Morgunblaðið - 07.01.1956, Qupperneq 11

Laugardagur 7. janúar 1956
WORGUNBLAÐIÐ
11
íivað veldiir!
JOTT var að lesa grein Gísla
iigurbjörnssonar um „afmælis-
xveðjuna tit gömlu konunnar". !
Hér var sannarlega hreyít
börfu máiefni. Oft hef ég orðið
var við þann sársauka gamals
fólks, sem Gísli minnist á. Og
margir eru gjörsamlega ráðalaus-
ir og eyðilagðir yfir slíkum
í kveðjum. Eldrai íóík tekur aliar
þess báttar orðsendingar miklu
alvarlegar en ’vdð hin yngri. Það
! er yfirleitt ntjög viðkvæmt gagn-
vart rnannorði sínu í fjármálum,
ábyrgðartilfinning og samvizku-
J ásamt vanmáttarkennd á
....■■■ • ' háu stigi. 051 hef eg sóð glitra
j tár í augum aldraðs fólks bæði
t,Balletæfing á leiksviðinu“. Degas naut þess að mála myndir af | karla og kvenna yfir þessum
öalletæfingum — að festa á léreftið slíkar andstæður sem svart-: ^öldu kveðjum, sern eru óneitan-
klæddan, patandi balletmeistara mitt á meðal ljósklæddra, svif-
léttra dansmeyja, og öðrum megsn við sviðiö sitja tveir menn og ,
íeygja letilega úr sér, og er það mikil andsiæða við hraðan og |
Sólveig
f jörlegan dans balletflokksins. Þetta er eitt frægasta verk Degas.)
grimmilegar í tillitsleysi
sínu og formföstu lagamáli.
En bað skal samt tekið fram,
að alltaf hefur því verið vel tek-
Framh af bls a
BALLETTÐ AN SME Y J ARN AK
Sians eru ekki lengur þokkafullar
— þær líkjast einna helzt kyn-
íegum. grimmdarlegum fuglum
eða stórgerðum hitabeltisfiðrild-
Bm. Hann hættir við pastellitina
Og tekur aftur til við olíuliti —
og málar þykk lög hvert ofan á
annað. Sennilega á þessi ger-
breyting einnig rætur sínar að
rekja til sjóndeprunnar, sem
hann átti við að stríða. Hann gat
ekki iengur séð fíngerðar línur,
enda eru þær horfnar úr teikn-
ingum hans.
í rökkri sjóndeprunnar snýr
hann sér fyrir alvöru að högg-
myndalistinni, sem hann hafði
til þessa látið sitja á hakanum
íyrir málaralistinni. Mótaði hann
einkum úr vaxi, og er hann lézt,
fundust 150 vaxmyndir, sem
aldrei hafði verið steypt eftir, í
Vinnustofu hans. Helmingur
þeirra vár meira eða miuna brot-
inn, en 22 afsteypur voru gerðar
af öllum þeim vaxmyndum ,sem
heilar voru, og af slíkri varkárni,
að engin frummyndanna skemmd
ist. —
(★} {*} (★}
HÖGGMYNDIR hans eru af sama
heimi og málverk hans — af
balletdansmeyjum, nöktum kon-
um og hestum. Þær, sem hann
mótar síðustu árin eru gæddar
nýjum krafti, þó að þær séu
margar hverjar grófgerðar.
SÝNDI AÐEINS EINA
HÖGGMYND í LIFANDA
LÍFI
Nýlega var haldin sýning á
vaxmyndum hans í Manhattan í
New York. Vafalaust hefur Degas
samt aldrei ætlazt til þess, að
vaxmyndirnar kæmu fyrir al-
menningssjónir. Þær eru tæplega j
fullgerðar sem slíkar — ennþá
má sjá á þeim förin eftir titrandi,
afkastamikla fingur hans.
Hann var mjög óánægður með
sjálfan sig sem myndhöggvara:
„Aldrei tekst mér að afreka neitt
í höggmyndalistinni," varð hon-
um eitt sinn að orði. í lifanda
iífi sást aðeins ein höggmynd
eftir hann opinberlega á sýningu.
