Morgunblaðið - 28.05.1957, Qupperneq 6

6
M O R C V N B L A Ð 1Ð
Þriðjudagur 28. ma! 1957
Ollenhauer-áætlunin
og orðsending V-Þjóðverja
NOKKRUM klukkutímum áður en
Adenauer kanslari flaug til Banda
ríkjanna, kunngexðu jafnaðar-
menn í Þýzkalandi áætlun sína um
sameiningu Vestui'-Þýzkalands
sem kennd er við foringja flokks-
ins, Ollenhau^r. Áætlun þessi var
kunngerð hinn 23. þ. m.
1 áætluninni kemur fram, hvern-
ig jafnaðarmenn hugsa sér að leyst
verði úr öryggismálum Evrópu og
hvernig Þýzkaland geti sameinazt
um leið. Jafn-
aðarmenn telja
að einmitt nú
ætti að bera
slíka uppá-
stungu af hálfu
Þjóðverja fram
| fyrir stórþjóð-
! irnar. Nú sé hlé
i á afvopnunar-
j umræðunum í
3!| London og sé
\ það einmitt
Wk rétti tíminn til
þess að bera fram slíkar uppá-
stungur.
1 áætlun þessari er gert ráð
fyrir öryggiskerfi í Evrópu, en
það er byggt á því, að stórþjóð-
imar, Bandaríkin og Sovét-Rúss-
land, séu fúsar til þess að láta
slíkt kerfi koma í staðinn fyrir nú-
verandi hernaðarbandalög í austri
og vestri. Ef úr því yrði, mundu
báðar þessar stórþjóðir ábyrgj-
ast hið evrópska öryggiskerfi. Auk
þess á þetta öryggisbandalag
Evrópu að verða liður í öryggis-
kerfí Sameinuðu þjóðanna. Jafn-
aðarmenn telja að meginhugsun-
in hljóti að vera sú, að Vestur-
veldin muni aldrei samþykkja sam-
einingu Þýzkalands, ef það ætti á
eftir að gerast aðili að Varsjár-
bandalaginu og á sama hátt
mundu Rússa. ekki ganga inn á
sameiningu, ef afleiðingin ætti að
vera að Þýzkaland tlheyi'ði Atl-
antshafsbandalaginu.
Þýzkaland yi'ði að sjá sjálft fyr-
ir vömum sínum í samráði við
aðilana að sáttmálanum. Allir er-
lendir herir ættu að fara af þýzkri
grund jafnskjótt sem sameining
hefði náðst.
Evrópska öryggiskerfið á í að-
alatriðum að vera þannig sam-
kvæmt Ollenhauer-áætluninni:
1. Þátttakendur í bandalagi
þessu eru Þýzkaland og nágrann-
ar þess í austri og vestri.
2. Aðilarnir gera með sér „ekki
árásarsáttmála".
3. Aðilarnir skuldbinda sig til
að hjálpa hvor öðrum, ef til árás-
ar kemur á eitthvert landanna.
4. Gerðardómur skeri úr öllum
ágreiningsefnum milli aðilana.
5. Vigbúnaður aðilanna verði
takmarkaður og settur undir eftir-
lit.
í áætlun þessari er gengið út
frá því, að öryggiskerfið í
Evx'ópu og sameining Þýzkalands
sé fast tengt saman. Stungið er
upp á að Bandaríkin, Sovét-ríkin,
Stóra-Bretland og Fi'akkland fjalli
um málið, ásamt með Þjóðverjum
og sé þá hvorttveggja rætt í einu,
öryggiskerfi og sameining.
1 þeim viðræðum á að ganga út
frá því að frjáisar kosningar í
öllu Þýzkalandi séu grundvöllur
sameiningarinnar. Þýzku jafnað-
armennimir telja að Sovét-ríkin
mundu því aðeins hafna frjálsum
kosningum, að ekki væri um leið
gengið frá afstöðu Þýzkalands til
annarra þjóða í framtíðinni.
Nokkrum dögum seinna en Ollen
hauer og flokkur hans sendu út
hina svonefndu áætlun sína, af-
henti Haas sendiherra Vestur-
Þjóðverja í Moskvu orðsendingu
þýzku stjómarinnar varðandi sam
einingu landsins. Bonn-stjórnin
lýsir því þar yfir, að hún sé
reiðubúin til þess að ræð:. um ör-
yggiskerfi fyrir Evrópu. 1 sama
viðtali sendiheri-ans við rússnesku
stjómina, jauo Rússastjóm til
verzlunarsamninga milli landanna
þann 15. júní n.k.
