Morgunblaðið - 06.01.1957, Blaðsíða 6

6
MORCUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 6. janúar 1957
Þórir Þóróarson, dósent:
Að vera eitt
KIRKJAN á sér táknmál bæði í
myndum og í hugtökum. Á bók-
um og í kirkjulist eru tákn þessi
teiknuð, saumuð, skorin og höggv
in til þess að minna á staðreyndir
Vrúarinnar. En hugtökin, trúar-
hugtök helgra ritninga, eru líka
tákn. f mæltu máli notum við
tiltekin orð, sem hvert og eitt
*ru tákn, er merkja einhvern
hlut, hugtak eða persónu Táknin
þarf að skilja, til þess að málið
skiljist. Hugtök kirkjunnar og
ritnirga hennar þurfa menn auð-
vitað einnig að skilja til þess að
geta numið kenningu hennar og
boðun trúar. Mörgum reynist lest
ur Bíblíunnar erfiður og veldur
því oft, að þeir skiíja ekki tákn-
mál hugtakanna, þekkja ekki þá
merkingu, sem að baki hugtök-
unum býr.
Líf mannanna er skilið þeim
skilningi í ritningum helgum, að
þeir skuli lifa saman, og saman
skuli þeir teyga af lífslindum.
Samlíf þeirra skuii af því mót-
ast, að eitt er upphaf lífs þeirra
og einn gjafari ailra gæða, ein
uppspretta alls lífs á jörðinni og
loftinu og í hafinu.
Rök þessa eru þau, að við erum
allir háðir hinni sameiginlegu
lífsuppsprettu, njótum lífs af
sama lífsbrunni, erum allir
skepnur, skapaðar af hinum
mikla smið alls lífs. Líf vort er
sem blaktandi strá, það finnum
við, er dauðann ber að, hvernig
maðurinn er sem ekkert, þegar
andgustur blæs á hann. Allt
mannlegt, allt holdlegt. er for-
gengilegt, hverfult, en það eru
hin andlegu verðmæti, sem stöð-
ugt standa, hið mikla markmið.
sem mennirnir stefna að og kyn-
slóðirnar keppa að hver fram at
annarri. hver í annarrar fótspor.
Það er hin mikla framvinda lífs-
ins, sem engan enda tekur og
kynslóðirnar koma og fara en
sogast inn í straum hennar, ber-
°st með lífsfljótinu, afhenda því
ijálfstæði sitt, sameinast því og
rru hluti þess. Þannig erum við
allir eitt.
í kristninni er þessi hugsun
hugsuð enn meir í þaula, og þar
verður kirkjuhugtakið til þess að
tjá þann skilning á samlífi mann-
anna og samfélagi, sem byggist
á kristinni trú, að einn Guð hafi
heiminn skapað og að í Kristi
hafi sköpun hins innra manns
farið fram á nýjan leik, ef svo
mætti að orði kveða. Kristur sé
hinn nýi Adam, afleiðing falls-
ins að engu gjörr og hinn full-
komni maður fram sprottmn úr
vitund Guðs Þetta alfullkomna
líf Krists er mönnunum sú lífs-
lind, sem veitir siðferðisstyrkn
um, siðgæðinu, fórnfýsinni, kær-
leikanum inn í líf þeirra.
Hér að ofan, er það sýnt á
táknmáli myndarinnsr hvað
kirkjan er. Lind sprettur fram
af dúfu hins helga anda Guðs og
rennur sem breitt fljót fram hjá
krossi Krists og safnast í laug.
ucum sem lifnndi veruleiki í
sakramentum kirkjunnar og opin
berar okkur Guð sjálfan, færir
hann til okkar, veitir lífi hans
inn í líf okkar.
Páll talar oft um kikrjuna og
líkir henni við líkama, og er
Kristur höfuðið. „Og hann er
höfuð líkama síns, kirkjunnar,
hann sem er upphaf hennar“
segir Páll í Kólossubréfinu (Að
vísu notað orðið „söfnuður" í
stað „kirkju" í okkar biblíuþýð-
ingu). Kristur er höfuðið. við er-
um limirnir. Hver gegnir því
sínu hlutverki, allir erum við
hlutar hins sama líkama, sem
hefur Krist að höfði. Við erum
alíin eitt. Kirkjuhugsjónin er
því í sannleika þjóðfélagshug-
sjón, þar sem borgararnir gegna
hver sínu hlutverki, og má ekki
gleyma því, að hversu lítilmót-
legt sem hvert og eitt þeirra virð-
ist að ytri ásýnd, eru þau öll ó-
missandi, og ef einn limurinn
skerðist, er líkaminn ekki allur.