(★}■ :★} (★}
ER Renoir vinur hans hafði séð
þessa styttu og nokkrar vax-
myndir hans, hrópaði hann upp
yfir sig: „Degas er mesti mvnd-
höggvari okkar tíma.“ En Degas
var fullur efasemda: „Það er
mikill ábyrgðarhluti að láta eftir
sig höggmyndir úr bronzi. Bronz
er einn varanlegasti málmur,
sem þekkist!"
ið, ef ég hef komið með þessi
málefni allsleysingja til þeirra
yfirvalda, sem hlut eiga að máli.
Greiðslur annað hvort lækkaðar
mjög eða strikaðar út, og næst-
um aísökunarblær yfir orðum og
framkomu skrifstofufólksins
gagnvart þessum greiðslum.
Þessar bréfaskriftir og hótanir
til öreiga virðast því byggðar á
lagastaf, sem er úreltur og rang-
látur og ekki tii annars en hrella
þá er sízt skyldi.
Vil ég eindregið taka undir orð
Gísla Sigurbjörnssonar og biðja
sem prestur eða réttara sagt
skora á Alþingi að breyta þess-
um ákvæðum laganna, sem beitt
er í skattaálagningu og inn-
heimtu gagnvart ellihrumu eða
allslausu fóiki.
Einsætt að draga slíkar greiðsl-
ur, ef nauðsynlegar eru af opin-
berum styrkjum öreiga eða fella
þær niður ella. Vart mun hinum,
sem vinnuþol og lífsorku hafa til
að afla tekna og eigna bregða
við úr þvi sem komið er þótt eitt-
hvað hækki skattar af slikum
sökum.
Sem sagt, burt með þessa
skatta af eignalausu og farlama
fólki. Þeir hljóta að koma rétt-
látar niður annars staðar.
Alþingismenn, gjörið svo vel
að breyta þessu fyrirkomulagi.
Það bætir hvergi menningu okk-
ar né þjóðarafkomu að hafa þessa
ómynd svona lengur.
Reykjavík, 4. jan. 1956.
Árelíus Níelsson.
Fædd 20.
Dáin 21.
ágúst 1879
apríl 1855
Skrifstofuhúsnæöi
3—5 herbergi, í eða við Miðbæinn óskast ti' leigi. sera
fyrst. Tilboð sendist afgr. Mbl. fyrir 10. janúar merkt:
„Skrifstofuhúsnæði —17“.
Stúlka — Atvinna
Stórt fyrirtæki óskar að ráða vélritunar og símastúlku
nú þegar, —Eiginhandar umsókn, með upplvsingum um
aldur, starfsreynslu og inenntun, leggist inn á afgreiðslu
Mbl fyrir 10. jan., merkt: „Skrifstofustmf — 94P“.
1 eða 2 herb. 03 eídhús
óskast til leigu, heJzt sem næst miðbænum. — Tilboð
merkt: „Tvennt í heimili —13”, sendist afgr Morgunbl.
fyrir mánudagskvöld.
J. ilagnúsdóttir
hana í störfum og lifi. Þau hjón-
in nutu jafnan mikilla vinsælda
sveitunga sinna í Alft.averi og er
þau fluttu burt þaðan var fjöl-
skyldunnar mjög saknað af öl 1 -
um þár eystra
í Vestmannaeyjum hófst nýr
þáttur í ævistarfi þeirra hjón-
anna og þar rrutu þau fljótí bæði
vinsælda og -virðingar. Þar fædd-
ust tvö yngstu börn þeirra, en þar
urðu þau líka á bak að sjá tveim-
ur efnilegum sonum, Sverri pg
Einari, ér fórust með véibátnpm
„Mínervu". í ársbyrjun 1927 og
1945, skömmu eftir að þau flutt-
ust hingað suður, lézt dóttir
þeirra Aðalheiður, sem vat gift
og búsett í Eyjum og tóku þau þá
til fósturs dóttur hennar og ólu
upp.
