Morgunblaðið - 05.09.1956, Page 1

43. árgangur
202. tbl. — Miðvikudagur 5. september 1956.
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Mew York Kfarald Tribune
Rússar huía ekki breytt um
stefnu — og öryggi NATOs er
öryggi íslands
Tíminn stingur forystugrein undir stól
EFTIRFARANDI leiðari er úr bandaríska stórblaðinu New York
Herald Tribune og birtist þar ekki alls fyrir löngu. Tíminn
hefur gert sér far um upp á síðkastið að birta greinar úr þessu
víðkunna blaði, m. a. nokkrar eftir Walter Lippman, frsegan
bandarískan stjórnmálafréttaritara. Þar sem Tíminn virðist ekki
hafa áhuga á að birta annað úr New York Herald Tribune en
það sem hann heldur að geti gagnað „hinum nýju viðhorfum“
Tímaforkólfanna, fer aðalinntak forystugreinarinnar úr „Tribune"
hér á eftir í lauslegri þýðingu.
MIKIL.VÆG HERSTÖÐ
í upphafi forystugreinarinnar
getur blaðið þess að Alþingi fs-
lendinga hafi samþykkt að reka
Bandaríkjamenn frá Keflavíkur-
flugvelli. Bandaríkjamenn hafi
lagt hann og byggt mannvirkin
fyrir 150 milljónir dollara. Síðan
segir blaðið: Keflavíkurflugvöll-
ur, sem er miðja vegu milli
Moskvu og New York, er mjög
mikilvægur fyrir allt hernaðar-
flug á norðanverðu Atlantshafi,
svo og fyrir alla loftflutninga á
þessu svæði; einnig er hann mikil
vægur viðkomustaður þrýsti-
Koupmáttur launanna hefði
orðið meiri ef tillogur
Sjálfstæðismanna hefða
verið framkvæmdar
Biiið milli kaupgjaldsvísitöiu og framíærslu-
vísitölu nú 8 stig til érsloka
EINS og kunnugt er lögðu ráðherrar Sjálfstæðisflokksins
í fyrrverandi ríkisstjórn fram tillögur í stjórninni í byrj-
un marzmánaðar s. I. um niðurgreiðslur á nokkrum helztu
neyzluvörum almenniugs í því skyni að stöðva vöxt dýr-
tíðarinnar og koma i veg fyrir hækkun framleiðslukostn-
aðar í landinu.
Framsóknarflokkurinn snerist gegn þessum tillögum og
varð því ekki úr framkvæmd þeirra. Báru ráðherrar hans
því við, að hér væri um bráðabirgðaúrræði að ræða.
KOMA EKKI AÐ SAMA GAGNI
Nú hefur hin nýja ríkisstjórn gripið til ráðstafana, sem
eru alger bráðabirgðaúrræði. Auk þess koma þau ekki
að sama gagnl og ráðstafanir þær, sem Sjálfstæðismenn
vildu láta gera til að halda dýrtíðinni niðri á s. I. vetri.
Kaupgjaldsvisitalan var þá 173 stig, miðuð við vísitölu
framfærslukostnaðar 1. febrúar, sem var 175.54 (176). Bilið
milli framfærsluvísitölu og kaupgjaldsvísitölu var rúmlega
2 stig, og hefði vegna niðurgreiðslunnar orðið óbreytt 1.
maí og 1. ágúst.
MINNI KAUPMATTUR UAUNANNA
í bráðabirgðalögum núverandi ríkisstjðrnar felst það, að
bilið milli framfærsluvísitölu og kaupgjaldsvísitölu verður
um 8 stig frá 1. ágúst til ársloka, og kaupmáttur launa
sem því nemur minni.
Með niðurgreiðslunum hefði kaupgjaldsvisitalan hald-
izt í 173 stigum, kaupmáttur launa orðið að sama skapi
meiri og hækkun á afurðaverði til bænda orðið nær
helmingi minni en hún verður í haust vegna lægri til
kostnaðar. Auk þessa hefðu sparazt margvíslegar upp-
bætur til atvinnuveganna.
HVORTVEGGJA BRAðABIRGÐAURRÆÐI
Gera má ráð fyrir að niðurgreiðslur þessar hefðu kostað
ríkissjóð um 25—30 millj. kr. tll ársloka, en eins og tekið
hefur verið fram, var hér um bráðabirgðaúrræðl að ræða
á sama hátt og ráðstafanir ríkisstjórnarinnar eru aðeins
hugsaðar sem bráðabirgðalausn.
loftsorrustuvéla og radarstöðv-
arnar mynda mjög mikilvægt
varnarnet sem er hið nauðsyn-
legasta, ef hætta er á ferðum.
18 MÁNUÐIR
Síðan minnist blaðið á ríkis-
stjórnina og heldur áfram: fs-
land sagði að það ipundi taka við
öllum stöðvum í Keflavík, þótt
landið hefði hvorki her né flota.
Einnig lýsti ríkisstjórnin því yfir
að landið mundi halda áfram að
vera í NATO, en bætti því jafn-
framt við að erlendur her í land-
inu væri ekki lengur nauðsyn-
legur vegna þess að ástandið í
heiminum væri nú betra en 1951,
þegar samningurinn var undir-
ritaður. 18 mánuðir verða þó að
líða, áður en Bandaríkjaher verð-
ur að fara af landi brott.
AUKIN ÁHRIF RÚSSA —
SVAR NATOS
Þá minnist blaðið á verzlunina
og bendir á, hversu Rússar hafa
náð föstum tökum á henni, minn-
ist síðan á „sendinefndir" o. þ. h.
frá kommúnistaríkjunum og þá
áherzlu sem þau virðast leggja á
að komast hér til áhrifa. Reyni
Rússar m. a. að færa sér í nyt
þjóðernistilfinningar landsmanna
— og sé óspart slegið á þá strengi.