Enginn_ má hreykja sér upp og
segja: Ég er höfuðið, þjónið mér.
Enginn má auðgast á annars
kostnað, enginn eflast svo að ann
ar veikist, heldur erum við allir
einn líkami og heill eins er ann-
ars hagur. „Þannig erum vér,
hinir mörgu, einn líkami fyrir
samfélag vort við Krist, en hver
um sig annars limir“.
Þetta er einingarbandið, sem
kirkjan boðar. Þessi eining var
það, sem Jesús talaði um, er
hann bað til föðursins: „Og dýrð-
ina, sem þú hefur gefið mér, hef
ég gefið þeim, til þess að þeir
séu eitt. . .“
Engar áfengisveizlur
Frétt frá Washington, sem ný-
lega birtist í norska blaðinu
„Folket“ segir frá því, að Eisen-
hower forseti, hafi ákveðið, að
eftirleiðis skuli allar samkomur
móttökuathafnir og veizluhöld,
sem fram fara í Hvíta húsinu
vera áfengislaus, þ. e. gestun-
um verður ekki boðið áfengi til
neyzlu í neinni mynd.
Það fylgir sögunni, að fregn
þessi hafi vakið geysi athygli, og
leikur það ekki á tveim tungum,
að fordæmi forsetans mun hafa
hin víðtækustu áhrif.
Það, sem þykir hæfa í Hvíta
húsinu verður brátt siður og
venja annars staðar í landinu.
(Áfengisvarnarn. Rvíkur).
Þaðan greinist hún í fjógur fljót
sem bera nöfn fljótanna í Para-
dís hinni fornu og tákna einnig
hin fjögur guðspjöll, renna síðan
út í hina helgu á Jórdan. Hirtir
og lömb, sem tákna mennina,
svala sér á vatni árstraumanna,
en á milli þeirra er teiknuð Psra-
dís, og vakir engill yfir með svip-
anda sverði. Umkringis eru fugl
ar og efstur pelikaninn, sem of.
er látin tákna kærleika Guðs.
Þessi mynd er tákn hins full-
komna lífs, er Guð skapar, þes;
lífs, sem er að vilja Guðs. Menn-
irnir lifa í samlyndi eins og hirt-
irnir og lömbin, sem á vatninu
bergja, lífsins vatni. Lindin á upp
haf sitt hjá Guði, en krossinn
gefuf Jienni '•érstakt innihald,
merkir hana, bendir til þess, sem
er áþreyfanlegt og handbært: líí
Krists, sem veitist okkur mönn-
Sfgurður Nordal
ER RÍKIÐ ÓVINURINN?
í „velfeiðmríkinu” kennu menn
ríkisvnldinu öll sín mein
Aramótaávarp Sigurðar Nordals
sendiherra
Á NÝJÁRSDAGSKVÖLD fluttu
sex sendiherrar íslands stutt á-
vörp í ríkisútvarpið. Vöktu þau
mikla athygli. Fer hér á eftir
ávarp Sigurðar Nordals, sendi-
herra íslands í Kaupmannahöfn:
Háttvirtu áheyrendur!
Ég ætla að nota þessa stuttu
stund til þess að minnast á um-
talsefni, sem sífellt ber á góma
hér í Danmörku um þessar mund
ir, bæði í ræðu og riti. Það fer
ekki mikið fyrir því í frétta-
skeytum, enda ekki við neinni
fastri niðurstöðu, né ótvíræðum
úrslitum, að búazt. En hér er
samt á dagskrá vandamál, sem
framtiðin á fyrir höndum að
sferifar úr
daglega lífinu
MARGT hefur verið skrafað
hér í borg um lögregluna
og hennar starf. Mikið hef ég
heyrt því haldið á lofti siðustu
dagana og einnig fyrir og um
jólin, að sialdan hafi hún staðið
betur í stöðu sinni en einmitt um
hátíðarnar.
Mikil umferð
og vaxandi
EINS og við vitum er Reykja-
vík unglingur sem tekið hef-
ur út vöxtinn óeðlilega hratt. Við
það hafa skapazt ýmislegir vaxt-
arverkir sem von er til og er
einn þeirra rneiri hin óeðlilega
umferð, sem skapazt hefur á
þröngum götum í litlum miðbæ.
Það hefur vafalaust enginn séð
fyrir hér fyrr á árum að bílum
á Tslandi myndi fjölga svo gífur-
lega sem raun hefrr borið vitni
um F.kki einu sinni bjartsýnustu
bifvélavirkjum eða varahlutasöl-
um í villtustu draumum sínum.
