Morgunblaðið - 17.11.1957, Blaðsíða 8

9
MORGVISBI 4 ÐIÐ
Sunnudagur 17. nðv. 1957.
Auknar strætisvagnaferðir, umferðar-
miðstöð og betri umferðarreglur
Greinargerð Gísla Halldórssonar verkíræðings um
umferðarmálalillögur skipulagsmálanefndar Yarðar
EINS og áður hefur verið sagt
frá í Morgunblaðinu hafa
nefndir starfað á vegum
landsmálafélagsins Varðar að
því að gera tillögur um ýmis
mál er varða framtíð Reykja-
víkur. Skipulagsmálanefnd
félagsins fjallaði um skipu-
lagsmál höfuðstaðarins, um-

ÍG HÆG!
EG BEYGt
Til VINSTRI
m
\EG BEY&t
iTIL HÆGRI
ferðarmál, lóða- og gatnamál
og fegrunarmál. Skilaði hún
áliti og tillögum á félagsfundi
22. október, eins og sagt var
frá hér í blaðinu á sínum
tíma. Voru þá rakin ýmis
atriði úr tillögunum, en í dag
birtist gerinargerð sú, er Gísli
Halldórsson verkfræðingur
las á fundinum, og fjallar um
tillögurnar í umferðarmálum.
HIN mikla aukning í bílafjölda
og á fólks og vöruflutningum Um
bæinn hefur leitt af sér ýmis
vandamál.
Eitt af þessum vandamálum er
falið í því að finna nægilega
mörg og góð bílastæði nálægt
helztu viðskiptasvæðum bæjarins,
ekki hvað sízt í miðbænum.
í ýmsum borgum hafa menn
neyðst til að byggja sérstök bíla-
geymsluhús, þar sem bílunum er
ekið upp á margar hæðir, eða
fluttir í lyftum. En jafnframt eru
notuð öll auð svæði sem hugsan-
legt er.
Bílastæðavandamálið er því
ekki verra í Reykjavik heldur en
víða annars staðar. En ljóst er að
leyta þarf sem beztra úrræða um
það. Og ekki má byggja svo ný
hverfi í bænum, að ekki sé hugs-
að fyrir bílastæðum um leið.
Veruleg bót á vandræðunum í
niiðbænum myndi fást, ef strætis-
vagnaferðir yrðu svo tíðar og
greiðar að menn minnkuðu notk-
un einkabifreiða og leigubíla að
verulegu leyti, innan Hringbraut-
ar.
Frá þjóðhagslegu sjónarmiði
og vegna sparnaðar virðist einnig
æskilegt að draga úr þeirri gífur-
legu bílanotkun, sem hér tíðkast
og sem hefur í för með sér mikla
notkun á erlendum gjaldeyri.
Hugsanlegt er, að ef ferðum
strætisvagna yrði fjölgað, þá
mætti takast að fá fleiri til að
ferðast með þeim, í stað þess að
aka í einkabílum og leigubílum.
Um þetta mætti-og ætti að-skapa
almenningsálit, er stuðlaði að
auknum sparnaði.
Fleiri og betri biðskýli, helzt
Hjólbarðar
af ýmsum stærðum
fyrirliggjandi
PSteJúnsson S/
Hverfisgötu 103 — Sími 13450
Aðalfundur
Fulltrúaráðs Sjálfstæðisfélaganna
í Kópavogi
verður haldinn n.k. mánudagskvöld kl. 9, í húsi
V. R. í Vonarstræti.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Kosning kjörnefndar.
Stjórnin.
upphituð, myndu stuðla að auk-
inni notkun strætisvagna. Margir
kveinka sér við að bíða úti í
hryssingsveðri, kannske 10 mín-
útur eða lengur, eftir vagni. Af
slíkum biðum getúr hlotizt alvar-
legt heilsutjón.
Ekki sízt virðist æskilegt að
komið verði upp skýli og þjón-
ustu fyrir almenning við Lækjar-
torg, á meðan þar er miðstöð
strætisvagnaferða.
0—0
Telja verður, að í sambandi
við stækkun miðbæjarins tii
suðurs, að Skerjafirði, beri að
koma upp umferðamiðstöð sunn-
an við Hringbrautina, náiægt
Miklatorgi.