Síðasti þátturinn í ævi frú Sól-
veigar og þeirra hjóna, snertir
árin hér í Reykjavík, er þau
dvöldu hér í skjóli' barna sinna,
sem bjuggu foreldrum sínum
kyrrlátt og ánægjulegt ævikvöld-
Er það mjög til fyrirmyndar,
hvað börnin öll hafa verið sarn-
baka taka í því að láta fara sem bezt
um foreldra sína.
Frú Sólveig J. Magnúsdóttir
var óvenju vel gerð kona um alla
hiuti, bæði hvað snerti starfsþrek
og myndarskap og skapgerð alla.
Hún fór að engu óðslega, en af-
köst hennar i störfum voru ótrú-
iega mikil og með stillingu sinni
og ljúflvndi greiddi nún úr öil-
um vandamálum, hávaðalaust.
Sambúð þeirra hjóna og hins
stóra barnahóps var jafnan mjög
til fyrirmyndar og ógleymanleg
þeim, er til þekktu. Öllum þótti
gott að koma á heimili þeirra og
njóta þar gestrisni og glaðværð-
ar.
Það er sagt um eina konu 1
Nýja-Testamenntinu, að þegar
hún hafði brotið smyrslabaukinn
við fætur Jesú, hafi ylmur
smyrslanna fyllt húsið. Það ma
segja hið sama um. frú Sólveigu.
Þegar hún gekk um hús sitt, leið
öllum vel í návist hennar, enda
var þjónustan á heimilinu henni
eitt og allt. Síðustu árin var
heilsa hennar mjög tekin að bila
og mátti því búast við því, hve-
sælt og þar ólst Sólveig upp hjájnær sem var, að komið væri a<5
VIÐ áramót lítum við til
til ársins, sem hefur kvatt með
öllum sinum minningum, og allt-
af grípur okkur einhver trega-
blandinn söknuður, þegar við
hugsum um minningar liðna árs-
ins, og þá ekki sízt, þegar við
hugsum um þá samferðamenn á
lífsieiðinni, sem hafa kvatt okk-
ur á liðnu ári, eftir langa og
ánægjulega samfylgd.
Kynslóðir koma og fara, það
er lögmál tilverunnar, en gott
er jafnan að minnast góðra vina,
sem með grandvöru lífi og merki-
legu ævistarfi hafa orðið mörg-
um til blessunar.
Þannig var líf og ævistarf frú
Sólveigar J. Magnúsöóttur sem
lézt að heimili sínu hér í bæn-
um, þann 21. apríl fyrra árs.
Frú Sólveig Jónína Magnús-
dóttir var fædd að Fagradal í
Mýrdal 20. ágúst 1879 og voru
foreldrar hennar Magnús Bjarna-
són bóndi þar, og Solveig Sig-
urðardóttir, Þórðarsonar, Brynj-
ólfssonar, prófasts að Felli í
Mýrdal.
í Fagradal er sólrikt og frið-
foreldrum sínum og dvaldi þar,
þangað til hún giftist eftirlif-
leiðarlokum.
Um nærri
57 ára skeið höfðu
— Nixson
Framh af bls. *
skap. Hann hælir sér aldrei af
því, sem hann hefur til leiðar
komið, en segir aftur á móti, að
verk sin muni dæma sig sjálf
— ©g meira geti hann ekki sagt
um það. Hann vill kynnast and-
stæðingum sínum, og aldrei hef-
ur örlað á óvild né hatri til þeirra
manna, sem hafa sýnt honum
andstöðu eða reynt á einhvern
hátt að setja fót fyrir hann.
Hann hefur reynt að kynna sig
— og kynnast kjósendum af
fremsta megni, og í því sam-
bandi mætti. t. d. nefna það, að
hann skýrir alltaf frá því hve,
tekjur hans og skattar eru háir,
Fleira því um líkt mætti nefna,
sem yaldið hefur þyí, að Nixon
hefur öðlast frægð um öll Banda-
ríkin.á tiltölulega stuttum tíma.
