Morgunblaðið - 21.07.1957, Qupperneq 8

t
MORCUNBLAÐ1Ð
Sunnudagur 21. júlí 1957
wðtitiMitfrifr
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
UTAN UR HEIMI
Aðalritstjór£ir: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjami Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Ásmundsson.
Lei^þók: Arni Óla, sími 33045
Auglýsingar: Ami Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 30.00 á mánuði innanlands.
f lausasölu kr. 1.50 eintakið.
Hvar er íorysta rikisstjórnarmnar ?
D
ÓMGREIND stjórnarliðs-
ins hefur alvarlega trufl-
azt vegna tíðindanna,
sem Þjóðviljinn sagði frá
Hitt er svo ranghermi hjá Al-
þýðublaðinu að þeir fáu, sem eft-
ir eru þegar upptalningu þess
lýkur, hafi engar kjarabætur átt
í fyrradag. En þá var þar frá þvíj að fá. Kjarabæturnar munu hafa
skýrt, að „hver, sem hlusta vill“ náð til allra, að vísu verið mis-
heyri nú „hvíslað": Ríkisstjórn-
ia. verður felld með farmanna-
verkfallinu".
munandi miklar, en jafnvel hinir
hæstlaunuðu skipstjórar áttu að
fá einhverja hækkun. Þeir skip-
Enginn stjórnarandstæðingur j stjóranna, sem mest var ætlað,
mun hafa gert ráð fyrir slíku né(áttu að fá allt að 8%. Það er
talið æskilegt, að stjórnarfallj óskiljanlegt af hverju Alþýðu-
blaðið er enn að streytast við að
þegja um þessi sannindi.
Hvernig fær það svo samrýmzt,
að ríkisstjórnin skuli sjálf hafa
beitt sér fyrir slíkum hækkun-
um, jafnframt því sem stuðnings
blöð hennar sömu dagana prédik
uðu, að þessar stéttir „hefðu
meir en nóg“, og töluðu um, að
„bogi heimtufrekju og sérrétt
inda“ væri of hátt spenntur?
Og hvernig koma þessi tilboð
ríkisstjórnarinnar heim við full-
yrðingar Þjóðviljans í fyrradag,
þar sem hann talar um „pólitískt
verkfallsbrölt ....... sem þeg-
ar hefur valdið miklu tjóni
þjóðinni allri“ og „Pólitískt verk-
fall, sem reyna á að nota til þess
að ná pólitískum markmiðum"?
yrði af svo óþingræðislegum
orsökum. Frásögn Þjóðviljans
sýnir hins vegar óttann, sem býr
með stjórnarliðum sjálfum, enda
er nú sjón sögu ríkari um
glundroðann, er þar ríkir.
í fyrradag sagði Alþýðubl:
„Bent hefur verið á þá stað-
reynd, að í hverju lýðræðisþjóð-
félagi megi spenna boga heimtu-
frekju og sérréttinda of hátt.
Ennfremur sagði blaðið:
„Hinu alettur AHþýðúWaðinu
ekki í hug að neita, að verkfalls-
rétturinn í hendi fárra vellaun-
aðra starfsmannahópa, sem eru
að meira eða minna leyti á valdi
fjárplógsmanna og ábyrgðar-
lausra pólitíkusa, getur verið
þjóðfélaginu hættulegur og al-
þýðustéttunum ekki síður en
öðrum“.
Fáum dögum áður hafði Hannes
á horninu sagt í blaðinu:
„Ég hef enga samúð með stífni
í þessum málum — heldur ekki
með kröfum flugmannanna í
vetur.
Þessar stéttir hafa meir en nóg
handa sér og sínum“.
★
öll brjóta þessi ummæli mjög í
bág við það, sem Alþýðublaðið
hafði undanfarið haldið fram um,
að verulegur hluti verkfalls-
manna ætti sanngirniskröfu á
kjarabótum. Enda er nú komið á
daginn, að blaðið hefur mjög tal-
að af sér með þessum ummæl-
um því að í gær, laugardag, er
á ný algjörlega kúvent í málinu.
Þá segir blaðið:
„Það er nú komið á daginn, að
miðlunartillaga sú, sem lögð var
fyrir deiluaðila í farmannadeil-
unni fyrir viku, fól í sér all-
miklar kjarabætur handa þeim
hópum verkfallsmanna ,sem
lægst eru launaðir. Ríkisstjórnin
átti hlut að því, að þeim, sem
dregist hafa aftur úr að und-
anförnu, yrði bættur orðinn
skaði. Þannig áttu undirvélstjór-
ar, aðrir vélstjórar, stýrimenn og
loftskeytamenn allir að fá sem
svarar 6—20% kauphækkun sam-
kvæmt tillögunni. Sömuleiðis var
boðið að samræma kjör skipstjóra
sem aftur úr hafði orðið, kjör-
um hliðstæðra skipstjóra.