Af hálfu Vestur-Þjóðverja, er
það látið í ljós að illt sé til þess
að vita, að af hálfu rússnesku
stjórnarinnar komi ekki fram
nokkur uppástunga eða tillaga
um það, hvernig sameiningu
Þýzkalands verði komið í kring,
heldur sé ætíð talað um að eitt eða
annað sé óyfirstíganleg hindrun
gegn sameiningu. í orðsendin^u
Þjóðverja, sagði m.a.: „Þýzka
þjóðin verður alltaf meir og meir
þeirrar skoðunar að Sovét-stjórn-
in sé ákveðin ' að hindra að fullu
og öllu sameiningu landsins".
1 orðsendingu sinni svarar
þýzka stjórnin þeim ákærum
Rússa, sem komið höfðu fram í
bréfi Bulganins að Vestur-Þýzka-
land væri árásarstöð fyrir „imper-
ialista" og auðvaldssinna. Þýzka
stjórnin skorar á Sovét-stjói’nina
að koma nú fram með ýtarlegar
tillögur um það, hvernig samein-
ingu landsins verði komið á og
loks lýsir stjómin því yfir, að hún
sé þess albúin að ræða um örygg-
iskerfi í Evrópu, sem gæti orðið
til þess að flýta fyrir og tryggja
sameiningu landshlutanna.
Eins og nú stendur er Adenauer
kanslari í Ameríku og ræðir hann
þar um mál Þýzkalands og Evrópu
yfirleitt við Eisenhower forseta.
Nú er mikil hreyfing í kringum
Þýzkalandsmálin og skapast það
vafalaust að öðrum þræði af því,
að kosningar eru í landinu nú í
miðjum september óg tvísýnt
um hvor muni bera sigur út být-
um, flokkur Adenauers og þeir
sem með honum starfa eða jafn-
aðarmenn og stuðningsmenn
þeirra. Það ber líka vafalaust að
skoða Ollenhauei'-áætlunina að
nokkru leyti í ljósi þess, að kosn-
ingar standa fyrir dyrum í land-
Fjölsóttar samkomur ungra
Sjálfstæðismanna í Eyjafirði
SkoðanakÖnnun meðaí flótfafólks:
27 prc. voru í lífshættu
vegna pólitískra ofsókna
MikiII hluti hafði verið marxistar, en flýði
þó „sæluríki“ sósíalismans
UM síðustu helgi efndu félög
ungra Sjálfstæðismanna í Ólafs-
Ifirði og Eyj afj arðarsýslu til
Iþriggja vormóta. Voru öll þessi
mót mjög fjölsótt og hin ánægju-
legustu að öllu leyti.
f ÓLAFSFIRÐI
Mótið í Ólafsfirði var s. 1.
föstudagskvöld og hófst kl. 8,30.
F.U.S Garðar í Ólafsfirði veitti
því móti forstöðu og stjórnaði
formaður félagsins, Jakob Ágústs
son, rafveitustjóri, samkomunni.
Magnús Jónsson, alþm., flutti
ræðu, en þeir Sigurður Ólafsson,
söngvari, Skúli Halldórsson, tón-
skáld og Baldur Hólmgeirsson
leikari, skemmtu með söng, gam-
anvísum og píanóleik. Að lokum
var dansað og söng Sigurður
Ólafsson með hljómsveitinni. Var
bæði ræðumanni og listamönn-
unum fagnað mjög vel.
Á DALVÍK OG I SÓLGARÐI
Á laugardagskvöld var næsta
mót haldið í samkomuhúsinu á
Dalvík og síðan það þriðja í Sól-
garði í Saurbæjarhreppi á sunnu-
dagskvöld. Þessi mót voru á veg-
um félags ungra Sjálfstæðis-
manna í Eyjafjarðarsýslu og
stjórnaði formaður félagsins,
Sigmundur Magnússon á Hjalt-
eyri, báðum þessum samkomum.
Dagskráratriði voru hin sömu og
í Ólafsfirði og undirtektir hinar
beztu.
Svo sem fyrr segir voru allar
þessar samkomur mjög vel sótt-
ar og til sóma félögum þeim, er
að þessum mannfimdum stóðu.
FYRIR nokkru lét sambands-
ráðuneytið í Bonn, sem m.a.
fer með málefni flóttamanna,
fram fara rannsókn á því,
hvaða orsakir hafi legið til
flótta þeirra frá Austur-
Þýzkalandi. Þetta var aðeins
undirbúningur undir miklu
víðtækari athugun á þessu
máli. Spurð vorni aðeins
nokkur hundruð manns úr
stétt verkamanna.