Ekki veit ég fyrir víst hvað bílar
eru margir hérlendis, en ekki
þykir mér ótrúlegt að önnur
hver fjölskylda hér á landi eigi
sinn eigin bíl, og a.m.k. gildir
það hér í höfuðborginni.
Sem á breiðgötum
stórborgar
ÞAÐ er því ekki furða þótt mik-
ið öngþveiti og vandræði
skapist í umferð í miðbiki kaup-
staðar sem byggður er aðaliega
fyrir gangandi fólk og hestvagna.
En þegar maður ók um í hálk-
unni dagana fyrir og um hátíð-'
arnar þá var það ekki líkt því
sem ekið væri um litla sveita-
borg. Miklu heldur borg með
fullkomnu, nýtízku umferðakerfi,
næstum breiðgöíur Parísarborgar
á vegtim sínum. Svo lipur og
greið var umferðin.
Og þakkirnar eru lögreghmn-
er. Ekiri veit ég hvort hér var um
óvenjulegan mannafla að ræða
eða nýtt stjórnskipulag hjá götu-
lögreglunni en víst er að þar var
vel og greiðlga unnið Vonandi
verður það svo um hver jól, hin
sama árvekni og góða fyrir-
greiðsla.
Ég og vasabókin mín
ÞETTA er mánuður prófanna,
vasabókanna og góðra fyrir-
heita. f búðum og í auglýsingum
heyrast æði oft nefndar og aug-
lýstar vasabækur sem ýmsir
selja en aðrir gefa út í auglýs-
ingaskyni sér og vöru sinni.
í gær var mér gefin ein slík í
fyrirtæki sem ég skipti mikið við.
svona upp á góð orð á nýja árinu.
Það var hinn mesti merkisgrip-
ur eins og allai góðar vasabækur
reyndar eru, bezti vinui okkar
mannanna með reikult minni á
símanúmer og götuheiti. Þetta
var forlátabók eins og ég sagði,
vendilega innbundin í skinn með
gullþrykktu nafni fvrirtækisins
og verksmiðjumynd.
í kvöld hef ég niér til dundurs
hér á ritstjórnarskrifstofunni
verið að kíkja í þetta plagg og
séð þar ýmsar nýjungar sem
koma sér vel.
Þar er m.a. lítil símaskrá þar
sem mér er sagt hvaða síma-
númer lögreglán hafi, ef upp á
gamanið slettisl, bílstöðvar bæj-
arins ef menn eru í skemmtána-
hugleiðingum, og bankarnir, ef
víxilllnn er í þann veginn að
falla og um frest þarf að biðja.
Þegar ég fletti lengra rekst ég á
mikla töflu sem gefur mér ítar-
lega til kynna hvað ég eigi að
vera þungur samkvæmt hæð
minni. Ég sé að ég er 14 kílóum
of léttur, og hrellist við og var í
þann veginn að loka bókinni. Þá
sá ég þær gagnmerku upplýsing-
ar, að kona sem er 190 sm á hæð
á að vera 91.6 kíló að þyngd. —
Þetta hlýtur að vera fönguleg
kona í meira lagi, hugsa ég hug-
fanginn með sjálfum mér, og sé
hana fyrir mér í andanum, þar
sem hún ber höfuð og herðar yfir
samborgara sína, hávaxin og
þrekin að sama skapi. Mikið geta
slíkar vasabækur verið gagnleg-
ar, þegar um upplýsingar um
kvenfólk er að ræða!
Hvar er Kanada?
NÆSTUR þessum merku upp-
lýsingum kemur gamall
kunningi, kafli „um mál og vog
í Stóra-Bretiandi, írlandi og N-
Ameríku“. Þennan kafla hef ég
lesið á hverjum áramótum frá
því ég var barn til mikils gagns,1
því hver er sá maður sem gæti
í snarheitum snarað einni Cable-
length yfir í íslenzkt mál eins og
að drekka vatn, án þess að hafa
nokkru sinni átt sína vasabók?
Þeim sem aldrei hafa höndum
komið fyrir þá merku gripi skal
ég segja frá því að það eru 219
og hálfur metri.
En aðallega ætlaði ég að ræða
um kaflaheitið Ég hef enn ekki
getað komizt að niðurstöðu um
það hvers vegna írland er tekið
með varaðndi mál sitt en t.d. jafn
gagnmerku landi sem Kanada
sleppt. Ekki veit ég hvers Kanada
á eiginlega að gjalda?