Umferðarmiðstöð þessi verði þá
bæði miðstöð fyrir strætisvagna
og langferðabíla. Einnig verði
þar þá bílastöðvar aðrar og svæði
fyrir þyrilvængjur.
í sambandi við þessa umferða-
miðstöð verði víðáttumikið bif-
reiðastæði, ætlað einkabifreiðum
og öðrum bifreiðum.
Þarna skyldi verða miðstöð
allra ferðalaga um bæinn og unnt
að leysa úr öllum algengum þörf-
um ferðalanga í sambandi við
löng eða skömm ferðalög.
Á þessum stað ættu t.d. að vera
ferðaskrifstofur og önnur fyrir-
greiðsla, svo sem póst- og síma-
afgreiðsla, veitingastaðir, verzl-
anir, hótel, farangursgeymslur og
fyrirtæki er sæi um vörusending-
ar, rakatastofa, skópússun, snyrti
stofur hvíldarherbergi o. fl.
Frá stöð þessari færu bílar
reglulega með flugfarþega til
Reykjavíkur eða Keflavíkurflug-
vallar. Eins mætti fara á þyril-
vængju, bæði út á flugvöll og
e.t.v. til annarra staða, ef svo
þætti henta.
AVALBR/W7 \
f r«E>. s't/Z> ts
L A 4/ X> A t/ T )

Á breiðum götum gerir hún
mögulegt að aka í mörgum sam-
hliða röðum og margfaldar þann-
ig flutningaafköst götunnar. (Sjá
myndir 1—5).
Eitt hið nauðsynlegasta til að
bæta umferðina er það að tekin
verði ákvörðun sem fyrst um það,
hvort á íslandi eigi að vera
vinstri eða hægri handar akstur.
Að þeirri ákvörðun tekinni ber
að stefna að því að aðeins verði
fluttir inn bílar sem hafa öku-
mannssætið staðsett réttum meg-
in. Með vinstri handar akstri á
sæti bílstjórans tvímælalaust að
vera hægra megin í bifreiðinni.
Rétt virðist að taka upp
merkingar á sem allra flestum
götuhornum, þannig að sýnilegt
sé, þar sem ekki eru ljósmerki,
hvað sé aðalgata og hvað auka-
gata.
Það virðist mjög óeðlilegt að
ízB (ÉÍ9 \
AÐAL&KAVT
MYN3> 6
Umferðamiðstöðin ætti að geta |
verið glæsileg nýtízkubygging
eða byggingar úr stáli og gleri.
I kringum hana yrðu grasi gróin
svæði með malbikuðum bílastæð-
um. Byggingarnar mætti upp-
lýsa að utan með flæðiljósi.
0—0
Telja verður að verulegar
umbætur megi gera á umferða-
reglum, er hafi í för með sér auk-
ið öryggi, jafnframt því að öku-
hraði getur aukizt og þar með
tímasparnaður.
Umbætur þessar liggja í því
m.a. að gera hverjum ökumanni
að skyldu að halda sem næst
beinu striki, þar sem hann ekur
eftir beinni götu, en sveigja
aldrei snögglega í veg fyrir bií-
reið, sem kann að vilja aka fram
úr. Hægja og heldur ekki á sér
of snögglega, en gefa merki við
breytingu á stefnu eða lækkun á
hraða.
Með þessari reglu, sem tíðkast
í Bandaríkjunum og víðar, er sá í
sökinni, sem ekur í veg fyrir ann-
an, sem er að aka fram úr hon-
um. Eins er hann í sök, ef hann
staðnæmist snögglega, án þess að
gefa merki, og veldur þar með
slysi.
Regla þessi gerir auðvelt að
halda uppi, ekki aðeins miklu
hraðari akstri, heldur og örugg-
ari en nú tíðkast hér á landi.
gata eins og Hofsvallagata skuli
ekki vera rétthærri en hliðargöt-
urnar, svo að nefnt sé dæmi.
Slíkt fyrirkomulag lækkar eðli-
legan ökuhraða eftir Hofsvalla-
götunni, og svo er mjög víða.
Hofsvallagatan yrði þá 2. flokks
aðalbraut þar sem hún mætir
Hringbrautinni sem er 1. flokks
aðalbraut.