Athugunin leiddi í Ijós þá
athyglisverðu staðreynd, að
aðeins um þriðjungur flótta-
fólks hafi orðið að flýja vegna
lífshættu og ofsókna frá
kommúnistastjórninni. Einnig
kom í ljós, að 35% verka-
mannanna höfðu verið marx-
istar, en samt flúiö land,
vegna þess, hve lífskjör voru
léleg í Austur-Þýzkalandi. —
Þótt svo stór hluti flóttafólks-
ins hefði kallað sig marxista
var þó aðeins einn hundraðs-
hluti (1%), sem tjáði sig
hlynntan þjóðnýtingu og ríkis
rekstri. Fylgi þeirra við sósíal-
ismann náði ekki lengra en að
vera hlynntur ýmsum félags-
legum umbótum, svo sem al-
mannatryggingum, sjúkrabót-
um, heimilum fyrir börn vinn-
andi foreldra og aðstöðu til
frístundastarfa.
En flóttafólkið hefur komizt að
því að í Vestur-Þýzkalandi eru
almannatryggingarnar miklum
mun hagkvæmari fyrir fólkið en
í Austur-Þýzkalandi, þar sem
kommúnistastjórn er þó við völd.
ÚP
shrifar
daglega lifinu
Aeinu sviði hefur okkur fslend-
ingum láðst að fylgjast með
þróuninni í fjármálum okkar, —
ef þróun skyldi kalla, — þar sem
menn enn velta daglega í lófa sér
smámynt, sem okkur hefur fyrir
löngu tekizt að gera nær verð-
lausa með okkar alræmda, ófor-
sjála kapphlaupi um fleiri krón-
ur, án þes að tryggja jafnframt
gildi þeirra.
Úrelta smámyntin ætti
að hverfa
G er ekki viss um að allir hafi
enn gert sér ljóst, að við
hefðum fyrir mörgum árum mátt
að skaðlausu nema úr gildi alla
okkar smámynt. Eða hvers vegna
Éc
er þetta ekki þegar gert?
Þá sem ekki tíma að sjá af okk-
ar gömlu, góðu koparpeningum,
(sem eru reyndar ekki góðir leng
ur) vildi ég mega spyrja:
„Funduð þið nokkurn tíma til
þess „fyrir stríð“, að einseyring-
arnir okkar væru ofstórir?“Sjálf
sagt ekki. Þá þurfum við heldur
ekki að kvíða því, að 10-eyring-
arnir verði lengi of stórir, sem
smæsta mynt, jafnvel í smávið-
skiptum. Og ef svo verður fram-
haldið, sem nú horfir, mega 10-
eyringarnir gjama fara sömu leið
ina.
Ég held að okkar önnum köfnu
húsmæður, er við sjóinn „búa“,
hafi annað þarfara við tímann að
gera, en að leita daglega í pyngj-
um sínum að smámynt, sem jafn-
vel börnunum finnst ekki ómaks-
ins vert að hirða upp af gotu
sinni.
Okkar ágætu „vélknúðu" hag-
stofu yrði sjálfsagt ekki „skota-
skuld“ úr, að reikna út fyrir okk-
ur hve mörg dagsverk spöruðust
árlega hjá öllum íslendingum,
sem viðskipti stunda og bókhald,
ef allar upphæðir í aurum færu
hér á eftir að standa á heilum
tugum, eða jafnvel á 25 eða 50
aurum. Og vissulega myndi smá-
sala almennt ganga greiðar, ef
allar upphæðir í aurum færu hér
á eftir að standa á heilum tugum.
Ég þykist þess fullviss, að
ástæðan til þess, að umrædd smá-
mynt hefur ekki enn verið úr
gildi numin, með lögum, sé ein-
ungis sú, að okkar mörgu agætu
þingmenn hafi undafarið verið
svo önnum kafnir við að ráðstafa
milljónunum, að þeir hafi alveg
gleymt, að enn eru til einseyring-
ar á Islandi.
ir
Seldir á nafnverði
F.R gefst einhverjum okkar
virðulegu þingmanna tæki-
færi til, að semja frumvarp til
laga, sem allan almenning varð-
ar þótt í smáu sé, sem engin út-
gjöld hefir í för með sér, og
myndi það ekki vinsælt — til
tilbreytingar? Mér virðist ' nl.
engin þörf vera á, að innleysa
þessa smámynt, því mér er nær
að halda, að þeir fáu, sem ekki
vilja geyma aurana sína til minja
um þá tíð, er þeir voru einhvers
ÓFULLKOMIN ATHUGUN
Sambandsráðuneytið v.-þýzka
hefur birt skýrslu um þessa at-
hugun, en tekur það fram, að hún
sé ófullkomin, bæði hafi aðeins
fáir verið spurðir, svo og aðeins
menn úr einni stétt, þ. e. verka-
menn í verksmiðjum. Boðar ráðu
neytið að frekari athugun muni
fara fram á næstunni.
