-
verzlun Kristjáns heitins Hoff- fræðing til aðstoðar við fram-
manns að Laugavegi 38, en þá kvæmd þessarra máia. Mun sér-
verzlun hafði Kristján heitinn fræðingsins von hingað í byrjun
venjulega iðnnams í íðnskola. rekjg af atorku og framsýni um næsta árs. Standa þannig vonir
Þeir tveir menn, sem mest hafa ajj jangt árabil. Loks opnar svo til, að endanlegri skipulagningu
að því unnið, að sá óskadraumur g^óbúð Reykjavíkur þessa dag- verzlananna verði lokið á fyrra
skólastjórnarinnar rættist, að ana Verzlun að Snorrabraut 38, hluta ársins 1956.
komið yrði upp föstum listiðn- gegnt Austurbæjarbíó, til að auð- |
aðardeildum við skólann, eru
Ingólfur Jónsson ráðherra og
Aðalsteinn Eiríksson námsstjóri,
rfulltrúi ráðuneytisins um fjármál
skóla. Kann skólastjórnin þeim
báðuna beztu þakkir fyrir. ,: ) ;
Kennslukraftar skólans í vetur
verða flestir þeir sömu og, að
undangengnu. Siðan Kurt Zier
velda viðskiptin fyrir hinn sí-
vaxandi hluta Reykvíkinga, sem
búsetu hafa í Austurbænum.
AUKIN SAMVINNA VIÐ
VIÐSKIPTAMENNINA
vegar milli loftferðastjórnanna
og hins vegar milli fulltrúa SAS
og íslenzku flugfélaganna, Loft-
leiða og Flugfélags íslands, en'
hinu síðarnefnda hefir nýlega
verið heimilað að halda uppi ■
flugferðum milli Réykjavíkur og •
Stokkhólms. Takist samningar
ekki munu allar flugferðir íslend
inga til Svíþjóðar leggjast niður.
frá næstu áramótum. .
Nýr fiskiháfur
bætis! við flofa
Húsvíkinga
HÚSAVÍK, 29. sept.: — Nýr bát
ur bætt.ist við bátaflotann hér í
gær. Heitir hann Helgi Flóvents-
son og er byggður í Gilleleje. —
Stærð bans er um 50 tonn og eig-
endur eru Helgi Bjarnason o. fl.
Skipstjóri á hinum nýja bát er
FJOLBREYTT VORUVAL
Skóbúð Reykjavíkur mun jafn-
an hafa á boðstólum fjölbreytt
úrval af innlendri skófram-
leiðslu, og einnig erlendan skó-
fátháð í samræmi við viðskipta-
Tilgangur forráðamanna verzl-’ ]ega aðsföðu l&hdsins á hverjum
unarinnar, n[i^ , fjölgun . útsölu- tíma. ■ íslenzkri skóframleiðslu
staða er sá, sggir Magnús, að hefir farið mikið fram hin síðari ^ því að flugvélar Loftléiða erú
' minni og hvorki jafn hraðfleyg
I Hreiðar Bjarnason og sigldi hann
Ekki er deilt um fiug íslend- ■ honum heim.
inga til Svíþjóðar og frá, heldur i Báturinn er búinn öllum nýj-
hitt, hvort Loftleiðum skuli hald- | ustu tækjum fiskibáta, þ. á. m.
ast uppi að flytja farhega milli Simrad dýptarmæli. 1 bátnum er
íslands og Bandaríkjanna fyrir 200 hesta B W Alpha dieselvél og
gjöld, sem bandarisk yfirvöld J10 hesta Ijósamótor. ; Ganghraði
hafa samþykkt með hliðsjón af bátsins er 9—10 mílur.
Ferðin .heim gekk vel og reyndist
báturinn hið traustasta sjóskip.
fluttist áf landi burt 1949, eftir i geta sem bezt náð til viðskipta!-, árin, og mun Skóbúð Reykja-j
tíu ára gagnmarkt starf við skól- j vina sinna og orðið við óskum víkur jafnan leitast við að koma ar né íburðarmiklar og Atlants- j Kaupverð bátsins er um 800 þús,
ann, hefur Sigurður Sigurðsson þeirra. 1 Frh. á bls. 12. hafsflugvélar IATA félaganna, en krónur. — Fréttáritari.