Mér sýnist, að þar sem
götur koma saman á þann hátt
sem stafurinn T segir til um, þá
eigi umferðin sem getur haidið
áfram eftir beinni línu að hafa
réttinn yfir umferðina sem verð-
ur að sveigja. Á þá sá, sem kem-
ur inn í beinu götuna að sæta lagi
með að komast inn í hana, þegar
umferðin leyfir. Með þessu verð-
ur umferðin eftir aðalgötunni
Örugg enda þótt hún sé hröð.
Merkja má á gatnamótum allar
aðalgötur með gulu, tvöföldu
striki, þvert yfir aukagötuna.
Sýnir þetta þverstrik að lögboð-
ið er að fara varlega og að hin
gatan á réttinn.
Vegna snjóa á vetrum og ófull-
gerðra gatna er þó nauðsynlegt
að nota einnig götuspjöld með
endurvarpskúlum, er lýsa gegn
bifreiðinni, þegar dimmt er.
Ég vil benda á þær tafir
er oft verða á tveggja brauta ak-
vegum, svo sem Suðurlandsbraut
inni, þegar bílar sem ætla að
beygja út af til hægri geta það
ekki vegna umferðarinnar, held-
ur staðnæmast og tefja fjölda
bíla, sem eru fyrir aftan þá!
mynd nr. 6).
Erlendis er venjulega bannað
að beygja þvert yfir slíkar aðal-
brautir og lagður hliðarvegur frá
aðalbrautinni í hring til baka að
henni — og siðan undir eða yfir
aðalbrautina.
Hins vegar má til sparnaðar,
ef ekki má af kostnaðarástæðum
fara undir eða yfir aðalbrautina,
nota merkjaljós fyrir götumótin,
þar sem hliðarvegurinn kemur
aftur þvert á aðalbrautina og yfir
hana. Þyrfti að taka upp þetta
fyrirkomulag.
Til bráðabirgða mætti hini
vegar breikka aðalbrautina á
gatnamótum og gera bifreiðum
fært að aka út á breiðuna og
hleypa framhjá sér bílaröðinni
sem ella verður að bíða, unz hlé
kerrist á umferðina og unnt er að
beygja þvert yfir aðalbrautina.
Ég tel að æskilegt værl,
að ákveðnar bezínstöðvar hefðu
opið allan sólarhringinn.
Eins væri æskilegt að benzín-
stöðvar og bifreiðastöðvar hefðu
opna snyrtiklefa í góðu ástandi
til almenningsnota meðan stöð-
in er opin. Ættu stöðvarn-
ar að sjá sóma sinn í
þessu fremur en láta gera sér
slíkt að skyldu til þjónustu við
almenning.
Ég tel að utnferðarhrlng-
ar þeir sem nú tíðkast á nokkrum
gatnamótum, séu ekkl til fram-
búðar og takmarkl ökuhraða,
miðað við það sem vera mundi
með góðum merkjaljósum. Mun
það og vera ætlun viðkomandi
yfirvalda að taka upp ljósmerkin
svo fljótt sem verða má, að því
er frétzt hefur.
Æskilegt er að fjölgað verðl
umferðarijósum í bænum og eru
þau eitt hið bezta ráð til aS
tryggja greiðan og öruggan akst-
ur.
Lagt er til að vörubílum verði
bönnuð umferð um vissar götur
innan Hringbrautar á vissum
tímum nema þeir eigi erindi í
hús við götuna.
Sér í lagi þarf að bægja vöru-
bílum frá helztu og þrengstu
v'erzlunargötunum, nema þeir
eigi þangað brýnt erindi.
Framfylgt verði reglum um
hávaðalausa umferð og hart tekið
á óþarfa flauti bifreiðastjóra,
skarkala frá ónýtum hljóðdeyf-
um og öðrum óþarfa hávaða.
Verði athugað hvort ekki sé unnt
að taka upp hávaðamælingar i
umferðinni hér, svo sem tíðkast
sums staðar erlendis.
Ég vil að lokum leyfa mér að
endurtaka það, að ég tel það að-
kallandi mál og undirstöðuatriði
að ákveða sem fyrst hvort hér á
landi verði til frambúðar vinstri
eða hægri handar akstur. Hefði
ég persónulega viljað leggja til
að hér yrði ráðandi hægri handar
akstur.