Tillagan gerði hins vegar ekki
ráð fyrir hækkun hjá þeim hæst-
launuðu á skipunum. Ríkisstjórn-
ia hefur aldrei neitað því, að j bera fram sáttatillögu en leggi
bæta beri og samræma eigi kjör jafnframt fyrir sína eigin full-
þéirra launastétta, sem sýnilegal trúa að greiða atkv. gegn henni.
Með tilboðum sínum hefur ríkis
stjórnin ótvírætt viðurkennt, að
a. m. k. þangað til sáttatillagan
kom fram, hafi verkfallið verið
réttmætt. E. t. v. heldur hún því
fram, að eftir fall sáttatillögu,
sem svo mikil hlunnindi hafi boð-
ið, sé verkfallið orðið pólitískt.
En ekki styrkir sá málflutnnigur
málstað stjórnarinnar. Eða kem-
ur nokkrum til hugar í alvöru,
að af þeim 200 launþegum, er
greiddu atkvæði gegn sáttatillög-
unni, hafi allir verið Sjálfstæðis-
menn, en hinir 2, sem voru með,
verið einu stjórnarliðarnir?
Auðvitað vor.u það menn af öll-
um flokkum, sem greiddu at-
kvæði gegn tillögu ríkisstjórnar-
innar. Ástæðan til þess, að þeir
greiddu atkvæði á móti tillög-
unni, er eflaust sú, að þeir telja,
að miðað við aðra hafi kjarabæt-
ur og samræming sú, sem fólst í
tillögunni ekki verið nóg. En til-
lögugerðin hvílir að sögn Alþýðu
blaðsins á því að jafna hafi átt
þessi met. Sú skoðun, að það hafi
ekki verið gert, hlaut aukinn
styrk við hina furðulegu fram-
komu Lúðvíks Jósefssonar.
Á sama veg lýsti afstaða at-
vinnuveitenda því, að hjá þeim
réðu ekki stjórnmálasjónarmið.
Þeir voru allir sammála um synj-
un tillögunnar. Fulltrúar SÍS og
Ríkisskips ekki síður en aðrir.
Má raunar segja, að einkenni-
legt sé, að ríkisstjórnin skuli láta
hafa dregizt aftur úr í launamál-
um á undanförnum árum“.
★
Hér er berum orðum viður-
Sú afstaða getur ekki helgast af
öðru en því, sem Lúðvík Jósefs-
son hafði látið uppi, að ríkis-
stjórnin teldi ómögulegt fyrir at-
kennt það, sem stjórnarblöðin j vinnurekendur að samþykkja
hafa ekki fengizt til að játa áður, kauphækkun, nema þeir fengju
að ríkisstjórnin „átti hlut að“'útgjöldin bætt upp fyrir tilstuðl-
sáttatillögunni.
Eftir frásögn Alþýðublaðsins
an ríkisstjórnarinnar.
Skrif Alþýðublaðsins í
gær
hefur stjórnin ekki gert tillögu ( sýna enn á ný það, sem vitað var,
um neinar smáræðis hækkanir j að lausn deilunnar veltur í raun
né til fárra aðila. og veru á ríkisstjórninni.
Myndin er tekin fyrir utan fangelsið þar sem slökkvilið og lögregiumenn eru að verki.
Fangarnir sátu ekki a&gerðarlausir,
þegar fangaverBirnir féru í verkfall
í VIKUNNI gerðu fangaverðir
í fangelsi einu 1 París 48 stunda
verkfall til þess að leggja áherzlu
á kröfur sínar um bætt kjör, en
þeir fóru fram á sömu laun og
lögregluþjónar hafa. Svo sem
geta má nærri komst mikil ó-
regla á líf fanganna í fangelsi
þessu. Þeir fengu ekki matinn á
réttum tíma og varð það tilefni
til þess, að þeir gerðu allsherj-
aruppreisn, brutu allt og bröml-
uðu og gerðu tilraun til þess að
kveikja í fangelsinu.
Brotnir stólar matar-
áhöld og múrsteinar
Kveiktu þeir í svefndínum sín-
um og köstuðu þeim út um kefa-
gluggana. Á svipstundu logaði
eldur meðfram nær öllu þeim
veggjum, sem fangaklefar lágu
að. Var slökkvilið þegar kvatt
á vettvang og tókst með herkj-
um að forða stórtjóni.
Ekki létu fangarnir við svo
búið sitja. Brutu þeir upp hurðir,
brutu húsgögn og unnu miklar
skemmdir á öllu inanstokks. Var
lögreglan þegar kvödd á vett-
vang til þess að koma kyrrð á,
en fangarnir tóku á móti lög-
reglumönnum með hríð af brotn-
um húsgögnum og mataráhöld-
um sínum. Fjölmennt varalið var
þá kvatt á vettvang, og um síðir
tókst lögreglunni að koma kyrrð
á meðal fanganna með því að
beita táragasi.