27% OFSÓTTIR
Er spurt var um hvatir til
flóttans, kváðust 27% hafa verið
í lífshættu vegna pólitískra of-
sókna, 30% nefndu persónuleg til-
finningamál og 30% kváðust hafa
flúið beinlínis í leit að betri lífs-
kjörum. En undir lífskjör fellur
æði margt í þessari skilgreiningu,
m.a. telja menn það rýra mjög
lífskjör sín í Austur-Þýzkalandi,
að lítil von er um að hækka í
tign eða fá ýmis hlunnindi, nema
menn séu starfandi meðlimir í
kommúnistaflokknum.
KVÁÐUST HAFA VERIÐ
MARXISTAR
Þegar spurt var um pólitískar
skoðanir þessara manna, er þeir
dvöldust í Austur-Þýzkalandi,
kom í Ijós, að 35% töldu sig hafa
verið marxista, 17% kváðust
hafa sterka marxiska tilhneig-
ingu og 26% hafði marxisminn
haft áhrif á, en 6% kváðust
hafa verið hreinir kommúnistar.
Þó kom það í Ijós við nánari
athugun, að jafnvel margir
þeirra sem kváðust hafa verið
kommúnistar, höfðu þó ekki
verið sterkir á svellinu. Ekki
einn einasti þeirra taldi aust-
ur-þýzka þjóðfélagið til fyrir-
myndar og ekki einn einasti
vildi snúa aftur þangað, m. a.
af þeim sökum, að þeir óttuð-
ust að verða fyrir pólitiskum
ofsóknum, eftir að hafa fliiið
vestur fyrir jámtjald. Og þeg-
ar nánar var aðgætt kvaðst að-
eins 1% vera fylgjandi þjóff-
nýtingu og ríkisrekstri.
VILJA FÉLAGSLEGAR
UMBÆTUR
I hverju hafði þá stuðningur
svo margra við marxismann verið
fólginn? — Hann fólst í ósk um fé
lagslegar umbætur ýmiss konar.
Var það álit meirihluta flótta-
fólksins, að aimannatryggingar
væru fullkomnari í Vestur-
Þýzkalandi en á rússneska her-
námssvæðinu. Hins vegar hafði
því líkað vel við skipulagðar hóp
ferðir starfsmanna í sumarfríum,
sem mjög tíðkuðust í Austur-
Þýzkalandi, m.a. var oft farið á
baðströnd við Eystrasalt.
virði á íslandi, munu auð-
veldlega geta selt þá yfir nafn-
verði, þegar aðrir fara að safna
þeim, sem fornminjum, eða til
smíða, Ég held þvert á móti, að
nokkuð sparist við að hætta við-
haldi smámyntarinnar, eða hver
trúir því, að unnt sé að framleiða
þúsund einseyringa, eða tvö
hunaruð fimm-eyringa fyrir ein-
ar tíu krónur?
Guðm. Ág.
Nýja óperettan
ÞAÐ er góður siður hjá Þjóðlexk
húsinu að færa upp óperettur
undir vorið. Þá hækkar sói óðum
á lofti, sumarhugur er kominn í
menn og létt yfir öllum. Það á þá
vel við að taka léttar óperettur
til sýningar, svona eins og uppbót
á drunga vetrarins.
Það bregst aldrei, að þær koma
manni í gott skap og aldrei vant-
ar leikgleðina og galsann í þessar
sýningar. Káta ekkjan frá því í
fyrra er ennþá í minnum höfð
fyrir það hve stórkostleg hún var,
enda einhver hugljúfasta óperett- *,ar beygjur beggja vegna. Á stríðs
árunum fórust að sögn allmargir
brezkir hermenn þarna er herbíl
hvolfdi. Nú er hafinn að því und-
irbúningur að setja nýja brú á
Fossá, verður hún neðar og lagð-
ur að henni beggja vegna nýr
vegur. — St.
Ný brúáFossá
VALDASTÖÐUM í Kjós, 25. maL
Þeir, sem ekið hafa um Hval-
fjörðinn, þekkja allir brúna á
Fossá. Liggur hún í gilskorning-
um, þröngt er þar um og krapp-
an í samanlagðri tónlistarsög-
unni. Og nú er nýkomið á sviðið,
sunnan frá fögrum Alpafjöllum,
gamansemi og ástarævintýr í
Hvíta hestinum í Tyrol.
Sú óperetta á vafalaust einnig
að verða mjög vinsæl og viðtök-
ur hennar það sem af er, benda
til þess að svo verði. — Eitt
er líka um hana sérstakt að þar
er óvenjumikið af ungu fólki,
sem gefur leiksýningunni fjör-
legan og ferskan blæ, og mað-
ur finnur það langt út í salinn
hve mjög það nýtur þess að leika \ mjög hagstæður.
syngja og vera til. |
R,
ekstur bandarisku
flugfélaganna, sem halda uppi
ferðum innanlands hefur verið
óhagstæður það sem af er árinu.
Á sama tíma í fyrra var hann