Þetta væri t.d. upplagt að
ræða á sambrezkum ráðstefnum,
og reyna að fá botn í það hvers
vegna þessi gleymska er jafnút-
breidd og raunin er. — Og þá er
ég kominn að skattstiganum og
útsvarinu í bókinni. Það tekur
langan tíma að reikna út eftir
hinum flóknu reglum hvílík verð
mæti muni renna úr mínum vasa
yfir í vasa almennings eftir árið.
Þegar ég sé að það eru hvorki
meira né minna en 29.000 krónur,
loka ég bókinni skjótlega, hrygg-
ur í bragði og þykir mikilli
reikningslist hafa illa verið varið.
En allir geta af þessu séð hve
vasabækur eru geysilega nytsam-
legar hverjum manni, sem brýtur
heilann um hinar ýmsu gátur til-
verunnar, og þar sem þær eru
bæði fróðleiks- og skemmtilestur
ætti hver maður að fá sér þær.
(En sleppa má gjarnan kaflan-
um um skattstigann).
glíma við og snertir fleiri þjóðir
en Dani eina. Þegar meginspurn-
ingin er sett fram í óbilgjarnastri
mynd, hljóðar hún svo: Er ríkið
óvinurinn? Eða með öðrum og
vægari orðum: Eru afskipti rík-
isins nú á dögum af ýmsum hlut-
um, sem einstaklingarnir til
skamms tíma voru látnir sjálf-
ráðir um, farin að keyra svo úr
hófi fram.að þau drepa úr mönn-
um dáð og dug og verði hvorki
heildinni til hagsbóta né almenn-
ingi til raunverulegrar farsæld-
ar. Nú er það alkunnugt, að með
samstilltri íhlutun löggjafarvalds
og stéttasamtaka hefur hér í
landi smám saman verið gert
geysimikið til þess að jafna kjör
manna og hlynna að þeim, sem
eru hjálparþurfi.
ALDREI LIÐIÐ EINS VEL
Fullyrða má að aldrei í sögu
dönsku þjóðarinnar hafi eins
mörgu fólki liðið efnalega vel og
eins fáu illa. Danmörk er al-
mennt talin til fyrirmyndaríkja,
að því er snertir umhyggju fyrir
sjúklingum, öryrkjum og gamal-
mennum, styrki til barnafólks og
atvinnuleysingja o.s.frv. Engum
mun í alvöru til hugar koma, að
unnt sé að hverfa frá neinu af
þessu til eldra þjóðfélagsástands.
Umræðurnar. sem ég gat um,
hafa einkum beinzt að síðasta
sporinu, sem stigið var nú í
haust, þegar samþykktur var
lagabálkurinn um almenn eftir-
laun, Folkepension, ennþá víð-
tækari en áður. Þessi lagasetn-
ing var stefnuskráratriði og kosn
ingarloforð Alþýðuflokksins, sem
nú fer með stjórn og naut nokk-
urn Veginn eindregins stuðnings
róttæka flokksins. Hún var að
lokum samþykkt með hlutdeild
allra flokka eftir mikið þóf og
nokkrar tilslakanir á báða bóga.
En um það samkomulag mátti
segja, að margur dansar, þótt
hann dansi nauðugur. Hvorugur
hinna stóru andstöðuflokka
stjórnarinnar, vinstri né hægri,
taldi sér stætt á því að vera
hagsmunamáli svo margra kjós-
enda sinna algerlega mótfallinn.
Enda höfðu þeir ekki atkvæða-
magn í þinginu til þess að stöðva
framgang þess. En bæði hinir í-
haldssamari menn og glöggvustu
fjármálamenn í þessum flokkum
hafa látið ótæpt í ljós, að nú
þætti þeim mælirinn fullur og
vel það eða ætti enn að ganga
feti framar.
FORSJÁ RÍKISINS
Um það skipulag, sem smiðs-
höggið hefur a.m.k. í bráð verið
lagt á með þessum lögum, er nú
farið líkt og áður hefur verið
gert í Bretlandi, að hafa orðið
velferðarríki, Velfærdstat, en í
því heiti er fólgið, að ríkið taki
á sig svo mikið af forsjá þegn-
anna, sem unnt er, án þess að
fara út í allsherjarríkisrekstur
eða sameignarskipulag. Eins og
gengur, eru raddir hinna óá-
nægðu háværari, en þeirra, sem
happinu hrósa. Þeir segjast þá
fyrst og fremst ekki mundu hafa