Nokkrum fanganna hafði tek-
izt að komast upp á þak fangels-
isins og áttu lögreglumenn í
miklum erfiðleikum með að
berja andspyrnu þeirra niður.
Köstuðu fangamir múrsteinum
niður á lögreglumennina, en um
síðir tókst þó að hrekja þá nið-
ur af þakinu.
Alsírmennirnir
hefndu sín
Flestir fanganna í fangelsi
þessu eru Alsírbúar — og meðal
þeirra var Ahmed Ben Bella,
einn af uppreisnarforingj unum
í Alsír.
I fangelsinu voru einnig all-
margir Frakkar. Einn þeirra
hafði um skeið gert sér það að
skyldu að rakka Alsírmennina
niður og kalla til þeirra ýmia
ókvæðisorð úr klefa sínum. Að
kvöldi þessa rósturdags tókst
Alsírmönnunum að hafa hendur
í hári Frakkans. Brutust þeir inn
í klefa hans. Lögreglumenn komu
strax á vettvang, en firndu fang-
ann hvergi. Var klefi hans tómur,
en á gólfinu voru blóðslettur —
og var sýnt, að Alsírmennirnir
höfðu myrt Frakkann. Þrátt fyr-
ir ítrekaða leit þá um nóttina,
fundu lögreglumenn ekki líkið.
Ekki þarf að orðlengja það,
að verkfall fangavarðanna náði
skjótt til fangelsa um gervallt
Frakkland — og hafði lögreglan
sérstakan viðbúnað til þess að
koma í veg fyrir, að þessir at-
bm-ðir gætu endurtekið sig.
RúBur brotnuBu í 250 mtílna fjarlœgB
ÞESS var getið í fréttum ekki
alls fyrir löngu, að misheppnazt
hefði ein kjarnorkútilraun Banda
ríkjamanna í Nevada-eyðimörk-
inni. Sprengjan sprakk ekki við
fyrstu tilraun svo að fresta varð
frekari tilraunum um óákveðinn
tíma. Sl. mánudag var önnur til-
raun gerð til þess að sprengja
Þegar kjarnorkusprengjan var
sprengd. — Þið sjáið ljósleita
kúlumyndaða hjúpinn, sem
vakti hvað mesta undrun blaða
manna.
þessa sprengju — og þá gekk'®'
allt samkvæmt áætlun.
Lýsandi kúlumyndað-
ur hjúpur
Var hún sprengd í 500 feta
háum turni og eldblossinn af
sprengingunni, purpurarauður og
geysi sterkur sást í 350 mílna fjar
lægð. Blaðamenn, sem voru áhorf
endur að sprengingunni, sögðu,
að þessi hefði verið „sú fegursta"
hingað til. Reykjarmökkurinn
steig 30 þúsund fet til lofts og
umhverfis blossann myndaðist
við sprenginguna hjúpur, sem
líktist geysimikilli kúlu. Lýsti
þessi hjúpur eins og „fluores-
cent“ og varði í um það bil eina
mínútu. Virtist hann síðan leys-
ast upp og hvarf á fáum sek-
úndum.
Eftir 20 mínútur
Þetta var sjöunda tilraunin,
sem Bandaríkjamenn gera með
kjarnorkuvopn í Nevada-eyði-
mörkinni á skömmum tíma. Eyði
mörkin er mikil að flatarmáli og
tilraunirnar fara fram það fjarri
mannabústöðum, að sjaldan hafa
þær valdið spjöllum á mannvirkj
um í námunda við eyðimörkina.
Þessi sprengin var hins vegar það
öflug, að rúður brotnuðu í húsum
í 250 mílna fjarlægð vegna hljóð-
bylgjanna, sem bárust þangað
um 20 mínútum eftir að spreng-
ingin varð.
jCjarndrkusprengjs
í eldflaug
NEVADA, 19. júlí. — í dag var
í fyrsta sinn sprengd í Bandaríkj
unum, kjarnorkusprengja, sem
skotið var í eldflaug úr flugvél.
Flugvélin sem flutti eldflaugina
var þota af gerðinni „Scorpion"
og flaug í 5000 metra hæð, er
eldflauginni var skotið. Spreng-
ingunni var stjórnað frá jörðu.
Bandaríkjaher*hefur nú yfir að
ráða nokkrum eldflaugum, sem
borið geta kjarnorkusprengjur
Meiga falla
í ómegin
LONDON: — Hermálaráðherr-
ann brezki vinnur nú'að því að
tryggja það, að framvegis verði
hermönnum þeim, sem falla í
ómegin í heiðursverði ekki hegnt.
Það hefur komið alloft fyrir, að
hermenn, sem þurft hafa að
standa teinréttir langan tíma í
heiðursverði við ýmis hátíðleg
tækifæri, hafa fallið í ómegin.
Hafa þeir jafnan fengið áminn-
ingu fyrir slíka frammistöðu, og
jafnvel eru þess dæmi, að or-
lof þeirra hefur verið minnkað
í hegningarskyni