SAS iær
heiðursverðlaun
andi manni sinum Jóni Sverris- þau Jón og Sólveig verið í hjóna -
syni, fyrrv. fiskimatsmanni, en I bandi, er hún lézt. Ævitryg'gð
hann er ættáður úr Meðallandi. ‘ þeirra var því reynd í löngum
| Fyrstu búskaparár sín bjuggu skóla. Þau stóðust sitt próf meö
þau að Skálmarbæ og Skálmar-' prýði.
bæjarhraunum í Álftaveri, en j Hér hefur aðeins verið drepið
fluttust síðan að Holti og bjuggu 4 örfáar af þeim góðu minning-
þar til ársins 1919. Eftir Kötlu-' um, sem geymast um. frú Sól-
Duglep sendisveinn éskasl
allan daginn
SILLI & Valdi, Langholtsvegi 49
gosið 1918 spilltust imargar jarðir vigu.
í Verinu, svo að nokkrir bændur segja
urðu að flytja þaðan burt. Flutt-
ist þá Jón Sverrisson með fjpl-.
skyldu sinni til Vestmannaeyja
og tök, að stunda útgerð og af-
greiðslustörf, en varð síðan fiski-
matsmaður í Eyjum í mör'g ár.
Hingað til Reykjavíkui* fluttu
þau 1943 og bjuggu síðan hér, í
skjóli barna sinna.
Þeim hjónum varð 15 barna
auðið og eru 12 þeirra á lifi, öll
búsett hér í Reykjavík, nema ein
dóttir, sem búsett er í Nöregi.
Af því, sem hér hefur verið
sagt má nokkuð ráða um ævi-
starf frú Sólveigar, enda er það
mála sannast, að það var bæði
mikið og merkilegt, þó að það
kunni að hafa dulizt þeim, sem
litt þekkja til, eins og reyndar
oft vill verða um störf húsmæðr-
anna, sem helga heimilunum alla
sína þjónustu.
Þegar þau Jón og Sólveig
bjuggu í Holti, var lífsbaiáttan
oft ærið hörð, enda jörðin fremur
Um fráfall
þetta:
hennar mátti
„Deyi góð kona
er sem daggeisli -
h\rerfi úr húsum
. verði húm eftir“.
En þó að skarð sé fyrir skyídi
á heimili frú Sólveigar. þá verð-
ur jafnan bjart yfir mmningu
hennar og vissulega mun hennar
lengi minnst verða, þegar getiö
er góðra kvenna.
Óskar 3. Þorláksson
mm
SKANDINAVISKa flugfélagið
SAS hefur nýlega reist mikið
stórhýsi í New York. Stendur það kostarýr og barnahópurinr. stór.
í borgarhlutanum Qaeens, miðja
vegu miili La Guard’a flugvall-
arins og alþjóðaflugvallar New
York borgar. Verzlunarmalaráðu
neytið í Queens hefur sæmt SAS
sérstökum heiðursverðleunum
fyrir bygginguna, sem er talin
sú íburðarmesta og giæsilegasta
i borgarhlutanum. S'ikum verð-
launum hefur ekki verið úthlut-
að síðan árið 1929.
vika hjá Austin
verksmiðjunum
LONDON. 6. janúar. — Austin
verksmiðjurnar ætla að taka upp
í fjögurra daga vinnuviku. Stjórn
! verksmiðjanna hefir skýrt frá
• því, að ráðstöfun þessi um stytt-
an vinnutíma, sé aðeins til bráða-
birgða. >'
Stjórnin skýrir frá því, að bíla
útflutningur fyrirtækisins hafi
í V.-Skaftafellssýslu fæddust 13,
af börnum þeirra og ólust öll upp
hjá þeim, að tveimur dætrum
undanteknum, sem að mestu
ólust upp hjá vinafólki þeirra í
Álftaveri.
Þeir, sem muna heimili þeirra
í Holti frá þeim árum, munu
lengi minnast dugnaðar og hag- j verið meiri síðastiiðið ár, heljf
sýni frú Sólveigar og þeirrar ur en nokkru sinni aður i
festu og rólyndis, sem einkenndi fyrirtækisins.
sogu