— Síðan segir blaðið:
. . . Svar Atlantshafsráðsins
(við fyrirspurn íslenzku stjórn
arinnar um það, hvort nauð-
synlegt væri að hafa hér her
eða ekki) undirstrikaði það að
nauðsynlegt sé að Bandaríkja-
her verði áfram I landinu á
vegum NATOS. Ríkisstjórn
eyjarinnar getur auðvitað virt
álit Atlantshafsráðsins að vett-
ugi og krafizt þess að herinn
hverfi á brott innan 18 mán-
aða. Ráðamenn innan banda-
lagsins eru uggandi yfir þeirri
staðreynd að kommúnistar
eiga fulltrúa í ríkisstjórninni,
sem gæti haft aðgang að leynd
arskjölum ráðsins fyrst ísland
heldur áfram að vera í NATO.
Hinum frjálsa heimi — og ekki
sízt íslandi — yrði áreiðan-
lega fyrir beztu að viðurkenna
að Rússar hafa ekki með hin-
um „nýju viðhorfum" sínum
kastað fyrir borð heimsvalda-
stefnu sinni. Einnig yrði hag
hins frjálsa lieims bezt borgið,
ef tekið væri tillit til svars
Atlantshafsráðsins.
ÖRYGGI BANDALAGS-
ÞJÓÐANNA
Blaðið lýkur þessum orðum
sínum með því að vitna í álit
Atlantshafsráðsins og segir: —
Og „okkar öryggi“ er einnig
öryggi íslands.
Nú hefur Dior kveðið upp „haust-dóm“ sinn, og var hann kunn-
gerður í París um mánaðarmótin. Hausttízka Diors hefur hlotið
nafnið „segullinn“, en útlínur hausttízkunnar eru í líkingu við
segul. Er ekki að efa, að „segullinn“ á eftir að draga aö sér marg-
an kvenmanninn — því að Dior vandar mjög til smíðisgripa sinna
— og minnast menn vel hve „vor-ör“ hans hitti vel í mark. Myndin
að ofan þarf ekki frekari skýringa við — hér er segullinn kominn
— og sennilega magnast aðdráttarafl hans með hverjum deginum
sem líður.
Nína enn í London, segir
Moskva
MOSKVA, 4. sept. — Stjórnar-
deild nú í Moskvu, sem fer
með íþróttamál, tilkynnti í
dag, að rússneski kringlukast-
arinn Nina Ponomareva, sem
var ákærð fyrir að hafa stolið
tveim höttu'm í verzlun einni
í London á dögunum, mundi
Heimsmel
í 3000 m hlaupi
MÁLMEY, 4. sept. — Gordon
Pirie setti nýtt heimsmet í dag
er hann hljóp 3000 metra hlaup
í Málmey. Hljóp hann vegalengd-
ina á 7:52,8 mín.
Gamla metið átti Iharos frá
Ungverjalandi og var það 2:55,6
mín. Pirie hafði áður jafnað þetta
heimsmet Ihoros í Noregi, en
hljóp nú svo glæsilega undir
heimsmetstímanum. —Reuter.
Hvað segir Masser?
KAIRO, 4. sept. — Súez-
nefndin mun í kvöld halda
þriðja fund sinn með Nasser,
og er þá búizt við því, aö
Nasser láti í ljós álit sitt á til-
lögu Dulles, sem Súez-nefnd-
in skýrði fyrir honum í gær.
í dag undirbjuggu báðir
aðilar sig af kappi. Nasser
ræddi við utrnríkisrá^'-'-rra
sinn og fleiri áhrifamenn —
og Súez-nefndin sat á löngum
fundi.
Er frétta af fundi Súez-
nefndarinnar og Nassers beðið
með mikilli eftirvæntingu, því
að hann hefur enn verið hinn
þögulasti í samskiptum sinum
við nefndina — og búizt er við
því, að hann láti gamminn
geysa í kv«ld.
London á fimmtudaginn. Færi
hún með flugvél, sem kæmi
við í Helsingfors á leið sinni
til Moskvu. Hinir rússnesku
iþróttamennirnir, sem fóru
frá London í gær til Helsing-
fors, munu koma til Moskvu
á morgun með járnbrautar-
lest.
í dag skýrði talsmaður
brezka utanríkisráðuneytisins
frá því, að varautanríkisráð-
herra Ráðstjórnarinnar, Kuz-
netsov, hefði í gæt átt tal við
brezka ambassadorinn i
Moskvu. Sagði Rússinn, að
hattamálið í London mundi
hafa spyllandi áhrif á sambúð
rikjanna. Lýsti hann þvi einn-
ig yfir, að kæturnar á hendur
Ninu væru falskar. — Reutei.
Rússarnir
ir af stab
LONDON, 4. sept. — Moskvuút-
varpið skýrði frá því i dag, að
fyrsti hópur rússneskra hafn-
sögumanna, sem færi til Súez,
hefði lagt upp frá Leningrad í
dag — til Moskvu á leið sinni til
Kairo. — Reuter.
Bengtson í Rússlandi
Samkvæmt frásögn danskra
blaða hefur sellosnillingurinn
Erling Blöndal Bengtsson verið
boðið í þriggja vikna hljómleika-
för um Rússland. Með honum fer
danskt tónskáld, Herman B.
Koppel að nafni. Munu þeir fél-
agar halda austur í byrjun októ-
bermánaðar, og ferðast ti) h«lztu
borga Rússlands,
lagb